Morgunblaðið - 14.04.1996, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 14. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
SIGURÐUR Hjálmarsson, ásamt starfsfólki Taugagreiningar.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
HUG VITIÐ í
ASKANALÁTW
Eftir Pétur Gunnarsson
VELTA Taugagreiningar
hf á fyrsta þriðjungi
þessa árs var mun meiri
en allt árið í fyrra.
Áætlanir gera ráð fyrir áframhald-
andi vexti og meira en fjórfalt
meiri veltu árið 1996 en 1995.
Þetta skýrist af alþjóðlegri eftir-
spum eftir hugbúnaði sem fyrir-
tækið hefur þróað og notaður er
til að skrá heilarit sem beitt er til
sjúkdómsgreiningar á flogaveiki.
Búnaður frá Taugagreiningu hef-
ur þegar verið seldur til 65 sjúkra-
húsa í N- og V-Evrópu. Frá ára-
mótum hefur Taugagreining selt
fyrir 54 milljónir króna við sjúkra-
hús á borð við King’s College í
London, Park sjúkrahúsið í Ox-
ford, og háskólasjúkrahúsin í
Lundi í Svíþjóð, Tampere í Finn-
landi og Zúrich í Sviss. Þessar
stofnanir eru miðstöðvar fyrir
rannsóknir á flogaveiki og grein-
ingu og meðferð flogaveikisjúkl-
inga.
Sigurður St. Hjálmarsson, frá-
farandi framkvæmdastjóri Tauga-
greiningar, segir að nú séu menn
bjartsýnir á að það verkefni sem
Taugagreining fór fyrir ótrúlega
tilviljun að einbeita sér að fyrir
fimm árum í samvinnu við Hauke-
land-sjúkrahúsið í Bergen í Noregi
muni skila jafnvel enn betri ár-
angri en menn þorðu að vona.
Emir Snorrason geðlæknir
stofnaði Taugagreiningu hf árið
1987 í því skyni að þróa mynd-
ræna framsetningu á gögnum til
að greina heila- og taugaskaða
eftir slys en hann vann þá að rann-
sóknum á því sviði á Grensásdeild
Borgarspítala.
Skakkt númer
Árið 1990 voru 2 starfsmenn
hjá Taugagreiningu þegar þangað
barst símhringing frá Haukeland-
sjúkrahúsinu í Bergen sem hafði

zzz
cr wmm
>"*nw _____:
VIÐSKIPn AIVINNULÍF
Á SUNNUDEGI
► Sigurður St. Hjálmarsson er 35 ára Reykvíkingur, tölv-
unarfræðingur frá ríkisháskólanum í Kaliforníu. Að loknu
námi stofnaði hann og rak um skeið fyrirtækið Hughönnun
í Reykjavík og vann að verkefnum fyrir landlæknisembætt-
ið en hefur starfað hjá Taugagreiningu síðan 1989. Þar er
hann að láta af starfi framkvæmdastjóra um þessar mundir.
MÆLITÆKIN sem framleidd verða í Bretlandi.
STAFRÆN mynd úr heilasírita Taugagreiningar sem sýnir
heilarit í Nervus hugbúnaði og vídeó-mynd af sjúklingnum.
afgerandi áhrif á framtíð fyrirtæk-
isins. „Á þessum tíma notaði
Taugagreining enska heitið Neu-
rosoft en svo heppilega vildi til að
annað fyrirtæki í Bandaríkjunum
hét því sama nafni. Norðmennirnir
ætluðu að hringja þangað en
hringdu óvart í okkur til að spyija
um stafrænan heilarita. Það vildi
svo til að við vorum á þessum tíma
nýbyijaðir að spá í þá hluti en
bandaríska fyrirtækið ekki,“ segir
Sigurður. „Ég flaug strax til Berg-
en og sýndi þeim það sem við
höfðum verið að þróa. Síðan hefur
Haukeland-sjúkrahúsið verið okk-
ar helsti viðskiptavinur og um leið
hefur það verið sá aðili sem drifið
hefur vöruþróun okkar áfram.“
„í raun er kerfið okkar alfarið
þróað fyrir Haukeland-spítalann.
Þeir keyptu fyrsta heilaritskerfið
og voru fyrsti spítalinn sem fékk
stafrænan heilasírita í febrúar
1995. Við höfum notað verkfræði-
þekkingu okkar til að verða við
þeirra kröfum og leysa þeirra
vandamál. Sú vinna hefur leitt til
þess að aðrir notendur geta komið
inn í myndina," segir Sigurður.
„Við höfum síðan selt stafræna
heilasírita á fjóra aðra staði. Nú,
þegar við erum komnir með nokk-
ur af virtustu sjúkrahúsum á þessu
sviði í okkar viðskiptavinahóp,
höfum við myndað vinnuhóp með
sérfræðingum frá þeim aðilum til
þess að stýra vöruþróun okkar.“
Sigurður segir að Taugagrein-
ing sé í harðri samkeppni á alþjóð-
legum markaði. „Það sem við höf-
um umfram keppinautana er
windows-hugbúnaður sem við höf-
um þróað og notendur telja að sé
betri en þeir fá annars staðar.
