Morgunblaðið - 15.05.1997, Qupperneq 49

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 15. MAÍ 1997 49
AÐSENDAR GREINAR
Fjaðraskúfur
ráðherra og álver
MÖRG orð hafa fallið
. um fyrirhugað álver
Columbia Ventures
fyrirtækisins (CV) _ á
Grundartanga. Ég
leggst gegn þessari
framkvæmd af nokkr-
um ástæðum.
Takmarkað
lánstraust
Columbia
Fyrirtækið sem
hyggst byggja álver á
Grundartanga er væg-
ast sagt vafasamt.
Fjármálastaða fyrir- Arnar pálsson
tækisms þykir ekki
traust. Skýrsla sem unnin var fyrir
fjármálanefnd Alþingis sýndi að
fyrirtækið nýtur einungis láns-
trausts 20%'þeirrar flárhæðar sem
álverið kostar. Forstjóri CV sagði
að skýrslunni væri ekki treystandi
og því kaus iðnaðarráðherra að
hunsa hana. Látum hinn ákærða
sjálfan fella dóm.
Umhverfismatsstimpill
Umhverfismat sem framkvæmt
var vegna fyrirhugaðs álvers á
Grundartanga er aðhlátursefni er-
lendra fagmanna. Högni Hannes-
son tilgreindi galla þess í grein 24.
janúar. Umhverfisráðuneytið gagn-
rýndi úttekt hans án rökstuðnings
fyrir því að kröfur um mengunar-
hreinsibúnað væru slakari hér en í
Evrópu. Veigamesti galli matsins
er að einungis ein gerð verksmiðju
og hreinsibúnaðar var metin, og
engir aðrir möguleikar skoðaðir.
Til að hægt sé að meta hvort reisa
skuli verksmiðju, hvernig verk-
smiðju eða hvaða gerð hreinsibún-
aðar skal nota, þá þarf allsherjarút-
tekt. Ef maður hyggst kaupa bíl,
þá sættir maður sig ekki við bækl-
ing, útgefinn af framleiðanda, sem
lofsyngur eina árgerð bifreiðar sem
hlutlaust mat á kostum og göllum
viðkomandi farartækis. Hvers
vegna ætti fólk þá að sætta sig við
umhverfismat um álver á Grundar-
tanga sem framkvæmt er fyrir CV.
í 9. gr. laga um mat á umhverfis-
áhrifum stendur: „Framkvæmdar-
aðili sér um mat á umhverfisáhrif-
um samkvæmt lögum þessum og
ber allan kostnað af því. Skipulags-
stjóri setur almennar leiðsögureglur
um framkvæmd matsins að teknu
tilliti til sérákvæða í lögum og al-
þjóðlegra skuldbindinga." í tilfelli
álversins á Grundartanga fram-
kvæmdi Hollustuvernd ríkisins,
undirmenn umhverfisráðherra,
matið fyrir CV, og Markaðsstofa
iðnaðarráðaneytisins og Lands-
virkjunar (MIL) borgaði brúsann.
Ekkert tillit var tekið til alþjóðlegra
skuldbindinga okkar um útstreymi
C02. Ég vil ekki gera lítið úr starfi
Hollustuverndar, þeir vinna sitt
starf, fyrir sína stofnun. En starfs-
maður Hollustuverndar lét hafa eft-
ir sér i fréttum ríkissjónvarpsins
að C02 útstreymið skaðaði fólk á
Islandi ekki, heldur hefði einungis
alheimsáhrif. Nýjustu fréttir: ísland
tilheyrir ekki alheiminum. Augljóst
er að lög um umhverfismat eru of
veikburða til að veija náttúru lands-
ins fyrir óprúttnum stóriðjuhöldum.
Spottarnir sem liggja innan seiling-
ar stjórnvalda eru of margir, og
valdamenn of veikgeðja til að geta
staðist þá freistingu að kippa í þá.
Lög um umhverfismat hafa sama
vægi og stimpill á borði iðnaðarráð-
herra.
