Morgunblaðið - 19.11.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 1996 35
MENNTUN
Skortur á sérmenntuð-
um raungreinakennurum
A undanfömum 20 árum hafa einungis
fjórír raungreinakennarar með uppeldis- og
kennslufræði útskrífast árlega frá HÍ og
nemendum í verkfræðideild fer hlutfallslega
fækkandi. Hildur Friðriksdóttir skoðaði
greinargerð menntahóps Verkfræðingafé-
lags íslands sem nýkomin er út og ræddi
við prófessor Önnu Krístjánsdóttur um
kennslu í stærðfræði.
MENNTAHÓPUR Verkfræðingafélags íslands telur auðvelt að
vekja áhuga nemenda á raungreinum með breyttum áherslum.
MENNTAMÁLANEFND Verk-
fræðingafélags íslands (MVFÍ)
hefur gefið út greinargerð sem
byggð er á röð funda sem fram
fóru fyrr á þessu ári undir yfir-
skriftinni „Raungreinakennsla í
framhaldskólum". Meðal fullyrð-
inga sem birtast í greinargerðinni
eru að of fáir nemendur velji sér
raungreinar, núverandi skólastefna
virki letjandi á nemendur, skortur
sé á hæfum kennurum í raungrein-
um og að þörf sé á skýrari mark-
miðum í kennslunni.
Lágt hlutfall
verkfræðinema
Guðleifur M. Kristmundsson,
formaður MVFÍ, segir að ætlunin
hafi verið að íjalla einungis um
framhaldsskólann en þegar á fyrsta
fundi hafi menn komist að raun
um að líta yrði á stærðfræðikennsl-
una í heild sinni. „Hvatann að fund-
unum má m.a. rekja til frétta frá
Háskóla íslands haustið 1995. Þar
var greint frá því að af 2.353
nýskráðum stúdentum hefðu 111
skráð sig í verkfræðideild. Þetta
svarar einungis til 4,7% nýskráðra
sem er lágt hlutfall miðað við ná-
grannalöndin, Bandaríkin og Jap-
an,“ sagði hann. Hann bendir enn-
fremur á að hlutfall
nýskráðra í verkfræði
hafi á undanförnum árum
farið jafnt og þétt lækk-
andi. Einnig vekur hann
athygli á því að niðurstöð-
ur samræmdra prófa í grunnskól-
um vorið 1996 gefi ekki tilefni til
bjartsýni á að raungreinakennsla
sé \ réttum farvegi á því skólastigi.
í greinargerðinni kemur skýrt
fram að leggja þurfi meiri áherslu
á að kennarar sérmennti sig til
raungreinakennslu. Bent er á að
þeir sem útskrifist úr raungreinum
frá HÍ hafi um íjölda annarra starfa
að velja en kennslu og launin séu
þar að auki lág. Einnig er bent á
að meirihluti nemenda við KHI
komi frá málabratum mennta- og
íjölbrautaskólanna og því varla
nema eðlilegt að raungreinar skipi
þar lágan sess. Talin er þörf á að
bæta einu ári við kennaranámið
þar sem kennarar sérhæfi sig í
raungreinum. Þá kemur skýrt fram
að meiri hvatningu vanti fyrir skap-
andi einstaklinga á báðum skóla-
stigum, virkja þurfi áhuga nem-
enda snemma og flétta námið inn
í fræðslu um helstu náttúrulögmál
og hvernig algengir hlutir virka.
Talið er að skólarnir geti auðveld-
lega aukið áhuga nemenda á raun-
greinum með breyttum áherslum.
Til dæmis séu Hugvísir, keppni í
raungreinum á framhaldsskóla-
stigi, og Nýsköpunarkeppni grunn-
skólanemenda dæmi um jákvæða
viðleitni í þá átt.
