Morgunblaðið - 24.11.1996, Blaðsíða 4

4 B SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
GOÐRARVONARHOFÐI — TROLLASKAGI 8. AFAIMGI
FERJAN reyndist trédekk sem lagt hafði verið yfir nokkrar olíutunnur.
Inn í myrk-
viði Afríku
Að morgni hins 18. ágúst
kvöddum við landa-
mæraverðina í Uganda
og hurfum inn í myr-
kviði Afríku. Framundan okkur lá
Zaire og þykkur regnskógurinn.
2.000 km af vegleysum og spilltir
embættismenn Mobutu S. Seho
forseta.
Mobutu komst til valda í Zaire,
sem áður hét Belgíska Congo, árið
1965. Hann hefur hangið við völd
síðan með dyggri aðstoð frá
Bandaríkjamönnum, Frökkum og
Belgum. Telja má Mobutu með
verri skíthælum sem verið hafa
forsetar í hinum ýmsu lýðveldum
Afríku og er þar þó af nógu að
taka. Líkja má honum við púkann
á fjósbitanum en segja má að hann
hafi tútnað út á meðan þegnar
hans þjáðust. Á meðan efnahagur
landsins sigldi hraðbyri til and-
skotans, gildnuðu svissneskar
bankainnstæður forsetans og er
hann talinn með 10 ríkustu mönn-
um heims.
Undanfarin 5 ár hefur ríkt hálf-
gert stjómleysi í Zaire. Póstþjón-
usta er engin, bæir eru rafmagns-
og vatnslausir, vegakerfið er kom-
ið í rúst, en talið er að um 5.000
km af vegum landsins hverfi í
frumskóginn á hverju ári, her og
lögregla fá ekki greidd laun frá
ríkinu og nærast þeir á því að
ræna landa sína, svo og þá fáu
ferðamenn sem ennþá hætta sér
inn á þetta leyndardómsfulla
svæði.
Allt þetta vissum við þegar við
komum að landamærunum og kom
það því okkur þægilega á óvart
hversu vingjamlegir Zairsku
landamæraverðirnir vom. Á met-
tíma vomm við búin að ganga frá
formsatriðum og komin inn í
landamærabæinn Beri. Þar var
síðasta tækifæri okkar að fá ódýra
olíu og fylltum við á alla tanka
og brúsa sem við höfðum meðferð-
is. Við skiptum 100 dollara seðli
í Zairskan pening og fengum
seðlabúnt á við múrstein á þykkt,
NZ 5.000.000. Að því loknu héld-
um við inn í frumskóginn. Það var
byrjað að rigna, en sökum þess
að við höfðum tafíst í Tanzaníu
og Uganda vomm við í Zaire á
regntímanum og átti það eftir að
reyna á þolrifín hjá okkur næstu
vikurnar.
Fyrstu 3 klukkutímana var veg-
urinn sæmilega góður, en fór síðan
versnandi til muna. Þegar skyggja
tók var ég kominn með bílinn í
lága drifíð en þar átti gírstöngin
eftir að sitja næstu 2.000 km. Við
fundum glufu á fmmskógargróðr-
inum skelltum okkur útaf veginum
og bjuggum okkur fyrsta náttstað-
inn í Zaire. Er við lögðumst til
svefns í bflnum hlustuðum við með
óttablandinni virðingu á þúsund-
raddaðan söng framskógarins og
hugsuðum með kvíða og eftirvænt-
ingu til þess sem framundan var.
ílandi skógardverganna
Lögðum af stað í birtingu.
Keyrðum í norðurátt eftir hrika-
legum vegi og fengum fljótlega
fyrstu festuna. Spilvírinn var fest-
ur í næsta tré og stjórnaði Birna
spilinu sem rykkti bílnum uppúr
drallupyttinum. Að því loknu var
hún skipuð í embætti spilstjóra
leiðangursins og átti hún eftir að
vera með fjarstýringuna í höndun-
um næstu dagana.
Mikið var af hinum vingjamlegu
skógardvergum (Pygmyes) með-
FARARTÁLMAR voru af ýmsu tagi. Til dæmis þessi gamli vöru-
bíll, fastur og gírkassalaus á miðjum vegi.
FISKIMENN í Zaire höfðu ekkert á móti því að stilla sér upp
við jeppann og láta mynda sig með veiðarfærin.
ER þessi ekki „Björk“ Afríku.
GLAÐBEITTIR drengir í Zaire.
fram veginum. Þetta yndislega
fólk átti áður heimkynni allt norð-
ur til Niger en eftir því sem skóg-
arnir hafa eyðst, hafa þeir stöðugt
hrakist suður á bóginn og eru
bústaðir þeirra nú aðeins á af-
mörkuðum svæðum í miðri álf-
unni. Þeir klæðast skinnklæðum
og ganga karlmenn gjarnan með
spjót í hönd og sveðju hangandi
um mittið. Töluvert er þó um að
yngri kynslóðinni hafi verið
„spillt“ af véstrænum áhrifum,
klæðist amerískum háskólabolum
og heimti 1 dollar fyrir að láta
mynda sig.
Þetta fólk virðist una hag sínum
vel í myrkviðinum og lifa þau af
ávöxtum og villidýrum sem þetta
ósnortna landsvæði gefur af sér.
Við stoppuðum í einu þorpinu til
að kaupa banana og fyrir 1 doll-
ara fengum við magn sem dugði
okkur til matar í tvo daga.
Vöruflutningar í Zaire
Eftir 4 tíma hjakk í eðjunni
komum við fram á 5 vörubíla sem
vora á suðurleið. Þeir vora búnir
að vera fastir í 2 sólarhringa, en
vora um það bil að vera búnir að
grafa sig upp á fast land. Sökum
þess hvað skógurinn var þykkur
var engin leið fyrir okkur að smok-
rast framhjá þeim og þurftum við
að bíða í 2 klukkutíma á meðan
þeir böðluðust framhjá. Hver bíl-
stjóri hafði 10 hjálparmenn með-
ferðis og var hlutverk þeirra að
grafa bílinn áfram með hökum og
skóflum. Bílarnir vora hlaðnir
pálmaolíu og voru þeir búnir að
vera 2'h mánuð á leiðinni frá
bænum Isiro sem er í um 1.000
km fjarlægð. Meðalhraði þeirra
hafði því verið um 14 km/dag.
Þegar við inntum þá eftir því hvort
þeir væru ekki orðnir þreyttir á
þessu, ypptu þeir öxlum og svör-
uðu því til að þetta væri atvinna
þeirra, en ef svo héldi áfram sem
horfði yrði þessi vegur orðinn ófær
öllum farartækjum á næsta ári.
Þegar vörubílarnir voru komnir
framhjá sáum við að þeir höfðu
skilið eftir sig sprengjugíg um 1
km að lengd. Ekki var um annað
að ræða en að taka þetta með
látum. Við dengdum okkur ofan í
gröfina með gjöfina í botni. Það
var nú eða aldrei, gígurinn myndi
fljótlega fyllast af vatni, sökum
þess að farið var að rigna, og yrði
ófær. Diesellinn öskraði og það
söng og hvein í öllu á meðan dekk-