Morgunblaðið - 16.02.1996, Page 1

92 SIÐUR B/C/D
39.TBL.84.ÁRG. FÖSTUDAGUR16. FEBRÚAR1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Zjúganov verður forsetaframbjóðandi kommúnista í Rússlandi
Framboði Jeltsíns for-
seta misjafnlega tekið
Moskvu, Jekaterínborg. Reuter.
Reuter
BORIS Jeltsín, forseti Rússlands, ræðir við fólk í Jekaterínborg
í gær eftir að hafa lagt blómsveig að minnismerki um rússn-
eska hermenn sem féllu í stríðinu í Afganistan.
Flug-
ritinn
finnst
Santo Domingo. Reuter.
HLJÓÐMERKI hafa greinst frá
flugrita farþegaþotunnar sem
hrapaði í Atlantshafið við
strönd Dóminíkanska lýðveld-
isins í vikunni sem ieið, að sögn
bandaríska sendiráðsins í Santo
Domingo í gær.
Merkin greindust með há-
þróuðum leitartækjum banda-
ríska sjóhersins, en nokkrir
dagar gætu liðið þar til hægt
verður að ná flugritanum af
hafsbotni. Flugritinn, eða
„svarti kassinn", gæti veitt
mikilvægar upplýsingar um
orsök slyssins, sem kostaði 189
manns lífið.
Sérfræðingar um borð í leit-
arskipi bandaríska sjóhersins,
Seaward Explorer, eru að
kanna á hvaða dýpi flugritinn
er. Hugsanlega verður notað
farartæki, sem hægt er að fjar-
stýra frá skipinu, til að taka
myndir af hafsbotninum áður
en reynt verður að ná flugritan-
um upp.
Deilurnar í Bosníu
Mikilvæg-
ur skyndi-
fundur
Sarajevo. Reuter.
TVEGGJA daga fundi forseta Bosn-
íu, Króatíu og Serbíu var frestað um
einn dag í gær, innan við sólarhring
eftir að stjórn Bandaríkjanna hafði
boðað leiðtogana til fundarins í því
skyni að afstýra því að deilur yrðu
friðarsamningunum, sem náðust í
Dayton í Bandaríkjunum, að falli.
Fundurinn átti að hefjast í Róm
í dag en honum var frestað þar til
á morgun. Susanna Agnelii, utanrík-
isráðherra Ítalíu og formaður ráð-
herraráðs Evrópusambandsins,
verður gestgjafi forsetanna og fund-
inn sitja einnig háttsettir embættis-
menn frá Bandaríkjunum, Rúss-
landi, Bretlandi og Frakklandi. Carl
Bildt, milligöngumaður Evrópusam-
bandsins, og fulltrúar friðargæslu-
liðsins í Bosníu og Öryggis- og sam-
vinnustofnunar Evrópu verða einnig
á fundinum.
Mikið í húfi
Efnt er til fundarins á sama tíma
og deilur um framsal meintra stríðs-
glæpamanna, fanga og fleiri mál
stofna Dayton-samningunum í
hættu. Verði þessar deilur samning-
unum að falli og reynist þeir aðeins
tímabundið og dýrt vopnahlé gæti
það haft alvarlegar afleiðingar fyrir
ríkin, sem hafa beitt sér fyrir friði
í Bosníu, og Atlantshafsbandalagið.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti tók til
að mynda mikla áhættu með því að
senda hermenn til Bosníu og takist
ekki að koma á varanlegum friði
gætu sigurlíkur hans í forsetakosn-
ingunum í nóvember minnkað.
■ NATO mun handtaka/26
ÁKVÖRÐUN Borís N. Jeltsíns
Rússlandsforseta í gær, að bjóða
sig fram til endurkjörs, var mis-
jafnlega tekið og þykir ljóst að
hann eigi erfiða baráttu fyrir
höndum. Flestir leiðtogar um-
bótasinna lýstu andstöðu við for-
setann og sagði Jegor Gajdar,
fyrrverandi forsætisráðherra, að
Jeltsín hefði með þessu gert alvar-
leg mistök. Kommúnistar kusu í
gær Gennadíj Zjúganov flokks-
leiðtoga sem frambjóðanda sinn
í forsetakjörinu og sagðist hann
telja Jeltsín vera „máttlítinn and-
stæðing“.
„Það er skylda mín sem stjórn-
málamannsins er hratt umbóta-
stefnunni úr vör að efla og treysta
öll heilbrigð stjórnmálaöfl og koma
í veg fyrir áföll sem gætu valdið
borgarastyijöld,“ sagði Jeltsín í
ræðu sem hann flutti þegar hann
kynnti framboð sitt.
Vinsældir Jeltsíns hafa minnkað
mjög síðustu árin vegna efnahags-
þrenginga og stríðsins í
Tsjetsjníju. Umbótasinnar álíta
margir að framboð hans verði að-
eins til að kljúfa þá og geti seinni
umferðin jafnvel orðið milli Zjúg-
anovs og þjóðernissinnans Vladím-
írs Zhírínovskíjs. Zjúganov nýtur
SAMKVÆMT nýrri skoðana-
könnun í Bandaríkjunum hef-
ur Pat Buchanan unnið upp
forskot Bobs Dole í prófkjörs-
baráttu repúblikana í New
Hampshire en Dole hefur nú
blásið til sóknar gegn and-
stæðingi sínum með nýrri aug-
lýsingaherferð í sjónvarpi.
