Morgunblaðið - 08.03.1996, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1996 11
Rýmingaráætlanir vegna snjóflóða kynntar íbúum 8 staða
Hættusvæðum skipt í reiti
til að tryggja öryggi íbúa
REITASKIPT kort og rýmingar-
áætlanir fyrir átta þéttbýlisstaði á
Vestfjörðum, Norður- og Austur-
landi verða kynntar heimamönnum
í lok næstu viku. Veðurstofan hefur
á undanförnum vikum unnið að
gerð svokallaðra rýmingarkorta
vegna snjóflóða og skriðufalla i
samvinnu við almannavarnanefndir
og íbúa á Patreksfirði, ísafirði,
Bolungarvík, Flateyri, Súðavík,
Siglufirði, Neskaupstað og Seyðis-
firði en ekki er um snjóflóðahættu-
mat að ræða. Efnt verður til borg-
arafunda á hveijum stað þegar
kortin verða gerð opinber.
Gerð rýmingarkortanna er í sam-
ræmi við ný lög um varnir gegn
snjóflóðum og skriðuföllum og
veigameira hlutverk Veðurstofu ís-
lands í því sambandi og verður grip-
ið til þeirra þegar hættuástand
skapast. Hveijum þéttbýlisstað er
skipt í reiti með tilliti til snjóflóða-
farvega og snjósöfnunar á vissum
stöðum og er skipting reitanna skil-
greind á grundvelli skráðrar snjó-
flóðasögu, þekkingar heimamanna
á aðstæðum, skriðlengdar snjóflóða
samkvæmt reiknilíkani og mats
snjóflóðasérfræðinga á aðstæðum.
Telji sérfræðingar að snjóflóða-
hætta sé yfirvofandi samkvæmt
veðurspá og athugunum á staðnum
verða tilteknir reitir rýmdir sam-
kvæmt skilgreiningu, en þeim er
skipt í þijá flokka. Mun Veðurstof-
an skera úr um það hveiju sinni
hvort og hvar á að rýma og til-
kynna almannavarnanefndum.
Hættusvæði þrískipt
Skipting reitanna er sem fyrr
segir þríþætt. í fyrsta flokki eru
reitir sem miðast við eldri flóð, þar
sem hætta getur skapast við hóf-
lega snjósöfnun. Rýmt verður á
reitum í grennd við helstu farvegi
snjóflóða, þar sem búast má við
flóðum við margvíslegar aðstæður
og mun oftar en annars staðar, eða
í flokki tvö og þijú.
Segir Magnús Jónsson veður-
stofustjóri að búast megi við því
að á þessum svæðum verði rýmt í
90-99% tilfella þegar hætta skap-
ast, ef gæta eigi fyllsta öryggis en
reitaskiptingin gengur mun lengra
en _eldri hættumatskort.
í öðrum flokki eru reitir sem
miðast að mestu við lengstu þekkt
flóð og önnur sambærileg svæði. A
þessum reitum skapast hætta þegar
snjósöfnun er mikil á upptakasvæð-
um. Ekki verður rýmt þarna nema
spáð sé veðri sem reynslan segir
að hafi mikla snjóflóðahættu í för
með sér.
í flokki þijú eru reitir þar sem
Morgunblaðið/Asdís
MAGNUS Jóhannesson ráðuneytisstjóri, Guðmundur Bjarnason
umhverfisráðherra, Magnús Jónsson veðurstofustjóri, Hafþór
Jónsson, settur framkvæmdastjóri Almannavarna ríkisins, og
Tómas Jóhannesson hjá Veðurstofu.
aftakaflóð eru hugsanleg við verstu
aðstæður og þurfa heimildir ekki
að geta flóða í grennd. Þessir reitir
verða ekki rýmdir nema ætla megi
af veðurspá og öðrum vísbending-
um að mjög mikill snjór hlaðist upp
í ofsaveðri eða sérlega óhagstæðum
skilyrðum í hlíðinni fyrir ofan reit-
inn. Reitir í þriðja flokki verða einn-
ig rýmdir þegar snjóflóðahætta er
talin geta skapast við mjög ólíkleg-
ar aðstæður, þótt ekki sé um að
ræða aftakaflóð. Víðast mun líða
áratugur eða meira milli þess að
rýma þurfi á þessum reitum.
Ákvarðanir um að rýma verða
teknar í samræmi við tiltæka þekk-
ingu á því hvaða veður skapar snjó-
flóðahættu og mat á aðstæðum.
Ekki má búast við því að allir reitir
í sama flokki séu rýmdir í einu því
hætta á snjóflóði er misjöfn eftir
vindátt í hvetjum reit um sig.
