Morgunblaðið - 14.08.1996, Síða 1

64 SÍÐUR B/C/D/E
182. TBL. 84. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR14. ÁGÚST1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Samkomulag um
vopnahlé í Grosní
Grosní, Moskvu. Reuter.
YFIRMAÐUR rússnesku hersveit-
anna i Tsjetsjníju og leiðtogar
tsjetsjenskra aðskilnaðarsinna
náðu í gær samkomulagi um
vopnahlé sem taka á gildi í dag,
að sögn rússneskra fjölmiðla.
Sjónvarpsstöðin RTR hafði eftir
talsmanni tsjetsjenskra aðskiln-
aðarsinna að vopnahléið ætti að
hefjast klukkan 8 f.h. að íslenskum
tíma í dag til að gera tugum þús-
unda íbúa Grosní kleift að flýja
borgina eftir mannskæða bardaga
þar síðustu daga. Fréttastofan Int-
erfax hafði eftir heimildarmönnum
í höfuðstöðvum aðskilnaðarsinna í
suðurhluta Tsjetsjníju að samið
hefði verið um að hersveitir beggja
aðila drægju sig frá víglínunni og
skiptust á líkum og særðum mönn-
um. Samkomulagið hefði náðst á
fundi Konstantíns Púlíkovskís, yf-
irmanns rússnesku hersveitanna,
með Aslan Maskhadov, yfirmanni
Brotnaði
á þjóðvegi
SPÆNSKRI forstjóraþotu
hlekktist á í lendingu á Nort-
holt-herflugvellinum norðvest-
ur af London í gær, hafnaði úti
á þjóðvegi og brotnaði í tvennt
eftir árekstur við sendibíl.
Tveir karlmenn og ein kona
voru um borð í þotunni og slös-
uðust þau ekki alvarlega. Varð
að skera bílinn í sundur til að
ná bílstjóranum úr flakinu.
Þotan var af gerðinni Lear-
jet-25 og lenti flugmaðurinn
alltof innarlega á flugbrautinni
þannig að lítið var eftir af henni
til að nema staðar á. Fór þotan
í gegnum flugvallargirðingu og
út á fjölfarinn þjóðveg, A-40,
sem liggur frá London til Ox-
ford.
herráðs aðskilnaðarsinnanna, í
þorpinu Novje Atagi, skammt frá
Grosní.
Harðir bardagar geisuðu enn í
Grosní í gær og rússneskar her-
sveitir reyndu að sækja fram á
svæði sem tsjetsjenskir aðskilnað-
arsinnar náðu á sitt vald fyrir átta
dögum. Sprengjum og flugskeyt-
um var skotið á borgina meðan
íbúar hættu lífi sínu til að freista
þess að flýja. Rússar höfðu til-
kynnt að loftárásum á borgina
yrði hætt en rússneskar þyrlur
skutu þó flugskeytum á vígi að-
skilnaðarsinna skammt frá fljóti
sem hópur kvenna og barna reyndi
að komast yfír.
Alvarlegur matar-
og lyfjaskortur
Talið er að hundruð og jafnvel
þúsundir manna hafi beðið bana í
bardögunum sem blossuðu upp 6.
YFIRMAÐUR hersveita Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) í Bosníu,
Sir Michae! Walker, kannaði í gær
herstöð Bosníu-Serba í Han Pijesak.
Með heimsókn hershöfðingjans
þangað tókst að afstýra hugsanleg-
um hernaðarátökum.
Samkvæmt Dayton-friðarsam-
komulaginu fyrir Bosníu er eitt af
hlutverkum NATO-hersveitanna að
hafa eftirlit með hernaðarbrölti
þjóðabrotanna í Bosníu. Bosníu-
Serbar höfðu um helgina meinað
eftirlitsmönnum NATO að sinna eft-
irliti í herstöð þeirra í Han Bijesak,
en stöðin er einkum þess vegna tal-
in mikilvæg, að Ratko Mladic, yfir-
ágúst. „Tugir þúsunda manna eru
innlyksa í úthverfum Grosní án
matarbirgða og lyfjaskorturinn er
geigvænlegur,“ sagði í yfirlýsingu
frá sendinefnd tsjetsjensku
stjórnarinnar í Moskvu.
Rússnesk yfirvöld sögðust þegar
hafa fengið tíu milljarða rúblna,
sem svarar 130 milljónum króna,
til að aðstoða heimilislausa flótta-
menn frá Grosní. Framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins ákvað í
gær að veita jafnvirði 355 milljóna
króna til hjálpar flóttafólkinu og
sambandið hefur þar með varið
sem svarar þremur milljörðum
króna til aðstoðar íbúum
Tsjetsjníju frá því stríðið hófst fyr-
ir tæpum tveimur árum. Áætlað
er að sjá þurfi 100.000 Tsjetsjen-
um fyrir matvælum og að helming-
ur 1,2 milljóna íbúa héraðsins þurfi
á lyfjum eða læknisaðstoð að
halda.
maður hers Bosníu-Serba sem eftir-
lýstur er fyrir stríðsglæpi, heldur að
sögn oft til þar. Talið er líklegt að
ástæðan fyrir mótþróa Bosníu-Serba
að leyfa eftirlit í herstöðinni hafí
einmitt verið sú að Mladic hafi verið
á staðnum um helgina.
