Morgunblaðið - 22.09.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 1996 25
SKRIFSTOFUTÆKIN hafa tekið stakkaskiptum frá því bókarinn stóð og hand- Ó. JOHNSON og Kaaber ráku lýsisbræðslu um tíma og keyptu meðal annars
skrifaði færslurnar og nú vinna tölvur hluta af verkunum. tvö lítil skip til að flytja farmana til Bandaríkjanna.
öll árin. „Gamla Ríó-kaffið var
rammt en nú er kaffíð mýkra og
bragðið fer um alla tunguna þann-
ig að það hefur meiri karakter,"
segir Friðþjófur og líkir því við
gott koníak. Nú eru framleiddar
þijár tegundir kaffis, Ríó, Dílettó
og Kólumbía. Síðastliðin fjögur ár
hefur fyrirtækið gengið í gegnum
mikla gæðaþróun og til þess var
fenginn fjöldi sérfræðinga. Fóru
þeir meðal annars yfir allt fram-
leiðsluferlið, s.s. vélar, tæki,
vinnslu, hita- og rakastig, pökkun
og fleira. „Nú höfum við lagað
kaffið að kröfum neytenda," segir
Friðþjófur.
Ekki bara kaffi
Þó að ímynd Ó. Johnson &
Kaaber standi fyrir kaffi og hafi
alla tíð gert fer hlutur þess minnk-
andi í heildarumsvifum fyrirtækis-
ins, meðal annars vegna aukinnar
starfsemi á öðrum sviðum. Að
sögn Friðþjófs er hlutdeild Kaab-
er-kaffis nú 22-25% af heildar-
markaðnum eða svipuð og hún
hefur verið undanfarin ár.
Segja má að Ó. Johnson &
Kaaber sé í raun fjögur fyrirtæki,
þar af er annað systurfyrirtækj-
anna, Heimilistæki hf., rekið alveg
sjálfstætt en er þó undir sömu
stjóm. Hitt __ systurfyrirtækið,
Kaffibrennsla ÓJ & K, er sjálfstæð
eining en heyrir undir móðurfyrir-
tækið. Undir móðurfyrirtækið
heyra tvær deildir, annars vegar
heildsalan, þar sem verslað er með
fjölbreytta vöruflokka, s.s. mat-
og hreinlætis- og snyrtivörur,
hunda- og kattamat, sælgæti,
öngla, efnavöru til framleiðslufyr-
irtækja í matvöruiðnaði auk lyfja
og ýmissa sjúkrahússvara, sem
byijað var að flytja inn fyrir rúmu
ári. Hins vegar er tæknideild sem
áður var blikksmiðja, en þar eru
smíðaðir staðlaðir hlutir í loft-
ræstikerfi auk þak- og húsklæðn-
inga, loftræsti- og hitablásara o.fl.
Velta fyrirtækisins er um 800
milljónir króna á ári, þar af koma
um 60% frá matvörudeild, 28% frá
sérvörudeild og 12% frá tækni-
deild. Starfsmenn ÓJ & K eru nú
35, í tæknideild starfa 12 manns,
hjá Heimilistækjum 70 manns og
fimm hjá Kaffibrennslunni.
Opnir fyrir nýjungum
Eigendur Ó. Johnson & Kaaber
hafa alla tíð fetað í fótspor frum-
heijanna og verið opnir fyrir nýj-
ungum. „Við höfum oft tekið
áhættu eins og til dæmis 1991
þegar við fórum í fiskúiflutning.
Hann gekk ekki og við fórum illa
út úr því.“ Nú er fjárhagsleg staða
fyrirtækisins mjög góð að sögn
Friðþjófs, enda er endurskipulagn-
ingin farin að skila sér.
Hann segir að í svo miklum og
hröðum breytingum sem hafi átt
sér stað í viðskiptum á undanförn-
um árum sé auðvelt að missa sjón-
ar á einhveiju einu sviði innan
fyrirtækisins. Til að forðast slíkt
sé unnið í gæðahópum, þannig að
FARARTÆKIN sem sem notuð voru fyrstu árin fyrir framan Hafnarstræti 1-3,
ÞÓ AÐ tækin í kaffibrennslunni hafi tekið miklum breytingum hefur ferli brennslunnar lítið breyst.
hver hópur taki sífellt á nýjum
málum og meti utanaðkomandi
sveiflur eða aðstæður hveiju sinni.