Samstarf við
fagfélög kennara
Morgunblaðið leitaði til Önnu
Kristjánsdóttur, prófessors í Kenn-
araháskóla íslands og formanns
Samtaka stærðfræðikennara, en
hún var einn af fyrirlesurum hjá
MVFÍ. Hún hrósar fram-
taki menntahóps Verk-
fræðingafélags íslands
en bendir á að ekki
standi vísindalegar at-
huganir bak við allar
fullyrðingar sem fram koma í heft-
inu. Hún segr málið hins vegar svo
þarft að Samtök stærðfræðikenn-
ara hafa boðist til að taka upp
samstarf við þá. Hún kveðst einnig
vita til þess að sams konar áhugi
sé hjá Félagi raungreinakennara.
Ný stjórn var kjörin á aðalfundi
Samtaka stærðfræðikennara fyrir
skömmu og segst Anna munu taka
upp á fyrsta stjórnarfundi hvernig
hæg verði að mynda með verk-
fræðingum og Félagi raungreina-
kennara breiðari umræðugrundvöll
um þessi mál.
Hún segist taka undir áhyggur
menntahóps VI um hversu fáir velji
sér raungreinar í háskóla og bend-
ir á að í 20 ár hafi aðeins útskrif-
ast íjórir raungreinakennarar ár-
lega frá HÍ sem taki uppeldis- og
kennslufræði. „Þetta þýðir í raun
að háskólinn hefur ekki staðið und-
ir því að skapa framhaldsskólunum
kennara sem menntaðir eru af
þessu sviði. Þá kemur til leiks fólks
sem er að bjarga málum, en það
hefur oft mjög takmarkað stærð-
fræðinám að baki.“
20% með stærðfræði
í valgrein
Þess má geta að innan KHÍ
útskrifast árlega um 6-8 kennarar
í eðlis- og efnafræði, um 20 í líf-
fræði og 15-20 í stærðfræði, sem
dreifast á bæði skólastig-
inn. Athuganir Önnu inn-
an grunnskólans sýna að
70-80% kennara hafa al-
mennt nám í stærðfræði
en einungs 20-30% hafa
tekið stærðfræði sem valgrein.
„Valgreinin okkar er ekki stór, því
B.Ed-nám í Kennaraháskólanum
er ætlað fyrir alla breidd kennara
og það þýðir að við útskrifum
kannski fólk sem er nokkuð glögg
á framkvæmd kennslu en það
þyrfti að kunna meira. Ég get því
tekið undir að brýn nauðsyn er að
til komi meira nám. Mín trú er sú
að við breytum mestu með því að
vera með sterkara og öflugra fólk
í kennslu,“ sagði hún.
Hún segir hins vegar ekki nóg
að fólk læri meira í stærðfræði
heldur verði það að læra mun
meira um stærðfræðinám, sem
hún segir að sé nánast ný fræði-
grein innan stærðfræðinnar.
„Rannsóknir og umfjöllun um góð-
ar aðstæður til stærðfræðináms,
þ.á m. að koma í veg fyrir stærð-
fræðiótta, eru ekki nema um 20
ára gamlar. Það þarf að gefa þeim
þáttum mjög mikinn gaum, því
kennari verður að kunna að út-
skýra og styðja nemandann þannig
að hann megni að draga sem allra
mest sínar ályktanir sjálfur."
Hún telur að hæg sé að taka
betur á málum í grunn- og fram-
haldsskólum en gert er. Til dæmis
þurfi að gefa gaum að því hvernig
nemendur skilja stærðfræðina í
stað þess að leggja svo mikla
áherslu á endurtekningu á sömu
dæmunum eins og gert
er. „Líka þarf að taka
betur tillit til breytinga
í þjóðfélaginu, þ.e. taka
mið af reiknitækninni
og gefa öðrum þáttum
gaum eins og hugarreikningi o.fl.
vegna þess að útreikningar eru
orðnir mikið til í vélrænu formi.
Þarna held ég að skólinn eigi eftir
að læra þó nokkuð," sagði Anna.
