Morgunblaðið - 08.03.1996, Blaðsíða 33

MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1996 33
MORGUNBLAÐIÐ
I
;
l
:]
!
í
4
4
4
4
4
4
4
4
(
<
4
i
(
i
i
i
(
i
(
(
(
(
ANNA
ARNADOTTIR
+ Anna Árnadótt-
ir var fædd á
Ytri-Rauðamel í
Hnappadalssýsslu
26. júlí 1901 og lést
á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 29.
febrúar 1996. Hún
fluttist með for-
eldrum sínum að
Stóra-Hrauni 6 ára
gömul. Foreldrar
hennar voru hjónin
sr. Arni Þórarins-
son prófastur f. 20.
jan. 1860, d. 3. feb.
1948 og Anna Mar-
ía Elísabet Sigurðardóttir frá
Syðra-Skógarnesi f. 22. feb.
1877, d. 22. maí 1958. Anna var
fjórða í aldursröð 11 barna
þeirra hjóna og lifa nú fjögur
þeirra: Þóra, ekkja f. 1903,
Ingibjörg, ekkja f. 1908, Guð-
mundur, verslunarmaður f.
1910 og Einar pípulagningam.
f. 1913. Anna giftist 1924 Páli
Geir Þorbergssyni verkstjóra
frá Syðri-Hraundal í Mýrasýslu
f. 29. júní 1894, d. 17. maí 1979.
Þau hjónin eignuðust þrjú börn,
sem upp komust. Þau eru: 1)
Anna María Elísabet f. 8. sept.
1925, d. 19. okt. 1974, giftist
Bergi Pétri Jónssyni flugum-
ferðarstjóra f. 11. des. 1925.
Börn þeirra eru: Páll Þór
sjúkraliði, f. 3. feb. 1953, Rakel
Olöf, grafískur hönnuður, f. 22.
nóv. 1956 og á hún tvö börn.
Anna Gyða leikskólakennari, f.
27. apr. 1965. Maki hennar er
Eysteinn Sigurðsson, verka-
maður f. 12. jan. 1954 og eiga
þau eina dóttur. 2) Árni, fyrrv.
sóknarprestur f. 9. júní 1927,
kvæntur Rósu Björk Þorbjam-
ardóttur fyrrv. endurmenntun-
arstj. KHÍ. Börn
þeirra eru: Þor-
björn Hlynur sókn-
arprestur, f. 10.
mars 1954, kvæntur
Önnu Guðmunds-
dóttur, bókmennta-
fræðingi og kenn-
ara, f. 22. maí 1958
og eiga þau tvo
syni. Þórólfur,
framkvæmdastjóri,
f. 24. mars 1957,
kvæntur Margréti
Baldursdóttur
tölvunarfræðingi, f.
28. mars 1959, og
eiga þau tvö böm. Anna Katrín
háskólakennari í Bergen, f. 2.
mars 1963, gift Guðmundi Val
Stefánssyni, framkvæmdastj.,
f. 3. sept. 1955 og eiga þau 3
börn. Árni Páll, sendiráðsritari
hjá NATO í Brussel, f. 23. maí
1966. Maki Sigrún Eyjólfsdótt-
ir, f. 2. ágúst 1968. Þau eiga 3
börn. 3) Bjami, kennari við
Fjölbr.skólann í Garðabæ, f. 18.
júlí 1936, kvæntur Valborgu
Þorleifsdóttur meinatækni, f.
31. okt. 1938. Börn þeirra era:
Þorleifur tölvunarfræðingur, f.
24. okt. 1963. Maki hans er
Hildur Ómarsdóttir, meðferð-
arfulltrúi, f. 11. ágúst 1970.
Hrefna tölvunarfræðingur, f.
14. júlí 1965, gift Bjarna Birgis-
syni, tölvunarfræðingi, f. 9.
des. 1964, og eiga þau tvo syni.
Anna, leikskólakennari, f. 24.
mars 1971. Maki hennar er
Hlynur Hreinsson, viðskipta-
fræðingur, f. 4. jan. 1969. Páll
Geir háskólanemi, f. 31. júlí
1972.
Utför Önnu Ámadóttur fer
fram frá Fossvogskirkju í dag,
8. mars, kl. 13.30.
Anna Árnadóttir frá Stóra-Hrauni
er fallin frá í hárri elli, án undan-
genginna veikinda eða harmkvæla.
