Morgunblaðið - 24.11.1996, Blaðsíða 16

16 B SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Ef ég tek eitthvað að mér
- vilég
gera það vel
Indriði Pálsson varð fyrstur íslendinga til
að hljóta æðstu Grand Prix verðlaunin fyrir
frímerkjasafn sitt á Norrænu frímerkjasýn-
ingunni sem haldin var hér á landi í októ-
ber. Safnið heitir á frímerkjamáli „Classic
Iceland/1 eða Hefðbundið ísland. Súsanna
Svavarsdóttir ræddi við Indriða og komst
að því að í lífí hans er fleira en frímerki.
Þau eru bara áhugamál,
ANORRÆNU frímerkjasýn-
ingunni, sem er haldin til
skiptis á Norðurlöndun-
um, eru veitt fernskonar
Grand Prix verðlaun," segir Indriði.
„Það er Grand Prix National," fyrir
íslenskt safn þegar sýningin er hald-
in á íslandi, síðan er það Grand Prix
International, sem veitt eru fyrir
besta safnið sem ekki er norrænt.
Þá eru það Grand Prix Nordic verð-
launin, sem veitt eru fyrir norrænt
safn, sem er fyrir utan landið sem
heldur sýninguna og að lokum eru
það Grand Prix Nordia, sem veitt eru
fyrir besta safnið á Norrænu frí-
merkjasýningunni.“
Síðastnefndu verðlaunin eru æðstu
verðlaunin sem veitt eru á sýning-
unni og dæma dómarar frá öllum
Norðurlöndum um það safn. Og þau
verðlaun hlaut Indriði Pálsson í ár
fyrir frímerkjasafn sitt, sem hann
hefur verið að safna í 60 ár. Safnið
sýndi hann fyrst á norrænni sýningu
árið 1992 og aftur i Árósum í Dan-
mörku árið 1994. Þá hlaut hann
Grand Prix Nordic verðlaunin fyrir
það. En hann er fyrsti Islendingurinn
sem hlýtur Grand Prix Nordia verð-
launin fyrir frímerkjasafn.
„Það voru valin fjögur eða fimm
söfn og dæmt á milli þeirra á sýning-
unni í ár,“ segir Indriði. „Hins vegar
getur vel verið að það sé til safn sem
er betra en mitt hér á íslandi. Það
þekkjast fjögur eða fimm ágæt söfn
sem flokkast undir „traditionell," eða
klassísk íslensk söfn.“
Það er greinilegt á Indriða að hon-
um finnst ekki verra að vita af öðrum
góðum söfnum og er ánægður með
að þau geti verið eins góð og hans,
jafnvel betri. Þótt hann gleðjist yfir
verðlaununum, er það áhuginn á frí-
merkjum og málefnum tengdum frí-
merkjum sem ræður ferðinni; áhugi
á að íslenskum frímerkjasöfnum sé
haldið til haga á íslandi og að til séu
fleiri sem leggi þá alúð og natni sem
til þarf í að safna þessum dýrgripum
og varðveita þá.
Indriði segist hafa safnað frí-
merkjum í næstum sextíu ár. Hann
getur því varla hafa verið hár í loft-
inu, þegar hugur hans beindist að
þessu áhugamáli sem hefur dugað
honum í gegnum lífið.
„Ég var tíu ára þegar ég bytjaði
að safna frímerkjum," segir hann.
„Ég var gutti á Siglufirði og við
strákarnir höfðum lítið við að vera.
Það var ekkert sjónvarp þá, ekkert
bíó - nema einu sinni í viku. Við
strákarnir fórum að safna frímerkj-
um og skipta."
Lét gamalt verðmætt
safn af hendi
„Reyndar byijaði söfnunaráhugi
minn á mjög sérstæðan hátt. Faðir
minn gaf mér frímerki og umslög
sem afi minn hafði haldið til haga.
Þetta voru gömul frímerki og um-
slög, frá því um 1880-1890. Afi
minn var úr Fljótum í Skagafirði
og þar virðist hafa verið mikið um
bréfaskriftir milli bæja. Hann var
hagmæltur, orti mikið af erfiljóðum
og fékk þar af leiðandi mikið af
bréfum.
Þetta var mikið af frímerkjum sem
voru öðruvísi en aðrir áttu. Áf þessu
frétti danskur maður sem bjó á Siglu-
firði og spekúleraði mikið í viðskipt-
um með frímerki. Hann bauð mér
að skipta á þessum frímerkjum og
umslögum og láta mig hafa önnur
frímerki í staðinn - falleg merki
utan úr heimi.
Ég beit á agnið og hann fékk
mest af þessum gömlu íslensku frí-
merkjum - og ég fékk falleg erlend
frímerki í staðinn.
Svo var það mörgum árum seinna
að ég sá að ég hafði e.t.v. verið plat-
aður til að láta af hendi gömul, verð-
mæt íslensk frímerki - en tæpast
fengið samsvarandi verðmæti í stað-
inn. Þetta sat í mér og skapaði að
vissu leyti áhuga á þessum elstu ís-
lensku frímerkjum. Það má því með
nokkrum rétti segja að ég eigi þess-
um danska manni það að þakka að
ég fór að safna frímerkjum.
Hvað sem því líður, þá sat þessi
söfnunarárátta í mér. Sumir safna
peningum, aðrir bókum og svo koll
af kolli. Ég safnaði frímerkjum.
