Morgunblaðið - 15.05.1997, Blaðsíða 46

46 FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSEIMDAR GREINAR
Veiðigjald og byggðaskattur:
Jóni Baldvin svarað
JÓN Baldvin
Hannibalsson, fyrrum
formaður Alþýðu-
flokksins, ritar grein í
Morgunblaðið 10. maí
sl. Tilefnið er nýút-
komin skýrsla hag-
fræðistofnunar Há-
skólans um áhrif veiði-
gjalds á skattbyrði
byggðarlaga. Helsta
niðurstaða þeirrar
skýrslu er, sem kunn-
ugt er, að álagning
veiðigjalds og sam-
svarandi lækkun tekju-
skatts muni lækka
heildarskattbyrði í
Reykjavík og þéttbýli
Ragnar
Arnason
Reykjaness, en hækka heildarskatt-
byrði í öllum öðrum landshlutum.
Við þessa niðurstöðu er Jón ber-
sýnilega ekki sáttur. Hann er þó
ekki á þeim buxunum að setja fram
rökstudda gagnrýni á efni skýrsl-
unnar. Þess í stað fylgir hann
dyggilega því fordæmi foringja síns,
Sighvats Björgvinssonar, og leið-
arahöfundar Morgunblaðsins að
snúa út úr efni skýrslunnar, freista
þess að drepa málinu á dreif með
umræðu um óskyid atriði og með
því að senda höfundum hennar
háðsglósur.
Fróm ósk um
sannsögli
í grein sinni er Jón óspar á að
upplýsa lesandann um innstu hugs-
anir þeirra manna, sem hann beinir
spjótum sínum að, og hvað fyrir
þeim hafi vakað með þessum og
hinum athöfnum þeirra. Ég get
auðvitað ekki svarað fyrir aðra en
get á hinn bóginn fullvissað lesand-
ann um það, að talsvert mikið vant-
ar upp á að Jón hafi lesið rétt minn
hug.
Jón fullyrðir til að mynda, að ég
sé á móti veiðigjaldi. „Yfirlýstur
andstæðingur veiðigjalds" er orða-
lagið sem hann notar - trúlega í
þeim tilgangi að kasta rýrð á efni
skýrslunnar. Þetta er einfaldlega
ósatt. Ég hef aldrei lýst andstöðu
við veiðigjald. Þvert á móti hef ég
á opinberum vettvangi þráfaldlega
lýst veiðigjaldi sem at-
hyglisverðum og aðlað-
andi valkosti. Jafnvel
hef ég gengið svo langt
að að setja fram rök
fyrir veiðigjaldi, sem
öðrum hafa ekki hug-
kvæmst (sjá t.d. Ragn-
ar Árnason, 1992).
Nú vill svo heppilega
til, að lesandinn þarf
ekki að ákveða hvorum
okkar Jóns hann á að
trúa í þessu máli. Hér
liggja nefnilega fyrir
nægar heimildir. Á að-
alfundi LÍÚ 1 nóv. sl.
(sjá Ragnar Árnason,
1996) sagði ég t.d. í
lokaorðum, að veiðigjald væri „aðl-
aðandi sem opinber tekjuöflun í stað
annarra verri skatta“. I ritgerðar-
safninu Stjórn fiskveiða og skipting
fiskveiðiarðsins, sem út kom á veg-
um Sjávarútvegsstofnunar árið
1992, taldi ég „hvorki afgerandi
hagkvæmnisrök með né á móti
veiðigjaldi".
Á hinn bóginn skal ég fúslega
viðurkenna að ég hef lagt mig í
framkróka um að segja kost og
löst á veiðigjaldi. Þetta þýðir m.a.
að ég hef ekki aðeins hampað rök-
um fyrir veiðigjaldi heldur hef ég
einnig gagnrýnt vissar aðrar rök-
semdir, sem settar hafa verið fram
fyrir veiðigjaldi og ég talið rangar.
Vera kann, að í því sé „glæpur"
minn fólginn. Ég sé einfaldlega
ekki nægilega þröngsýnn til að
geta talist veiðigjaldssinni að áliti
Jóns. Getur það verið, að allir þeir
sem hafa vilja það sem sannara
reynist í veiðigjaldsmálum séu um-
svifalaust „yfirlýstir andstæðingar
veiðigjalds" að áliti Jóns?
