Morgunblaðið - 17.11.1996, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 17. OKTÓBER 1996 B 17

Morgunblaðið/RAX
vinum sínum upp á dvöl á Riu Palace Macao,
auk annarra dvalarstaða í þessu fagra landi,
þar sem Heimsklúbburinn hefur numið land.
I áðurnefndri göngugötu, sem ber heitið
Karíbastræti, eni litlar litskrúðugai' bygging-
ar í dæmigerðum dóminikönskum stíl, og eru
þar verslartir, veitingahús og líkamsræktar-
stöð, að ógleymdu diskótekinu Pacha, sem er
opið til klukkan fjögur á morgnana. Eitt
kvöldið gerðum við tilraun til að fara á diskó-
tekið, en komumst að raun um að „diskóárin“
okkar eru að baki. Hávaðinn var að drepa
mann, en bersýnilegt að yngra fólkið kunni að
meta trukkið.
í Karíbastræti eru líka ferðaskrifstofur, sem
bjóða upp á alls kyns skoðanaferðir um nær-
liggjandi svæði og einn morguninn fengum við
hringingu frá „Star Tours“, sem bauð okkur í
flugferð til eyjunnar Saona og inni í ferðinni
var sigling um Chavón-ána“ þar sem verð-
Iauna-kvikmyndin „Apolacypse Now“ var fest
á filmu. Þetta leiðir hugann að því að Dóminik-
ana er eftirsótt land til kvikmyndagerðar
vegna hinnar ósnortnu hitabeltisnáttúru og má
Dóminikana vissulega snauður að veraldlegum
gæðum. Hrörlegur húsakostur kemur við
kaunin á manni og á tæknisviðinu eni þeir
mörgum áratugum á eftir. Og óneitanlega
bregður manni dálítið við að sjá krakkana
hlaupa berrassaða úr kofunum út í morgunsól-
ina. Hér ferðast menn líka um á ösnum! Ekki
er þó allt sem sýnist, eða hvað?
Dóminikanar eiga nefnilega fjársjóð sem
fáir í heiminum geta státað af. Okkur félögun-
um bar saman um að náttúrufegurð væri þar
meiri en í öðrum löndum sem við höfum komið
til og það sem meira er, hún virðist að mestu
óspillt þrátt fyrir fimm alda áþján vestrænnar
verkmenningar í löndunum í kring, þar sem
keppikeflið virðist vera að umbreyta skógum
og gróðri í steinsteypu og hraðbrautir. Þetta,
ásamt sérlega mildu veðurfari, er kannski
ástæðan fyiár því að þetta fólk virðist að mörgu
leyti vera sáttara við sjálft sig og umhverfi sitt
en við, hinir farsímavæddu og intemettengdu
Vesturlandabúar. Eftir dvöl í Dóminikana fer
maður óhjákvæmilega að endurmeta ýmislegt
í eigin lífsstíl. Það er til lítils að fara þarna suð-
í sögu landafundanna miklu gegnir eyjan
Hispaniola lykilhlutverki. Þar stofnuðu Spán-
verjar sína fyrstu nýlendu og þar stendur nú
elsta höfuðborg nýja heimsins, Santo Dom-
ingo. Dómkirkja borgarinnar er hin fyrsta sem
reist var í vesturheimi, vígð árið 1511, og þar
stendur enn Alcazarhöll, sem fjölskylda Kól-
umbusar lét reisa í upphafi 16. aldar. Segja má
að í gamla borgarhlutanum í Santo Domingo
tali sagan til manns við hvert fótmál.
Sjálfur varð Kristófer Kólumbus frá sér
numinn af hrifningu vegna fegurðar og land-
gæða þessarar eyju, sem innfæddir kölluðu
Bohio, og þýðir „móðir allra landa“. Kólumbus
nefndi eyjuna Isla Espanola eða Hispaniola,
eins og hún heitir á enskri tungu. í bréfi til
spænsku konungshjónanna Ferdinands og
Isabellu, skrifar aðmírállinn meðal annars:
„Trúið mér, yðar hátignir, að þessi lönd eru
svo góð og gjöful, einkum á þessarí eyju
Espanola, að enginn gæti lýst þeim né trúað
þessu án þess að sjá þau.“ Og um hina inn-
fæddu skrifar hann: „Yðar hátignh• mega trúa
því að hvergi á byggðu bóli fínnst betra né
ljúfara fólk. Það elskar náungann eins og sjálft
sig, er öllum öðrum bliðmálla, auðsveipt og
glaðvært. Og yðar tignir mega trúa því, að
samskipti þeirra eru til fyrirmyndar og kóng-
urinn hefur undraverða framkomu og er eink-
arháttvís. Það er unun aðsjáþetta allt.“
Brosandi augu
Hversu einkennilegt sem það hljómar virð-
ast þessi orð Kólumbusar eiga við enn í dag.
Þegar við fórum í þorpin til að ljósmynda tók-
um við eftir því að fólkið var í fyrstu afar feim-
ið við okkur og barnslega einlægt og saklaust í
viðmóti. En það er stutt í brosið.
