Morgunblaðið - 02.12.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 2. DESEMBER 1995 19
ERLENT
Forseti Suður-Kóreu hvetur heraflann til árvekni
N-Kórea eflir herbún-
að við landamærin
drepin í Kwangju. Þar efndu lýð-
ræðissinnar til mótmæla gegn her-
foringjastjórn Chuns en á endan-
um var her- og lögreglu sigað á
mannfjöldann, a.m.k. 200 manns
féllu.
í nóvember 1988 iðraðist Chun
opinberlega atburðanna í Kwangju
og baðsf afsökunar á ýmiss konar
misgjörðum í stjórnartíð sinni sem
lauk í febrúar 1988. Sneri hann
baki við opinberu lífi og settist að
í afskekktu búddaklaustri. Hann
sneri til höfuðborgarinnar í desem-
ber 1990 en hefur haft mjög hægt
um sig síðan. Eftirmaður hans,
Roh Tae-woo, var forseti 1988 tií
1992 en hann situr nú inni, sakað-
ur um stórtæka mútuþægni.
KIM Young-sam, forseti Suður-
Kóreu, sagði í gær að mikill liðs-
safnaður ætti sér stað af hálfu
norður-kóreska hersins rétt norð-
an við vopnahléslínuna sem skiptir
Kóreuskaga í tvö ríki. Fjölda orr-
ustu- og sprengjuflugvéla hefði
verið stefnt þangað og hvatti hann
háttsetta embættismenn og yfir-
menn hersins til árvekni vegna
hættunnar á því að stjórnvöld í
Pyongyang rangtúlkuðu pólitískan
óróleika sunnan landamæranna
vegna hugsanlegra réttarhalda
yfir tveimur fyrrverandi forsetum
Suður-Kóreu.
Viðvörunina sendi Kim frá sér
um sama leyti og saksóknari
stefndi Chun Doo Hwan, fyrrver-
Saksóknarar
stefna Chun Doo
Hwan fyrrver-
andi forseta til
yfirheyrslu
andi forseta, sem komst til valda
í herbyltingu árið 1979, til yfir-
heyrslu í dag, laugardag, vegna
blóðbaðsins í borginni Kwangju
18. maí 1980.
Talið er að hundruð, jafnvel
þúsundir, lýðræðissinna hafi verið
Reuter
Obreytt líðan Papandreou
FJÖLDI fólks safnaðist saman
fyrir utan Onassis-hjartastofnun-
ina í Aþenu í gær og bað fyrir
Andreas Papandreou forsætis-
ráðherra. Af því tilefni kysstu
viðstaddir kraftaverkahelgi-
mynd og var myndin tekin við
það tækifæri. Papandreou var
enn í gær í öndunar- og nýrnavél-
um vegna sjúkleika síns, 11 dög-
um eftir að vera lagður inn. Tals-
maður sjúkrahússins sagði að
álit breska hjartalæknisins
Magdi Yacoub, sem skoðaði for-
sætisráðherrann í fyrradag, um
að hann myndi ná sér aftur væri
mun bjartsýnna en álit lækna
sjúkrahússins. Þeir sögðu í gær,
að færi allt á besta veg, yrði
Papandreou a.m.k. mjög lengi
frá störfum vegna veikinda
sinna.
Kannanir sýna aukið fylgi við
flokk rússneskra kommúnista
Búa sig undir
forsetakjör
Moskvu. Reuter.
GENNADÍJ Zjúganov, leiðtogi
rússneskra kommúnista, sagði í
sjónvarpsviðtali í gær að flokkur
hans væri tekinn að búa sig undir
forsetakosningarnar sem fram eiga
að fara í júní á næsta ári. Skoðana-
kannanir gefa til kynna að flokkur
kommúnista vinni sigur í þingkosn-
ingunum í Rússlandi á næsta ári.
„Við verðum að búa okkur undir
næsta áfanga - forsetakosning-
arnar,“ sagði flokksleiðtoginn.
Hann bætti við að þrátt fyrir að
staða flokksins yrði sterk, eftir
þingkosningarnar væri stjórnar-
skrá Rússlands þannig úr garði
gerð að neðri deild þingsins, Dú-
man, mætti sín lítils gegn valdi
forsetans.
Zjúganov hefur látið að því
liggja að hann geti hugsað sér að
vera í framboði í forsetakosningun-
um en flokkur hans hefur ítrekað
lýst yfir andstöðu við það afdrátt-
arlausa forsetavald sem kveðið er
á um i stjórnarskránni.