Að skjóta sendiboðana
Málflutningur af því tagi, sem
Jón kýs að beita, er í rauninni ekki
svaraverður. Hann á miklu meira
erindi inn á pólitíska málfundaræf-
ingu en skynsamlega umræðu sið-
aðra manna. Með tilliti til mikilvæg-
is veiðgjaldsmálsins er það á hinn
bóginn umhugsunarvert, að Jón
skuli kjósa að fara þessa leið. Margt
Álagning sérstaks veiði-
gjalds á sjávarútveg
gæti orðið afdrifarík fyr-
ir þróun íslensks þjóðar-
búskapar og þjóðlífs.
_
Ragnar Arnason telur
því mikilvægt að forðast
fordóma og vanhugsað-
ar skyndiákvarðanir.
bendir nefnilega til þess, að álagn-
ing sérstaks veiðigjalds á sjávarút-
veg gæti orðið býsna afdrifaríkt
skrif fyrir þróun íslensks þjóðarbú-
skapar og þjóðlífs í framtíðinni. Því
skiptir afar miklu máli að skoða
málið og allar hliðar þess af hlut-
lægni og forðast fordóma og van-
hugsaðar skyndiákvarðanir.
Skýrsla Hagfræðistofnunar
varpar skýrara ljósi á eina tiltekna
hlið veiðigjaldsmála. Hún leitast
jafnframt við að gera það á skil-
merkilegan hátt með því að leggja
fram gögn, tíunda forsendur og
útskýra ályktanir. Hún er því fram-
lag til hlutlægrar skynsamlegrar
umræðu um málið. Grein Jóns er
af allt öðrum toga. Hún virðast
einna helst þáttur í einhvers konar
pólitískri fjölbragðaglímu, þar sem
efnisatriði máls og staðreyndir eru
aukaatriði og sendiboðar eru um-
svifalaust skotnir, ef þeir flytja
óþægileg tíðindi. Greinaskrif af því
tagi eru ekki til þess fallin að auð-
velda þjóðinni að taka skynsamlega
ákvörðun í þessu mikilvæga máli.
•Tilvísanir:
Ragnar Árnason. 1992. Fiskveiðiarðurinn
og skipting hans. í Stjórn fiskveiða ogskipt-
ing fiskveiðiarðsins. Sjávarútvegsstofnun.
Ragnar Árnason. 1996. Kvótakerfi og auð-
lindaskattur. Erindi flutt á aðalfundi LÍÚ
1. nóv. 1996.
Höfundur er prófessor við
Háskóla íslands.
Um framkvæmd
flugöryggis og
umfjöllun þess
Ámundi H.
Ólafsson
raunveru-
reynslu af
UNDANFARIÐ
hefur verið ritað nokk-
uð um flugöryggismál
í Morgunblaðið, m.a.
vegna fréttar í út-
breiddasta dagblaði
Þýzkalands, Bild Zeit-
ung. Þar var nýverið
fullyrt, að viðhaldi
flugvéla Atlanta hf.
og Flugleiða hf. væri
ábótavant. Svona
gæðastimplun ijölmið-
ils getur loðað við
árum saman og er hið
versta skemmdarverk,
e.k. efnahagslegt
hryðjuverk, og því
fremur, sem fullyrð-
ingin hefur enga stoð
leikanum. Eftir langa
Flugfélagi íslands, og síðar Flug-
leiðum, tel ég mig geta fullyrt, að
þar hafi viðhaldsöryggi flugvéla
verið í eins fullkomnu lagi og
tæknilega mögulegt er, og svo er
enn. Hið sama tel ég gilda um flug-
vélar Atlanta hf. Flugmálastjórn
setur flugrekendum reglur, og
Það er mannlegt að tíma
ekki að eyða peningnm,
3 “ 3
segir Amundi H. Olafs-
son, en steininn tekur
úr við lokun flugbrautar
25 sl. þijú ár.
fylgist með, að slíku sé hlítt. Eins
og Mbl. bendir réttilega á, er ör-
yggi farþega í engri hættu vegna
slaks viðhalds. Hið opinbera gerir
strangar kröfur, sem flugrekendur
verða að uppfylla. Hitt er verra,
að hið opinbera, sem á að vernda
og gæta hags farþega, gerir mjög
V
m
TILBOÐ
ALDREIMEIRA URVAL
ALASKAVÍÐIR GRÆNN
hnauspl. 150-175 cm.