Einungis til bráðabirgða
Magnús lagði áherslu á við kynn-
ingu að einungis væri um bráða-
birgðafyrirkomulag að ræða meðan
verið væri að safna meiri þekkingu.
Fleiri snjóeftirlitsmenn, nákvæmari
rannsóknir á snjóflóðaveðrum og
síritar úrkomu og snjódýptar
myndu væntanlega auka nákvæmni
snjóflóðaspáa og þegar varnargarð-
ar kæmu til að auki yrði sjaldnar
þörf á því að rýma, einkum í flokki
eitt.
Verið er, að sögn Hafþórs Jóns-
sonar hjá Almannavörnum ríkisins,
að undirbúa svipaðar áætlanir fyrir
Ólafsvík, Ólafsljörð, Bíldudal, Eski-
fjörð og Tálknafjörð.
Reglugerð um varnir gegn snjóflóðum og skriðuföllum
Tillögur lagðar fyrir
Ofanflóðanefnd
UMHVERFISRÁÐHERRA hefur
gefið út reglugerð um varnir
gegn snjóflóðum og skriðuföllum
og eru þar meðal annars settar
reglur um þátttöku Ofanflóða-
sjóðs í gerð varnarvirkja og upp-
kaup og flutning á húseignum í
sveitarfélögum sem búa við snjó-
flóðahættu. Samkvæmt reglu-
gerðinni skal jafnan bregðast við
snjóflóðahættu með því að reisa
varnarvirki nema talið sé hag-
kvæmara að kaupa eða flytja
húseignir. Reglugerðin hefur
þegar öðlast gildi.
Samkvæmt lögum er Ofan-
flóðasjóði heimilt að greiða allt
að 90% af kostnaði við gerð varn-
arvirkja vegna ofanflóða eða
kaupa eða flutninga á húsnæði á
hættusvsqði. Samkvæmt reglu-
gerð skal kaupverð húseigna
miða við staðgreitt markaðsverð
sambærilegrar eignar í sveitara-
Reisa
skal vam-
arvirki
félaginu utan hættumarka. Þá
skal að jafnaði bregðast við siy'ó-
flóðahættu með því að reisa varn-
arvirki nema það sé talið hag-
kvæmara að kaupa eða flytja
húseignir. Telji sveitarstjórn
þann kost hagkvæmari til að
tryggja öryggi íbúa á hættusvæð-
um, skal hún gera tillögu, þar
sem gerður er samanburður á
kostnaði við kaup eða flutning á
húsum og kostnað við gerð varn-
arvirkja.
Gert er ráð fyrir að tillögur
sveitarstjórna um varnaraðgerð-
ir verði lagðar fyrir Ofanflóða-
nefnd, sem fer yfir framkvæmda-
og kostnaðaráætlanir. Þátttaka
Ofanflóðasjóðs í framkvæmdum
öðlast gildi að fengnu samþykki
nefndarinnar og staðfestingu
umhverfisráðherra.
Sveitarstjórnir annast fram-
kvæmdir við gerð varnarvirkja
og samninga um kaup eða flutn-
ing húseigna. Náist ekki sam-
komulag er þeim heimilt að taka
eignir eignarnámi. Ofanflóða-
sjóður greiðir kostnað við rann-
sóknir sem miða að því að bæta
hönnun varnarvirkja og hættu-
inat. Ekki má byggja á óbyggð-
um hættusvæðum eða þétta þá
byggð sem fyrir er fyrr en tilskil-
in varnarvirki eru komin upp.
ASTOÐ3

Spæjarinn (Land's End)
Hasarleikarinn
Fred Dryer (sem
jc margir þekkja
I úr gömlu 1
* Hunter m
þáttunum) leikur fyrrverandi
löggu, Mike Land, sem gerist
einkaspæjari á sólríkum
ströndum Kaliforníu.
Hasar og húmor á
föstudagskvöldum.
FOSTUDAGSKVOLD KL. 20:25
SPÆJARINN CLAND S END)
Vöröur laganna (The Marshall)
Winston Macbride er einn
af þessum harösvíruðu
lögreglumönnum sem
gefast aldrei upp.
Ef nauösyn krefur á hann
það til aö sveigja lögin í þágu
réttvísinnar.
Spennandi og dularfull
sakamál á miönætti á
^ laugardagskvöldum.
LAUGARDAGSKVOLD KL. 00:00
VÖRÐUR LAGANNA CTHE MARSHALL)

*Ef greitt er meö
Áskrlftarslmi 533 5633