Morgunblaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 15. MAÍ 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Svavar Gestsson í þingræðu
Segir iðnaðar-
ráðherra veikja
Orkustofnun
Kosningaskrifstofa
Péturs opnuð
Fjárveitingar fari
til rannsókna,
segir ráðherra
SVAVAR Gestsson alþingismaður
sagði á Alþingi á mánudag, að iðn-
aðarráðherra stefndi að hlutafélag-
svæðingu Orkustofnunar og hefði
með þeim fyrirætlunum sínum veikt
stofnunina og þar með orkurann-
sóknir hér á landi.
Svavar sagði að Finnur Ingólfs-
son iðnaðarráðherra hefði tekið
stefnumarkandi ákvörðun um að
Orkustofnun verði stjórnsýslustofn-
un á sviði orkumála og að orkurann-
sóknir verði allar einkavæddar eða
gerðar að hlutafélagi í samvinnu
við aðra aðila.
Svavar sagði að Finnur hefði
skrifað orkufyrirtækjum bréf og
hótað því að ríkið hætti að leggja
fé í orkurannsóknir ef þau orku-
fyrirtæki yrðu ekki samþykk því
að stofna hlutafélag.
Því hefðu orkufyrirtækin svarað,
að frekar vildu þau stofna hlutafé-
Lægstur
við Héðins-
höfða
STEFÁN Gunnarsson á Djúpa-
vogi átti lægsta tilboð í lagn-
ingu Norðausturvegar, frá
Húsavík að Héðinshöfða.
Tilboðið nam 14,2 milljónum,
eða 82% af kostnaðaráætlun
sem var 17,4 millj.
Vegarkaflinn að Héðins-
höfða er 3,7 km. Hann á að
vera fullbúinn með klæðingu
fyrir verslunarmannahelgi.
lag en láta taka af sér alla pening-
ana. Þannig hefði iðnaðarráðherra
í raun sagt við fyrirtækin: Hvort
viljið til heldur að ég hengi ykkur
eða skjóti vegna þess að þið eigið
engra annarra kosta völ en að
hlýða.
Svavar sagði að að þetta hefði
valdið uppnámi innan fyrirtækjanna
og m.a. valdið því að vaxandi ijöldi
fólks innan Orkustofnunar leitaði
sér nú að vinnu annarstaðar.
Bruðl í rekstri
Finnur svaraði að hvorki væru
hugmyndir uppi um að gera Orku-
stofnun að hlutafélagi né einka-
væða hana. Hins vegar hefði verið
leitað að leið, í samvinnu við orku-
fyrirtæki og fulltrúa starfsmanna
Orkustofnunar, að breyta því fyrir-
komulagi að Orkustofnun nýti að-
eins sína starfskrafta til að fram-
kvæma öll verk á sviði grunnrann-
sókna.
Finnur sagði að engar hótanir
hefðu falist í bréfaskriftunum og
samstarfi aðila. Flest orkufyrirtæk-
in hefðu tekið frekar jákvætt í þessa
málaleitan en ekki hefði borist svar
frá Landsvirkjun. Ef þetta gengi
eftir myndi Orkustofnun eftir sem
áður halda utan um frumrannsókn-
ir en hefði tækifæri til að kaupa
þjónustuna af starfandi verkfræði-
stofum eða starfandi hlutafélögum
sem væru í eigu orkufyrirtækjanna
og þannig yrðu orkufýrirtækin virk-
ari þátttakendur í rannsóknunum.
Finnur sagði megintilganginn
þann að ná fram aukinni hag-
kvæmni með þessu starfí. Að tryggja
að meiri fjármunir verði til ráðstöf-
unar til beinna rannsókna en nú
eru, þrátt fýrir hugsanlegan sam-
drátt í fjárveitingum á næsta ári, í
stað þess að reka stjómsýslustofnun
og eyða peningum í utanlandsferðir
og nokkuð bmðl í rekstri.
PÉTUR Kr. Hafstein, sem hef-
ur boðið sig fram í forseta-
kosningunum í sumar, hefur
opnað kosningaskrifstofu í
Borgartúni 20 í Reykjavík. Hér
STJÓRN Tollvarðafélags íslands
mun væntanlega fjalla í dag um
árás þá sem tollvörður varð fyrir á
vínveitingahúsi í Reykjavík sl.
fimmtudag.