Hennar endadægur var einfaldlega
mnnið upp, svo hún gerði sér þess
fulla grein en enga rellu, fremur en
um vistaskipti milli húsa eða bæjar-
hverfa væri að ræða. Þannig vissu
raunar allir kunnugir, að það mundi
verða og hlyti að verða, slík var
fullvissan og trúnaðartraustið og
vakandi vitund alla ævi hennar um
líf með eilífðarverum.
Það er einfalt að skilgreina og
staðsetja þá ágætu konu, sem hér
um ræðir, Önnu Árnadóttur, próf-
asts Þórarinssonar, sem kenndur
hefur verið við Stóra-Hraun í Kol-
beinsstaðahreppi, svo sem öll íjöl-
skyldan með honum, en móðir henn-
ar var Anna María Elísabet Sigurð-
ardóttir. í þeim hjónum mættust
ættir hans úr Ámes- og Rangár-
vallasýslum, af Magnúsi Andrés-
syni bónda og alþingismanni í
Syðra-Langholti, Jórunni systur
Tómasar Sæmundssonar og þar
með Presta-Högna og Sigurði í
Ásgarði langafa Jón Sigurðssonar
forseta, og hennar úr Snæfellsnes-
og Hnappadalssýslum, af Kristínu
ljósmóður í Skógamesi, sem séra
Árni taldi sannheilaga, náfrænku
Þorleifs læknis í Bjarnarhöfn og
Þórðar alþingismanns á Rauðkolls-
stöðum. Menntahefð úr hans ætt
blandaðist þannig við mikinn and-
legan kraft og dulræna hæfileika
úr hennar frændgarði. Var því ekki
að undra, að Anna yrði þeim gáfum
gædd og kostum prýdd, sem raun
varð á og hún miðlaði til sinna af-
komenda.
Séra Árni vígðist til Miklaholts
árið 1886 og sat að auki Syðra-
Skógarnes og Rauðamel áður en
hann fékk Stóra-Hraun til ábúðar
1907. Börnin þeirra ellefu voru
fædd á öllum fjórum stöðunum og
nutu þeirrar náðar, og að sjálfsögðu
myndarskapar foreldra og aðstand-
enda, að komast öll upp. Anna var
hin fjórða í röðinni og fyrsta af fjór-
um til að koma í heiminn á Rauða-
mel árið 1901, en hin síðustu fjögur
létu það bíða Stóra-Hrauns. Skipt-
ing hópsins í sex dætur og fimm
syni gat ekki jafnari verið. Og hví-
líkur systkinahópur, fjörmikill, frjöl-
gáfaður, sagnafróður og söngelsk-
ur. Samheldni þeirra og sívökult
samband hélst alla ævi með lang-
lífi. Stóra-Hraun var afar líflegur
samverustaður fjölskyldunnar,
einnig eftir að hún var að mestu
flutt suður. Ætla mætti, að gnótt
væri frásagna af börnunum í viða-
mikilli ævisögu séra Árna, en þang-
að inn komst aðeins það, sem féll
að áhugamálum hans og sérstæðri
lífsreynslu. Þar er raunar aðeins ein
frásögn af Önnu, er hún var á fyrsta
ári, og segir frá tilraun með gáfna-
far læðu, sem kom fram við hana
eins og barnfóstra. Um dæturnar
uppkomnar er haft eftir séra Árna,
að þær „runnu út eins og heitar
bollur, því þær þóttu svo gott hold“.
í þessu kom fram kímilegt viðhorf
hans til jarðbundnari hliða mann-
Iífsins, þar» sem ekki færi mikið
fyrir mannviti og andlegum gildum.
Anna átti þó eftir að reynast
foreldrum sínum hin þarfasta á efri
búskaparárum þeirra, er hún gekk
í hjónaband með Páli Geir Þorbergs-
syni, bóndasyni af Mýrum, sem
gerðist ráðsmaður presthjónanna á
Stóra-Hrauni. Hann var mjög
hneigður til búskapar, hygginn og
dugmikill. Þar fæddust þeim hjón-
um tvö eldri bömin, Elísabet, 1925,
og Ámi, 1927. Þau áttu þess þó
ekki kost að halda þar áfram bú-
skap, heldur héldu til Reykjavíkur
um svipað leyti og gömlu hjónin.
