Morgunblaðið - 13.07.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MIIMNINGAR
LAUGARDAGUR 13. JÚLÍ1996 25
JÓN GUÐMUNDUR
TÓMASSON
■4- Jón Guðmundur
■ Tómasson var
fæddur á Fljótshól-
um í Gaulverjabæj-
arhreppi 1. júní
1933. Hann lést í
Sjúkrahúsi Reykja-
víkur 6. júlí síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Tómas
Tómasson bóndi á
Fljótshólum og
Guðríður Jónsdótt-
ir. Systkini Jóns í
aldursröð eru Jóna
Sigríður, Gunnar
Yngvi, Bjarni og
Þuríður Sigurbjörg. Jón fór á
vertíðir til Vestmannaeyja á
yngri árum ásamt því að vinna
að búinu með föður sínum. Að
honum látnum tók Jón við bú-
inu og bjó með móður sinni þar
til hún lést í janúar 1985, en
eftir það bjó hann á Fljótshól-
um og hafði sér til aðstoðar
vinnufólk á annatímum.
Jón Guðmundur verður jarð-
sunginn frá Gaulverjabæjar-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.
Trúarinnar traust og styrkur
tendrar von í döpru hjarta.
Eilíðin er ekki myrkur,
eiliðin er ljósið bjarta.
(Helgi Sæmundsson.)
Með söknuð í hjarta kveð ég í
dag, elskulegan föðurbróður minn,
Jón Guðmund Tómasson eða Nonna
frænda, eins og við frændsystkini
hans kölluðum hann alltaf. Hann
var einungis 63 ára þegar hann lést,
aðfaranótt 6. júlí síðastliðinn eftir
harða baráttu við krabbamein. Allt
undir það síðasta, var hann sann-
færður um að hann myndi vinna
sigur á þessu meini, en því miður
varð hann að játa sig sigraðan þrátt
fyrir hetjulega baráttu. Enda þótt
við fögnum dauðanum þegar hann
líknar sjúkum, fer ekki hjá því að
mér verður þungt um hjartarætur
þegar minningarnar og söknuðurinn
sækja á. Nonni frændi er samofinn
minningum minum frá bemsku- og
uppvaxtarárunum, þar sem hann
bjó alla tíð að Fljótshólum, í sveit-
inni „minni“ hjá ömmu og afa.
Eftir andlát afa árið 1973 hélt
hann áfram búskapnum við hlið
ömmu og þegar hún svo kvaddi
þetta líf árið 1985, hélt hann ótrauð-
ur áfram búskapnum, allt undir það
síðasta. í augum mínum var Nonni
frændi hreystin uppmáluð, hávax-
inn, beinn í baki og með hlátursg-
lampa í bláu augunum. Handlegg-
irnir á honum vom eins og sverir
girðingarstaurar og liðuðust þrútnar
æðarnar eftir þeim. Hafði ég
ómælda ánægju af því að strjúka
eftir æðunum og þreyfa á þessum
miklu handleggjum, þegar ég var
lítiL
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að fá að dveljast nokkur sumur í
kaupavinnu hjá þeim Nonna og
ömmu og heilan vetur dvaldist ég
einnig hjá þeim, þegar móðir mín
fór suður til að mennta sig. Margt
brölluðum við Nonni þennan vetur.
Til dæmis þegar frost var í jörðu
og vatnið í mýrinni hafði lagt, lögð-
um við Nonni það í vana okkar að
taka með okkur skauta, þegar við
fórum með moðið til hrossanna.
Nonni átti heimasmíðaða skauta,
sem voru bundnir undir stígvélin og
náði hann ótrúlegum hraða á þeim.
Varð ég iðulega að lúta í lægra
haldi fyrir honum, þegar við reynd-
um með okkur. Oft enduðu þessar
skautaferðir okkar á því að Nonni
ýtti mér á undan sér á þvílíkri ferð,
að ég þurfti að hafa mig alla við
til að halda jafnvægi. Upp í hugann
koma fleirri góðar minningar um
veru mína í sveitinni hjá ömmu og
Nonna. Barátta mín við „stráka-
gengið" til að fá að keyra traktor
og gleðin yfir sigrinum, þegar ég
sat bak við stýrið á „Grána gamla“.
Allar ferðirnar, sem
famar voru niður að
sjó, á beislinu aftan á
traktomum eða í
Landrovernum, í bátn-
um að Skúmeyrinni og
margt fleira, en þá sat
Nonni við stýrið, miðl-
aði af visku sinni og
stríddi okkur krökkun-
um óspart. Þetta var
yndislegur tími, fullur
af kátínu og gleði, en
þó var stutt í alvöruna,
því víða leyndust hætt-
ur í sveitinni, sem
Nonni var vanur að
minna okkur á.
