Morgunblaðið - 10.01.1996, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 1996 23
AÐSEIVIDAR GREINAR
Morgnnblaðið, Dags-
brún og nútíminn
MORGUNBLAÐIÐ
hefur þrisvar á rúmri
viku gert innri málefni
verkalýðshreyfingar-
innar að umtalsefni í
leiðaraskrifum. Eink-
um eru það þrjú atriði
sem blaðið telur til
vansa fyrir hreyfing-
una. I fyrsta lagi að
hún sé ólýðræðisleg. í
öðru lagi að það sé
tímaskekkja að vinnu-
veitendur innheimti
félagsgjöld stéttarfé-
laga beint af launum
starfsfólks. í þriðja
lagi sé það úrelt fyrir-
komulag að vinnuveitendur
stéttarfélög semji um skyiduaðild
launþega að tilteknum verkalýðs-
félögum.
í hnotskurn hefur Morgunblaðið
áhyggjur af því að „áhrif verka-
lýðshreyfingarinnar þverri frekar
frá því sem þegar er orðið“ og
„vilji hún láta taka sig alvarlega
verði lýðræðið að vera virkara“.
Þessi leiðaraskrif um verkalýðs-
hreyfingu, lýðræði og nútímann
virðast tilkomin vegna væntan-
legra kosninga til stjórnar og trún-
aðarmannaráðs verkamannafé-
lagsins Dagsbrúnar í Reykjavík.
Morgunblaðið hefur áhyggjur af
kosningafyrirkomulaginu í félag-
inu og telur að það dragi úr vilja
almennra félagsmanna til að hafa
afskipti af málefnum hreyfingar-
innar.
Að halda því fram að Morgun-
blaðinu hafi verið umhugað um
málefni verkafólks er að taka of
djúpt í árinni. Verkalýðshreyfingin
hefur átt í vök að veijast þegar
blaðið hefur á umliðnum áratugum
oftast túlkað sjónarmið atvinnu-
rekenda í kjarabaráttu launafólks
í landinu.
MALASKOLINN MIMIR
sími: 588 22 99
Skúli Thoroddsen
og
Það sjónarmið að
um skylduaðild laun-
þega að stéttarfélög-
um sé að ræða er afar
tvírætt. Mörgunblaðið
telur einnig að félögin
eigi að innheimta fé-
lagsgjöld eins og önn-
ur félagasamtök geri.
Leiðarahöfundur virð-
ist halda að stéttar-
félög séu eins og hver
önnur skemmti-, mál-
funda- eða íþrótta-
félög. Það eru þau
ekki og það verður að
hafa í huga þegar
málefni verkalýðs-
hreyfingarinnar eru rædd.
Dagsbrún tókst, í harðvítugum
deilum sem Morgunblaðið átti
einnig aðild að, að fá atvinnurek-
endur til kjarasamninga á sínum
tíma. Stéttarfélögin urðu viðsemj-
endur um kaup og kjör á vinnu-
markaði og verkfallsréttur var
viðurkenndur með lögum árið
1938.
Það má fallast á það með Morg-
unblaðinu að tímabært sé að end-
urskoða þá löggjöf en blaðið viður-
kennir að ekki hafi farið mikið
fyrir því í hveiju sú umræða ætti
að felast. Ég fæ ekki séð að þar
sé við verkalýðshreyfinguna að
Dagsbrúnarmenn
ráða því sjálfir, segir
Skúli Thoroddsen,
hvort Dagsbrún
verður áfram virkt
afl í kjarabaráttunni.
sakast og því þykir mér Morgun-
blaðið vega heldur ómaklega að
Dagsbrún núna sem sérstökum
fulltrúa ólýðræðislegra stjórnar-
hátta og blóraböggli ófrelsis í ís-
lensku þjóðlífi.
Verkamannafélagið Dagsbrún
var stofnað 26. janúar árið 1906.
Það er því aðeins eldra en Morgun-
blaðið og saga þeirra víða samof-
in. Frumkvöðlar félagsins vildu
tryggja stöðugleika og festu í fé-
lagsstarfinu. Kjarabaráttan er
bæði skammtímabarátta til þess
að veija og sækja kaup og kjör,
og langtímabarátta sem felst í að
tryggja kaupmátt og félagslegt
öryggi. Kjarabaráttan er samfelld
og þarf að vera í stöðugri endur-
skoðun.
