Morgunblaðið - 09.10.1996, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 9. OKTÓBER 1996 11
FRÉTTIR
Afleiðingar hugsanlegs hlaups á þjóðgarðinn 1 Skaftafelli
Ekkí skemmdir
heldur mótun lands
Morgunblaðið/Golli
STEFÁN Benediktsson, þjóðgarðsvörður í Skaftafelli, við útsýn-
isskífuna á Sjónarskeri.
Þjóðgarðsvörðurinn í
Skaftafelli telur að ekki
séu mikil veraldleg
verðmæti í þjóðgarðin-
um í hættu. Stefán
Benediktsson segir
Helga Bjarnasyni að
hann líti ekki á það sem
skemmdir á náttúrunni
þótt hlaupið eyði gróðri
á sandinum, segir að
hér séu náttúruöflin
að störfum við
mótun landsins.
ÞJÓÐGARÐURINN í Skaftafelli
nær langt inn á Vatnajökul og eru
Grímsvötn m.a. innan hans. Einnig
austari hluti Skeiðaráijökuls og þar
með austasta útfall Skeiðarár þar
sem búist er við að mesta vatnið
komi undan jöklinum þegar hlaupið
hefst. Ef Skeiðará fer yfir varnar-
garða sína í hlaupinu fer vatnið yfir
mikið land sem tilheyrir þjóðgarðin-
um á efri hluta sandsins. Hugsanleg-
ar hamfarir tengjast því mjög þjóð-
garðinum.
Stefán Benediktsson þjóðgarðs-
vörður segir að geymsluhús þjóð-
garðsins undir brekkunum í Skafta-
felli geti verið í hættu í hlaupinu og
hugsanlega einnig göngubrúin í
Morsárdal og tjaldstæðin við þjón-
ustumiðstöðina. „Ég trúi því ekki
fyrr en ég tek á því að vatnið fari
yfír hana,“ segir Stefán þegar hann
er spurður um þjónustumiðstöðina
sem stendur fyrir neðan brekkurnar,
austan við tjaldsvæðið. Vegurinn að
þjónustumiðstöðinni og Skaftafells-
bæjunum Hæðum þar sem þjóð-
garðsvörður býr með fjölskyldu sinni
og Bölta gæti rofnað, einnig gæti
rafmagn farið og sími. Búið er að
setja upp rafstöð milli bæjanna svo
mögulegt verður að koma rafmagni
á og farsímar eiga að virka, þannig
að fólkið ætti að geta haft það
þokkalegt þó bæirnir einangrist.
Eyðir öllum gróðri
Skeiðarársandur hefur gróðið
nokkuð upp á síðustu tuttugu árum,
eða frá þvi varnargarðar voru reistir
við lagningu vegar yfír sandinn.
Segir Stefán að þetta sé ekki aðeins
mosi heldur allfjölbreyttur gróður.
Ef áin fer yfir varnargarðana eyðir
hún þessum gróðri, bæði innan og
utan marka þjóðgarðsins. Eina dýrið
sem þjóðgarðsvörður veit að missir
heimkynni sín í flóðinu er minkurinn
sem hreiðrað hefur um sig í varnar-
görðunum og segist Stefán ekki vita
hve margir sjái á eftir honum.
Þjóðgarðsvörður lítur ekki á það
sem sumir myndu kalla eyðileggingu
gróðurs og hugsanlega einnig dýra-
lífs sem skemmdir á náttúru þjóð-
garðsins. „Við getum litið á þetta
eins og náttúrufræðingar líta á skóg-
arelda nú til dags. Þetta er mótun
lands. Þar sem mannvirki og fólk
eru ekki í hættu, eru menn hættir
að slökkva skógarelda á verndar-
svæðum í Bandaríkjunum því talið
er að þeir séu hollir náttúrunni. Þetta
horfir kannski nokkuð öðruvísi við
hérna. Ekki er hægt að sýna fram
á það með réttu að hlaupið örvi gróð-
ur. En þetta er mótun lands og það
má segja að ísland hafí þá sérstöðu
að fyrsti verkdagur Guðs sé enn
ekki liðinn," segir Stefán. Bendir
hann á að gróðurinn muni vaxa upp
á nýjan leik, en það taki langan tíma.
Hugsanlegt er að brennisteinsfýla
drepi gróður, fugla og skordýr, eins
og dæmi eru um í Skeiðarárhlaup-
um, en Stefán segir að það séu mun
skammvinnari áhrif og ekki ástæða
til að hafa miklar áhyggjur af þeim.
Annálaskrif samtimans
„Ef ég hefði ekki búið að nokk-
urri reynslu af samskiptum við fjöl-
miðla gæti ég alveg séð fyrir mér
að þeir færu í taugarnar á mér,“
segir Stefán þegar hann er spurður
að því hvernig hann upplifði umræð-
una um væntanlegt hlaup. Mikið
er leitað til hans með upplýsingar
og hann er í mörgum viðtölum á
dag. „Ég veit að fólk sér oft ekki
tilganginn með þessu en þá verðum
við að hugsa aðeins til baka. Fjöl-
miðlarnir annast í raun annálaskrif
okkar samtíma. Fljótlega fara menn
svo að greina kjarnann frá hisminu.
Já, ég er alveg hættur að láta þetta
fara í taugarnar á mér,“ segir Stef-
án.