Stóriðjudraumurinn er
martröð almennings
Greiðasemi MIL varðandi um-
hverfismatið og aðra þætti orkusöl-
unnar veltir upp spurningu um
hvort stóriðjudraumurinn sjálfur sé
orðinn markmiðið. Stóriðjudraum-
urinn færði okkur Blönduvirkjun,
dýrustu vatnsleiðslu landsins. Al-
menningur greiddi af lánum sem
kostuðu gerð hennar
með hærra raforku-
verði. Landsvirkjun,
iðnaðarráðanejd-ið og
C.V. vilja taka 37 millj-
arða króna lán fyrir
virkjunum, línum og
öðrum mannvirkjum á
meðan fjármagn til
nýsköpunar er
skammtað úr hnefa.
Nær væri fyrir ríkið og
Landsvirkjum að
styrkja menntakerfið
og auka framboð á
áhættuljármagni fyrir
ný fyrirtæki. Slíkar
fjárfestingar myndu
skila margföldum arði miðað við
fyrirhugað álver I Hvalfirði. Lands-
virkjun heldur orkuverði til fyrir-
hugaðs álvers leyndu. Hafa þeir
eitthvað að fela? A að selja orkuna
undir kostnaðai-verði? Á þjóðin að
borga laun 200 „nýju“ starfsmann-
anna með rafmagnsreikningum sín-
Fórnum ekki hreinleika
landsins, segir Arnar
Pálsson, fyrir fjaðra-
skúf iðnaðarráðherra.
um? Einfaldara og ódýrara væri að
hækka verð á raforku um 5% og
veita aurunum í áðurnefnda ný-
sköpun. Þannig skapast ný störf
og ímynd hins hreina lands lifir.
Fjaðraskúfur ráðherra
Fyrirhugað álver á Grundartanga
er fjöður, sem starfandi iðnaðarráð-
herra vill í hatt sinn. Vilji hans er
það máttugur að aðrir kostir eru
ekki metnir. Finna má álverinu
hentugri stað, þar sem óhjákvæmi-
leg mengun skaðar ekki vaxandi
lífrænan landbúnað og ferða-
mennsku, mun strangari kröfur
ætti að gera um hreinsunarbúnað
álvers og að síðustu mætti íhuga
aðra kosti til að bæta lífskjör land-
ans. Tími stóru happdrættisvinn-
inganna í atvinnulífinu er liðinn.
Núna dugir einungis framsýni og
skipulagning. Hvorugt einkennir
álversfátið sem ber meiri keim af
stífiugerð smáhnokka eftir stór-
rigningu en hagsýnni uppbyggingu
velmegandi þjóðar. Atvinnugreinar
sem byggja á hreinni ímynd lands-
ins munu líða fyrir frekari stóriðju
og því verða íslendingar sjálfir að
gera upp hug sinn. Það er aldrei
of seint að tjá hug sinn. Fórnum
ekki hreinleika landsins fyrir fjaðra-
skúf ráðherra.
Höfundur er líffræðingvr.
011 börn eiga
rétt á námi -
líka þau fötluðu
FELAGSMALARAÐHERRA,
haustið 1995 bytjaði dóttir mín,
Hanna, í starfsdeild Öskjuhlíðar-
skóla, sem opin var _frá kl. 8.00 til
12.00 á morgnana. Ég kom Hönnu
inn á hæfingastöðina í
Bæjarhrauni (sótti um
mörgum mánuðum
áður) en þar var bara
laust frá 14.00 til
16.00. Mér var sagt að
beðið væri eftir fjár-
magni til að bijóta nið-
ur einn vegg og stækka
húsnæðið um 50 fm,
þá væri hægt að bæta
við fólki. Skólinn tók
að sér að gæta hennar
og skólabróður hennar,
sem var í sömu sporum,
frá 12.00 til 14.00 en
það var bara til að
bjarga málum tíma-
Ólöf Björnsdóttir
bundið, en átti ekki að vera allan
veturinn, því skólinn hafði ekki laust
starfsfólk. Hanna fatlaðist I bílslysi
er hún var 6 ára, hún hlaut vinstri
lömun en getur gengið, hún er dóm-
greindarlítil og hefur ekki skamm-
tímaminni. Skólabróðir Hönnu, sem
er með minnið í lagi en heftari líkam-
lega, sá til þess að hún færi ekki á
flakk þegar starfsfólkið þurfti að
sinna því sem það var ráðið til. Eft-
ir áramót kom upp sú saga að opna
ætti hæfingastöð í Kópavogi í stað
þess að bijóta niður þennan vegg
og ég man að ég hugsaði „það stenst
aldrei nein tímasetning svo ég ætti
að vera örugg með að hæfingastöðin
verði komin þegar Hanna lýkur námi
í Öskjuhlíðarskóla vorið 1997“. En
það er engin hæfíngastöð komin.
