Morgunblaðið - 09.11.1995, Blaðsíða 28

Morgunblaðið - 09.11.1995, Blaðsíða 28
28 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1995 MORGUNBLAÐIÐ FJÖLMIÐLUIM hluta af breytingunum þar í landi síðustu sótti stærsta dagblaðið í Moskvu, Komso- molskaja Pravda, sem árið 1990 kom út í 21 milljón eintaka. Rúmu ári síðar var upp- Umbrot í rússneskum blaðaheimi Rússneskir fjölmiðlar hafa ekki farið var- árin. Guðmundur Sv. Hermannsson heim- lagið komið niður í milljón eintök. -HO!SS"b— KOnCONOnbCKAH SK- n MBAfl tcepmaa nupnbix JlenHK HepHHKOB Hyjaioim cen hq motcel Mryrme 6un nocamen Morgunblaðið/GSH FULLKOMNAR tölvur eru notaðar á Komsomolskaja Pravda. Forsíða þess á sunnudögum. ÞAÐ MÁ ef til vill líkja rússnesk- um blaðaheimi við illa hirtan garð þar sem blómum og illgresi ægir saman. Nú eru um 27 þúsund blöð og tímarit skráð í landinu en talið er að um 5.000 komi út nokkuð reglulega. Áður tilheyrðu blöð og aðrir fjöl- miðlar í landinu sovéska Kommún- istaflokknum eða stofnunum hans. Nú eru flest blöðin sjálfstæð að því leyti að þau eru ekki háð rúss- neskum stjórnvöldum. Þó eru gef- in út tvö ríkisdagblöð og tvö ríkistímarit, sem fá framlag af opinberu fé. Þá gefa héraðsstjómir víðs vegar um landið út eigin málgögn. Það segir sig því sjálft að eðli rússneskra fjölmiðla hefur breyst mikið undanfarin 4-5 ár. Löggjaf- inn hefur reynt að bregðast við með því að tryggja frelsi og rétt- indi fjölmiðla, m.a. til þess að fá upplýsingar frá stjórnvöldum. Þá hafa verið sett lög um auglýsing- ar, en rússneskur auglýsinga- markaður er kominn frekar Blaðamönn- um greitt eftir afköstum skammt á þróunarbrautinni. Það mun þó mjög skorta á samræm- ingu laganna og því er réttarstaða blaða og blaðamanna ekki alltaf mjög skýr og heldur ekki einstakl- inga eða stofnana sem hugsanlega verða fyrir barðinu á óvandaðri fjölmiðlaumfjöllun. Rússneska blaðanefndin var stofnuð árið 1993 og var nokkurs konar arftaki Blaða- og upplýs- ingaráðuneytisins sovéska. Hlut- verk þessarar nefndar er bæði að veita prentmiðlum að- hald og aðstoð við upp- byggingu. Nefndin get- ur þannig afturkallað útgáfuleyfi ef blöð 11'■ þykja fara yfír strikið, en það strik er raunar ekki mjög skýrt afmarkað af lögum. Þá er auðvelt að stofna nýtt tímarit í stað annars sem hefur misst leyfi. Óvandaðri fréttaskrif Yfírmaður rússnesku blaða- nefndarinnar er Ivan Laptiev, sem er virtur blaðamaður í Rússlandi og var m.a. eitt sinn ritstjóri blaðs- ins Izvestíja. Laptiev segir að blöð- in taki nú meiri þátt í pólitík en áður, en fréttaskrif séu ekki eins vönduð. Þar fljóti með mikið af röngum og villandi upplýsingum, hagsmunaaðilar geti keypt sér umfjöllun og fréttir séu óábyrgar. Árangurslaust hafí verið reynt að koma skikk á ástandið í samvinnu við blaðamannasamband Rúss- lands. Engar siðareglur blaða- manna séu í gildi og eina mögu- lega refsingin sé að vísa þeim úr blaðamannasambandinu. Það hafí þó lítil áhrif því aðild að samband- inu sé ekki forsenda þess að starfa við blaðamennsku. „Ástæða þessara erfiðleika er fyrst og fremst þær miklu breyt- ingar sem orðið hafa á skömmum tíma,“ segir Laptiev. Nikolaj M. Dolgopolov, aðstoð- arritstjóri Komsomolskaja Pravda, er ekki sammála þessari skilgrein- ingu á rússneskum fjölmiðlum. Hann segist vilja setja blað sitt í flokk með gæðadagblöðum á Vest- urlöndum. Dolgopolov kvartar raunar yfir því að rússnesk stjórnvöld veiti fíölmiðlum ekki nægilegan stuðn- ing meðan þeir séu að byggja sig upp