Morgunblaðið - 14.10.1995, Síða 10

10 LAUGARDAGUR 14. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Afskipti bæjarstjórnar Hafnarfjarðar af framkvæmdum Miðbæjar Hafnarfjarðar hf.
Bærínn kaupi ef
SIF kaupir
hótelturninn
í ljós hefur komið að meiríhluti bæjarstjórnar Hafnarfjarðar
hefur þegar greitt tæpar 12 milljónir króna, samkvæmt kaup-
samningi við Miðbæ Hafnarfjarðar hf. Kaupsamningurinn hefur
enn ekki verið lagður fram í bæjarráði og greiðslan því án heimild-
ar. Kristín Gunnarsdóttir rekur afskipti bæjaryfirvalda af fram-
kvæmdum Miðbæjar Hafnarfjarðar hf.
Morgunblaðið/Sverrir
í KAUPSAMNINGI meirihluta bæjarstjórnar er gert ráð fyrir að bærinn kaupi bílageymsluna af
Miðbæ Hafnarfjarðar hf. fyrir 80 milljónir, en bæjarsjóður hefur þegar greitt 55 milljónir fyrir
óheftan aðgang að geymslunni.
RIÐJA skýrsla Sinnu hf.,
vegna Miðbæjar Hafnar-
flarðar hf., var send bæj-
arstjóra 28. ágúst. Skýrsl-
an er unnin að beiðni Jóhanns G.
Bergþórssonar um að farið yrði yfir
hugmyndir hans að lausn á erfíðleik-
um fyrirtækisins. Samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins, kemur fram
að gert sé ráð fyrir að bæjarsjóður
yfirtaki bílakjallarann og greiði fyrir
hann 80 milljónir. Bent er á að á
1. veðrétti sé 40 milljóna króna kvöð
vegna endurgreiðslu virðisauka-
skatts af framkvæmdum við húsið.
Yrði af kaupunum þyrfti að tryggja
að kvöðinni yrði aflétt. Þá ætti bæjar-
sjóður nú þegar veð í bílakjallaranum
að fjárhæð um 23’ millj. vegna
ábyrgða, en samkvæmt hugmyndinni
væri gert ráð fyrir að ábyrgðin yrði
að fullu greidd með yfirtöku á hótel-
inu.
Talið væri að ef fyrirtækið yrði
gjaldþrota félli þegar í stað 146 millj.
ábyrgð bæjarins á bæjarsjóð. Að
mati skýrsluhöfunda væri ekki annað
séð en að fyrst yrði að fullreyna
hvort greiðandi stæði í skilum og að
krafan fengist ekki greidd við sölu
á eigninni áður en gengið yrði að
bæjarsjóði. Það yrði ekki gert fyrr
en greiðandi hafí verið tekinn til
gjaldþrotaskipta og skiptum lokið.
Þá virtist sem ekki yrði gengið að
bæjarsjóði vegna ábyrgðanna nema
gjaldfeila skuldabréfin, sem hefði í
för með sér að bæjarsjóður gæti
greitt þau upp.
Lagalega hliðin könnuð
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins óskaði Jóhann G. Bergþórs-
son einnig eftir að Eyjólfur Á. Krist-
jánsson lögfræðingur kannaði laga-
legar hliðar hugmyndanna og þá
hvaða áhrif gjaldþrot Miðbæjar
Hafnarfjarðar hf. kynni að hafa á
greiðsluskyldu bæjarsjóðs og hvaða
líkur værú á riftun ef eignir Miðbæj-
arins yrðu keyptar, kæmi til gjald-
þrots. Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins kemst Eyjólfur að sömu
niðurstöðu og ráðgjafar Sinnu hf.,
að ekki yrði gengið að bæjarsjóði
fyrr en í fyrsta lagi eftir að eignir
fyrirtækisins hefðu verið seldar og
ljóst að greiðsla skuldarinnar næðist
ekki af eigum búsins. En þá kynni
verulegur kostnaður að hafa fallið á
skuldirnar, sem bæjarsjóður kæmi
til með að bera.
Yrði búið tekið til gjaldþrotaskipta
kæmu kröfur gagnvart Miðbæ Hafn-
aríj'arðar hf. til með að gjaldfalla og
bæjarsjóður gæti, til að tryggja hags-
muni sína, leyst til sín kröfurnar á
grundvelli ábyrgðarinnar. í báðum
tilvikum liði talsverður tími, með
þeim kostnaði og óþægindum sem
töfín kynni að valda, áður en eignirn-
ar kæmust í hendur nýs eigenda.