Einnig heilasíritar sem tengja má
öflugum tölvunetum. Á síðasta ári
töldum við að það væri kominn
tími til að víkka út okkar starfsemi
og framleiða okkar eigin mælitæki
í stað þess að selja hugbúnað með
mælitækjum frá hollensku fyrir-
tæki en undir okkar nafni. Við
ætlum að fikra okkur yfir í að
framleiða og selja heildarkerfi á
þessu sviði.“
„Taugagreining er fyrst og
fremst hugbúnaðarfyrirtæki og
við könnuðum möguleika á að
framleiða mælitækin á íslandi en
hér var þekkingin ekki fyrir hendi.
Þijú bresk fyrirtæki hafa unnið
að þróun mælitækjanna fyrir okk-
ur sl. ár og sú vinna hefur kostað
okkur um 25 milljónir. Framleiðsla
á mælitækjunum hefst í Bretlandi
innan skamms og þau koma á
markað um mitt ár.“
Útibú í Bretlandi
Starfsmenn Taugagreiningar
eru 12 talsins. í Bretlandi er rekið
útibú með markaðsstjóra, sem er
breskúr, og íslenskum þjónustu-
stjóra, sem annast þjónustu við
þau 65 sjúkrahús sem nota hug-
búnað, heilarita og langtíma-
gæslukerfi frá fyrirtækinu. Á Ís-
landi starfa 7 tölvunarfræðingar
og kerfisfræðingar við þróun hug-
búnaðar og 2 starfa á skrifstof-
unni auk Sigurðar.
„Það er stutt síðan Taugagrein-
ing fór að breytast mjög hratt úr
þróunarfyrirtæki þar sem nokkrir
guttar sátu við að skrifa forrit og
í fyrirtæki sem hugsaði skipulega
um sölu- og markaðsmál á alþjóð-
legum markaði. Við reyndum líka
lengi að sækja á markaðinn frá
íslandi en það var of dýrt, bæði í
tíma og peningum.“
„Á síðustu mánuðum hefur
margt gerst. Við höfum gert
samninga við King’s College,
Lund, Tampere og Zúrich á þess-
um ársfjórðungi. Við erum að
bijótast í gegn á markaðnum. Við
erum ekki búnir „að meika það“
en við virðumst vera „að meika
það“.“
Nervus
Mælitækið sem Taugagreining
lætur mun láta framleiða í Bret-
landi og er væntanlegt á markað-
inn á næstu vikum, er litlu stærra
en mótald. Úrtækinu eru elektróð-
ur tengdar við sjúklinginn og
mæld um það bil 100 míkróvolta
spenna frá taugaboðunum.
Mælitækið breytir spennunni í
stafrænt merki og sendir yfir á
tölvu þar sem forrit Taugagrein-
ingar, sem kallast Nervus, tekur
við og skoðar merkið og vinnur
úr því.
Jafnhliða því sem merkið er tek-
ið upp er notaður sérstakur ljós-
gjafi, sem einnig er farið að fram-
leiða í Bretlandi. Ljósgjafinn er
notaður til að erta heila sjúklings-
ins og kalla fram flog. „Markmið-
ið er að sjá hvort um er að ræða
flogaveiki og hvaðan úr höfðinu
flogin koma,“ segir Sigurður.
Taugagreining hefur jafnframt
sett upp stafrænan heilasírita eins
og nefnt hefur verið. Sá fyrsti var
settur upp í Haukeland-spítalan-
um í febrúar 1995 og er tengdur
tölvuneti með allt að 30 vinnu-
stöðvum.
Heilasíritinn í Bergen hefur ver-
ið keyrður meira en 99% þess tíma
sem síðan er liðinn og fylgist með
hveijum sjúklingi í 24 tíma á sólar-
hring í 2-7 daga, eftir þörfum.
Stafrænn heilasíriti tekur auk
heilarits upp stafræna vídeómynd
af sjúklingi. „Hljóði og mynd er
samhliða heilarituninni dælt inn á
„server“ og þá er um leið hægt
að nálgast hljóð og mynd hvaðan
sem er á netinu,“ segir Sigurður
Hann segir að í mörgum tilvik-
um sé nú mögulegt að beita
skurðaðgerðum til að skera í burtu
ör eða aðra skemmda vefi sem
valda flogum.
„Þetta hefur lengi verið hægt
en það hefur þurft að afla og vinna
úr gríðarlegu magni af gögnum
til að taka slíka ákvörðun. Okkar
framlag snýst um að spara fólki
tíma og vinnu við að lesa úr þeim
gögnum,“ segir Sigurður.
„Aðrir á þessum markaði hafa
ekki sett upp jafnstór kerfí með
jafnflóknum uppsetningum, þess
vegna höfum við fengið viðskipti