Hann bendir ennfremur á að með
tölvutækni sé mun auðveldara að
skoða hvern þátt rekstrarins frá
ólíkum sjónarhornum. Áður fyrr
hafi falist í þessum samanburði
mun meiri vinna þannig að nú séu
starfsmenn fljótari að sjá sveifl-
urnar og grípa inn í. Eftirlit sé
mun einfaldara og deildaskiptingin
geri mikið, því hægt sé að skoða
hvern þátt fyrir sig.
Friðþjófur segir mikilvægt nú á
tímum að vera opinn fyrir alls
konar samstarfi, enda sé ekki á
vísan að róa þó að menn hafi ver-
ið með sömu umboð í langan tíma.
Það geti breyst eins og hendi sé
veifað, til dæmis með kaupum er-
lendra fyrirtækja á öðrum. „Þegar
ég skoða reksturinn tek ég sér-
staklega út lagerinn, dreifinguna
eða launabókhald svo dæmi séu
tekin. Þannig sé ég hvort við erum
að reka starfsemina á sem hag-
kvæmastan máta, hvort hún sé
betur komin í höndum annarra, í
samvinnu við okkur eða að við
Stofnuðu
fyrstu
alíslensku
heildversl-
unina
bjóðum öðrum að taka við þeirra
starfsemi," segir hann. Sem dæmi
nefnir hann samvinnu við aðra um
vörugeymslur, dreifingu og fleira.
Hagkvæmni felist einnig í að nú
þegar sjái einungis þijú fyrirtæki
um alla dreifingu út um land fyrir
þá hvort sem er með skipum eða
landflutningum. Þar með losni fyr-
irtækið sjálft við alla samninga
og eftirlit, sem felist í að eiga við
einstakar flutningamiðstöðvar eða
bílstjóra.
Annað dæmi tekur hann og seg-
ir að þeir hafi boðið nokkrum fyrir-
tækjum skjól. „Þeir halda sínum
umboðum og sjá um pantanir, en
við kaupum vöruna og erum eini
viðskiptavinur þeirra. Síðan seljum
við vöruna, dreifum henni, sjáum
um innheimtu og sinnum öllu því
sem venjulegum rekstri fylgir.
Einnig erum við mjög stoltir af
aukinni samvinnu við innlenda
framleiðendur. Sem dæmi um vör-
ur sem við sjáum um dreifingu á
eru Vilko, Mömmusultur, Vala o.fl.
Þannig erum við í raun orðnir
markaðsmiðstöð fyrir aðra. í kjöl-
farið hefur velta okkar aukist,"
segir Friðþjófur og bætir við að
þessi ferill hækki ekki vöruverðið
því hægt sé að lækka álagningu
þar sem um minni yfirbyggingu
er að ræða.
Vaxandi umsvif
Aðspurður hver sé helsti vaxtar-
broddur fyrirtækisins segir hann
að varia sé hægt að tala um eitt-
hvert eitt, þar sem fyrirtækið sé
á svo mörgum sviðum, en nefnir
þó framangreinda starfsemi, þ.e.
fyrirtækjaskjólið. „Fyrir rúmu ári
þegar við hófum innflutning á
pítubrauði hafði ég ekki mikla trú
á því að það væri svo mikill vaxtar-
broddur sem raun ber vitni. Fyrir-
tækið sem við kaupum af og er í
Danmörku framleiðir rúmlega
milljón pítur á dag fyrir 22 lönd.
Sjálfir flytjum við inn 40 feta gám
mánaðarlega. Sömuleiðis seljum
við óhemju magn hveitis til pizzu-
gerðar og í þriðja lagi má nefna
Colgate-Palmolive-hreinlætisvör-
ur sem er umsvifamesta umboð
okkar. Vörur frá þeim hafa tekið
mikinn sölukipp að undanförnu
með tilkomu nýrra vörutegunda.“
Friðþjófur segir að miklar breyt-
ingar séu á stöðu heildverslunar í
landinu og hafí verið á undanförn-
um misserum eða árum, því sé
ekki auðvelt að spá um framtíðina.
Hann nefnir sem möguleika að Ó.
Johnson & Kaaber verði eingöngu
markaðsfyrirtæki sem sjái um sölu,
þannig að lager og dreifing verði
á annarra höndum. Hann segist
einnig sjá fyrir sér breytingar á
matvörumarkaðnum, þannig að
kaup á dagvöru muni æ meir fara
í gegnum tölvur. „Sú kynslóð sem
nú vex upp er vön tölvum og í
raun er ekkert því til fyrirstöðu að
búðin verði einungis á skjánum.
Um leið mundi starfsemi heildsölu-
verslana breytast enn meir í kjöl-
farið.“