Morgunblaðið - 26.07.1996, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Tekjur ríkissjóðs
aukistum 15%
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
BÓNUS lækkaði verð á nokkrum tegxindum íslensks grænmetis
í gær og orsakaði það nokkurn titring á grænmetismarkaðinum.
Titringur á græn-
metismarkaði
TEKJUR ríkissjóðs á fyrstu sex
mánuðum þessa árs voru 8,4 millj-
örðum hærri en á sama tímabili í
fyrra. Þetta er tæplega 15% aukn-
ing. Meginskýringin á þessum bata
er aukin velta í efnahagslífínu og
meiri tekjur ríkissjóðs af tekju-
skatti einstaklinga.
í skýrslu fjármálaráðuneytisins
um afkomu ríkissjóðs á fyrri helm-
ingi ársins kemur fram að ríkissjóð-
ur var rekinn með 575 milljóna
króna halla á tímabilinu. í rekstr-
aráætlun var gert ráð fyrir tæplega
5 milljarða halla.
Bætt afkoma hefur leitt til þess
að ríkissjóður hefur þurft að taka
KAFARAR varðskipsins Týs unnu
í 1 'h klukkstund við að skera úr
skrúfu norska rækjutogarans Polar
Prawns við Jan Mayen í gær. Að
sögn Helga Hailvarðssonar, skip-
herra hjá Landhelgisgæslunni, gekk
starfið framar vonum. Varðskipið
Týr fór beint i annað verkefni, því
færeyska loðnuskipið Júpíter hafði
einnig fengið í nót skrúfuna, þar
sem skipið var að veiðum milli Jan
Mayen og islensku efnahagslögsög-
unnar.
Norski togarinn komst í var við
Jan Mayen og þegar óskað var að-
stoðar Landhelgisgæslunnar var
tekið fram, að skrúfa togarans
helmingi lægri upphæð að láni en
ráð var fyrir gert í lánsfjáráætlun.
A fyrstu sex mánuðum síðasta árs
tók ríkissjóður 12,4 milljarða í ný
lán, en á sama tímabili í ár hafa
verið teknir 3,9 milljarðar í ný lán.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra segir þetta fallið til þess að
koma á meira jafnvægi á lánsfjár-
markaði og stuðla að vaxtalækkun.
Fjármálaráðuneytið telur að
þrátt fyrír betri afkomu á fyrri
helmingi ársins verði ríkissjóður
rekinn með um fjögurra milljarða
halla eins og reiknað var með í Pjár-
lögum.
„Það er afar mikilvægt að nota
hreyfðist, en losa yrði net úr henni.
Að sögn Helga segja kafarar Land-
helgisgæslunnar að skrúfunni hafi
ekki verið haggað þegar þeir komu
á staðinn, 4 mflur út af Jan Mayen.
Veður fór versnandi á staðnum og
voru 6 vindstig af suðaustan þegar
unnið var við að skera úr skrúfunni.
Bj örgunarlaun?
Aðspurður hvort Landhelgis-
gæslan ætti rétt á björgunarlaunum
eða launum fyrir aðstoð sagði Helgi
að of snemmt væri að segja til um
það hvernig litið yrði á hjálp Land-
helgisgæslunnar. Skipveijar á Tý
þyrftu að skila skýrslu um atburð-
efnahagsbatann til þess að treysta
frekar afkomu ríkissjóðs. Það getur
engin þjóð rekið ríkissjóð þannig til
langframa að ríkið safni sífellt
meiri skuldum. Það hlýtur einhvern
tímann að koma að því að við þurf-
um að borga til baka. Ef það er
ekki gert núna leiðir það til þess
að við þurfum að gera það síðar í
formi hærri vaxta. Ríkisstjómin
telur það vera sitt meginverkefni
að ná jafnvægi í ríkisfjármálum og
stefnir að því að leggja fram halla-
laust fjárlagafrumvarp í haust,“
segir Friðrik.
inn, áður en tekin yrði ákvörðun
um launin.