Þegar ég heyrði um gömul íslensk
frímerki, hafði ég augun opin. Ég
háfði áhuga á að kynna mér tilurð
og sögu þessara frímerkja. Svo eftir
að ég fór í starf sem krafðist ferða-
laga erlendis, gerði ég mér far um
að athuga hvort ég fyndi ekki göm-
ul, íslensk umslög á ferðum mínum.
Með tímanum eignaðist ég talsvert
af frímerkjum og umslögum. En ég
fór ekki að vinna úr safninu fyrr en
ég lét af störfum sem forstjóri Skelj-
ungs árið 1990. Mér gafst ekki tími
tii að velta vöngum yfír þessum litlu
sneplum fyrr en mínu aðalstarfi var
lokið.“
Áhersla á atvinnu- og
persónusögu
„Meginhlutinn af íslenskum
umslögum og frímerkjum var seldur
erlendis. íslenskir stúdentar á síðustu
öld höfðu almennt ekki mikil fjárráð,
en það var algengt að þeir fengju
frímerki sem vasapeninga. Þeir seldu
þau erlendis, þannig að þangað fóru
bestu íslensku frímerkin og dreifðust
síðan um víðan völl.“
— Eru íslensk frímerki verðmæt-
ari en frímerki annarra landa?
„Almennt ekki, en það er minna
til af þeim en frímerkjum annarra
þjóða. Hins vegar hófst söfnun á
þeim strax eftir útgáfu fyrsta ís-
lenska frímerkisins, árið 1873. En
hvað varðar verðmæti, þá voru það
ekki hagnaðarsjónarmið sem réðu
því að ég fór að safna frímerkjum.
Rauði þráðurinn í mínu frímerkja-
safni er íslensk póstþjónusta frá upp-
hafi og fram yfir aldamót, 1836-
1902. Það sem mér finnst skemmti-
legt í þessu safni er að það vísar til
íslenskrar atvinnu- og persónusögu
á þessum tíma. En menn geta ekki
sett saman svona safn án þess að
setja sig vel inn í sögu tímabilsins.
Frímerkjasöfnunin hefur því orðið til
þess að ég hef kynnt mér sögu þess
mjög rækilega.“
- Hvað áttu við með persónusögu?
„Eitt elsta bréfið sem ég á er frá
1836, þar sem teiknarinn og lista-
maðurinn Augustin Mayer skrifar til
vinar síns í París um ástandið á ís-
landi. Annað bréf er frá Pétri Péturs-
syni, prófessor hér í Reykjavík, sem
pantar vín frá vínkaupmanni í Kaup-
mannahöfn.
Eitt besta bréfið í þessu safni, er
bréf sem er skrifað til Conrads Dill-
ons í Bretlandi - líklega af dóttur
Dillons, Henriettu.
Dillon kom hingað til lands árið
1834 og átti barn með konu sem hét
Sirý Ottesen. Hann byggði hús fyrir
barnsmóður sína og dóttur; hús sem
heitir Dillonshús og er núna í Árbæj-
arsafni og er starfrækt sem veitinga-
stofa þar. Þetta var vel efnaður
maður og arfleiddi þær mæðgur að
20.000 ríkisdölum, sem var gríðar-
legur peningur í þá daga. En hann
fór burtu af landinu og erfðaskráin
eyðilagðist - og líklega hafa mæð-
gurnar aldrei fengið arfinn.
En bréfíð skrifar Henrietta til bróð-
ur síns í Bretlandi, árið 1875, líklega
til að fara fram á aðstoð, því hún var
þá mjög illa stödd fjárhagslega.
Annað bréf frá sama tíma er skrif-
að frá Borgarfirði, til Fischers kaup-
manns í Reykjavík, þess sem Fisc-
Freysteinn Bjarnason
er útgerðarstjóri Síldarvinnslunnar hf. Neskaupstað.
Hann er
Starf hans felst í umsjón með útgerð og úthaldi fimm
skipa sem Síldarvinnslan gerir út. Vélfræðimenntunin
gerir það að verkum að Freysteinn hefur góða yfirsýn
og innsýn í það sem lýtur að viðhaldi og innkaupum
á flóknum tæknibúnaði til nútímafiskveiða.
Vanti ykkur traustan starfsmann
með víðtæka sérmenntun á tæknisviði,
bæði bóklega og verklega,
þá eru þið að leita að vélfræðingi.
Nánari upplýsingar veitir:
afe Vélstjórafélag
tSS Islands
Borgartúni 18,105 Reykjavík
Sími: 562-9062
Við skiptum við
SPARISJÓÐ VÉLSTJÓRA
Jólakort
til styrktar
einhverfum
EINS og undanfarin ár gefur
Umsjónarfélag einhverfra út jóla-
kort til styrktar starfsemi félags-
ins. Jólakortin eru hönnuð af ein-
hverfri stúlku, Lindu Rós Lúðvíks-
dóttur.
Kortunum er pakkað 5 eða 10
stk. saman. Tíu kort í pakka kosta
700 kr. en 5 kort kosta 400 kr.
Einnig er veittur magnafsláttur.
Fyrirtækjum er gefinn kostur á
að láta prenta merki (lógó) fyrir-
tækisins inn í kortin.
Allar nánari upplýsingar gefa
Halla Þ. Stephensen og Sævar
Magnússon, Álfheimum 50.