ÁÐUR KR. 880-
NÚ KR. 480-
BLOMSTRANDI
RUNNAR OG RÓSIR
BIRKI I PK. 40-60 cm
KR. 225-
STJUPUR
KR. 45-
PYRNIROS
KR. 620-

FOSSVOGI
18. Sími 564 1777
Fossvogsbletti 1 (fyrir neðan Borgarspítala) Opiö kl. 8-19. helgar kl. 9 •
Veffang: http://www.centrum.is/fossvogsstodin
LEIÐBEININGAR - RÁÐGJÖF - ÞJÓNUSTA FYRIR ÞIG
d
handahófskenndar
kröfur til eigin rekstr-
ar, og á ég þar við við-
hald og rekstur flug-
valla á Islandi. Reykja-
víkurflugvöllur liggur
undir skemmdum. Síð-
búnum framkvæmd-
um, sem áttu að vera
hafnar, hefur verið
frestað, ótiltekið. Með
sama aðgerðarleysi er
ekki spurning um
hvort, heldur hvenær,
flugvöilurinn fær sína
svörtu stjörnu. Á
Keflavíkurflugvelli
vantar blindflugs að-
flugskerfi á braut 29.
Síðustu 10 ár hefur verið bent á
þennan skort af flugmönnum.
Braut 20 og 11 hafa þennan bún-
að. Þar geta flugvélar lent sjálfar
(auto-lent). Skyggniskrafa er 300
metrar, og mætti, með litlum
kostnaði, t.d. bættum útafkeyrsl-
um og „ground radar“, þ.e. radar,
sem fylgist með umferð um ak-
brautir og flugbrautir, lækka í 200
metra skyggni. Hvað braut 29
varðar, er þar krafist 1.600 metra
skyggnis - og handfljúga úr lág-
marki, þ.e. taka öll dýru tækin úr
sambandi, rýna út og lenda, rétta
fyrst flugvélina af, því hún kemur
skökk fyrir í lágmarkshæð.
Það er mannlegt að tíma ekki
að eyða peningum, en steininn tek-
ur þó úr við lokun flugbrautar 25
sl. þijú ár, en sú flugbraut jafnast
á við Egilsstaðaflugvöll og er í
jafngóðu ástandi. Þetta er sú flug-
braut, sem hefur hreinast aðflug,
engar hindranir né hús, og aldrei
ókyrrð í aðflugi.
í stað þess að lenda beint í vind
með hámarksöryggi verða flug-
menn nú að lenda með lágmarks-
öryggi í hámarkshliðarvindi á
braut 20 eða 29, eða snúa frá, líkt
og þeir verða að gera í suðaustan
aftökum, eftir að 1.100 metra
brautin, 16, var eyðiiögð með
byggingu núverandi flugstöðvar.
Þegar braut 25 var lokað, í árs-
lok 1994, hafði fyrrverandi utan-
ríkisráðherra skynsemi til að fara
hljótt með og túlkaði þá lokun aldr-
ei sem afrek né sigur. En núver-
andi utanríkisráðherra, sem er ein-
valdur um öll málefni Keflavíkur-
flugvallar, hælist yfir lokun flug-
brautarinnar, og telur sparnað 40
milljónir á hvern þeirra sex lokun-
arkrossa, sem málaðir voru á flug-
brautina. Hvert barn gat sagt
blaðamanni Morgunblaðsins hveiju
ráðherrann klæddist, en hvorki
voru þau, né flugmenn, spurð,
heldur mærði blm. Mbl. sparnað-
arafrek ráðherra, bæði sl. ár og
einnig á þessu.
Morgunblaðið er öflugur, óháður
fjölmiðill. Því er sárt að sjá slíka
blaðamenn verða stefnumarkandi
stórasannleika í skjóli afskiptaleys-
is ritstjórnar.
Skrif Mbl. um flugöryggi vegna
viðhalds eru góðra gjalda verð. En
orðið öryggi verður aðeins innan-
tómt tákn, ef menn sjá ekki alla
þætti þess. Það er ekki ætlast til
að ritstjórar Mbl. séu sérfræðingar
í flugmálum, en þeir geta, og eiga,
að ráðfæra sig við, eða ráða til sín
þá sérfræðinga, sem þeir treysta.
í dag er ekkert sem ógnar flug-
öryggi meir en vanhæfir fagráð-
herrar og aðhaldsleysi fjölmiðla við
aðgerðum þeirra. Það er borin von
að stjórnmálamenn hressist, en
hver veit nema Eyjólfur hressist -
og Morgunblaðið.
Höfundur er flugstjóri.