Stofnendur Dagsbrúnar vildu
beita fijálsum samtakamætti sín-
um til að ná bættum kjörum fyrir
sig og tryggja þann árangur til
lengri tíma. Lýðræðið í Dagsbrún
er þannig að kosning stjórnar og
trúnaðarmannaráðs fer fram ár-
lega og áriega hefur framboðs-
frestur til stjórnarkjörs verið aug-
lýstur í Morgunblaðinu. Að kosn-
ingafyrirkomulaginu hafi verið
ætlað að tryggja að ekki kæmu
fram framboð til stjórnar og trún-
aðarráðs sem ekki nytu umtals-
verðs stuðnings í félaginu er afar
eðlilegt þegar litið er til uppruna
félagsins, tilgangs þess og mark-
miða. Menn voru einfaldlega að
reyna að tryggja stöðugleika í fé-
lagsstarfinu vegna þess hveru
mikið var í húfi fyrir svo marga.
Sjálfsagt má finna betri lýðræðis-
reglur og einfaldari sem þjóna
þessum stöðugleika og tryggir
samfellu í starfí félagsins á virk-
ari hátt en nú er gert. Það er þá
Dagsbrúnarmánna sjálfra að
ákveða það.
Að félögin hafi samið svo við
atvinnurekendur í kjarasamningi,
að launþegar greiði til stéttarfé-
laganna félagsgjöld varðar félags-
leg réttindi. Félagsgjöldin eru m.a.
notuð til að tryggja að samningar
séu haldnir og ekki síður til að
bæta félagslegt öryggi launþegans
þegar annað þrýtur.
Það sem Morgunblaðið kallar í
þessu sambandi „tímaskekkju"
sýnist mér að sé afar mikilvægt
einmitt nú. Stéttarfélögin hafa,
vegna þessarar „tímaskekkju",
getað stutt margar fjölskyldur á
tímum harðæris og atvinnuleysis
og á það jafnt við um þá sem
valið hafa að standa utan félaga
sem hina er teljast fullgildir fé-
UTSALA
PCIlímogfúguefni

iSÍpi”?:::
Stórhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 567 4844
ÞU GETUR TREYST FAGOR
3
wjlt A® 40%
AFSIÁTTUR
RÖNNING
BORGARTÚNI 24
SÍMI 562 40 11
FAGOR S30N
Kælir: 265 I - Frystir: 25 I
HxBxD: 140x60x57 cm
Innbyggt frystihólf
**■*■ 37.800
FAGOR D27R
Kælir: 212 I - Frystir: 78 I
HxBxD: 147x60x57 cm
Stgr.kr.
44.800
lagsmenn. Vegna þessarar „tíma-
skekkju“ ráða verkalýðsfélögin
yfir öflugum sjúkrasjóðum sem
veitt hafa aðstoð þegar almanna-
tryggingakerfið hrekkur ekki til.
Þegar heilbrigðisþjónustan, skóla-
kerfið og félagslega þjónustan eru
skorin niður þá er það ekki tíma-
skekkja að verkalýðshreyfingin
standi vörð um félagslegt öryggi
umbjóðenda sinna.
Væntanlegar kosningar í Dags-
brún snúast ekki um lýðræðið í
verkalýðshreyfingunni. Að kosið
er segir okkur að lýðræðið er, þrátt
fyrir allt, til staðar og nýtanlegt.
Kosningarnar nú snúast um fé-
lagslegt öryggi á tímum óvissu
fyrst og fremst.
Kynslóðaskipti standa fyrir dyr-
um í stjórn félagsins. Uppstillinga-
nefnd hefur lagt til verulega upp-
stokkun í stjórn með ungum frísk-
um mönnum og konu til varafor-
mennsku.
Uppstillinganefndin leggur
einnig til að sú þekking og reynsla
sem til er í félaginu nýtist áfram
um sinn með því að kjósa Halldór
Björnsson til formennsku. Ég fæ
ekki betur séð, sem fyrrum innan-
búðarmaður hjá Dagsbrún, en að
þetta sé góður kostur og ábyrgur.
Þessi stjórn er án efa hæf til þess
að takast á við nútímann og þau
vandamál sem við er að glíma.
Að Dagsbrún verði áfram virkt
afl í íslensku þjóðlífí er auðvitað
undir Dagsbrúnarmönnum sjálfum
komið. Allar forsendur til þess eru
fyrir hendi nú sem fyrr og um það
er kosið.
Höfundur er lögfræðingur og
fyrrum starfsmaður Dagsbrúnar.
FAGOR C34R - 2 pressur
Kælir: 290 I - Frystir: 110 I
HxBxD: 185x60x57 cm
Tvöfalt kælikerfi
•r-69.800
n
SPARISJÓÐURINN
-fyrir þig og þína