„Við erum slegnir yfir því að þetta
skuli hafa gerst,“ sagði Samúel Ingi
Þórisson, formaður Tollvarðafélags
Islands. „Þegar ráðist er á einn okk-
ar út af því hvað hann er, þá er
ráðist á okkur alla.“ Samúel segir
að í framhaldi af stjórnarfundi verði
málið rætt á vettvangi félagsins.
Síbrotamenn að verki
Sauma þurfti 18 spor í andlit og
höfuð tollvarðarins sem varð fyrir
spörkum og hnefahöggum. Sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðsins
sést Pétur í hópi stuðnings-
manna á skrifstofunni. Við hlið
hans stendur Valgerður
Bjarnadóttir, kosningastjóri
hans.
var starf tollvarðarins yfírlýst tilefni
árásarinnar, sem þrír menn stóðu að.
Einn þeirra hafði sig þó mest í
frammi. Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins eru tveir árásar-
mannanna í hópi síbrotamanna sem
ítrekað hafa m.a. komið við sögu lög-
reglu vegna fíkniefnamála.
Samúel Ingi Þórisson sagði að í
framhaldi af umíjöllun stjórnarinnar
verði málið væntanlega rætt á vett-
vangi félagsins og síðar við viðsemj-
anda tollvarða.
Tollverðir eru ekki tryggðir utan
vinnutíma og standa að því leyti lak-
ar en lögregiumenn. Tollverðir hafa
áður í viðræðum við viðsemjendur
sína gert kröfu til tryggingar sem
veiti þeim vernd utan vinnutíma.
Stjórn Tollvarðafélags íslands
Ræða í dag
árás á tollvörð
Morgunbiaöið/Árni Sæberg
NEMENDUR Hólabrekku- og Austurbæjarskóla lýstu reynslu sinni af Verkmenntabúðum þegar verkefninu var formlega slitið. Guð-
rún Þórsdóttir á Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur er lengst til vinstri á myndinni.
Verkmennta-
búðum lokið
ÞRIGGJA ára þróunarverkefni um
iðnfræðslu á vegum Skólaskrifstofu
og Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur
fyrir nemendur í Hólabrekku- og
Austurbæjarskóla er nú lokið.
Markmiðið með verkefninu, sem
leyst var í samvinnu við fræðslu-
miðstöðvar viðkomandi greina, var
að kynna heilum árgangi iðnað-
og iðnaðarstörf og leystu sömu
nemendurnir raunveruleg verkefni
í byggingariðnaði, bílgreinum, hót-
el- og veitingagreinum, málmiðn-
aði, prenttækni og rafiðnaði árin
þijú, samkvæmt upplýsingum frá
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur.
Verkefnið hefur verið nefnt
Verkmenntabúðir og fyrsta árið
stóðu þær yfir í sex daga. Unnu
nemendur enga skólavinnu á með-
an en var ekið milli verkstæða þar
sem þeir tóku til hendinni; gerðu
við vaska, veggfóðruðu, smíðuðu
steðja, logsuðu, gerðu við vélar,
heimilistæki og máluðu, svo eitt-
hvað sé nefnt. Annað árið setti
verkfall kennara strik í reikninginn
en þá voru Verkmenntabúðirnar
starfræktar allt skólaárið. Unnu
nemendur undir leiðsögn sérfræð-
inga úr iðnaði. í ár valdi hver nem-
andi um sig eina iðngrein til kynn-
ingar og tók að sér hlutverk hand-
langara í einn til tvo daga.
Mikill kostnaður
er hindrun
Verkmenntabúðunum er lokið í
núverandi mynd en þær hafa rutt
brautina fyrir iðnfræðsluátakið
INN. Nemendur hafa sýnt því
áhuga að þeim verði haldið áfram
en kostnaður iðngreinanna vegna
framkvæmdarinnar stendur í vegi
fyrir að framhald verði á.