Varðandi spurninguna um riftun
ef til gjaldþrots kæmi yrði fyrst og
fremst horft til kaupa á bílakjallaran-
um. Ekki lægi fýrir verðmætamat
en hugmyndin væri að hann yrði
keyptur á 80 millj., en á kjallaranum
væri 40 millj. kvöð vegna endur-
greiðslu virðisaukaskatts. Ekki væri
hægt að sjá hversu mikið af þeirri
fjárhæð kæmi til greiðslu. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
telur Eyjólfur að greiðsla á hluta
kaupverðs með skuldajöfnuði við fyr-
irframgreidda leigu, eða um 46 millj.,
kæmi til með að orka tvímælis ef til
gjaldþrotaskipta kæmi,
þar sem . 50 millj. króna
leigusamningi hafi ekki
verið þinglýst. Þess vegna
sé óvarlegt að 23 millj.
króna skuld með veði í
bílakjallara verði hluti af greiðslu
fyrir hótelið. Ráðlegra væri að kaupa
kjallarann með yfirtöku á þeirri skuld
og skuld vegna gatnagerðargjalda.
Hluti samningsins gæti orðið að
bærinn gerði ekki kröfu vegna fyrir-
framgreiddrar leigu, sem við gjald-
þrot væri glatað fé. Hvað varðaði
kaup á hótelturni með yfirtöku veð-
skulda og gatnagerðargjalda er talið
ólíklegt að komi til riftunar- á samn-
ingum.
Tillaga um yfirtöku eigna
Á fundi Miðbæjarnefndar í lok
ágúst leggur meirihluti nefndarinn-
ar, þeir Jóhann G. Bergþórsson og
Ingvar Viktorsson, fram tiliögu að
lausn vanda Miðbæjar Hafnarfjarðar
hf. Tillagan er lögð fram í framhaldi
viðræðna við forsvarsmenn Miðbæjar
Hafnarfjarðar hf. og skýrslum Sinnu
hf. ásamt lögfræðiáliti Eyjólfs Krist-
jánssonar. Lagt er til að bæjarráð
samþykki að fela bæjarstjóra og
Miðbæjarnefnd ásamt lögmanni að
ganga til viðræðna við Miðbæ Hafn-
arfjarðar hf. um yfirtöku bæjarsjóðs
á eignum þeim sem hann á veð í eða
hefur greitt leigu fyrir til lengri tíma
og tryggja að frá húsinu verði geng-
ið þannig að starfsemi verði eðlileg
og eignir seljanlegri eða gefi tekjur.
Þá segir: „Skilyrði til þess að gengið
verði frá þessum málum er að tryggt
verði að SÍF kaupi húsnæði í hótelt-
urninum og flytji í bæinn. Jafnframt
að öll ágreiningsmál milli Miðbæjar
hf. og bæjarsjóðs Hafnarfjarðar séu
frágengin. Þá sé tryggt
eins og frekast er unnt að
gengið verði frá uppgjör-
um við undirverktaka og
aðra lánardrottna sem
ekki hafa fullnægjandi
tryggingar fyrir málum sinum. Einn
liður í því er að núverandi hluthafar
leggi fram meira hlutafé í félagið
og komi með frekari tryggingar eða
geri aðrar sambærilegar ráðstaf-
anir.“
Of hátt mat
í bókun Lúðvíks Geirssonar, fuil-
trúa Alþýðubandalagsins í Miðbæjar-
nefnd, segir að ef lágmarka eigi fyr-
irsjáanlegt tap bæjarsjóðs vegna yfir-
vofandi gjaldþrots Miðbæjar Hafnar-
fjarðar hf., eigi bærinn um fátt ann-
að að velja en að leysa til sín þá eign-
arhluta, þar sem meginábýrgðir bæj-
arsjóðs hvíli á hóteltuminum. Tillaga
Jóhanns G. Bergþórssonar feli í sér
of hátt mat á turninum á móti áhví-
landi veðum, eða allt að 40% umfram
það verðmat sem fyrir liggi frá fast-
eignasala ef 20 millj. tryggingavíxill
yrði felldur inn í yfirtökuna. Auk
þess sjái hann enga skynsemi í að
bæjarsjóður kaupi bílakjallara, sem
þegar hafi verið greidd leiga fyrir í
14 ár. Ljóst sé að kjallarinn sé sú
eign sem minnsta verðmætið sé í og
eignarhald bæjarins muni kalla á
ýmsar kröfur og skyldur varðandi
rekstur hússins. Litlir möguleikar séu
hins vegar á tekjum upp í væntanleg-
an rekstrarkostnað. Hann geti því
ekki stutt tillöguna. Þá sé ekki tíma-
bært að taka endanlega afstöðu, þar
sem ekki hafí ennþá verið lagðar
fram í nefndinni allar þær upplýs-
ingar sem óskað hafi verið eftir.
