Morgunblaðið - 25.11.1995, Qupperneq 6

6 LAUGARDAGUR 25. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Tap Ríkisspít-
ala tvöfaldast
milli ára
BLIIST er við að Ríkisspítalar verði reknir með 280 milljóna króna tapi á
þessu ári og er það rúmlega helmingi meira en á síðasta ári, þegar hallinn
var 127 milljónir króna, þrátt fyrir aðhaldsaðgerðir í heilbrigðismálum.
Guðmundur G. Þórarinsson,
stjórnarformaður Ríkisspítala, sagði
á ársfundi Ríkisspítala í gær, að
miklar breytingar ættu sér nú stað
í heilbrigðisþjónustu. Aukinn kostn-
aður væri af lyfjum, aðgerðum og
rannsóknum, sem og því að legutími
sjúklinga hefði styst og sjúklingum
fjölgað.
Mótsögn vegna
aukinna afkasta
Að sögn Guðmundar hafa þessir
þættir leitt til ákveðinnar mótsagn-
ar: „Aukin afköst og bætt vinnu-
brögð leiða ekki til aukinna tekna
og af því sprettur stjórnunarvand-
inn.“
Davíð Á. Gunnarsson, forstjóri
Ríkisspítala, sagði á fundinum að
heilbrigðisvísindin væru svo frjó að
þau hefðu skilið stjórnunarfræðina
eftir.
Davíð lætur af embætti í lok þessa
mánaðar eftir að hafa stjórnað Rík-
isspítölunum frá árinu 1979 og tekur
þá við starfi Páls Sigurðssonar,
ráðuneytisstjóra heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytisins. Hann sagði
að á þessum tíma hefði hann þurft
að taka „sársaukafullar ákvarðanir",
en hann kveddi með trega og þakk-
aði fyrir. Davíð kvaðst vona að
stjórnmálamenn, stjórnendur og
starfsfólk í heilbrigðismálum kæmi
heilt frá þeim aðgerðum, sem grípa
þyrfti til, því að allir hefðu sama
markmið; að bæta heilbrigðisþjón-
ustuna.
Guðmundur G. Þórarinsson kynnti
ársskýrslu Ríkisspítala fyrir síðasta
ár og sagði að þá hefðu orðið nokkr-
ar breytingar. Tekið hefði verið við
helmingi bráðavakta Landakotsspít-
ala og hefði þeim því fjölgað um 23%
og einnig hefðu hafist hjartaaðgerð-
ir á börnum. Sjö slíkar aðgerðir
hefðu verið gerðar á síðasta ári og
sennilega yrðu þær tíu á þessu ári.
m að 315 manns væru á biðlista til
að gangast undir bæklunaraðgerðir,
260 biðu þess að komast í þvagfæra-
aðgerðir og 50 væru á biðlistanum
fyrir hjartaaðgerðir. Þijár til fjórar
þvagfæraaðgerðir eru gerðar á viku
og þeir, sem eru aftastir á biðlistan-
um þurfa því að bíða í rúmlega eitt
og hálft ár eftir að röðin komi að
þeim. Fimm.hjartaaðgerðir eru gerð-
ar á viku og biðlistinn þar er því tíu
vikur.
Guðmundur sagði einnig að legu-
tími sjúklinga hefði styst um rúmlega
helming á árunum 1980 tii 1994. Þá
hefði hver innlagður sjúklingur að
meðaltali legið á sjúkrahúsi í 18 daga,
en nú væri legutími að meðaltali átta
dagar.
Ingibjörg Pálmadóttir, heilbrigðis-
og trygging’aráðherra, ræddi þá
ákvörðun að fresta öllum nýfram-
kvæmdum við Ríkisspítala um eitt ár.
„Slík mál eru hvorki einföld né
átakalaus,“ sagði Ingibjörg. „Ég get
ekki lofað hvenær framkvæmdir hefj-
ast aftur.“
Heilbrigðisráðherra lauk lofsorði á
vísindamenn við Ríkisspítala og sagði
að verkefnum, sem þeir hefðu náð í
erlendis að andvirði milljóna króna,
hefði fylgt atvinnusköpun.