Kæri frændi, það verður tómlegt
að koma að Fljótshólum og hitta
þig ekki, en ég veit að þú ert á
góðum stað, í góðra skyldmenna-
og vinahópi.
Þó að kali heitur hver
hylji dali jökull ber,
steinar tali og allt hvað er,
aldrei skal ég gleyma þér.
Með þessum orðum Yatnsenda -
Rósu kveð ég frænda minn. Það
var mér mikils virði að eiga hann
að og minningu um hann mun ég
bera með mér um ókomna tíð.
Guð geymi góðan mann.
Anna Guðríður
Gunnarsdóttir.
Við bræðurnir, sem þessar línur
ritum, vorum í sveit að Fljótshólum,
Gaulverjabæjarhreppi hjá sæmdar-
hjónunum Tómasi Tómassyni og
Guðríði Jónsdóttur sumrin 1957-
1962. Að Fljótshólum var þá rekið
umfangsmikið kúabú auk garð-
ræktar og er svo enn í dag.
Að Fljótshólum voru í heimili á
þessum tíma auk Tómasar og Guð-
ríðar, Jón sem hér er kvaddur og
systir hans Þuríður Sigurbjörg, en
Jóna Sigríður, Gunnar og Bjarni
voru flutt að heiman. Heimilisbrag-
ur að Fljótshólum einkenndist af
festu og vinnusemi en ekki síður
af hlýju og glaðværð.
Jón G. Tómasson var liðlega
meðalmaður á hæð, beinvaxinn og
skarpleitur, fríður sýnum og stæltur
með afbrigðum. Bjó hann yfir mjög
góðri greind og einstaklega ljúfu
og léttu lundemi.
Er við bræður komum fyrst að
Fljótshólum vorið 1957, var Jón 24
ára gamall. Tók hann okkur strax
sem félögum þótt svo aldursmunur-
inn væri talsverður. Að Fljótshólum
var hugtakið kynslóðabil ekki
þekkt. Jón var hamhleypa til allra
verka og var ekki laust við að vinnu-
gleði og dugnaður hans smitaði út
frá sér. Var hann rammur að afli
og reyndist það honum lítið verk
að bera 200 lítra olíutunnur í fang-
inu, ef þurfa þótti. Má nærri geta
að Jón hafi uppskorið takmarka-
lausa lotningu og aðdáun ungra
sveina. Að vinnudegi loknum var
gjaman tekið upp léttara hjal, farið
að vitja neta eða skeggrætt um líf-
ið og tilveruna. og var Jón óþreyt-
andi að miðla okkur af þekkingu
sinni um náttúru staðarins, en
fugla- og dýralíf við Þjórsárós er
auðugt og fjölbreytt.
Ungmennafélagsandinn sveif á
þessum árum yfir vötnum í Gaul-
veijabæjarhreppi og metnaður fé-
lagsmanna Ungmennafélagsins
Samhygðar ekki lítill að standa sig
gagnvart ungmennafélögum í ná-
grannahreppunum, einkum Vöku í
Villingaholtshreppi, en hápunktur
sumarsins var keppni milli þessara
félaga í fijálsum íþróttum. Vorum
við bræður einlægir Samhygðar-
aðdáendur, en Jón keppti fyrir þess
hönd í 100 metra hlaupi svo og í
kúluvarpi. Hafði Jón alla burði til
að geta orðið mjög frambærilegur
íþróttamaður á lansdvísu, en hann
gaf sér aldrei tíma sem skyldi frá
önnum dagsins til þess að rækta
þessa hæfileika sína. .
Lífsviðhorf Jóns hafði mikil áhrif
á okkur bræður og jókst vináttan
við hann með árunum. Það var
ávallt skemmtilegt og fróðlegt að
sækja Jón heim og ræða um lífið
og tilveruna. Þegar hann veiktist
af illvígum sjúkdómi fyrir nokkrum
árum þá tókst hann á við veikindin
af styrk og æðruleysi allt þar til
yfir lauk.
Jón G. Tómasson var um margt
einstakur gæfumaður. Hann var
maður fjölfróður, unni búskap og
sveit sinni. Jón var ókvæntur og
barnlaús en var alla tíð umvafinn
ástúð og umhyggju systkina sinna
og systkinabarna sem öll hafa dval-
ið langdvölum að Fljótshólum í
gegnum árin og litið á Fljótshóla
sem sitt annað heimili. Það er með
trega sem við bræðurnir nú að leið-
arlokum kveðjum góðan dreng og
um leið og við þökkum honum sam-
fylgdina, vottum við systkinum Jóns
og systkinabörnum okkar innileg-
ustu samúð.
Rúnar Mogensen,
Brynjólfur Mogensen.
