Morgunblaðið - 16.02.1996, Qupperneq 52

4-
iwjfiili
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
MORCUNBLADW, KRINGLAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMl 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.1S / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Formlegar samningaviðræður um þátttöku í Schengensamkomulaginu hafnar
Island og Noregur fái að-
gang að ákvarðanatöku
Morgunblaðið/Kristinn
Solana
á Alþingi
JAVIER Solana, aðalfram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbanda-
lagsins, NATO, kom í gær í sína
fyrstu opinberu heimsókn til Is-
lands. Friðargæzla NATO í Bosníu
var efst á baugi i viðræðum hans
við íslenzka stjórnmálamenn. Sol-
ana átti m.a. viðræður við Davíð
Oddsson forsætisráðherra. Hann
skoðaði auk þess Alþingishúsið í
fylgd Ólafs G. Einarssonar, for-
seta þingsins, en hélt síðan til
Danmerkur síðdegis í gær.
■ NATO mun handtaka../26
FORMLEGAR samningaviðræður
Islands og Noregs við ríki Schengen-
samkomulagsins um gerð samstarfs-
samninga hófust í Haag í Hollandi
fyrr í vikunni. Hollendingar fara nú
með forystu í Schengen-ráðinu og
hafa þeir lagt fram tillögur fyrir
hönd Schengen-ríkjanna, sem bæði
íslenzk og norsk stjórnvöld telja lofa
góðu um að samkomulag geti náðst.
Innan Schengen-svæðisins, sem
tekur nú yfir tíu aðildarríki Evrópu-
sambandsins, hefur eftirlit á innri
landamærum verið afnumið, en eftir-
lit á ytri landamærum svæðisins ver-
ið hert á móti. Semji ísland og Noreg-
ur um samstarf við Schengen verður
eftirlit með vegabréfum ferðamanna,
sem ferðast á milli þeirra og Scheng-
en-ríkjanna, afnumið. Á móti munu
ríkin tvö taka á sig margs konar
skyldur, meðal annars gæzlu ytri
landamæra Schengen-svæðisins.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins gera tillögur Hollendinga
ráð fyrir því að ísland og Noregur
fái fulltrúa í öllum nefndum og
starfshópum Schengen, þar sem nýj-
ar ákvarðanir eru undirbúnar, jafnt
og aðgang að fundum Schengen-
ráðsins, þar sem endanleg ákvarð-
anataka fer fram.
Enn er hins vegar ósamkomulag
um hvernig þátttöku íslands og Nor-
egs í hinni endanlegu atkvæða-
greiðslu um nýjar ákvarðanir í
Schengen-ráðinu verður háttað.
Schengen-ríkin vilja ekki að ísland
og Noregur, sem ríki utan ESB, geti
hindrað ákvarðanir Schengen-hóps-
ins. Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins hefur því verið rætt um
einhvers konar tveggja þrepa
ákvarðanatöku, þar sem Schengen-
ríkin ræði málin fyrst í sínum hópi
og séu þau öll sammála sé hópurinn
víkkaður út og ísland og Noregur
bætist við.
Island og Noregur fengju því
ákveðin áhrif en ekki neitunarvald
gagnvart ákvörðunum, sem snertu
Schengen-ríkin. Þau gætu hins vegar
hafnað því að taka sjálf á sig viðkom-
andi skuldbindingar. Slík höfnun
gæti hins vegar stefnt samstarfínu
í hættu, með sambærilegum hætti
og neitun EFTA-ríkja gagnvart regl-
um Evrópusambandsins myndi
stefna samningnum um Evrópska
efnahagssvæðið í hættu.
Schengen-ráðið ákvað í desember
síðastliðnum að bjóða íslandi og
Noregi til formlegra viðræðna um
gerð samstarfssamninga. Ráðið
ákvað þá jafnframt að stefna að því
að löndin tvö gætu fengið áheyrnar-
aðild að Schengen fyrir 1. maí. Hol-
lendingar munu taka málið upp að
nýju á aukafundi Schengen-ráðsins
í Haag í næstu viku. Samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins vill
Holland leita eftir skýrara umboði
til að halda áfram samningum við
Island og Noreg í framangreindum
anda.