Hvatningarverðlaun
ánægjuleg
Ingibjörg sagði eirinig sérstaklega
ánægjulegt að Ríkisspítalar hefðu
fengið hvatningarverðlaun Gæða-
stjórnunarfélags íslands og í skoð-
anakönnun, sem gerð hefði verið
meðal sjúklinga, hefði komið fram
ánægja með þjónustu þessarar
„stærstu stofnunar landsins".
Morgunblaðið/Kristinn
INGIBJÖRG Pálmadóttir, heilbrigðis- og tryggingaráðherra,
er þeirrar hyggju að sjúkraflug á Vestfjörðum megi
ekki leggjast niður.
„Verður að vera
sjúkraflug á
Vestfjörðum“
ÁKVÖRÐUN var tekin á ríkis-
stjómarfundi í gærmorgun um að
fulltrúar frá samgönguráðuneyti,
samgöngunefnd Alþingis og heil-
brigðisráðuneyti kæmu saman til
að skera úr því hvemig bregðast
skuli við því vegna þeirrar óvissu,
sem ríkir urn sjúkraflug á Vest-
fjörðum í kjölfar þess að flugfélag-
ið Ernir er að hætta þar störfum.
„Það er ljóst að það verður að
vera sjúkraflug á Vestfjörðum, það
er engin spurning," sagði Ingibjörg
Pálmadóttir, heilbrigðis- og trygg-
ingaráðherra, í gær og bætti við
þegar borin voru undir hana um-
mæli Ólafs Hannibalssonar, vara-
þingmanns Sjálfstæðisflokks, á
Alþingi í vikunni að ódýrara væri
að reka sjúkraflug á Isafirði, en
sjúkrabíl, að þetta mál snerist ekki
um ,,[kfónu]tölur“.
Halldór Blöndai, samgönguráð-
herra, sagði í gær að þetta mál
myndi skýrast eftir viku eða hálfan
mánuð.
„Ég fagna skjótum viðbrögðum
ríkisstjómarinnar," sagði Ólafur,
sem átti frumkvæðið að utandag-
skrárumræðum um samgöngur á
Vestfjörðum fyrr í vikunni. „Þetta
sýnir að það var tímabært að taka
þetta fyrir á Alþingi og ég treysti
því að stjórnvöld muni leysa vanda
Vestfirðinga."
Ástæðan fyrir því að starfsemi
Ernis leggst niður er sú að ekki
samdist við flugfélagið um póst-
flutninga. Halldór sagði að hins
vegar væru nú uppi raddir um það
að eðlilegt væri að standa þannig
að málinu að áætlunarflug gæti
haldist milli Patreksfjarðar, Bíldu-
dals og ísafjarðar um leið og grip-
ið væri til aðgerða vegna sjúkra-
flugsins.
Að sögn samgönguráðherra er
hvert sjúkraflug fyrir sig vel borg-
að, en „spurning hvort þau séu
nægilega mörg til að rekstur borgi
sig“. Nú 'megi einnig búast við að
þeim fækki vegna bættrá sam-
gangna og gangagerðar.
Halldór sagði að samkvæmt fjár-
lögum hefðu rannið styrkir tíl
sjúkraflugs á Aust- og Vestfjörð-
um, fjórar miiljónir króna til flug-
félagsins Emis og sex milljónir til
Flugfélags Austfjarða.
Áf orm um aukið
samstarf Land-
og Borgarspítala
Stefnt að
200 millj-
ónakr.
spamaði
ÁFORMA.Ð er að auka samstarf
og samvinnu Landspítala og
Borgarspítala á næstu árum og
sagði Guðmundur G. Þórarinsson,
’formaður stjórnarnefndar Rík-
isspítala, á ársfundi Ríkisspítala
í gær að stefnt væri að því að
ná fram 200 milljóna króna sparn-
aði.
Ýmsar hugmyndir hafa verið
nefndar um það til hvaða breyt-
inga þetta aukna samstarf gæti
leitt og jafnvel hefur verið rætt
að stóru spítalarnir tveir í Reykja-
vík yrðu undir einni yfirstjórn.
„Það er of sriemmt að segja til
um það,“ sagði Ingibjörg Pálma-
dóttir, heilbrigðis- og trygginga-
ráðherra, í gær. Hún kvað stjórn-
endur sjúkrahúsanna myndu
ræða saman leiðir til að auka
hagkvæmni í rekstri.