Enginn leigusamningur
í frétt sem birtist í Morgunblaðinu
2. september segir að meirihluti
bæjarstjómar Hafnarfjarðar vilji
taka yfír eignir bæjarins í Miðbæ
Hafnaríjarðar hf. en að minnihlutinn
telji verðið of hátt. Þá segir að á
fundi Miðbæjarnefndar hafi komið
fram áð ekki hafí verið gerður leigu-
samningur um bílakjallarann og hon-
um þar af leiðandi ekki verið þing-
lýst. Hins vegar hafí verið gefin út
tíu samhljóða veðskuldabréf að nafn-
virði samtals 50 millj. til að tryggja
afnot af bílageymslu fyrir alla bæj-
arbúa.
Verulegt tap bæjarsjóðs
Á fundi bæjarráðs 7. september
bókuðu þeir Magnús Jón Árnason,
Alþýðubandalagi og Magnús Gunn-
arsson, Sjálfstæðisflokki, að eftir ít-
arlega athugun á málefni Miðbæjar
Hafnarfjarðar hf. sé ljóst að bæjar-
sjóður muni tapa verulegum fjárhæð-
um vegna ábyrgða og annarrar fyrir-
greiðslu til fyrirtækisins. Jafnframt
séu margir þættir óljósir og benda
þeir á að ef Miðbær Hafnaríjarðar
hf. geti ekki staðið við greiðslur
vegna bæjarábyrgðar falli þær á
bæjarsjóð, komi til gjaldþrots. Þá
muni lán gjaldfalla og bæjarsjóður
fá tækifæri til að greiða upp óhag-
stæð lán eða semja um breytta vexti.
Taki bæjarsjóður hins vegar yfir
ábyrgðir muni það kosta hann að
minnsta kosti 35 millj. króna hærri
greiðslur vegna vaxta. Fjölmörg önn-
ur atriði séu óljós auk þess sem tillag-
an feli ekki í sér heildarlausn er
tryggi hag bæjarins.
Verðmatalltaf afstætt
Bæjarráð samþykkti síðan með
þremur atkvæðum gegn
tveimur að teknar yrðu
upp viðræður við Miðbæ
Hafnarfjaraðr hf. um
lausn á vanda fyrirtækis-
ins. í bókun meirihlutans
er lýst furðu yfir bókun minnihlutans
og þeim viðhorfum sem birst hafi í
umfjöllun á opinberum vettvangi.
Verðmat sé alltaf afstætt og þar sem
greiðslubyrði sé aðeins áhvílandi
ábyrgðir og aðrar skuldir við bæjar-
félagið sem myndu að öllum líkindum
tapast við gjaldþrot, sé umræða um
það án áhrifa á hagsmuni bæjar-
sjóðs. Ljóst sé að verði fyrirtækið
gjaldþrota séu leigugreiðslur vegna
bílakjallara tapaðar og bærinn hefði
engin afnot af honum eða ráðstöfun-
arrétt, þrátt fyrir þinglýsingu. Bent
er á að fyrrum bæjarstjóri hafi átt
viðræður um kaup á hótelturni fyrir
rúmar 183 millj., og hafi látið teikna
þar bæjarskrifstofur. Ekkert liggi
fyrir um að bæjarsjóður muni borga
hærri vexti við yfirtöku skuldbind-
inganna með samningum en við
gjaldþrot. Bent er á að tillagan feli
í sér að gengið verði til samninga
þannig að unnt verða að finna heild-
arlausn, þar sem öll atriði verði ljós.