íslenzkir og norskir embættismenn
sækja þessa dagana fjölda funda með
Schengen-ríkjunum viðvíkjandi
tæknilegri útfærslu væntanlegra
samstarfssamninga. Þótt pólitískt
samkomulag náist á næstunni er mik-
il tæknivinna eftir. Gert er ráð fyrir
að samstarfssamningamir taki ekki
gildi fyrr en 1998 eða 1999.
Hótelturn
- Hafnarfjarðar
Verksamn-
ingi rift
BÆJARRÁÐ Hafnarijarðar hefur
rift samningum við Miðbæ Hafnar-
fjarðar hf um byggingu hótelturns í
miðbæ Hafnaríjarðar. Ingvar Vikt-
orsson bæjarstjóri segir stefnt að því
að afgreiða á aukabæjarráðsfundi
næsta mánudag samninga við nýja
aðila um áframhaldandi fram-
kvæmdir.
Ingvar sagði að samningum hefði
verið rift þar sem ljóst væri að tíma-
setningar, sem stefnt hefði verið að,
hefðu ekki staðist og eins og staða
málsins hefði verið orðin hefði ekki
verið um annað að ræða en riftun
til að tryggja þann framgang málsins
að SÍF gæti flutt inn í turninn 1.-3.
apríl næstkomandi eins og ráðgert
er og samningar standa til. Bæjar-
stjórinn sagði að Hafnarfjarðarbær
hefði ekki orðið fyrir tjóni vegna
málsins. Hann sagði ætlunina vera
að ganga til samninga við þá undir-
verktaka, sem Miðbær Hafnarfjarðar
hafði á sínum snærum, um að þeir
ljúki verkinu eins og að var stefnt.
DAVÍÐ Oddsson, forsætisráðherra,
segist telja allar líkur á því, að Mík-
haíl S. Gorbatsjov, fyrrum leiðtogi
Sovétríkjanna, þiggi boð um að
koma til íslands og taka þátt í hátíð-
arhöldum í tilefni þess að 10 ár eru
liðin frá fundi hans og Ronald Reag-
ans, fyrrum forseta Bandaríkjanna,
í Reykjavík. Þátttaka hans myndi
tryggja þátttöku annarra mikil-
vægra manna sem verið hefur rætt
við, segjr forsætisráðherra, en sendi-
herra Islands í Moskvu, Gunnar
Gunnarsson, fundaði með Gorbatsj-
ov á miðvikudag og afhenti honum
bréf frá forsætisráðherra og borgar-
stjóranum í Reykjavík vegna þess
að ríki og borg hafa ákveðið að taka
höndum saman um að minnast þess
STÆRÐARMUNURINN skiptir
ekki öllu máli í því hver aðstoðar
hvern. Hér er það sá litli sem er
að hjálpa þeim stóra við að koma
að í október eru 10 ár liðin frá því
að fundur leiðtoga Sovétríkjanna og
Bandaríkjanna var haldinn í Höfða.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
segir, að á fundinum með Gorbatsjov
hafi komið komið fram að hann hefði
verulegan áhuga á málinu og hann
hefði tekið sérstaklega fram að sér
litist vel á hugmyndina og þætti við-
eigandi að halda upp á afmæli fund-
arins.
Sérstakar kringumstæður
eina hindrun
„Gorbatsjov kvaðst hins vegar
ekki svara því endanlega hvort hann
kæmi, fyrr en eftir tíu daga, en þó
gæti hann sagt strax að vilji sinn
stæði til að þiggja boðið og einungis
Litli o g stóri
sér fyrir í Hafnarfjarðarhöfn, en
þegar Ragnar Axelsson ljós-
mjög sérstakar kringumstæður
gætu orðið til þess að hann myndi
ekki koma. Þegar leið á samtalið
sagði hann að þetta væri atburður
sem hann myndi alls ekki vilja missa
af og tók jafnframt fram að ef hann
kæmi í september til taka þátt í
fundarstörfum, hefði hann áhuga á
að skilyrði yrðu sköpuð til að hann
gæti skoðað landið og kynnt sér það
betur en hann gat fyrir tíu árum,“
segir Davíð.
