Morgunblaðið - 14.08.1996, Síða 44

•UYUNDAI
HÁTÆKNI TIL FRAMFARA
M Tæknival
SKEIFUNNI 17
SlMI 550-4000 ■ FAX 550-4001
MORGUNBLADW, KRJNGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMl 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.IS / AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTl 1
MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Forstjóri Þjóðhagsstofnunar sér hættumerki um þenslu
Verðbólgan meiri
en er ásættanlegt
„ÞRÓUNIN í efnahagsmálunum það
sem af er árinu bendir til þess að
nauðsynlegt sé að hafa varann á
vegna hættu á þenslu. Það eru ákveð-
in einkenni sem benda til þess að
þjóðarbúskapurinn sé nokkuð nálægt
mörkum þess sem samrýmist stöðug-
leika. Hins vegar er ofmat að halda
því fram að ástandið sé farið úr bönd-
unum,“ segir Þórður Friðjónsson,
forstjóri Þjóðhagsstofnunar.
Þórður segir að þjóðarútgjöldin
áukist nú hraðar en þjóðartekjurnar
og útgjaldaaukningin sé töluvert
mikil. Þjóðhagsstofnun spáir 6%
aukningu einkaneyslunnar á árinu
en það er meiri aukning en dæmi
eru um í mörg ár hér á landi.
Vísitala neysluverðs hefur hækkað
óvenjumikið á milli mánaða en Þórður
segir augljóst að stærstu liðimir í
hækkuninni núna séu tengdir árstím-
anum. „Hins vegar er hækkun vísi-
tölunnar 2,6% síðastliðna tólf mánuði
og þegar öllu er á botninn hvolft er
verðbólgan hér um þessar mundir á
bilinu 2‘/2-3%. Verðbólgan hefur því
aukist frá síðasta ári en þá var hún
á bilinu 1‘A til 2%. Þetta er meiri
verðbólga en við eigum að sætta okk-
ur við til lengdar. Það er skynsamlegt
að stefna að því að verðbólgan verði
á bilinu 1-2% en þegar hún er farin
að nálgast 3% markið, erum við
merlq'anlega með meiri verbólgu en
í helstu viðskiptalöndum okkar.“
Hann segir ekki rétt að miða verð-
lagsþróunina hér á landi við meðaltal
allra Evrópuþjóða, vegna þess að í
þeim samanburði séu Suður-Evrópu-
þjóðir, þar sem verðbólga sé mikil.
„Við eigum að miða okkur við nálæg
lönd. Ef við tökum viðskiptavogir á
verðlagsþróunina í helstu viðskipta-
löndum okkar þá er hún um eða
undir 2%. Við eigum því að spyrna
við fótum þegar verðbólgan er farin
merkjanlega yfir 2%,“ segir Þórður.
Aðspurður hvort hann teldi svig-
rúm til launahækkana við þessar
aðstæður sagði Þórður: „Aðilar á
vinnumarkaði þurfa að gera upp við
sig hvað þeir treysta sér til að ganga
langt í launamálunum á hveijum stað
fyrir sig. Það má þó benda á það
einfalda grundvallaratriði, að í þeim
löndum sem við eigum mest við-
skipti og eigum helst í samkeppni
við, hækka laun víðast hvar á ári
að meðaltali um 4-5%. Þar erum við
að tala um heildarlaun í helstu við-
skiptalöndum, þó auðvitað séu launa-
hækkanir mismunandi eftir greinum
og fyrirtækjum, “ sagði Þórður.
Þarf að bæta afkomu
ríkissjóðs
Að mati Þórðar mælir allt með því
út frá skynsemissjónarmiðum að af-
koma ríkissjóðs verði bætt verulega.
„Til þess að ríkisfjármálastefnan
styðji við þau markmið sem við höf-
um sett okkur um stöðugleika í verð-
lagsmálum og viðunandi jafnvægi í
viðskiptum við önnur lönd, er hag-
kvæmasta hagstjórnartækið að bæta
afkomu ríkissjóðs. Þau grundvallar
hagstjórnartæki sem við höfum til
umráða eru peningamálin og ríkis-
fjármálin og það er grundvallaratriði
út frá hagstjórnarsjónarmiðum að
velja rétta samsetningu við notkun
þeirra. Við þær aðstæður sem eru
hér hjá okkur er skynsamlegt að
draga úr því vægi sem peningamálin
hafa haft að gegna til þess að halda
stöðugleikanum og leggja meiri
áherslu á ríkisfjármálin,“ segir hann.
Morgunblaðið/Ásdís
VIÐRÆÐUNEFNDIR í upphafi fundar í utanríkisráðuneytinu.
Frá vinstri: Jargen Robert Lilje Jensen, sendifulltrúi, Tyge Le-
hmann, formaður dönsku sendinefndarinnar, Klaus Kappel, sendi-
herra Danmerkur á íslandi, Gideon Jeremiassen, deildarsljóri
iýá grænlenzku landstjórninni, Tómas H. Heiðar, aðstoðarþjóð-
réttarfræðingur í utanríkisráðuneytinu, Guðmundur Eiríksson
þjóðréttarfræðingur og Þórður Ægir Oskarsson, sendifulltrúi.
Morgunblaðið/Golli
Sænskar skonnortur
í heimsókn
SÆNSKU skólaskipin HMS Glad-
an og Falken lögðust við ankeri
úti fyrir Engey siðdegis í gær.
Skonnortumar verða til sýnis fyr-
ir almenning á morgun kl. 13-16,
þar sem þær munu liggja við
Miðbakka, gegnt Tollstöðinni.
Skonnorturnar eru báðar
smíðaðar í Stokkhólmi árið 1947.