Þar gerðist Páll verkstjóri hjá Lýsis-
samlagi ísl. botnvörpunga við góðan
orðstír og þar fæddist yngsta bam-
ið, Bjarni, 1936. Á sama ári byggðu
þau í Norðurmýrinni á Mánagötu
16 og áttu þar heimili sitt alla tíð
síðan. Það rúmaði tvær íbúðir og
kjallara og bjuggu þau sjálf á efri
hæðinni og höfðu kjallarann sem
barnaherbergi og geymslur, en
leigðu út miðhæðina, þegar fram
leið einkum börnum og barnabörn-
um. Þannig fóru saman hyggindi
og nægjusemi og samheldni fjöl-
skyldunnar tryggð með föstum
samastað.
í þessu umhverfí kynntist ég fjöl-
skyldunni á því sæla sumri 1942,
þegar íslendingar tóku út lúksus
tvennra kosninga, meðan umheim-
urinn átti í stórstyijöld. Föðurfjöl-
skylda mín á Fáskrúðarbakka hafði
verið í vinfengi við Stóra-Hraun,
fermst hjá séra Árna og notið upp-
örvunar hans til mennta. Sem Hólm-
ari í nokkur ár hafði ég kynni af
Þórami á Stóra-Hrauni, en þetta
sumar komst ég í vegavinnu þar um
slóðir og kynntist Árna Pálssyni og
síðar foreldmm hans í heimsókn þar
og komst í tæri við hinn fríða dætra-
hóp, sem enn á ný var að vaxa upp
á Stóra-Hrauni, en þar ljómaði allt
í söng og gleðskap. Svo um haustið
vildi svo til, að ég lenti í samlestrar
slagtogi með Hreggviði, vini Áma í
næsta húsi. Small þá hópurinn sam-
an í klíku, sem kallaði sig Splæsfé-
lagið og gerði sig heimakominn á
báðum bæjunum.
Heimili Ónnu og Páls stóð galop-
ið vinum bama þeirra sem og stór-
fjölskyldum beggja og gesti og
gangandi yfirleitt og var öllum tek-
ið af hjartahlýju og hlutdeild í kjör-
um og örlögum. Anna vann aldrei
úti svo mér sé kunnugt, heldur
gætti bús og bama í fyllsta og besta
skilningi og var ætíð á sínum stað
reiðubúin til ráðgjafar og rökræðu,
samúðar og gamanmála. Síminn
var mikið notaður til fjarskipta um
víðfeðma fjölskyldu og vinahóp,
hvort sem spaugileg eða hryggileg
atvik bar að höndum og kynni hann
frá mörgu að segja, mætti hann
mæla. Sagt er, að eitt sinn, er mik-
ið lá við, hafi Betu verið fært bæði
kaffi og matur að símanum. Yfír-
Ieitt vann Anna úr slíkum efnivið
af miklum húmor að hætti föður
síns og hússins, að segja má. Fjöl-
skyldan var með afbrigðum hljóm-
elsk, dáði góða söngvara og þekkti
sæg af lögum og textum. Helst var
það Beta, sem spilaði á píanóið, en
því var vel tekið; að aðrir gripu í
það og lagið væri tekið. Fleiri ljúfar
minningar leita á hugann en hér
eru tök á að telja.
Anna var mikil trúkona í rúmum
og fijálslegum anda, gædd háleitri
siðgæðisvitund. Hún tók þó mildi-
lega á yfirsjónum fólks og barði
ekki á því með biblíutilvitnunum,
heldur var kærleikurinn í fyrirrúmi.
Hún hafði eðlislæga tilfinningu og
fullvissu um tilvist hins andlega
heims og var jákvæð fyrir andlegum
samböndum og dulrænni reynslu.
Hún var ómyrk í máli um, að frek-
ar vildi hún fylgja sonum sínum til
grafar en sjá þá sökkva í drykkju-
skap, en lítil var sú vínnautn, sem
henni fannst ekki fullnóg. Þessi
umgangur við eilífðarverur og til-
hlökkun dýrðarinnar gat tekið á sig
kímilega mynd eins og þegar haft
var á orði, að það tæki af þeim
sökum á hana að koma í kirkjugarð
og líta opna gröf. Hin stóra sorg
vitjaði hennar einu sinni með frá-
falli Betu á besta aldri frá manni
og börnum, en hún bar það furðu
vel, studd sínum styrka trúar-
grunni. Hún var ekki hraustleg að
sjá, en alla tíð ótrúlega heilsugóð,
svo varla varð misdægurt, enda
gekk hún sínar tröppur og stiga
fram í andlátið og sá að heita má
um sig sjálf, utan þess að litið var
títt til hennar. Svo skýr var hún í
kollinum, að níræð hélt hún glimr-
andi ræðu í afmæli bróður síns.