Skýrslu VMFÍ má finna á
heimasíðu VFÍ undir menntamál.
Slóðin er: http://www.vor-
tex.is/vfi.
14.524 börn
í grunn-
skólum í Rvík
GRUNNSKÓLANEMENDUM í
Reykjavík hefur fjölgað um 209 frá
síðasta skólaári og eru nú 14.524,
samkvæmt upplýsingum frá Fræðsl-
umiðstöð Reykjavíkur. í þrettán
skólum eru nemendur fleiri en 500
en í einungis einum almennum skóla
eru nemendur innan við 200, þ.e. í
Laugalækjaskóla þar sem þeir eru
165 og hefur fækkað um 14 frá
fyrra skólaári. Í fjórum einkaskólum
eru nemendur innan við 200. Fæst-
ir nemendur eru í Miðskólanum eða
40.
Foldaskóli er íjölmennasti skólinn
með 820 nemendur en þeim hefur
fækkað um 52 milli ára, næstur
kemur Árbæjarskóli með 807 nem-
endur eða 48 nemendum færri en
árið áður. í Seljaskóla eru 777 nem-
endur en voru 810 árið áður, 671
nemandi er í Hólabrekkuskóla en
voru 696 árið áður. í Rimaskóla
hefur nemendum fjölgað um 150 og
eru nú 650 og 608 nemendur eru í
Fellaskóla miðað við 569 árið áður.
Skólar með yfir 500 nemendur eru
Melaskóli með 581 nemanda, Hlíða-
skóli með 556, Hagaskóli með 552
en þar er einungis unglingastig,
Langholtsskóli með 552, Breiðholts-'"
skóli með 545, Austurbæjarskóli með
515 og Ölduselsskóli með 513 nem-
endur.
------» ♦ ♦-----
Nýjar bækur
• Ráðstefna menntamálaráðu-
neytisins um ýmis málefni barna
og unglinga með sérþarfir er ný-
komið út á vegum ráðuneytisins. Eru
þar birt öll erindi sem haldin vormfí
samnefndri ráðstefnu 2. mars sl., auk
fyrirspurna sem fram komu í um-
ræðutíma. Ritið er hægt að nálgast
{ menntamálráðuneytinu.
• MYND VARPAKVERIÐ, hand-
bók fyrir kennara, eftir Ingvar Sig-
urgeirsson dós-
ent við Kenn-
araháskólann er
komið út. í ritinu
er leiðbeint um
glærugerð og
notkun mynd-
varpa í kennslu,
á fyrirlestrum
eða kynningum.
Fjallað er um
kosti myndvarpa
og galla, gefin
ráð um hvemig velja eigi efni á glær-
ur og meðal annars leiðbeint um
leturstærð, leturgerð og framsetn-
ingu efnis.
Myndvarpakverið er gefið út af
Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla
ísiands. Það er 63 bls. að stærð og
fæst í Bóksölu kennaranema, Bók-
söiu stúdenta, öllum stærri bóka-
verslunum og hjá Rannarsóknar-
stofnun KHÍ.
Bæta þarf við
áriíKHÍí
raungreinum
Gaumgæfa
þarf skilning
nemenda
Góður
í samanburði
979.
HYLHIDFII
til fmmtiðar
Samanburðurinn hjálpar þér að velja rétt
3 d/ra bílar HYUNDAI Accent LSi
Rúmtak vélar sm2 1341
Hestöfl 84
Lengd 4103
Breidd 1620
Vökva- og veltisfýri J
Útvarp + segulb. J
VERÐ 979.000
vw
GolfCL
1398
60
4020
1696
J
J
1.220.000
TOYOTA
Corolla XLÍ
1330
75
4095
1685
J
N
1.164.000
OPEL
Asfna GL
1389
60
4051
1691
J
J/N
1.199.000
NISSAN
Almera LX
1392
87
4120
1690
J
J
1.248.000
Negld vetrardekk fylgja öllum Accent bílum.