Hann segir að það sama gildi um
vísindamennina. „Menn sem hér
hafa búið við reglulegar náttúru-
hamfarir og lagað líf sitt að þeim
fannst ekki mikið til þessarra stráka
koma þegar þeir ætluðu að sjá við
náttúruöflunum og beisla þau við
TÖLUVERÐUR áhugi er erlend-
is á gosinu i Vatnajökli. Alnets-
þjónustan Eldsmiðurinn á Höfn
í Hornafirði er með daglegar
fréttir af gosinu á heimasíðu
sinni ásamt myndum frá
Morgunblaðinu og segir Sigur-
páll Ingibergsson hjá Eldsmiðn-
um að fjöldi manna fari daglega
inn á síðuna og töluvert berist
af pósti.
Bréfin eru bæði frá íslending-
um erlendis og útlendingum, þótt
fréttirnar hafi hingað til ein-
göngu verið á íslensku og telur
Sigurpáll að myndirnar segi út-
lendingunum mikla sögu. Nú á
að fara að þýða fréttirnar á
ensku til að fleiri geti notið.
byggingu brúa á sandinum. Mér
hefur lærst það að allir hafa þessir
menn nokkuð til síns máls og ekki
er nokkur leið að afneita þekkingu
þeirra á náttúrunni og verkfræði.
Ég minni á að þetta er í fyrsta skipti
í 22 ár sem reynir á þær hugmynd-
ir sem liggja til grundvallar þessum
mannvirkjum á sandinum."
Trúi ekki hinu versta
„Ég vona hið besta og trúi ekki
því versta, ég verð að viðurkenna
það,“ segir Stefán þegar leitað er
álits 'nans á væntanlegu hlaupi og
afleiðingum þess. Hann segist búast
við tilkomumiklu hlaupi en á von á
því að það eigi sér nokkurn aðdrag-
anda. Og hann bindur vonir við þær
ráðstafanir sem gerðar hafa verið
til að draga úr hættu á eyðileggingu
mannvirkja á sandinum.
Þjóðgarðsvörður viðurkennir að
það hafi komið sér á óvart hvað
hlaupið hafí látið á sér standa.
„Fyrst þegar vart varð við gosvirkni
töluðu menn svo eindregið um að
hlaup myndi fylgja strax í kjölfarið
og ég átti því von á því að hlaup
væri hafíð nú þegar. Svo þegar það
dregst hættir maður að hugsa á
þessum nótum og bíður þess sem
verða vill og þó einhver segi mér
núna að það byiji á morgun trúi ég
því ekki fyrr en ég sé hlaupið með
eigin augurn," segir Stefán Bene-
diktsson.
Tenging er á milli heimasíðna
Eldsmiðsins og Jöklaferða og
hefur gosið og fréttaflutningur
af því orðið til þess að 6-7 sinnum
fleiri hafa að undanförnu skoðað
heimasíðu Jöklaferða en venju-
lega. Ekki eru allt nýir viðskipta-
vinir, því að sögn Sigurpáls hefur
einnig orðið vart við gamla gesti
sem hafa áhyggjur af því að
Vatnajökull sé að hverfa!
Menn geta komist inn á gos-
síðu Eldsmiðsins með því slá inn
http://www.Eldhorn.is/eruption
Leiguflug ehf. setur einnig
myndir af gosinu inn á heimasíðu
sína, samkvæmt tilkynningu frá
félaginu. Heimasíðan hefur slóð-
ina http://www.itn.is/lio
Eldgos á alnetinu
Töluverður áhugi
erlendis
Óbirtir reikningar forsetaframbjóðenda
Uppgjör á
næstu dögum
REIKNINGAR vegna framboða
Ólafs Ragnars Grímssonar og
Péturs Kr. Hafsteins til embættis
forseta íslands verða birtir innan
tíðar, að sögn talsmanna þeirra.
Á mánudag voru kynntir end-
urskoðaðir reikningar Guðrún
Agnarsdóttur og Ástþór Magn-
ússonar hefur einnig upplýst um
heildarkostnað átaksins „Virkjum
Bessastaði."
Á næstunni verður sent til fjöl-
miðla reikningsuppgjör vegna
framboðs Péturs Kr. Hafstein, að
sögn Sindra Sindrasonar, eins
forsvarsmanna framboðs Péturs.
Sigurður G. Guðjónsson,vara-
formaður félags um forsetafram-
boð Ólafs Ragnars, segir uppgjör
vera svo gott sem tilbúið en verða
kynnt almenningi síðar í október-
mánuði.

Seljum í
nokkur aukasæti
á Stökkpallana
til Edinborgar og Newcastle.
N EWCASTLE
14. október
3 nætur 14 sæti
EDINBORG
22.500 kr.
24.900 kr.
22.900 kr.
24.900 kr.
22.900 kr.
25.900 kr.
Innifalið í verði: Flug, gisting, islensk fararstjórn,
ferðir til og frá flugvelli i Newcastle og Edinborg og skattar.
20. október
25. október
25. október
27. október
27. október
3 nætur 12 sæti
2 nætur 7 sæti
3 nætur 14 sæti
2 nætur 18 sæti
4 nætur 13 sæti
TAKTU ST0KKIÐ!
ÞÚ SÉRÐ EKKI EFTIR ÞVÍ
• Þú vetur þér brottfarardag til Newcastle eða Edinborgar.
• Þú greióir staðfestingargjald við pöntun.
• Við staðfestum flugsætin.
• Við ábyrgjumst vandaða gistingu.
• 10 dögum fyrir brottför staðfestum við nafn
gististaðar.
4 4
UIVALUTSYN
Lágmiila 4: sími 569 9300,
Hafnarfirði: sími 565 23 66, Keflavík: sími 421 1353,
Selfossi: sími 482 1666, Akureyri: sími 462 5000
_ - og hjá umboðsmönnum um laná allt.
23( E oatxas^