Morgunblaðið - 09.05.1996, Blaðsíða 42

42 FIMMTUDAGUR 9. MAÍ 1996
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Smugan er ekki úthaf
UPPHIjAUPIÐ á
Alþingi í sambandi við
meint landhelgisbrot
rússneska togarans
Dmitri Pokramovitsj
2. apríl á Reykjanes-
hrygg var mjög
óheppilegt og nei-
kvætt fyrir málstað
íslands. Rússneski
sendiherrann, Júrí
Retsjetov, hefír fært
fullgild rök fyrir þessu
í grein sinni á baksíðu
Morgunblaðsins 19.
april, þar sem heitið
er rannsókn málsins í
fiskiráðuneytinu í
Moskvu, niðurstaðan
verði kynnt og tryggt að landhelgis-
brot endurtaki sig ekki. ísland get-
Herinn nálgast...
ur ekki fengið betri
samstöðu við Rússa en
þetta. Enn á ný hefir
þessi frábæri tengiliður
okkar við Rússa sýnt
okkur vinarhug sinn,
og að afl samstöðunnar
er meira virði en óskyn-
samleg átök. Hafi hann
einlægar þakkir fyrir.
Réttarstaða
strandríkja og
„Smugan“
Júrí Retsjetov segir:
„Smugan er ekki úthaf“
og vísar í 123. gr. ha-
fréttarsáttmálans um
hvernig strandríki, sem
liggja að „umluktu eða hálfumluktu
hafi“ skuli sameiginlega stjórna
nýtingu auðlinda á svæðinu, og er
hvorttveggja í samræmi við skilning
íslendinga. Hinsvegar er sjónarmið
hans um að Smugan sé „umlukt
lögsögu Noregs og Rússlands" ekki
viðurkennt af íslendingum. Smug-
an, eins og hún er nú staðsett, er
einmitt tákn ofbeldisaðgerða Nor-
egs í Norðurhafinu, og byggist á
sjókorti Norðmanna, gerðu af Sjó-
kortastofnun þeirra í Stavanger
(INT 10 300), frá því í oktober
1994. Þetta sjókort af Norðurhaf-
inu, sem nær yfir allt hafsvæðið frá
suðurodda Grænlands í vestri til
Rússlands í austri, er gert af Norð-
mönnum án alls samráðs við að-
liggjandi lönd. A þessu sjókorti eru
dregnar fiskilögsögur um Jan May-
en, Svalbarða og Bjarnarey, en
þessi eyðilönd hafa enga fiskilög-
sögu í skilningi hafréttarsáttmál-
ans. Auk þess er fiskilögsaga við
sjálfan Noreg dregin frá ýmsum
Nauðsynlegt er, segir
Onundur Asgeirsson,
að koma á sameiginlegri
veiðistiórn í Norðurhaf-
inu, sem fískveiðilög-
sögur íslands, Færeyja,
Noregs og Rússlands
umlykja.
óbyggðum skerjum við Noreg, sem
einnig ætti að teljast óheimilt. Allt
þetta hafsvæði hafa Norðmenn síð-
an kastað eign sinni á og nefnt
„Noregshaf", sem er rangnefni,
yfirgangur gagnvart öðrum aðliggj-
andi ríkjum, og brot á hafréttarsátt-
málanum.
Sameiginleg stjórn í
Norðurhafinu
Línur fyrir 200 mílna fiskilögsög-
ur Grænlands, íslands, Færeyja,
Noregs og Rússlands umlykja allt
Norðurhafíð, og þessi lönd eiga því
að hafa sameiginlega stjórn á veið-
um þar samkvæmt hafréttarsátt-
málanum. Vafasamt er þó að Græn-
land eigi rétt á aðild að slíkri stjórn,
því að sá hluti Grænlands, sem ligg-
ur að Norðurhafinu, er óbyggt eyði-
land þar sem engar veiðar eru
stundaðar frá. Það er mjög aðkall-
andi og nauðsynlegt að réttri skipan
verði komið á um rétta stjórnun á
þessu hafsvæði. Þar þyrftu sjómæl-
ingar íslands að taka sér forystu-
hlutverk með því að gera nýjan
uppdrátt af öllu svæðinu, þar sem
sýndar væru rétt afmarkaðar fiski-
Önundur
Asgeirsson.
Ibarbi
Bjarijaroj
NORÐUR
iyen HAF y
Kolbcinsey
-óiS'V?
ÍSLAND
RÚSSLÁNÖ
Pæreyjar
NORÐURHAFIÐ er innhaf, sem fiskveiðilögsögur íslands,
Færeyja, Noregs og Rússlands umlykja.
lögsögur allra ríkjanna í samræmi
við núverandi hafréttarsáttmála.
Með þessum hætti kæmi fram alveg
ný mynd af veiðirétti í Norðurhaf-
inu, og uppdráttur Noregs af Smug-
unum félli niður. Norðmenn eiga
engan rétt á að taka fiskiskip frá
aðliggjandi ríkjum að Norðurhafinu
við veiðar í Smugunni. Ekki heldur
við Svalbarða eða Bjarnarey. Það
væru aðeins réttlaus ofbeldisverk.
Samstaða við Rússa
'Ásókn óviðkomandi ríkja í síld-
veiðar í „Síldarsmugunni" nú bend-
ir ótvírætt til þess, að íslendingar
verði að beita sér strax að því að
koma réttri stjórn á fiskveiðar í
Norðurhafinu í samræmi við haf-
réttarsáttmálann. Norðmenn hafa
sótt fast eftir því að ná sérsamning-
um við Rússa um veiðar á þessu
hafsvæði, og vilja með því tryggja
sér forystuhlutverk um stjórnun
þess. Þetta gengur þvert á fyrir-
mæli hafréttarsáttmálans. Þess
vegna ættu Islendingar nú, með
Pæreyinga sér við hlið, að leita eft-
ir samstöðu við Rússa um þetta.
Rússar hafa í raun sömu hagsmuna
að gæta, og öll sanngirni mælir
með því að flýta slíkum samningum.
Eflaust gæti Júrí Retsjetov, sendi-
herra, verið góður tengiliður í þeim
samskiptum, eins og oft áður. Sam-
staða er betri en óskynsamleg átök.
Norðmenn þýðir einfaldlega ekki
að tala um. Þeir eru uppteknir við
nýlendustefnu 21. aldarinnar á út-
hafinu, og vilja ekki hlíta hafréttar-
sáttmálanum um stjórnun veiða á
Norðurhafinu, gagnstætt því sem
er um íslendinga, Færeyinga og
Rússa.
Höfundur er fyrrv. forstjóri.
COfXJRSTAÐUR
Á HORNI REYKJANESBRAUTAR06 BÚSTAÐAVECAR