Staðráðnir í að láta Bosníu-Serba
ekki komast upp með brot á friðar-
samkomulaginu hótuðu yfirmenn
NATO-sveitanna vopnavaldi til að
fylgja ákvæðum þess eftir.
I gær létu stjórnendur hers Bosníu-
Serba loks undan. Walker hershöfð-
ingi hélt til Han Bijesak í þyrlu, sem
flutti auk hans Biljönu Plavsic, starf-
andi forseta Bosníu-Serba á staðinn.
Kemp
úti á lóð
VÆNTANLEGT varaforsetaefni
bandaríska Repúblikanaflokks-
ins, Jack Kemp, ávarpar mann-
fjölda á útisamkomu í San Diego
í Kaliforníu, þar sem flokksþing
repúblikana stendur nú yfir. Var
samkoman haldin úti á lóð hjá
íbúa nokkrum í úthverfi borgar-
innar. Colin Powell, fyrrum yfir-
maður herráðs Bandaríkjanna,
sagðist í gær ekki útiloka að taka
við ráðherraembætti ef Dole
næði kjöri og byði honum það.
■ Óður til hinna/15
Walker sagði fréttamönnum að lok-
inni eftirlitsferðinni að hún hefði
gengið vel og eftirlitsmenn fengið að
skoða allt sem þeir óskuðu eftir.
Forsetar Bosníu, Serbíu og Króat-
íu eru boðaðir á fund með Warren
Christopher, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, í Genf á morgun.
Umræðuefni fundarins eru kosning-
arnar sem halda á í Bosníu þann
14. september nk. Christopher er
nú á ferð í Evrópu í þeim erinda-
gjörðum að reyna að tryggja fram-
kvæmd kosninganna, sem vestrænir
erindrekar eru orðnir vantrúaðir á
að muni geta farið fram með þeim
hætti sem æskilegastur væri.
Flóðin í Kína
2.700
hafa
farist
FJÖLDI þeirra sem hafa farist af
völdum flóðanna í Kína undanfarinn
einn og hálfan mánuð er kominn í
að minnsta kosti 2.700. Þórir Guð-
mundsson, sendifulltrúi alþjóða-
sambands félaga Rauða krossins
og Rauða hálfmánans, er við annan
mann í Húnanhéraði í suðaustur-
hluta Kína, og segir hann að óttast
sé að milljónir manna verði í hættu
ef yfirborð stöðuvatns í grennd við
höfuðborg héraðsins, Changsha,
heldur áfram að hækka.
Þórir og samstarfsmaður hans
eru nýkomnir frá Xinjianghéraði,
sem er í norðvesturhluta Kína, og
mikið fjallahérað. „Flóðin þar eru
allt öðru vísi en þau sem hafa orðið
í suðausturhlutanum og verið hvað
mest í fréttum. Það eru allar tölur
miklu lægri í Xinjiang, 59 hafa far-
ist og 89 er saknað," segir Þórir.
Húnanhérað hefur sennilega orð-
ið verst úti, að sögn Þóris. „Alþjóða-
samband [Rauða krossins] hefur
sent út fjárbeiðni til aðstoðar kín-
verska rauða krossinum við þetta
starf hérna. Okkar hlutverk er að
fylgjast með því hvað helst vantar
og hvernig þetta gengur, hvað við
getum gert til þess að aðstoða og
þar fram eftir götunum."
Norður af Chengsha er stórt
stöðuvatn, og hefur yfirborð þess
verið að hækka mestallan júlímán-
uð. Vatnið er 3.500 kílómetrar að
ummáli og á 2.500 km strandlengj-
unnar er yfírborðið hærra en þekkst
hefur i sögunni.
„Menn hafa miklar áhyggjur af
því að flæða muni yfir stóran hluta
lands. Þá eru milljónir í hættu,“
segir Þórir.
Hann segir að hjálparstarf kín-
verska rauða krossins gangi vel
fyrir sig. Kínverjar hafi gífurlega
þekkingu og reynslu í að bregðast
við flóðum. „Við höfum mjög mikla
trú á kínverska rauða krossinum
og því að peningar til hjálparstarfs
skiji sér vel.“
í fréttaskeytum Reuters kemur
fram að þetta séu einhver mestu
flóð sem orðið hafi í Kína. Þórir
segir það vera „vegna þess hve lengi
[flóðin] hafa staðið, eða frá því í
byijun júlí; hversu mikið svæði vatn
hefur farið yfir og hversu mikið
tjónið er. Hér í Húnan vita menn
ekki til þess að verri flóð hafi nokk-
urntíma orðið.“
Reuter
Bosníu-Serbar láta
undan þrýstingi NATO
Han Bijesak, Brussel. Reuter.
Reuter