Góður vinur minn, Jón G. Tómas-
son, er fallinn frá.
Hinn 6. júlí síðastliðinn lauk
harðri glímu Jóns við þann, sem
við öll verðum að lúta fyrr eða síð-
ar. Glíma Jóns G. Tómassonar var
hörð og ströng og varðist hann
lengur en nokkurn hefði getað órað
fyrir.
Svo lengi sem minni mitt rekur
til minnist ég Jóns G. Tómassonar
sem einhvers mesta drengskapar-
manns sem ég hef hitt á lífsleið
minni. Hann var með afbrigðum
orðvar maður og minnist ég þess
aldrei nokkurn tíma að hafa heyrt
hann hallmæla nokkrum manni.
Jón G. Tómasson fæddist að
Fljótshólum í Gaulveijabæjarhreppi
1. júní 1933. Hann var næstelstur
5 barna hjónanna Tómasar Tómas-
sonar og Guðríðar Jónsdóttur. Jón
ólst upp við ástríki góðra foreldra
og endurspeglaði það alla sína ævi.
Hann tók þátt í bústörfum á búi
foreldra sinna og tók síðan við bú-
inu að þeim látnum. Hann var þeim
stoð og stytta á þeirra efri árum.
Jón G. Tómasson var heljarmenni
að burðum og keppti á sínum 'yngri
árum í íþróttum fyrir Ungmennafé-
lagið Samhygð. Hann hafði djúpa
og fallega söngrödd og söng um
árabil í kirkjukór Gaulveijabæjar-
kirkju. Þá var hann um árabil fé-
lagi í kvartett sem starfaði í sveit-
inni og nefndi sig Bændakvartett-
inn. Einnig átti hann um árabil
sæti í hreppsnefnd Gaulveijabæjar-
hrepps.
Jón G. Tómasson var alla ævi
ókvæntur og barnlaus. Margir ung-
lingar sóttust eftir að komast í
kaupavinnu að Fljótshólum á sumr-
in og voru margir þeirra þar sumar
eftir sumar og oft tóku yngri systk-
in við af þeim eldri. Jón hafði gott
lag á unglingum, leyfði þeim að
vinna eins og þeir þoldu en gætti
þess vel að ofgera þeim ekki og
skila þeim heilum heim að hausti.
Jón G. Tómasson var mikill bú-
maður. Hann var ævinlega snemma
á fótum og naut sín í ríki náttúrunn-
ar og í návist húsdýra sinna, enda
búnaðist honum vel.
Ég vil senda systkinum Jóns og
vandamönnum þeirra mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur, en vegna
fjarlægðar sé ég mér ekki fært að
vera við útför góðs vinar. Ég bið
góðan guð að blessa minningu Jóns
G. Tómassonar.
Sturla Jónsson
frá Fljótshólum.
Óhætt er að segja að náttúran
hafi skartað sínu fegursta morgun-
inn sem við fregnuðum lát Jóns.
Sól skein í heiði og fjallahringurinn
stóð heiðursvörð allan daginn. Þeg-
ar við systkinin komum saman og
ræddum þær stundir sem við höfð-
um átt með Jóni var af mörgu að
taka.
Jón var mjög fróður og víðlesinn
maður og var óspar á að miðla
þessari vitneskju til mismóttæki-
legra spyijenda. Hann sýndi okkur
endalausa þolinmæði og útskýrði
vel og vandlega fyrir okkur gang
mála, oft ef að þess þurfti með.
Öll eigum við minningar um það
þegar hann á stjörnubjörtu vetrar-
kvöldi kenndi okkur nöfnin á stjörn-
unum á leiðinni heim úr fjósinu eða
þegar hann týndi grös og jurtir í
mýrinni og kenndi okkur nöfnin og
oft fylgdi saga með sem gerði
fræðsluna skemmtilegri. Jón var
geysilega fróður um umhverfi sitt
og náttúruna og umgekkst hana
af virðingu þess sem lifir í nánum
tengslum við hana. Þetta var hans
heimur.
Það fyllti okkur öryggiskennd að
vita af honum í næsta húsi því allt-
af var hægt að leita til hans ef að
þess þurfti með. Heimili Jóns stóð
okkur alltaf opið hvernig sem á
stóð og þegar við urðum eldri hafði
hann alltaf tíma til að ræða máiin.
Jón var mjög hraustur og vakti
oft aðdáun ungra áhorfenda þegar
hann sýndi mátt sinn og er hægt
að segja að lýsið í skeiðinni hafi
runnið auðveldar niður við þá til-
hugsun að þá yrði maður eins sterk-
ur og Nonni. Fréttin um veikindi
hans komu því á óvart og tók það
nokkurn tíma að átta sig á því að
þetta var ekkert sem hann gat hrist
af sér.