Þegar skipveijar á Tý höfðu rétt
áhöfn Polar Prawns hjálparhönd var
óskað aðstoðar þeirra vegna fær-
eyska loðnuveiðiskipsins Júpíters,
sem hafði veitt 700 tonn af loðnu
þegar nótin festist í skrúfunni.
Samkvæmt upplýsingum Land-
helgisgæslunnar var veður talið of
slæmt í gærkvöldi til að hægt væri
að losa úr skrúfu Júpiters. Gripið
var til þess ráðs að byija draga
skipið til hafnar á Vopnafirði.
Siglingin frá þeim stað sem skip-
ið fékk í skrúfuna getur tekið allt
að einum og hálfum sólarhring.
NOKKUR titringur var á grænmet-
ismarkaði í gær þegar Bónus lækk-
aði verulega verðið á nokkrum ís-
lenskum grænmetistegundum. Jón
Ásgeir Jóhannesson kaupmaður í
Bónus segir að hægt hafi verið að
lækka verðið vegna kaupa Bónus á
miklu magni en talsverðar birgðir
af nokkrum grænmetistegundum
hafi verið að safnast upp síðustu
daga.
Oskar Magnússon, forstjóri Hag-
kaups, segir hins vegar að ekki
hafi verið ástæða til að elta þessa
verðlækkun Bónus þar sem aðeins
hefði verið um að ræða mjög tak-
markað magn sem Bónus byði til
sölu á þessu verði. Hann sagði ekk-
ert offramboð vera á íslensku græn-
meti þessa dagana, en búast mætti
við auknu framboði um miðjan
næsta mánuð. Þannig séu aðeins
um tveggja daga birgðir til af
tómötum og því engin ástæða til
að hefja verðstríð á grænmetis-
markaðinum.
Hjá Bónus kostaði kílóið af ís-
lenskum tómötum 82 kr. í gær, en
skráð heildsöluverð er 197 kr. kíló-
ið. Gúrkur kostuðu 84 kr. kílóið,
kínakál 59 kr. kílóið og blómkál 169
kr. kílóið, en verðlækkunin var
mest á þessum tegundum. Ávextir
og grænmeti eru á sérstöku tilboðs-
verði í verslunum Hagkaups þessa
dagana og þar kostaði kílóið af tóm-
ötum 198 kr. kílóið, gúrkur kosta
198 kr. kílóið, kínakál 98 kr. kílóið
og blómkál 298 kr. kílóið. Sama
verð var á þessum grænmetisteg-
undum í verslunum KÁ á Suður-
landi, en þar eru nú haldnir sérstak-
ir grænmetisdagar. í verslunum
Nóatúns kostuðu tómatarnir 195
kr. kílóið, gúrkumar 195 kr. kílóið,
kínakálið 94 kr. kílóið og blómkálið
279 kr. kílóið.
Jón Ásgeir sagði í samtali við
Morgunblaðið síðdegis í gær að
mikil grænmetissala hefði verið í
verslunum Bónus í gær og tómatar
og gúrkur á ofangreindu verði
myndu vart endast nema fram eftir
degi í dag.
Hallinn 575 milljónir/10
Varðskipið Týr aðstoðar norsk og færeysk skip á miðunum
Skorið úr skipsskrúfum
Skipt um
dekk á
kajanum
STARFSMENN á vegum
Hafnarfjarðarhafnar hafa
skipt um dekk við bryggjur í
höfninni og bætt við nýjum á
viðlegukantana við Óseyrar-
bryggju og Þverker við Suður-
garð. Er það gert, þar sem
stærri skip eru farin að leggja
að bryggju og kalla um leið á
meiri vörn bæði fyrir hafnar-
bakkana og skip. Samkvæmt
upplýsingum starfsmanna
hafnarinnar er dekkjum skipt
út árlega.
Morgunblaðið/Golli
Yfirmaður öryggismála á Ólympíuleikunum
Lögreglumennirnir komu til
að vinna - ekki í sumarfrí
Reuter. Atlanta.