Hótelturinn bæjarins
Í svari Magnúsar Jóns Árnasonar
segir, að eins og kunnugt sé hafi
málefni Miðbæjar Hafnarfjarðar hf.
verið á borðum bæjarráðs og bæjar-
stjórnar frá því framkvæmdir hóf-
ust. Það væri rétt að fulltrúar fyrir-
tækisins hafi aftur og aftur boðið
bænum húsnæði til kaups og að fyr-
ir löngu hafi verið ljóst að í óefni
stefndi hjá félaginu. Þess vegna hafí
Miðbæjamefndin verið sett á laggirn-
ar. Eftir fyrsta sölutilboð hafi verið
ljóst að félagið stefndi í þrot og að
hótelturninn yrði bæjarins fyrr eða
síðar. Þess vegna hafi hann látið
kanna hvort bærinn gæti nýtt sér
húsnæðið, því hvað- sem gert yrði
myndi bærinn að lokum sitja uppi
með húsnæðið. Að hann hafí ætlað
að kaupa eignina fyrir 183 millj.,
eins og gefið hafi verið í skyn, sé
ekki rétt. Það hafi eingöngu verið
hugmynd Miðbæjarmanna.
Bílakjallarinn tvígreiddur?
Á þessum sama fundi óskaði Guð-
mundur Benediktsson, bæjarlögmað-
ur, eftir að segja álit sitt á máiefnum
Miðbæjar Hafnarfjarðar hf., sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins.
Benti hann á að bærinn hefði þegar
keypt bílakjallarann með 55 millj.
leigu. Það sé því ill meðferð á opin-
beru fé að kaup kjallarann á ný.
Minnihlutinn telur að bæjarsjóður
muni tapa verulegum fjárhæðum
vegna Miðbæjarins, segir í frétt í
Morgunblaðinu 9. september. Haft
er eftir fulltrúum minnihlutans, að
yfírtaka ábyrgða muni kosta 35
millj., en síðan eru raktar bókanir á
fundi bæjarráðs í grófum dráttum.
Óskað skýringa á eigin
ákvörðunum
Athygli vekur að á síðustu fundum
bæjarráðs hafa bæjarráðsmenn bæði
meiri- og minnihluta lagt fram bók-
anir og óskað eftir svörum og/eða
skýringum á ýmsum málum sem
þeir hafa sjálfír tekið þátt í að ákveða
á undanförnum árum. Eða eins og
segir í bókun Lúðvíks Geirssonar á
fundi bæjarráðs 14. september: „Það
er í hæsta máta óeðlilegt að bæjar-
ráðsmenn séu að breyta fundum
bæjarráðs í fyrirspurnartíma hver til
annars. Venjan er sú að bæjarráðs-
menn beini fyrirspurnum til bæjar-
stjóra eða annarra embættismanna.
Bæjarráðsmenn sem aðrir bæjarfull-
trúar hafa næg tækifæri og mögu-
leika til að spyija hver annan út um
hin ýmsu mál á reglulegum fundum
bæjarstjórnar. Ég legg því eindregið
til að bæjarráðsmenn láti af þessum
vinnubrögðum."
í lok fundarins lagði Magnús
Gunnarsson fram fyrirspurn til bæj-
arstjóra og bað um að forráðamenn
Sinnu hf. staðfestu að gjaldþrot Mið-
bæjar Hafnarfjarðar hf. væri versti
kosturinn fyrir bæjarsjóð, en Jóhann
G. Bergþórsson hafí fullyrt að það
væri þeirra álit.
Magnús óskaði jafnframt eftir áliti
bæjarlögmanns á hvort hugsanlegt
gjaldþrot Miðbæjar Hafn-
arfjarðar hf. myndi leiða
til riftunar á þinglýstum
afnotarétti bæjarins af
bílakjallara. Énnfremur
hvort bæjarlögmaður telji
að lán sem bæjarsjóður sé
í ábyrgð fyrir yrðu gjaldfelld, komi
til gjaldþrots.
Greitt fyrir óheftan og
ótímabundinn aðgang að
bílageymslu
í svari bæjarlögmanns, sem lagt
var fram í bæjarráði 26. september,
er rakinn aðdragandi að byggingu
bílakjallarans og samþykktir bæjar-
ráðs þar um. Svo og endurgreiðslu
gatnagerðargjalda og tryggingu fyr-
ir óheftum aðgangi að honum. Bent
er á að í samræmi við samþykktirnar
hafí afnotaréttur þeirra sem leið eiga
um miðbæinn verið þinglýstur og er
Verðmæta-
mat er
afstætt
Réttaróvissa
vegna tals
um leigu