Aðgerðir boðnar út til
deilda sjúkrahúsanna?
Sú hugmynd að gera deildum
sjúkrahúsanna kleift að taka þátt
í útboði ákveðinna aðgerða er
meðal þess sem er í umræðunni.
Ingibjörg sagði að ýmsum hug-
myndum hefði verið varpað varp-
að fram varðandi endurskipulagn-
ingu, en þessi væri alls ekki efst
á blaði.
„Áhersla verður lögð á að auka
hagkvæmni í innkaupum, skrif-
stofuhaldi og þjónustuþætti
sjúkrahúsanna,“ sagði Ingibjörg.
Hundaræktarfélag íslands óánægt með hugmyndir um nýja samþykkt um hundahald
Sjónarmið sem líkj-
ast mest fordómum
„ÞESSI fundur kom Hundaræktar-
félagi íslands í opna skjöldu. Sam-
eiginleg nefnd með fulltrúum borg-
arinnar og Hundaræktarfélagsins
var skipuð fyrir síðustu borgar-
stjórnarkosningar og henni falið að
gera tillögur að nýrri samþykkt um
hundahald. Sú nefnd hefur enn
ekki lokið störfum og ég vissi ekki
að önnur nefnd, án fulltrúa Hunda-
- ræktarfélagsins, ynni á vegum
borgarinnar, að hinu sama. Fundur
heilbrigðisnefndar var boðaður með
mjög skömmum fyrirvara og ekki
var hægt að kynna sér tillögur
nefndarinnar fyrir fundinn. Ég
þekki ekki svona vinnubrögð annars
staðar frá,“ segir Lilja Dóra Hall-
dórsdóttir, lögfræðingur og tals-
maður Hundaræktarfélags Islands.
Ólafur F. Magnússon á sæti í
heilbrigðisnefnd Reykjavíkur og
segir hann að nefndin hafi í mörgu
tekið tillit til tillagna sem Hunda-
ræktarfélagið hefði lagt fram, en
því mótmælir Lilja Dóra. „í drögum
heilbrigðisnefndar er gert ráð fyrir
að hundahald verði áfram bannað
í Reykjavík, en eins og fyrr verði
hægt að sækja um rándýra undan-
þágu frá banninu. Hundaræktarfé-
lag íslands hefur lagt á það ríka
áherslu að í stað þess að sífellt sé
veitt undanþága frá banni sé rök-
rétt að leyfa hundahald."
Byggt á úreltum lögum
Lilja Dóra segir að heimild til að
banna hundahald sé í úreltum lög-
um um vamir gegn sullaveiki og
lögum um hollustuhætti og heil-
brigðiseftirlit. „Um áratuga skeið
hefur hvorki fundist bandormur í
hundum né höfuðsullur í sauðfé og
rök fyrir takmörkun hundahalds eru
því ekki lengur fyrir hendi. Þessi
sjónarmið eru miklu frekar í átt við
fordóma."
Ólafur segir að meðal markmiða
með nýrri samþykkt um hundahald
sé að bæta samskipti hundeigenda
og annarra borgara. Einnig að efla
hundaeftirlit í borginni, auka skil-
virkni í skráningu hunda og greiðsl-
um á leyfisgjöldum. „Til eru dæmi
um mjög harðar nágrannadeilur
vegna hunda. Ég nefni sem dæmi
mál í Álakvísl í Reykjavík, sem tals-
vert hefur verið fjallað um í fjölmiðl-
um. Maður, sem sviptur hefur verið
leyfi til að halda hunda, hefur skráð
hunda sína tvo í annað sveitarfélag
og kemst nú upp með að segja að
hundamir séu í heimsókn hjá sér
þegar kvartað er við hann. Heil-
brigðisnefndin lítur nágrannaeijur
af þessu tagi mjög alvarlegum aug-
um. Ljóst er að Heilbrigðiseftirlit
Reykjavíkur hefur ekki bolmagn til
að sjá til þess að reglum um hunda-
hald sé framfylgt. Nauðsynlegt er
að efla hundaeftirlit til muna og
gera því kleift að sinna hlutverki
sínu.“
Heilbrigðisnefnd
Reykjavíkur kynnti ný-
lega drög að nýrri sam-
þykkt um hundahald.