Þó að við höfum búið fjarri um
lengri eða skemmri tíma var Jón
alltaf hluti af Fljótshólum þegar
hugsað var heim. Fjölskvldan í aust-
urbænum hefur nú misst góðan vin
og nágranna, en við þökkum fyrir
þann tíma sem við áttum samleið.
Við sendum ættingjum samúðar-
kveðjur.
Sigríður, Jóhannes, Pálmi
og Sturla, Fljótshólum.
Föðurbróðir okkar, Jón Guð-
mundur Tómasson, er borinn til
hinstu hvílu í dag. Nonni, eins og
við kölluðum hann, barðist í þijú
ár hétjulegri baráttu við ólæknandi
sjúkdóm sem að lokum sigraði
Nonna.
Við höfum haft tíma til að und-
irbúa okkur fyrir brottför Nonna
af jarðríki, en þrátt fyrir það er
erfitt að sjá ástvini sem hann hverfa
á braut. Nonni hafði áhrif á okkur
þegar við vorum að vaxa úr grasi
því við vorum tíðir gestir á bænum
hans, Fljótshólum. Þegar við vorum
lítil var alltaf gaman að hitta Nonna
í sveitinni því hann var ætíð tilbúinn
til að leika svolítið við okkur. Hann
henti okkur upp í loftið, sneri okkur
í hringi og var til í áflog við rolling-
ana sem vildu takast á við sterka
frændann í sveitinni. Á unglingsár-
unum vorum við í sveit hjá Nonna.
Þá kenndi hann okkur vinnusemi
og að axla þá ábyrgð sem fylgdi
þeim verkum sem við áttum að
framkvæma. Ekki minnist ég þesfí
að hann hafi reiðst okkur ef við
gerðum einhver mistök heldur tók
öllu með ró og ræddi um það hvern-
ig ætti að forðast að gera sömu
mistök aftur. Það var oft glatt á
hjalla á Fljótshólum þegar kaupa-
fólkið kom í sveitina og hafði Nonni
gaman að ærslum okkar, hvort sem
það var við matarborðið, í hey:
skapnum eða úti í gulrótargarði. í
sveitinni gaukaði Nonni að okkur
fróðleiksmolum um dýra- og jurta-
líf á réttum augnablikum og sá
þannig til þess að ungviðið af möl-
inni fengi sinn skammt af náttúru-
fræðikennslu í réttu umhverfi. Til
síðasta dags fylgdist Nonni af.
áhuga með því sem við vorum að
taka okkur fyrir hendur í lífinu. Það
var ætíð hægt að ræða við hann
um heima og geima, enda víðlesinn
og vel að sér í því sem var að gerast
í þjóðfélaginu.
Élsku Nonni, við eigum eftir að
sakna þess að hitta þig ekki oftar
á Fljótshólum, við erum hins vegar
viss um að þú fylgist með okkur
þar. Ástarþakkir fýrir allt og allt
með ósk um að þú fáir að hvíla í
friði.
Blessuð sé minning þín.
Laufey Ása, Arnar og
Þorsteinn Bjarnabörn.
ALMANNATRYGGINGAR, helstu bótaflokkar
1. júlí 1996 Mánaðargreiðslur
Elli / örorkulífeyrir(grunnlífeyrir) ................... 13.373
'A hjónalífeyrir ....................................... 12.036
Fulltekjutrygging ellilífeyrisþega ..................... 30.510
Full tekjutrygging örorkulífeyrisþega .................. 31.365
Heimilisuppbót ..........................................10.371
Sérstök heimilisuppbót ................................... 7.135
Bensínstyrkur ........................................... 4.317
Barnalífeyrirv/1 barns ................................. 10.794
Meðlag v/1 barns .....\................................. 10.794
Mæðralaun/feðralaun v/ 2ja barna ......................... 3.144
Mæðralaun/feðralaunv/3jabarnaeðafleiri .................. 8.174
Ekkjubætur/ekkilsbætur6mánaða .......................... 16.190
Ekkjubætur/ekkilsbætur 12 mánaða ....................... 12.139
Fullurekkjulífeyrir .................................... 13.373
Dánarbæturí8ár(v/slysa) ................................ 16.190
Fæðingarstyrkur ......................................... 27.214
Vasapeningarvistmanna ................................... 10.658
Vasapeningarv/sjúkratrygginga ........................... 10.658
Daggreiðslur
Fullirfæðingardagpeningar ............................. 1.142,00
Sjúkradagpeningareinstaklings ........................... 571,00
Sjúkradagpeningarfyrirhvert barn áframfæri .............. 155,00
Slysadagpeningareinstaklings ............................ 698,00
Slysadagpeningarfyrirhvert barn áframfæri ............... 150,00