Morgunblaðið - 02.12.1995, Blaðsíða 40

40 LAUGARDAGUR 2. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
sokkabuxur
Freistandi tilboð
í apótekum
4. pa ið frítt
Þú kaupir 3 pör og færð
4. parið frítt!
des í öl!um apótekum sem selja Filodoro sokkabuxur og sokka
Tilboð gildir 1.-3
LXPA
Frábær styrkur, frábær mýkt
AÐSENDAR GREINAR
Helgidaga-
friðui'
Valbjörn
Steingrímsson
NÝVERIÐ lauk störf-
um nefndar á vegum
dómsmálaráðherra sem
falið var það merkilega
verkefni að endurskoða
lög nr. 45/1926 um
helgidaga þjóðkirkj-
unnar. Endurskoðun
þessi er merkileg fyrir
það helst að til þess að
koma því starfi í gang
þurftu til að koma tveir
úrskurðir umboðs-
manns Alþingis frá því
fyrr á þessu ári, sém
voru löggjafanum og
framkvæmdarvaldinu
mjög í óhag. Fram-
kvæmdavaldinu hafði liðist það í
gegnum tíðina að bijóta lög á lands-
mönnum og um leið komist upp með
það að færa ekki úrelt lög í nútíma-
legri búning sem tækju mið af þörf-
um og væntingum meginþorra
landsmanna.
Hvernig tókst svo til
í frumvarpsdrögunum er eðli
máls samkvæmt sumt leyft og ann-
að ekki og er það í takt við hefð-
bundna íhaldssemi, gamaldags við-
horf og um leið miðstýringaráráttu
kirkjunnar manna. Skulu hér nefnd
dæmi. í greinargerð með frumvarp-
inu má m.a. lesa eftirfarandi:
„í starfi nefndarinnar var nokkuð
rætt um markmið með lagasetningu
sem þessari. Voru nefndarmenn
sammála um það að með lögunum
væri leitast við að tryggja almenn-
ingi frið, ró og næði á tilteknum
hátíðisdögum...“
Mín skcðun er sú að þarna birt-
ist forsjárhyggja í sínu æðsta veldi.
Því má ekki þessi sami almenningur
ákveða það sjálfur hvenær hann
vill frið, ró og næði, annaðhvort sem
einstaklingur eða í gegnum t.d.
ftjáls samtök, t.d. samtök launa-
fólks. Af hveiju á hin íslenska þjóð-
kirkja (frumvarpsdrögin voru kynnt
á kirkjuþingi áður en alþingismenn,
og um leið ríkisstjórn landsins,
fengu að lita það augum) og/eða
löggjafínn að hafa vit fyrir fólki
með þessum hætti?
í mörgum tilfellum er með frum-
varpssmíð þessari gengið lengra í
boðum og bönnum en var í gömlu
lögunum eða því hvernig t.d. frjáls-
lyndir sýslumenn út um landið túlk-
uðu lögin. Er þar m.a. átt við opin-
bert skemmtanahald frá miðnætti
föstudagsins langa og frá miðnætti
jóladags. I greinargerð frumvarps-
ins segir varðandi þetta atriði:
„Takmörkun þessi er í samræmi við
ályktun 19. kirkjuþings frá 1988.“
Ljóst er skv. þessu hveijir það eru
sem setja landsmönnum lög, það
er ekki Alþingi, eins og ég í barns-
legri trú hélt, heldur kirkjuþing sem
virðist öllu ráða í þessum málefnum.
Undanþágur
Ýmsar undanþágur eru í laga-
frumvarpinu varðandi hvaða starf-
semi má stunda á fyrrnefndum
helgidögum þjóðkirkjunnar og er
þar helst um að ræða starfsemi sem
telst vera þjónustustarfsemi við
ferðafólk. Nú er það svo að þegar
hinn dæmigerði Islendingur á frí,
svo ekki sé nú talað um þegar hann
ferðast, þá vill hann skemmta sér.