Að Verkmenntabúðunum hefur
komið fjöldi fyrirtækja sem skipu-
lagði móttöku nemenda og síðasta
árið völdu 83,7% nemenda að taka
þátt í verkefninu með því að velja
sér fyrirtæki. Verður tekin saman
greinargerð um Verkmenntabúð-
irnar fyrir Skólamálaráð, nú þegar
þeim er lokið. Guðrún Þórsdóttir á
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur er
þeirrar skoðunar að ef bæta eigi
samkeppnisstöðu íslands þurfi að
efla menntunarstig íslensks vinnu-
afls og koma í veg fýrir viðvarandi
atvinnuleysi. Verkmenntabúðirnar
hafi sannað ágæti sitt sem ein leið
í þeirri baráttu.
Norræn félög
heyrnarlausra
Táknmál-
ið öðlist
viður-
kenningn
BJÖRN Hermannsson, fram-
kvæmdastjóri Félags heyrnar-
lausra, segir að heyrnarlausir á
íslandi hafi ekki enn náð sömu
réttindum og heyrnarlausir á öðr-
um Norðurlöndum. Hann segir
sérstaklega mikilvægt að táknmál
heyrnarlausra verði viðurkennt. Á
mánudag stóð Félag heyrnar-
lausra fyrir málþingi í Norræna
húsinu þar sem forystumenn í fé-
lögum heyrnarlausra á Norður-
löndum fluttu erindi.
Forystumenn í félögum heyrn-
arlausra á Norðurlöndum eru mjög
framarlega í World federalization
of deaf (DFD). Framkvæmdastjóri
Landssambands heyrnarlausra í
Finnlandi, Liisa Kauppinen, er for-
seti Alþjóðasambands heyrnar-
lausra. Hún flutti erindi á málþing-
inu.
Á málþinginu kom fram að félög
heyrnarlausra eru mikilvægur
vettvangur sem hagsmunasamtök
heyrnarlausra og einnig sem fé-
lagslegt tæki til að ijúfa einangrun
heyrnarlausra.
Auka þarf túlkun yfir á
táknmál
Björn Hermannsson sagði að
heyrnarlausir á íslandi hefðu ekki
enn öðlast að öllu leyti sömu stöðu
og heyrnarlausir á hinum Norður-
löndunum. Heyrnarlausir á íslandi
hefðu ekki sama aðgengi að upp-
lýsingum og heyrnarlausir á öðr-
um Norðurlöndum. Það þyrfti að
auka túlkun yfir á táknmál fyrir
heyrnarlausa.
„Við leggjum áherslu á að fá
táknmál viðurkennt á íslandi, sem
móðurmál heyrnarlausra. Með því
móti yrði stigið stórt skref í þá
átt að jafna stöðu heyrnarlausra
og þeirra sem heyrandi eru. Ég
get nefnt sem dæmi að margir
þegnar aðildarríkja ESB eiga rétt
á meiri túlkun en heyrnarlausir,
t.d. í dómsmálum.
Táknmál heyrnarlausra gegnir
mjög miklu hlutverki fyrir heyrn-
arlausa og aðgreinir þá frá öðrum
hópum fatlaðra. Tungumál er for-
senda þess að geta lifað í nútíma
samfélagi. Heyrnarlausir verða að
byija á að læra táknmálið og síðan
geta þeir lært að lesa og skrifa.“
Lög um táknmálið
Björn sagði að í stjórnarskrá
Finnlands væri tekið fram að tákn-
mál væri móðurmál heyrnarlausra.
Hann sagði að heyrnarlausir á
íslandi legðu áherslu á að sérstök
lög yrðu sett á Alþingi um að tákn-
mál væri móðurmál heyrnarlausra.
Hann sagði að ef þetta væri viður-
kennt myndi staðan breytast mik-
ið. Þar með yrði t.d. viðurkennt
að heyrnarlaus börn ættu rétt á
námsefni á táknmáli.
Skortur á túlkun
hindrar nám
Björn sagði að atvinnumál
heyrnarlausra væru sífellt til um-
ræðu og eins væru menntunarmál
heyrnarlausra ofarlega á baugi hjá
Félagi heyrnarlausra á íslandi.
Aðeins tveir heyrnarlausir hafa
lokið stúdentsprófi hér á landi.
Björn sagði að ástæðan fyrir þessu
væri að heyrnarlausir hefðu ekki
nægilega góðan aðgang að túlk-
um.