og segir til dæmis að blað sitt hafi hvorki fengið hvatningu né fjárstuðning frá ríkisnefndinni. Hrun Komsomolskaja Pravda var stofnað árið 1925 sem blað sov- éskra ungkommúnista í Moskvu en tengdist ekki hinni einu sönnu Prövdu, sem var lengst af málgagn miðstjórnar Kommún- ____________ istaflokksins. Komsomolskaja Pravda var um tíma stærsta blað heims og var samkvæmt Heims- “■■■“■“ metabók Guinness gefíð út í 21 milljón eintaka árið 1990. En þá var farið að fjara undan Kommún- istaflokknum í Sovétríkjunum og önnur blöð, óháð flokknum, nutu vaxandi vinsælda á kostnað gömlu blaðanna. Komsomolskaja Pravda reyndi að bregðast við með því að slíta öll tengsl við flokkinn og starfs- Heimilt að birta merktan áróður Var TRYGGINGAKOSTNAÐUR FVRIRTÆKISINS í hærra lagi þetta árið? LÁTTU SKANDIA QERA TILBOÐ í ALLAR TRYGGINGAR FVRIRTÆKISIIMS Fyrirtœki geta sparaá wntalsverðar Jjárhœöir með þvi að láta gera tilboð í allar tryggingar sínar. Fyrirtœkjatryggingar Skandia eru góður kostur fyrir þá sem vilja hagstœðar og öruggar tryggingar. Hafðu samband og láttu Skandia gera þér tilboð. - Það gœti lœkkað tryggingakostnaðinn. Fáðu tilboðfyrir 1. des. þvíþá rennur út frestur margrafyrirtœkja til að segja upp eldri tryggingum. •Skandia LAUGAVEEI 170 SÍMI SB 19 700. FAX 55 26 177 menn yfírtóku reksturinn. Samt fór upplagið niður í rúma eina milljón eintaka árið 1991. Dolgopolov sagði að minnstu hafi munað að blaðið legði upp laupana. Loka varð öllum skrif- stofum blaðsins utan Moskvu og segja upp fréttariturum og blaða- mönnum. Nú hefur blaðið smátt og smátt verið að rétta úr kútnum og í byijun október var upplagið komið upp í tæpar 1,6 milljónir eintaka. _________Blaðið hefur fjölgað útgáfudögum, gefíð út tímarit og stofnað sér- stök blöð í öllum stærstu borgum Rússlands. Þá ■ er blaðinu dreift í fjar- hlutum landsins og utan svo sem í Eystrasalt- lægum Rússlands, slöndunum, ísrael, Bandaríkjunum og Þýskalandi^ meðai rússneskra innflytjenda. Á síðasta ári var hagnaður af rekstrinum og á þessu ári var lokið við að tölvuvæða blað- ið. Vinstri eða hægri? Dolgopolov segir að stjórnmála- stefna Komsomolskaju Prövdu sé örlítið vinstra megin við miðju, en blaðið hafí tilheigingu til að fara til hægri þegar hætta steðjar að ríkinu; þannig hafi það stutt Bórís Jeltsín forseta í uppreisn þing- manna gegn honum árið 1993. Hann segir auðvelt að fá fréttir úr stjómkerfínu og góð tengsl séu við ráðuneyti og stjómarstofnanir aðrar en vamarmálaráðuneytið sem fái það oft óþvegið á síðum blaðsins. Erlendir fjölmiðlamenn, sem ég hitti í Moskvu, telja hins vegar að talsvert erfíðara sé nú, að minnsta kosti fýrir vestræna fjölmiðla, að fá glöggar upplýsingar innan úr stjórnkerfinu en fyrstu árin eftir að Rússland fékk sjálfstæði á ný. Þá hafí Jeltsín og ríkisstjóm hans lagt sig fram við að tala við blaða,- menn og veita þeim upplýsingar. Nú sé ástandið hins vegar farið að minna á sovéttímann þegar fréttamenn þurftu að leggja stund á eins konar Kremlarfræði, meta hvers kyns orðróm um valdamenn og túlka greinar sem birtust í málgögnum ríkisstofnana. Undarleg lögmál Það hefur ákveðna ókosti að vera landsblað í Rússlandi því landið er stórt. Því eru síðustu fréttir í Komsomolskaja Pravda skrifaðar kl. 16.30 á daginn til að tryggja að hægt sé að dreifa því á tilteknum tíma í fjarlægum landshlutum. Það er nú prentað í nokkmm tugum borga utan Moskvu. Blaðið er ekki stórt um
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.