Brynja Tomer kynnti
sér þau og ræddi við
talsmann Hundarækt-
arfélags íslands, sem
segir sjónarmið hunda-
eigenda virt að vettugi.
Lilja Dóra segist vilja sjá hunda-
eftirlitið lagt niður í núverandi
mynd. „Reynsla okkar af þeirri
stofnun er fáránlega hár kostnaður
og hundabannsskilti út um alla
borg. Við erum langþreytt á rétt-
indaleysi og fordómum. Við erum
einnig þreytt á himinháum leyfis-
gjöldum, sem borgin fékk reyndar
ákúrur fyrir með áliti umboðsmanns
Alþingis nú í haust.“
Hún segir að eftir fund heilbrigð-
isnefndar sé ljóst að nefndin hafi
ekki í hyggju samráð við hundaeig-
endur í borginni við endurskoðun
samþykktarinnar. „Það kemur ekki
heim og saman við þau markmið
sem ég hélt að R-listinn hefði ætlað
að hafa að leiðarljósi. í stað þess
að leita til þeirra sem sérþekkingu
hafa á málefnum hundaeigenda, er
skipuð þriggja manna nefnd sem
virðist telja það eitt af hlufyerkum
sínum að vernda hagsmuni þeirra
sem þjást af fordómafullri og órök-
studdri andúð gegn hundum og eig-
endum þeirra."
„Kvörtunum vegna hunda hefur
flölgað mjög mikið á síðustu tveim-
ur árum og í hinum nýju drögum
er gert ráð fyrir að hundaeigendur
sem eru ábyrgir, skilvísir og lög-
hlýðnir njóti þess, meðal annars í
að greiða lægri leyfisgjöld," segir
Ólafur. „Eitt af algengustu um-
kvörtunarefnum hundaeigenda hef-
ur einmitt verið að leyfisgjöld séu
of há. Þótt deilur um hundahald sé
þverpólítískt mál og nefndin vinni
með hag allra borgarbúa að mark-
miði, er rétt að taka fram að ég
er fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, en
ekki R-listans í heilbrigðisnefnd."
Tæplega 1.100 hundar
skráðir í Reykjavík
í skýrslu um hundahald í Reykja-
vík 1994 kemur fram að tæplega
1.100 hundar voru skráðir í borginni
um síðustu áramót og hefur fjöldi
þeirra verið svipaður síðustu tvö ár.
Á árinu veitti borgin 224 undanþág-
ur frá banni við hundahaldi, en aft-
urkölluð voru leyfi vegna 189 hunda,
sem ýmist voru aflífaðir, fluttir úr
lögsagnarumdæminu eða teknir af
skrá vegna vanskila á leyfisgjöldum.
Kvartanir vegna hunda berast
aðallega til hundaeftirlitsins, sem
heyrir undir Heilbrigðiseftirlit
Reykjavíkur, en einnig berst nokkuð
af kvörtunum til lögreglu. Í skýrslu
hundaeftirlitsins kemur fram að alls
bárast eftirlitinu 1.328 kvartanir
vegna hunda á síðasta ári og lögregl-
unni 149. Flestar voru þessar kvart-
anir vegna lausra hunda, eða tæp-
lega 700. Farið var með 173 lausa
hunda í geymslu á síðasta ári, en
til að fá hunda sína leysta út, þurftu
eigendur að greiða rúmlega 1,2
milljónir króna, enda var tökugjald
vegna lausra hunda 7.000 krónur.
Kvartanir vegna óþrifa af völdum
hunda vora alls 129 á síðasta ári
og segir Lilja Dóra að Hundarækt-
arfélag Islands hafí ítrekað bent á
að oft ragli fólk saman hunda- og
gæsaskít, sérstaklega á stöðum þar
sem mikið er um gæsir, til dæmis
á Miklatúni og í Hljómskálagarði.
„Við hvetjum félagsmenn og raunar
alla hundaeigendur til að þrífa upp
eftir hunda sína og langflestir
hundaeigendur gera það.“