Scetir sófor
á
óvi ðj afn anlegu
verði
(sjá nánar textavarp sjónvarps síðu 640)
HÚSGAGNALAGERINN
Smiðjuvegi 9 (gul gata) - Kópavogi
- sími 564 1475
Opið mán.-fös. 13-18, lau. 11-14.
Því er það með öllu
óþolandi bæði fyrir þá
sem tilbúnir eru að
veita þjónustu þessa
daga og hina, sem vilja
fá hana, að þurfa að
lúta því að löggjaf-
inn/kirkjan misbeiti
valdi sínu til að hefta
frelsi einstaklingsins til
orða og athafna þessa
umræddu daga.
Hvað varðar undan-
þágur að öðru leyti þá
er ljóst að enginn frið-
ur verður um það
ákvæði frumvarpsins
að lögreglustjórar vítt
og breytt um landið skuli eiga að
meta hver fyrir sig hver nauðsynleg
grunnþjónusta fyrir ferðafólk sé,
en skv. frumvarpinu eiga þeir að
hafa undanþáguheimild varðandi
vissa þætti þessa máls. Undanþágu-
heimiídin er reyndar mjög takmörk-
uð í frumvarpinu og þar að auki
eru lögreglustjórar almennt frekar
þröngsýnir og íhaldsamir þegar
Frumvarp um helgidaga
þjóðkirkjunnar veldur
mér miklum vonbrigð-
um, segir Valbjörn
Steingrímsson, sem
hér mælir gegn forsjár-
hyggju.
kemur að túlkun laga og reglugerða
og að auki þá eru þeir ekki réttu
aðilarnir til þess að fara með undan-
þáguheimildir af þessum toga sem
varða atvinnustarfsemi. Réttara er,
ef á annað borð þarf að hafa undan-
þáguheimildir í frumvarpi sem
þessu, að fela það verkefni viðkom-
andi sveitarstjórn.
Margt er sérker.nilegt að finna í
greinargerð með frumvarpinu, t.d.
gera höfundar þess upp á milli tón-
listartegunda og ætla að leyfa tón-
listarsamkomur með sígildri tónlist,
kirkutónlist, kórtónlist o.s.frv. á
helgidögum þjóðkirkjunnar, jass,
popp, blús o.fl. af því taginu er
ekki list í skilningi þessa ágæta
fólks heldur greinilega eitthvað
annað. Hvað skyldi allt okkar ágæta
tónlistarfólk hafa að segja um þetta
viðhorf? En nóg um þetta.
Lokaorð
Frumvarpsdrög þau sem hér hafa
verið gerð að umtalsefni eru ekki
í takt við þá þróun sem orðið hefur
á íslandi síðan 1926 er þau lög
voru sett sem nú gilda. Enn eru
menn að beija hausnum í steininn
og það jafn ágætt fólk og Lára
Margrét Ragnarsdóttir, sem var
formaður nefndarinnar, Valgerður
Sverrisdóttir og Hjálmar Jónsson.
Allt þetta fólk er alþingismenn.
Niðurstaða þeirrra sem birtist í
frumvarpinu eru mér mikil von-
brigði því ég hafði bundið miklar
vonir við þessa endurskoðun.
Frumvarp til laga um helgidaga-
frið þjóðkirkjunnar auk greinar-
gerðar nefndarinnar er 12 blaðsíður
að lengd. Ekki er hægt að gera svo
stóru máli ítarleg skil í stuttri grein
sem þessari en vil ég skora á alla
áhugasama um þetta málefni að
verða sér út um eintak af frumvarp-
inu hjá dómsmálaráðuneytinu (sími
560-9010), kynna sér það vel og
koma fram athugasemdum varð-
andi það til réttra aðila en allsheij-
arnefnd alþingis mun væntanlega
fá frumvarpið til umfjöllunar þegar
ríkisstjórn íslands hefur farið um
það höndum og blessað.
Höfundur er veitingamaður á
Sigiufirði.