Mikil fylgisaukning
Nýjar skoðanakannanir gefa til
kynna að fylgi við flokk kommún-
ista aukist hröðum skrefum. Sam-
kvæmt sumum þeirra fær flokkur-
inn tvöfalt meira fylgi en flokkur
sá sem næstur kemur. Dagblaðið
Ízvestíja greindi frá því í gær að
stjórnmálafræðingar gerðu ráð fyr-
ir mikilli fylgisaukningu vinstri afl-
anna i kosningunum. I könnun sem
birt var í dagblaðinu Sevodnja
mældist fylgi við flokk kommúnista
14% en næstir komu umbótaflokk-
urinn Jabloko og miðflokkurinn
„Föðurland vort er Rússland“. Fylgi
kommúnista hafði aukist um 3% frá
í október. Önnur könnun sem birt
var í gær kvað á um að kommúnist-
ar fengju 17% greiddra atkvæða.
Skoðanakannanir í Rússlandi
þykja ekki sérlega áreiðanlegar
m.a. vegna stærðar landsins en all-
ar þær sem birtar hafa verið gefa
til kynna að kommúnistar verði sig-
urvegarar þingkosninganna þann
17. þessa mánaðar.
Meirihluti á þingi?
í grein í Ízvestíja í gær sagði
rússneskur stjórnmálafræðingur
einn að svo gæti farið að kommún-
istar og þjóðernissinnar næðu
meirihluta á þingi og mynduðu rík-
isstjórn. Borís Jeltsín Rússlandsfor-
seti og undirsátar hans hafa ákaft
varað við sigri kommúnista í þing-
kosningunum með þeim orðum að
allt umbótastarf í Rússlandi kunni
að verða unnið fyrir gýg komist
þeir til valda.
Banni við tóbaks-
auglýsingum hnekkt
HÆSTIRÉTTUR Kanada hefur
úrskurðað að bann við tóbaksaug-
lýsingum, sem verið hefur í gildi
frá árinu 1988, bijóti í bága við
stjómarskrá ríkisins.
í úrskurðinum segir að bann
við tóbaksauglýsingum bijóti í
bága við málfrelsisákvæði stjóm-
arskrárinnar. Þá geri bann þetta
að engu ákvæði um málfrelsi á
markaði. Að auki er niðurstaða
réttarins sú að bann við notkun
á vörumerkjum tóbaksframleið-
enda á tiltek'num varningi sé ekki
í samræmi við stjórnarskrána.
Með þessu hefur verið staðfest
í Kanada sú grundvallarregla að
fýrirtæki sem framleiðir tiltekinn
varning sem er löglegur á mark-
aði hafí óskoraðan rétt til að aug-
lýsa hann.
1 fréttatilkynningu frá sam-
bandi evrópskra auglýsingastofa
(EAAA) er þessari niðurstöðu
hæstaréttar Kanada fagnað. Seg-
ir og þar að samtökin hyggst
kanna hver áhrif þessarar niður-
stöðu verði á bann það við tóbaks-
auglýsingum sem boðað hefur
verið innan Evrópusambandsins.
EAAA er þeirrar hyggju að slíkt
bann bijóti gegn 10. grein Mann-
réttindasáttmála Evrópu um mál-
frelsi.
Reuter
Fagnað í landnemabyggð
MARGALIT Har-Shefi, eina
konan sem handtekin hefur ver-
ið í tengslum við rannsókn á
morðinu á Yitzhak Rabin í ísra-
el, var látin laus í gær. Var henni
vel fagnað er hún kom aftur á
heimaslóðir sem eru landnema-
byggð á Vesturbakkanum. Lög-
reglan sagði að Har-Shefi, sem
er tvítugur laganemi, væri einn
helsti leiðtoginn í hópi sem hefði
lýst vijja til að myrða forsætis-
ráðherrann. Henni var gert að
sæta stofuvarðhaldi í viku með-
an mál hennar væri kannað bet-
ur.
Fallast
á friðar-
gæslu
Washington. Reuter.
BILL Clinton, forseti Bandaríkjanna,
undirritaði í fyrradag lög um útgjöld
vegna varnarmála en þar er gert ráð
fyrir fjárveitingu vegna friðargæslu
bandarískra hermanna í Bosníu.
Clinton undirritaði vamarmála-
frumvarpið þótt hann sé andvígur
sumum útgjaldaliðum þess. Kvaðst
hann hafa gert það vegná þess, að
ríkisstjórnin hefði samið um það við
þingleiðtoga repúblikana að þeir
greiddu fyrir fjárveitingu til friðar-
gæslustarfa í Bosníu.
Bob Dole, leiðtogi repúblikana í
öldungadeildinni, sagði í fyrradag að
hermennirnir 20.000 yrðu sendir til
Bosníu hvort sem þinginu líkaði bet-
ur eða verr og því væri rétt að þing-
ið styddi þá og yfirmann þeirra.
oppskórinn
Ingólfstorgi tveggja ára
í dag, laugardag og á morgun, sunnudag:
20% afsláttur af öllum skóm
POSTSENDUM SAMDÆGURS
Ioppskórinn |oppskórinn
Veltusundi v/lngólfstorg s: 552 1 212 _JL. Austurstræti s: 552 2727