Morgunblaðið - 13.07.1996, Blaðsíða 14
14 LAUGARDAGUR 13. JÚLÍ 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Karl Bretaprins og Díana prinsessa ljúka stormasömu hjónabandi
Skilnaðar-
sáttmáli
undirritaður
Díana fær 1,7 milljarða
Lögformlegur skilnaður í lok ágúst
Lundúnum. Reuter.
KARL Bretaprins og Díana prinsessa
komust í gær að samkomulagi um
ákvæði skilnaðarsáttmála síns, sem
mun binda enda á 15 ára gamalt
stormasamt hjónaband þeirra. Þetta
tilkynntu lögfræðingar þeirra í Lund-
únum í gær. Samkvæmt yfirlýsingu
frá lögmönnum Díönu munu hjónin
hefja undirbúning hins lögformlega
skilnaðar á mánudaginn, og endan-
legur skilnaður fara fram þann 28.
ágúst nk.
Talsmenn konungsfjölskyldunnar
tilkynntu, að Díana myndi eftir skiln-
aðinn missa rétt til ávarpsins Hennar
konunglega tign (Her Royal High-
ness), en muni halda titlinum prins-
essan af Wales. Formlega mun prins-
essan ekki lengur teljast vera hluti
konungsfjölskyldunnar, en mun sam-
kvæmt yfirlýsingu lögfræðinganna
vera áfram „álitin" meðlimur hennar
af drottningunni og fyrrverandi eig-
inmanni. Staða hennar sem móðir
framtíðarríkisarfans mun ennfremur
tryggja henni umtalsverð áhrif í ljöl-
skyldunni.
þegar yfir að hann hygðist ekki
kvænast Camillu.
Sagt er að samkvæmt sáttmálan-
um hafí Karl prins skuldbundið sig
til að greiða Díönu 17 milljónir sterl-
ingspunda, eða rúmlega 1,7 milljarða
króna, en talsmenn Buckingham-
hallar neita að staðfesta þessar upp-
lýsingar, skilmálamir séu trúnaðar-
mál. Upphæðin á að tryggja að Díana
geti veitt sér sama lífsstíl og hún
hefur vanizt. Hún mun ennfremur
halda íbúð sinni í Kensington-höll,
mega halda gestum sínum boð í St
James-höll og hafa afnot af flugvél
konungsfjölskyldunnar og fleira.
Óbilandi vinsældir Díönu
Allt frá því Karl ríkisarfi og Díana,
þá lafði Spencer, gengu í það heilaga
árið 1981, hafa þau verið undir smá-
Reuter
í NÓVEMBER 1992 var tilkynnt að hjónin myndu skilja að borði
og sæng. Myndin er tekin við athöfn sem fram fór þann 3. nóvem-
ber 1992 til minningar um hermenn sem féllu í Kóreustríðinu.
sjá fjölmiðla í Bretlandi. Díana varð
fljótt geypivinsæl meðal almennings
og sérstakt dálæti ljósmyndara. í
samningunum um ákvæði skilnaðar-
sáttmálans voru það einmitt óbilandi
vinsældir hennar, sem nýttust henni
sem sterkt tromp í glímu hennar við
lögj'ræðinga konungsfjölskyldunnar
í samningunum um ákvæði skilnað-
arsáttmálans.
Á ýmsu gekk á þessum eina og
hálfa áratug sem umtalaðasta hjóna-
band Bretaveldis varði. Fljótlega fór
að bera á brestum í því. Díönu leið
ekki vel í Buckinghamhöll. Innan
fáeinna ára frá brúðkaupinu, hafði
hún þó „gert sína konunglegu pligt“
og fætt tvo syni, „ríkisarfann og einn
til vara“ eins og hún orðaði það eitt
sinn í viðtali.
Eftir að hjónin skildu að borði og
sæng í desember 1992 gerðust bæði
sek um hjúskaparbrot. Fárið í kring
um líferni Karls og Díönu á þessu
tímabili olli mestu kreppu sem kon-
ungdæmið hefur lent í frá því Ját-
varður áttundi neyddist til að afsala
sér krúnunni árið 1936.