Þær eru rétt tæpir 40 metrar að
lengd og rúmir sjö á breidd og
rista rúmlega fjóra metra. Um
borð eru liðsforingjar, hermenn
og nemendur í skóla sænska sjó-
hersins. Sænski flotinn hefur allt
frá árinu 1796 haft seglskip á
sínum vegum við fræðslu sjóliða.
Skonnorturnar sigla aðallega
til hafna í Eystrasalti, Kattegat,
Skagerak og Norðursjónum, auk
þess sem þær hafa siglt fjórum
sinnum yfir Atlantshafið.
Viðræður Dana og
íslendinga
SIF kaupir eina fullkomnustu saltfiskverksmiðjuna á Spáni
Varanleg
lausn ekki
í sjónmáli
Afkastar um 12 þós. tonn-
um af fullunnum afurðum
VIÐRÆÐUR íslenzkra og danskra
embættismanna um ágreining þann,
sem upp er kominn um veiðirétt á
umdeildu hafsvæði norður af Kol-
beinsey, hófust í utanríkisráðuneyt-
inu í Reykjavík í gær. Fundum verð-
ur haldið áfram í dag.
Að loknum fyrri degi viðræðna
embættismanna sagði Tómas H.
Heiðar, aðstoðarþjóðréttarfræðingur
utanríkisráðuneytisins, að afstaða
ríkjanna í málinu hefði skýrzt á fund-
unum, en meira væri ekki um málið
að segja.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra segir að ríkin verði áfram að
leitast við að forðast alvarleg átök
vegna ágreinings síns um lögsögu-
mörkin, jafnframt því, sem leitað sé
að varanlegri lausn. „Á þessu stigi
málsins sé ég þó ekki hilla undir
hana,“ segir Halldór.
■ Kolbeinseyjardeilan/6
SÍF hefur keypt allt hlutafé í saltfisk-
verksmiðjunni La Bacladera í borg-
inni Irun í Baskahéruðum Spánar.
Verksmiðjan var í eigu Fuertes-fjöl-
skyldunnar og var hún tekin í notkun
í maí 1995. Kostnaður við byggingu
verksmiðjunnar, sem er 10.400 fer-
metrar að gólffleti, var um 1,5 millj-
arðar peseta, um 750 miiljónir króna,
en þar af námu opinberir styrkir um
200 milljónum króna. Verksmiðjan
er ein hin fullkomnasta í heimi og
getur afkastað um 12.000 tonnum
af fullunnum afurðum á ári. Kaupin
voru undirrituð 8. ágúst sl. og tekur
SÍF við rekstri verksmiðjunnar 1.
september nk.
Fuertes-fjölskyldan byggði verk-
smiðjuna á árunum 1994 og 1995,
en að byggingu lokinni skorti fé til
reksturs hennar. Fyrir vikið fékkst
hún á sanngjörnu verði, að sögn
Gunnars Arnar Kristjánssonar,
framkvæmdastjóra SÍF. Gunnar Örn
segir, að þessi verksmiðja hafi verið
skæður keppinautur dótturfyrirtæk-
is SÍF, Nord Morue í Frakklandi.
Markmiðið með kaupunum á Spáni
sé að vinna þar svipað magn árlega
og í Frakklandi, en samnýta yfir-
stjórn og ýmsa möguleika i vinnslu
og markaðssetningu.
Sighvatur Bjarnason, formaður
stjórnar SIF, segir að ýmsir nýir
möguleikar opnist SÍF og framleið-
endum innan félagsins með kaupun-
um á verksmiðjunni.
Öflugt sölu- og dreifingarkerfi
„Við fáum aðgang að mjög öflugu
sölu- og dreifingarkerfi á Spáni. La
Bacladera hefur sambönd inn á mark-
aði, þar sem við höfum ekki verið
og er með tengsl við alla stærstu
stórmarkaði Spánar, þar á meðan 11
Corte Inglis. Þá ræður fyrirtækið
yfir 3.000 tonna kæli- og frysti-
geymslu og er með góð sambönd á
mörkuðum í Norður-Ameríku, Suður-
Ameríku og Karíbahafmu.
Loks er mikil afkastageta við
þurrkun á fiski, sem opnar okkur
leiðina inn á þurrfiskmarkaðina enn
betur en ella. Við erum því að styrkja
stöðu okkar á mörkuðum um allan
heim með kaupunum. Um leið bæt-
um við möguleika framleiðenda okk-
ar á mörkuðum og þjónustu við þá.
Mun styrkari staða
Þá styrkjum við stöðu okkar
gagnvart Noregi á portúgalska
markaðnum, en þar hafa Norðmenn
greiðari aðgang en við með þurrfisk-
inn vegna tollfijáls kvóta. Þetta
styrkir einnig stöðu dótturfyrirtækja
okkar í Noregi og Bretlandi, en þau
sjá verksmiðjunum í Frakklandi og
á Spáni fyrir hráefni til frekari
vinnslu," segir Sighvatur.
í verksmiðjunni á Spáni verður
bæði um frumvinnslu úr fersku og
frystu hráefni að ræða, fullvinnslu
á saltfiski, vinnslu í neytendapakkn-
ingar og fjölbreytta vinnslu á síld
og fleiri uppsjávarfisktegundum að
ræða. Sighvatur og Gunnar Örn
leggja áherzlu á að með kaupunum
á La Bacladera, sé verið að auka
umsvif SÍF og styrkja stöðu þess á
mörkuðunum. Þarna sé um hreina
viðbót við reksturinn að ræða og
öðrum þáttum starfseminnar verði
sinnt jafnt eftir sem áður.
■ SÍF eykur útflutning/Cl
■ Hagnaður/12
■ Togast á/22-23