„Það sem mér finnst fallegast við þetta fólk er
brosið,“ sagði ljósmyndarinn. „Það kemur beint
frá hjartanu. Þetta fólk brosir með augunum."
Vissulega orð að sönnu og hvað náttúrufegurð-
ina snei-tir stendur hvert orð sem Kólumbus
sagði. Landið er í raun einn samfelldur aldin-
garður og, þótt ótrúlegt megi virðast, lítið
breytt frá því Kólumbus steig þar á land. Gróð-
urinn nær frá fjallstoppum niður í flæðarmál,
þar sem hnetutré og kókospálmar sveigjast inn
yfir mjúka ströndina. Maður getur svo sannar-
lega með hreinni samvisku tekið undir með Kól-
umbusi: „Það er unun að sjá þetta allt.“
KARABISK lífsgleði á götum úti.
■
-
I KARIBASTRÆTI eru litlar litskniðugar byggingar í dæmigerðum dóminikönskum stfl.
IRENE var eins og fædd í fyrirsætuhlutverkið,

ilcvöld í sdl og sumaryl.
geta þess að hluti af stórmyndinni „Jurassic
Park“ var einmitt kvikmyndaður þai'.
Síðasta kvöldið sem við dvöldum á hótel-
svæðinu var efnt til „götuveislu“ í Karíbastræti
og var þá mikið um dýrðir. Hljómsveith- spiluðu
á götuhomum, innfæddii' sungu og dönsuðu í
litríkum klæðnaði og veitingar bomar fram á
gangstéttunum. Þegar hér var komið sögu var
farin að lyftast brúnin á ferðafólkinu frá Evr-
ópu, menn komir með lit og í skræpóttan ldæðn-
að að hætti heimamanna, og meira að segja
Þjóðverjamir famir að brosa út í annað. Karab-
íska lífsgleðin var að taka sér bólfestu í blóðinu
og til þess var líka leikurinn gerður.
Raunveruleg lífsgæði?
Lúxuslíf á afgirtum hótelsvæðum í
Dóminikana er þó aðeins önnur hliðin á mann-
lífinu þar. Hin snýr að fólkinu sjálfu og það er
kannski þar sem menn greinir dálítið á. Sann-
leikurinn er sá að margir verða fyrir hálfgerðu
áfalli þegar þeir fara fyrst út í sveitir landsins.
Á vestrænan mælikvarða er almenningur í
ureftir með hroka og sjálfumgleði hins tækni-
vædda Vesturlandabúa í farteksinu. Menn
verða að grafa eftir náttúrubarninu í hjarta
sér, sé það þá enn til staðar, og leyfa því að
njóta sín fordómalaust. Og þá vaknar spurn-
ingin: Hver eru hin raunverulegu lífsgæði?
Við veltum þessu dálítið íyrir okkur félag-
arnir á ferð okkar um landið og komumst að
þeirri niðurstöðu að líklega væri þetta fólk bet>
ur sett í sinni örbirgð, en margt fátækt fólk á
Islandi, sem misst hefur aleiguna í harðneskju-
legu húsnæðisbasli og situr uppi með milljóna-
skuldir það sem eftir er ævinnar. I Dóminikana
hafa menn nóg til hnífs og skeiðar þrátt fyrir
allt og flestir eru þrifalegii' til fara, þótt auðn-
um sé þar vissulega misskipt. Á móti kemur að
hugtakið „bankalán" er líklega ekki til í orða-
forða almennings suður þar og vísast að fæstir
þurfa að hafa áhyggjur af afborgunum. Og ein-
hvern veginn vai' það nú svo, að eftir heimkom-
una fannst manni „bílsímaliðið" í umferðinni
hér heima dálítið brjóstumkennanlegt í saman-
burði við náttúrubörnin í Dóminikana.
Greinai'höfúndm- gerir sér þó ljóst að sú
hrifningarvíma og náttúrudýrkun, sem dvölin í
Dóminikana vakti með honum, verður að vera
innan skynsamlegra marka og má ekki renna út
í marklaust óráðshjal. Það má vitaskuld ýmis-
legt betur fara í þessu landi. Hyldjúp gjáin milli
milli ríkidæmis og fátæktar er of breið. Á eina
hliðina má til dæmis sjá glæsivillur stórstjama
á borð við Julio Iglesias og Michael Jacksons,
þar skortir hvorki fullkomnustu þægindi Vest-
urlanda né tæknibúnað. Á afgirtum hótelsvæð-
unum er sömu sögu að segja, þar er allt til alls.
í þorpinu hinum megin við ásinn er hinsvegar
viðbúið að ekkert rafmagn sé í kofunum og
menn baði sig í nærliggjandi ám. Það hlýtur að
koma að því að Dóminikanar tæknivæðist til
bættra almennra lífskjara og raunar ýmislegt
sem bendir til að sú þróun sé hafin. Vonandi ber
þjóðin þó gæfu til að ganga inn í nýja öld án
þess að eyðileggja þau verðmæti sem náttúra
landsins felur í sér. Því eitt er víst, að í þessu
fagra landi er veruleikinn oft eins og draumur
og þar geta draumar orðið að veruleika.