Prestsdóttirin Anna hefur ávaxt-
að sitt pund vel með því að verða
prestsmóðir og prestsamma, auk
alls annars atgervis afkomenda,
sem hún hefur átt æði dijúgan hlut
að því að koma á legg. Okkur er
því öllum þökk í huga er við kveðj-
um hana að leiðarlokum. Megi
henni verða að von sinni um góða
heimkomu. Blessuð sé minning
hennar.
Bjámi Bragi Jónsson.
í dag kveðjum við hinstu kveðju
ömmu okkar Ónnu. Á þessum tíma-
mótum finnum við bæði til gleði og
eftirsjár.
Hvað er til dásamlegra en fá að
lifa í nær 95 ár og halda andlegu
atgervi sínu og það að geta hugsað
um sig sjálfur?
Amma fékk æðstu ósk sína upp-
fyllta að verða ekki ósjálfbjarga og
öðrum háð. Trúlega hefur hún lifað
síðustu árin meira af vilja en mætti
því líkami hennar var orðinn þreytt-
ur og slitinn. Áhugi ömmu á lífínu
var óvenju mikill og alltaf fann hún
eitthvert tilefni til að lifa fyrir. Ein-
hver í fjölskyldunni að koma frá
útlöndum eða barn í vændum.
Frásagnargáfa hennar og hvern-
ig hún gerði óspart grín að sjálfri
sér var með slíkum ólíkindum að
hún hreinlega sogaði að sér fólk.
Heimili ömmu á Mánagötunni hefur
verið sem menningarmiðstöð í ára-
tugi. Ótrúlegt þykir okkur að allt
þetta fólk hafi komið til hennar af
skyldurækni. Margir hafa búið þar
og slitið sínum barnsskóm auk þess
að hafa komið þar við allt sitt líf.
Mánagötu-heimsóknirnar hafa
ávallt skilið eftir sig skemmtilegar
sögur af einhveiju tagi, fræðslu eða
umhyggjusöm varnaðarorð. En
stundum misskildum við umhyggju
ömmu vegna óumburðarlyndis okk-
ar og skilningsleysis á því af hvaða
kynslóð hún var og öllum þeim þjóð-
félagsbreytingum sem hennar kyn-
slóð hefur upplifað. Auk þess vildi
hún reyna að koma okkur systkin-
unum í móðurstað. Á þessum stund-
um hitnaði í kolunum en það var
alltaf stutt í fyrirgefninguna.
Það verður örugglega erfítt fyrir
okkur og marga aðra að hugsa sér
Mánagötu 16 án ömmu. Auðvitað
hlaut að koma að því fyrr eða síðar
þó að í hugum okkar hafí hún ver-
ið ódauðleg, svo marga feigðar-
draumana hafði hún lifað af.
Við erum þakklát fyrir það
hversu lengi við fengum að hafa
hana og njóta veraldlegra og and-
legra gjafa hennar.
Við kveðjum ömmu með þakk-
læti og stolti og sendum henni
ferðabæn sem móðir okkar kenndi
okkur ungum.
Ó, Drottinn, virstu að mér gá,
ó, Drottinn, leið mig til og frá,
hönd þín mig vemdi hvar ég fer,
háskanum vísi burt frá mér.
Ó, Drottinn, skildu ei við mig,
einkafórunaut kýs ég þig.
(Sig. Jónsson)
Að lokum viljum við þakka
starfsfólki á deild A6 á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur fyrir einstaka um-
hyggjusemi í garð ömmu og okkar
allra.
Páll, Rakel og Anna Gyða.
Anna Árnadóttir, föðursystir
mín, er látin á 95. aldursári. Þrátt
fyrir háan aldur var minni hennar
óskert og sótti maður til hennar
fróðleik um hvað sem var, bæði
gamalt og nýtt. Hún var stórbrotin
og litrík persóna, sem alls staðar
var tekið eftir. Þó að Önnu lægi
ekki hátt rómur var einhver drama-
tískur hljómur í rödd hennar er
gerði það að verkum meðal annars
að maður varð að hlusta, en frá-
sagnarmáti og skopskyn hennar var
svo frábært og næmt, að enginn
efi er á því að hún sá hlutina í mun
skýrara ljósi en flestir aðrir.