„Við teljum því allar líkur til þess
að hann muni þiggja þetta boð og
taka þátt í hátíðarhöldum í tilefni
af þessu afmæli, sem myndi tryggja
þátttöku annarra mikilvægra manna
sem rætt hefur verið við.“
Með sérstökum kringumstæðum
myndari Morgunblaðsins var á
ferðinni í Hafnarfirði í gær var
hafnsögubáturinn að lóðsa rúss-
neskan togara inn til löndunar.
er Gorbatsjov væntanlega að vísa
til komandi forsetakosninga í Rúss-
landi, en hann hefur ekki tekið af-
stöðu til þess hvort hann fer í fram-
boð eða ekki. Davíð kveðst ekki líta
svo á að hátíðarhöld vegna afmælis-
ins séu háð komu Gorbatsjovs og
hægt verði að halda upp á það þótt
hann boði forföll.
Forsætisráðherra bjartsýnn
„Engu að síður er ljóst að fundur-
inn fær meiri þýðingu ef ánnar aðal-
þátttakandinn í leiðtogafundinum
fyrir áratug er á staðnum til að fjalla
um hann og þróun mála síðan. Mér
finnst því þessi viðbrögð Gorbatsjovs
afar mikilvæg og er bjartsýnn," seg-
ir Davíð.
Þj óðhagsstofnun
Gert ráð
fyrir 4,4%
atvinnu-
leysi í ár
ÞJÓÐHAGSSTOFNUN áætlar að
atvinnuleysi á þessu ári verði 4,4%.
Þessi spá er byggð á könnun sem
stofnunin gerði á atvinnuástandi í
janúar. Atvinnuleysi í fyrra var 5%.
Samkvæmt könnuninni var at-
vinnuleysi nú í janúar 6%, en var
6,7% í janúar í fyrra.
Þjóðhagsstofnun hefur undanfar-
in ár gert könnun á atvinnuhorfum
á vinnumarkaði. Könnunin er gerð
þrisvar á ári, í janúar, apríl og sept-
ember. 240 fyrirtæki eru spurð
hvort einhveijar breytingar á
starfsmannahaldi hafí verið æski-
legar í mánuðinum miðað við um-
svif. Fyrirtækin eru í öllum greinum
atvinnulífsins nema landbúnaði,
fiskveiðum og opinberri þjónustu.
Sjúkrahús eru þó með.
Starfsfólki fækki um 130
Könnunin leiddi í ljós að atvinnu-
rekendur töldu æskilegt að fækka
starfsfólki um 130 manns á landinu
öllu, það er um 0,2% af áætluðu
vinnuafli. 70 voru á höfuðborgar;
svæðinu og 60 á landsbyggðinni. í
janúar í fyrra töldu atvinnurekend-
ur sig þurfa að fækka starfsfólki
um 380. Vilji til fækkunar kom
helst fram í verslun og veitinga-
starfsemi og byggingastarfsemi.
Atvinnurekendur í iðnaði töldu
sig þurfa á fleira starfsfólki að
halda og vildu ráða 25 starfsmenn
til viðbótar. Á sama tíma í fyrra
vildu iðnrekendur fækka starfsfólki
um 130. I öðrum greinum verður
einnig vart við bata. Ástand í versl-
un og veitingastarfsemi og bygg-
ingastarfsemi hefur hins vegar
versnað frá sama tíma í fyrra.
Að mati Þjóðhagsstofnunar eru
horfur um sumarstörf svipaðar og
þær voru um þetta leyti í fyrra.
Gorbatsjov kveðst áhugasamur um íslandsheimsókn vegna afmælis leiðtogafundar
Vill ekki missa af afmælinu