YFIRMAÐUR öryggismála á
Ólympíuleikunum í Atlanta beindi
í gær spjótum sínum að óánægðum
lögregluþjónum, sem gengu úr fjöl-
þjóðlegu sjálfboðaliði öryggisvarða
á leikunum. Hann sagði að margir
þeirra hefðu haldið að þeir væru
komnir til borgarinnar í skemmti-
ferð en ekki til vinnu.
Bill Rathburn, sem stjórnar ör-
yggismálum fyrir Ólympíunefnd-
ina í Atlanta, neitaði því að 300
lögreglumenn hefðu horfið á braut
vegna lélegs aðbúnaðar, losara-
Iegrar þjálfunar og lítilmótlegra
verkefna. Þeir hefðu verið allmarg-
ir en ekki skipt hundruðum. „í gær
fóru tveir, þá langaði að fara í
Disney World (skemmtigarð).
Gangi þeim vel,“ sagði Rathburn
þungur á brún.
Undanfarnar vikur hefur aðbún-
aður sjálfboðaliðs 2.200 lögreglu-
manna frá meira en 50 þjóðum,
reynst Ólympíunefndinni í Atlanta
sífelld hneykslunarhella. Þessum
reyndu lögreglumönnum var ætlað
að styrkja lið öryggisvarða frá
bandarískum einkafyrirtækjum.
Lélegur aðbúnaður
Lögregluliðið fékk inni í More-
house skólanum í alræmdu glæpa-
hverfi í Atlanta. Innan dyra mætti
því her skorkvikinda og úti fyrir
herjuðu glæpaklíkur. Höfðu gest-
imir nokkurn ama af hvoru
tveggja.
Rathburn viðurkenndi að sumir
gististaðir sjálfboðaliðsins hafi
tæplega reynst fullboðlegir. „Ég
er hræddur um að sumir lögreglu-
mennirnir hafi komið hingað í
þeirri trú að þeir væru í sumarfríi.
Við báðum þá að koma hingað til
vinnu. Ég held að þeir sem leggja
sig alla fram vinni frábært starf
og njóti sín hér,“ sagði Rathburn.
Ovenju mikið um
þyrluútköll í sumar
Gæslan
sparar TF-
LÍF þar til
veður fara
að versna
„VIÐ teljum enga ástæðu til þess
að senda TF-LÍF í þau útköll, sem
TF-SIF getur sinnt í Ijósi þess að
mun ódýrara er að reka minni þyrl-
una en þá stærri," segir Helgi Hall-
varðsson, yfirmaður gæslufram-
kvæmda Landhelgisgæslunnar.
Óvenju mikið hefur verið um þyrluút-
köll í sumar, en frá byijun júní hafa
þau verið 22 talsins. Aðeins fjögur
voru í tengslum við skip, en hin voru
sjúkraflutningar, oft með ferðalanga.
Miklum meirihluta björgunarútkall-
anna, hefur verið sinnt með TF-SIF.
„Við spörum Lífið þar til veður fer
að versna og á meðan við erum svo
heppin að hafa engin fjöldaslys, þá
þurfum við ekkert að vera að senda
hana af stað. Það kemur þó stundum
fyrir að TF-LÍF er send á stað, sem
TF-SIF gæti hæglega sinnt, en þá
er það eingöngu til þess að flugmenn-
irnir geti haldið sér í þjálfun." Undir
eðlilegum kringumstæðum, væri
TF-LIF send þegar vegalengdin er
mikil, veður válynd og ísing í sjón-
máli og ljóst þykir að TF-SIF ráði
ekki við aðstæðurnar.
Helgi sagði ljóst að sá þáttur er
varðaði landbjarganir hefði farið
vaxandi að undanförnu. Það dyldist
engum að starfsemi Gæslunnar væri
farin að snúast mun meira um að-
stoð á landi heldur en á sjó. Ef þessi
yrði þróunin áfram, þyrfti að gera
ráð fyrir því í fjárhagsútreikningum
fyrir Gæsluna.