Að enskum lögum er tveggja ára
skilnaður að borði og sæng skilyrði
fyrir lögformlegum skilnaði. Það var
í nóvember 1992 sem John Major
forsætisráðherra tilkynnti þjóðinni,
að hjónin myndu skilja. Skömmu
seinna skildu þau að borði og sæng.
Samningar um skilnaðarsáttmálann
hófust eftir að Elísabet drottning
skrifaði syni sínum og tengdadóttur
bréf í desember sl., þar sem hún
hvatti til fljóts skilnaðar til að bægja
frekari skaða frá virðingu konungs-
Qölskyldunnar.
Undanfari bréfs drottningar var
sjónvarpsviðtal, þar sem Díana hafði
á opinskáan hátt greint frá þjáning-
um sínum í Buckingham-höll, fram-
hjáhaldi og efa um hæfni Karls. til
að verða konungur. Auk þess minnt-
ist hún á viðhald Karls, Camillu Park-
er Bowles. Viðtalið olli uppnámi í
konungsfjölskyldunni. Karl lýsti því
Reuter
ALLT frá því Karl og Díana gengu í það heilaga árið 1981 hafa þau verið undir smásjá fjölmiðla.
Tillögur Þýzkalands um tryggingu stöðugleika nýju Evrópumyntarinnar
Aðildarríkjum gert að rétta
fjárlagahalla innan hálfs árs
AÐILDARRÍKI hins væntanlega
Efnahags- og myntbandalags Evr-
ópu (EMU) verða beitt refsiað-
gerðum, verði ríkissjóðshalli þeirra
meiri en Maastricht-sáttmálinn
kveður á um og takist ekki að
rétta hann af innan sex mánaða.
Þetta er tillaga þýzka fjármála-
ráðuneytisins, sem lögð hefur ver-
ið fyrir aðildarríki Evrópusam-
bandsins.
Að sögn European Voice hafa
sum smærri aðildarríkin látið í ljós
þá skoðun að tímafrestur sá, sem
Þjóðverjar vilja gefa til að rétta
af hallarekstur, sé helzt til stutt-
ur. Þó er búizt við að flest aðildar-
ríkin samþykki tillögu Þýzkalands.
Framkvæmdastjórn ESB, sem
hyggst birta eigin tillögur að
„stöðugleikasáttmála" eftir rúma
viku, virðist sömuleiðis hafa sam-
þykkt meginatriðin I hugmyndum
Þjóðveija, að sögn blaðsins.
Fjórir mánuðir til að sannfæra
aðildarríkin
Þýzk stjórnvöld telja að upplýs-
ingar um ríkisrekstur fyrra árs eigi
að geta legið fyrir í marz á ári
hverju og að þá eigi sex mánaða
tímabilið að hefjast. Komi í Ijós að
aðildarríki hafi haft halla á fjárlög-
um, sem nemur meira en 3% af
landsframleiðslu, eigi fram-
kvæmdastjórnin að hafa fjórar vik-
ur til að útbúa skýrslu um málið,
sem verði strax fylgt eftir með til-
lögum peningamálanefndar um
aðgerðir til að leiðrétta hallann. Á
grundvelli þessa greiði fjármála-
ráðherrar ESB-ríkja atkvæði um
hvar öf mikinn halla sé að fínna
og hvað beri að gera til að rétta
hann af. Því næst fái viðkomandi
aðildarríki fjórar vikur til að svara.
Fjórum mánuðum síðar verði það
að hafa sannfært hin aðildarríkin
um að það hafi gripið til aðgerða
sem muni koma hallanum niður
fyrir 3% af landsframleiðslu.
Takist viðkomandi ríkisstjórn
þetta hins vegar ekki, gera þýzku
tillögurnar ráð fyrir að hún verði
að greiða háa, vaxtalausa upphæð
til Evrópska seðlabankans, sem
settur verður á stofn við gildistöku
EMU. Hafi hallareksturinn enn
ekki verið leiðréttur eftir tvö ár,
breytist upphæðin í sekt og rennur
í sjóði Evrópusambandsins.