Anna giftist Páli Þorbergssyni
frá Hraundal, síðar yfirverkstjóra
hjá Lýsissamlaginu. Páll var ein-
stakt prúðmenni og mikill öðlings-
maður. Fyrstu búskaparárin bjuggu
þau á Stórahrauni, en fluttu síðari
til Reykjavíkur, fyrst að Lamba-
stöðum á Seltjarnarnesi, en seinna
byggði hann hús á Mánagötu 16,
en þar bjuggu þau æ síðan. Eftir
að Anna og Páll fluttust til Reykja-
víkur dvaldi Anna oft á sumrin með
börn sín hjá foreldrum mínum á
Stórahrauni. Við Elísabet dóttir
þeirra (er dó langt um aldur fram)
vorum mjög nánar vinkonur og eft-
ir að ég fluttist með föðurforeldrum
mínum til Reykjavíkur í skóla má -
heita að Mánagötu-heimilið væri
mitt annað heimili. Margir voru
þeir er áttu athvarf hjá Onnu og
Páli um lengri eða skemmri tíma,
bæði skólapiltar, vinir barna þeirra
og frændfólk. I þeirra huga var
þetta sjálfsagður hlutur og öllum
tekið af jafn mikilli hlýju.
Anna fylgdist með menntun og
hag afkomenda sinna og bar mjög
fyrir bijósti allt er þeim viðkom,
enda mátu þau hana mjög mikils,
virtu og elskuðu. Ég undraðist einn-
ig hvað vel hún fylgdist með okkur
ættingjunum.
Önnu var ekkert óviðkomandi,
þjóðmálin og heimsmálin voru henni
hugleikin og ræddi hún þau af*'
kappi.
Anna frænka hélt reisn sinni til
hins síðasta. Nú er hún horfin yfir
landamæri lífs og dauða í trú á
annað líf og leiðsögn drottins. Við
kveðjum hana öll með sárum sökn-
uði, því hér kvaddi kona í blóma
lífsins 94 ára. Þeir deyja ungir sem
guðirnir elska, hér er átt við andann
en ekki árin.
Kristín Þórarinsdóttir
frá Stórahrauni.
Nú er föðursystir min Anna
Árnadóttir öll, á nítugasta og
fimmta aldursári, södd lífdaga.
Ekki brá mér við þá andlátsfregn,
enda við öllu að búast á þeim aldri.
Södd lífdaga segi ég því þegar ég
sótti hana í saltaðan sel hjá foreldr-
um mínum í fyrra, neitaði hún að
spenna á sig öryggisbeltið — sagð-
ist vera alveg sama þótt hún dæi.
Auðvitað er harmur kveðinn að
hennar nánustu, en þó er hún okk-
ur öllum, bæði ættingjum og vinum,
jafnódauðleg og Egill Skallagríms-
son. Og skilur ekki eftir sig neitt
tómarúm frekar en hann. Hnyttin
tilsvör hennar og skörp greind með^
ómælanlegri kímnigáfu, lifa með
okkur áfram.
Kannski er missirin mestur fyrir
Ingibjörgu systur hennar, sem í
hárri elli hefur brotist frá Sauðár-
króki, minnst tvisvar á ári og oft
sárlasin, til að þræta við systur sína
um alla skapaða hluti og óskapaða.
Já, kannski er hennar missir mest-
ur. En ég er viss um að Anna verð-
ur leidd í helgan stað hinum megin
graf ar, sem ein af furðum tilverunn-
ar og meistarasmíð skapara henn-
ar. Andi hennar lifí.
Krislján Guðmundsson.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför
ASTRIDAR GUÐMUNDSSON,
Hjarðarhaga 40.
Sérstakar þakkir fær sr. Frank M. Halldórsson.
Aðstandendur.
t
Innilegar þakkir til allra þeirra, sem sýndu okkur samúð og hlýhug
við andlát og útför móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
SIGURHÖNNU SIGURBJÖRNSDÓTTUR,
Húsavík.
Olena Jónsdóttir, Einar Fr. Jóhannesson,
Þórunn B. Jónsdóttir, Jón Gunnarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.