Morgunblaðið - 26.07.1996, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Grettir
Tommi og Jenni
Magga, hver átti þá hugmynd að
fara í þessar sumarbúðir? Þú,
herra...
Ég hata þennan stað ... Það geri Af hverju förum við ekki heim?
ég líka herra... - Vegna þess að renniiásinn á
svefnpokanum mínum er fastur
við nátttreyjuna mína...
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 5691329
• Netfang: lauga@mbl.is
100 ár frá komu
St. Jósefssystra til
Islands
Frá Gunnhildi Sigurðardóttur:
í GÆR voru 100 ár liðin síðan
fyrstu systumar af reglu heilags
Jósefs komu hingað til lands. Þær
voru aðeins fjórar í byijun og störf-
uðu fyrst á meðal erlendra sjó-
manna á Fáskrúðsfírði og síðar í
Reykjavík.
Landnám St. Jósefssýstra í Hafn-
arfírði hófst hins vegar 1921 þegar
kaþólska kirkjan keypti Jófríðar-
staðalandið af þáverandi eiganda.
Fljótlega var ákveðið að reisa spít-
ala í landinu sem St. Jósefssystur
tækju að sér að reka og árið 1924
hófust byggingaframkvæmdir.
Spítalinn var vígður 5. september
1926 og á þvi 70 ára afmæli á
þessu ári. Bygging spítalans bætti
úr brýnni þörf, enda var þá enginn
spítali á öllu Suðurlandsundirlendi
ásamt Reykjanesi, nema Landa-
kotsspítali og Franski spítalinn í
Reykjavík sem nær eingöngu var
ætlaður frönskum sjómönnum.
Að framansögðu má sjá hve mik-
ið átak bygging spítalans var á þess-
um tíma og mikil lyftistöng fyrir
Hafnarfjörð. Spítalinn var rekinn
sem sjálfstæð eining og á ábyrgð
systranna allt fram til ársins 1987
þegar ríki og Hafnarfjarðarbær
keyptu spítalann. Störf St. Jósefs-
systra hafa verið ómetanleg fyrir
Hafnfirðinga í þau 70 ár sem liðin
eru og ennþá hafa þær góð tengsl
við spítalann og bæjarfélagið.
St. Jósefssystur voru ávallt mjög
framsýnar og fýlgdust mjög vel
með kröfum tímans um bætta
sjúkrahúsþjónustu. Þeirra störf ein-
kenndust ætíð af fómfýsi og ein-
lægni í garð sjúklinganna.
Jafnframt spítalarekstri starf-
ræktu systurnar barnaskóla hér í
Hafnarfirði á fyrstu árunum i litlu
timburhúsi sem þær áttu hér á lóð-
inni en síðan byggðu þær stórt og
myndarlegt skólahús sem tekið var
í notkun 1938.
Barnaskólinn var starfræktur til
ársins 1960 en eftir það ráku þær
leikskóla. Skólinn var vel sóttur af
Hafnfirskum börnum sem muna
eftir góðri skólagöngu í umsjá
systranna. Nú er þetta hús notað
fyrir göngudeildarstarfsemi í
tengslum við spítalann.
Frá upphafi var kapella í spítal-
anum fýrir systumar. Sjúklingar
sem vom inniliggjandi á spítalanum
nýttu sér hana óspart sem gaf þeim
mikinn andlegan styrk í þeirra veik-
indum, einnig fannst bæjarbúum
gott að koma til messu í kapelluna.
Hafnfirðingar hafa ætíð borið
mikla virðingu fyrir systrunum og
eru mjög ánægðir að sjá þær á
götum bæjarins. Þær eiga marga
góða vini hér í Hafnarfírði og ótald-
ir era þeir bæjarbúar sem þær hafa
liðsinnt og hjálpað á einn eða annan
hátt.
Með þessum fáu orðum vil ég
óska St. Jósefssystram til hamingju
með 100 árin á Islandi og jafnframt
að koma á framfæri innilegu þakk-
læti okkar sem störfum á St. Jó-
sefsspítala í Hafnarfirði fyrir það
fórnfúsa og óeigingjarna starf sem
þær hafa unnið í heilbrigðis og
skólamálum Hafnfírðingum til
handa.
GUNNHILDUR SIGURÐARDÓTTIR,
hjúkrunarforstjóri St. Jósefsspítala,
Hafnarfirði.
Fáein orð um framburð
Frá Baidri Páimasyni:
ÚR ÞVÍ að borgin Atlanta verður
margnefnd í öllum útvarps- og sjón-
varpsstöðvum næstu vikur, vegna
Ólympíuleikanna þar, langar mig
að fara þess á leit við þuli og frétta-
fólk að hafa fremur íslenzka en
útlenda áherzlu á nafninu og skeyta
ekki um, hvernig það er borið fram
á heimaslóðum í Georgíu. Islenzk
áhersla er ófrávíkjanlega á fyrsta
atkvæði og frá þeirri skyldu er
óþarft að víkja.
Ég held að fremur hafí sótt á
ógæfuhlið í þessu efni, bæði að því
er snertir útlend staðarheiti og
mannanöfn. í fljótu bragði man ég
t.d. eftir borgaraheitunum Mílanó
og Torontó, sem oft era höfð með
aðaláherzlu á öðra atkvæði. Sama
máli gegnir t.a.m. um Marokkó og
Afganistan. Og ef litið er til er-
lendra mannanafna ber þó nokkuð
á röngum áherzlum. Verður það
ekkki sízt andhælislegt, þegar um
er að ræða fínnsk og ungversk
mannanöfn, því að þær þjóðir við-
hafa áherzlu á fyrsta atkvæði eins
og við. Helztu tónskáld þeirra, Sib-
elius og Kodály, verða iðulega fyrir
því ranglæti í útvarpinu að fá
áherzlu á annað atkvæði nafna
sinna. Ég kynntist eitt sinn konu,
sem söng opinberlega lög eftir Kod-
ály við undirleik tónskáldsins. Mig
minnir helzt að þau hafí farið sam-
an í tónleikaför. Hún fræddi mig
um réttan framburð, og hún vissi
hvað hún söng! — enda var hún
sjálf ungversk í móðurætt.
En hér hefur mig borið nokkuð
langt af leið frá Atlanta. Ég ítreka
áskorun mína þar að lútandi. Ég
heyrði í morgun pistil frá Atla
Steinarssyni, hinum ágæta frétta-
manni útvarpsins í Bandaríkjunum.
Hann var að greina frá undirbún-
ingi Ólympíuleikanna í Atlanta og
hann lét ameríska framburðinn ekki
glepja sig.
BALDURPÁLMASON,
Vesturbrún 31, Reykjavík.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.