Buchanan er þar Iýst sem „of
öfgafullum“ til að gegna emb-
ætti forseta og vakin er at-
mun meiri stuðnings í skoðana-
könnunum en forsetinn.
Miðjumaðurinn Víktor Tsjerno-
myrdín forsætisráðherra og flokk-
ur hans lýstu þegar yfir stuðningi
við Jeltsín í gær og hið sama gerði
lítill umbótaflokkur Borís Fjod-
orovs, fyrrverandi fjármálaráð-
hygli á því að hann hélt því
eitt sinn fram í blaðagrein að
konum væri ekki eðlislægt að
vera leiðtogar. Ennfremur er
hann sagður hafa hvatt til
þess að kjarnorkuvopn yrðu
seld til Tævans, Suður-Kóreu
og Japans en Buchanan sagði
það algjöran tilbúning. Mynd-
in er af Buchanan á kosninga-
fundi í New Hampshire, en þar
fer prófkjör fram á þriðjudag.
herra. Grígoríj Javlínskíj, leiðtogi
öflugasta umbótaflokksins, er
sjálfur í framboði og sagðist telja
sigurlíkur Jeltsíns afar litlar.
Míkhaíl Gorbatsjov, síðasti for-
seti Sovétríkjanna gömlu, hefur
velt fyrir sér framboði þrátt fyrir
miklar óvinsældir. Hann var ekki
Ian Lang viðskiptaráðherra
kynnti lokaskýrslu rannsóknar-
nefndar undir forystu sir Richards
Scotts dómara og sagði niðurstöðu
hennar þá að ráðherrarnir hefðu
ekki villt um fyrir þinginu vegna
málsins. „Það var ekkert samsæri,
engin yfirhylming," sagði hann.
Ráðherrarnir höfðu verið sakaðir
um að hafa reynt að leyna þingið
því að breska stjórnin hefði leyft
sölu á vopnum til íraka á síðasta
áratug. John Major forsætisráð-
herra skipaði nefndina í nóvember
1992 eftir misheppnaða málsókn
yfirvalda gegn þremur stjómendum
breska fyrirtækisins Matrix Churc-
hill, sem voru sakaðir um ólöglega
vopnasölu til íraks. Fyrir réttar-
höldin höfðu ráðherrar bannað að
skjöl, sem hinir ákærðu báðu um,
yrðu lögð fyrir réttinn vegna örygg-
ishagsmuna Bretlands. Áður en
réttarhöldunum lauk var orðið ljóst
að stjórnin vissi um vopnasöluna
og fynverandi ráðherra upplýsti að
í vafa um sigurlíkur forsetans.
„Jeltsín er búinn að vera og sama
er að segja um stefnu hans“.
Ráðamenn Vesturveldanna hafa
sætt gagnrýni margra stjórnmála-
skýrenda að undanförnu fyrir
ofuráherslu á stuðning við Jeltsín.
Embættismaður í Hvíta húsinu,
er ekki vildi láta nafns síns getið,
sagði í gær að forsetakosningarn-
ar væra mál rússnesku þjóðarinn-
ar og bandarísk stjórnvöld myndu
vinna með þeim leiðtogum sem
kjörnir yrðu með lýðræðislegum
hætti.
Sjónvarpssljóri rekinn
Jeltsín skýrði frá því í gær að
hann hygðist reka stjórnanda ann-
arrar rásar ríkissjónvarpsstöðvar
landsins, Oleg Poptsov, vegna
„ónákvæmni“ í fréttaflutningi.
Poptsov sagði fyrir rúmu ári að
staða sín væri í hættu vegna um-
fjöllunar rásarinnar um átökin í
Tsjetsjníju. Ljóst er .að sjónvarp
mun gegna mikilvægu hlutverki í
kosningabaráttunni vegna þess
hve víðlent Rússland er og því
erfitt fyrir frambjóðendur að ná
til kjósenda um allt landið.
■ Sagður gera út af við ríkið/17
stjómin hefði heimilað hana með
leynd. Mennirnir voru því sýknaðir.
Waldegrave ekki vikið frá
Aðstoðarmenn Majors sögðu að
hann bæri enn fullt traust til Will-
iams Waldegrave aðstoðarfjár-
málaráðherra, sem var talinn í
mestri hættu vegna málsins, og
honum yrði ekki vikið frá.
I skýrslunni segir að Walde-
grave hafi vitað að stjórnin slakaði
á banni við sölu á vopnum til íraks
en hann hafi þó ekki gerst sekur
um „fláráðan ásetning" með því
að skýra ekki þinginu frá breyting-
unum og segja stefnu stjórnarinnar
óbreytta.
Þingmenn stjórnarandstöðunnar
sökuðu stjórnina um að fara rangt
með niðurstöðu skýrslunnar og
hvöttu Major til að víkja ráðherrum
frá vegna málsins. Stjórnin hafði
átta daga til að lesa skýrsluna
áður en hún var birt en þingmenn
aðeins þrjár klukkustundir.
Reuter
Hörð hríð gerð
að Buchanan
*
Skýrsla um vopnasölu Breta til Iraks
Sögð hreinsa
breska ráðherra
London. Reuter, The Daily Telegraph.
BRESKA stjórnin sagði í gær að þriggja ára rannsókn á vopnasölu til
Iraks hefði hreinsað ráðherra af ásökunum um að hafa reynt að hylma
yfir þátt stjórnarinnar í sölunni og villa um fyrir þinginu.