Waigel leggur ofuráherzlu á
samþykkt tillagnanna
Theo Waigel, fjármálaráðherra
Þýzkalands, er sagður leggja ofur-
áherzlu á að fá tillögur þessar sam-
þykktar til að tryggja að hin nýja
Evrópumynt, Evró, verði jafnstöð-
ug og þýzka markið er nú. Það
eina í tillögunum, sem European
Voice segir að ráðherrann sé tilbú-
inn að semja um, sé hlutfall sektar-
innar af vergri landsframleiðslu.
Waigel lagði upphaflega til að sekt-
ir yrðu 0,25% af VLF, en nú segja
þýzkir embættismenn að Þýzka-
land sé til viðræðu um lægra hlut-
fall, svo lengi sem það hafí „fæling-
armátt“.
mm stutt
Craxi og
Berlusc-
oni fyrir
rétti
DÓMARI í Mílanó á Ítalíu skip-
aði í gær Bettino Craxi og
Silvio Berlusconi, fyrrum for-
sætisráðherrum, að mæta fyrir
rétti vegna ólöglegrar fjáröfl-
unar. Er Berlusconi gefið að
sök að hafa látið fjölmiðiafyrir-
tæki sitt, Fininvest, greiða öðru
fyrirtæki sem svarar hálfum
milljarði íslenskra króna, sem
síðan var veitt í sjóð Craxis.
Ortega á
uppleið
DANIEL Ort-
ega, fyrrver-
andi forseti
og leiðtogi
sandínista í
Nicaragua,
hefur styrkt
stöðu sína
meðal kjós-
enda en for-
Ortega setakosn-
ingar verða í
landinu í október. Samkvæmt
nýrri skoðanakönnun hefur
Arnoldo Aleman, forsetaefni
hins hægrisinnaða Frelsis-
bandalags, stuðning 36% kjós-
enda en Ortega kemur næstur
honum með 26%. Hann hefur
sótt mikið í sig veðrið að und-
anförnu.
A
I „hjarta
ófreskjunnar“
FIDEL Castro Kúbuforseti
hvatti á miðvikudag kúbverska
keppendur á Ólympíuleikunum
í Átlanta til að að sýna föður-
landinu tryggð og hollustu.
Leikarnir í Atlanta yrðu vara-
samir vegna gylliboða Banda-
ríkjamanna. „Þeir munu gera
allt sem þeir geta til að ná frá
okkur bestu íþróttamönnunum
og gera allt til að ná af okkur
verðlaunapeningunum,“ sagði
Castro.
Hann bætti við að lands-
menn vildu senda hóp föður-
landsvina á Ólympíuleikana
vegna þess að íþróttafólkið yrði
þar að keppa „í hjarta heims-
veldisins sem fyrirlítur okkur“,
keppa í „hjarta ófreskjunnar".
Hann flýtti sér að bæta við að
hann ætti við „spillt og spill-
andi“ valdakerfið í Bandaríkj-
unum, ekki almenning í land-
inu.
Kólombíumenn
mótmæla
YFIRVÖLD í Kólombíu mót-
mæltu í gær harðlega þeirri
ákvörðun Bandaríkjamanna að
meina Ernesto Samper, forseta
Kólombíu, um vegabréfsáritun
vegna meintra tengsla hans við
fíkniefnabaróna. Innanríkis-
ráðherra Kólombíu, Horacio
Serpa, sagði á fréttamanna-
fundi að þessi ákvörðun Banda-
ríkjamanna væri „aðgerð stór-
veldis gegn því sem það álítur
vera eitthvert smáríki." Þetta
væru augljós og illa ígrunduð
afskipti af innanríkismálum í
Kólombíu.
Bandaríska utanríkisráðu-
neytið tilkynnti, að Samper for-
seti fengi ekki leyfi til þess að
koma til Bandaríkjanna til þess
að ávarpa allsheijarþing Sam-
einuðu þjóðanna í New York í
september.