Og þá er það vinnuaðstaða fyrrum
vistmanna Kópavogshælis. Vist-
menn þaðan sem eru farnir á sam-
býli eiga ekki að vinna á vinnustofu
Kópavogshælis en hvert eiga þeir
að fara? Einhver tímamörk eru á
því hve lengi þeir mega vera á vinnu-
stofunni, en hver eru þau? Ef hæf-
ingastöðin kemur er þá kannski
ætlunin að fyrrverandi vistmenn
Kópavogshælis fái þar inni en fatl-
aðir sem eru heima verði að vera
áfram heima?
Félagsmálaráðherra, hvar eru
peningarnir sem eiga að fara í fram-
kvæmdasjóð fatlaðra? Ekki er hægt
að halda því fram að það þurfi ekki
meiri peninga. Það er alveg skýrt
að erfðafjárskatturinn eigi að fara
í framkvæmdasjóð fatlaðra og þar
eru yfir 400 millj.
Mig vantar líka svör í sambandi
við sambýli fatlaðra. Þrátt fyrir lang-
an neyðarlista eru ekki opnuð ný
sambýli. Ég vil gjarnan fá svör frá
þér, nákvæman lista yfir umsóknir
um sambýli, hve mörg börn eru á
neyðarlista, hve margir fullorðnir eru
á neyðarlista og heildartölu þeirra
sem eru á biðlista. Eg segi frá þér,
en ekki Svæðisskrifstofu Reykjaness,
vegna þess að þið hafið veitt fram-
kvæmdastjóra Svæðisskrifstofu
Reykjaness skjöld fyrir
vel unnin störf (sem
hann á svo sannarlega
skilið) en mér finnst þið
hafa sýnt honum lítils-
virðingu með því, vegna
þess að þið hlustið ekki
á hvað hann hefur að
segja um þörfina fyrir
sambýli og hæfingastöð
hérna á Reykjanesi. Þú
verður að biðja um þess-
ar upplýsingar til að
birta mér og öðrum for-
eldrum sem bíða eftir
úrræði. Það má gjarnan
fylgja með hve margir
eru í neyðarvistun og á
íþróttaskór
með riflás
Verð:
Tegund: RunnerI
Litur: Blár m. hvítu
Stærðir: 36 - 46
Ath: Mikið úrval
af íþróttaskóm
nnn
v/lngólfstorg • sími: 552 1212
hvaða aldri þeir eru.
Það eru margir á atvinnuleysis-
skrá og þarf að greiða þeim bætur,
ég teldi þeim peningum betur varið
í laun. Hæfingastöð og sambýli
skapa mörg störf.
Menntamálaráðherra, samkvæmt
Hvers vegna eru alláf
vandræði með peninga
þegar um fatlaða er að
ræða? spyr Ólöf Björns-
dóttir. Hví eru þeir alltaf
látnir sitja á hakanum?
lögum eiga öll börn rétt á námi og
nú er búið að opna deild fyrir fatl-
aða í Borgarholtsskóla í Grafarvogi.
Sú deild var opnuð eftir áramótin
þannig að þeir nemendur sem út-
skrifuðust úr Öskjuhlíðarskóla vorið
1996 komust ekki að fyrr en þá.
Mér skilst að ætlunin sé að nemend-
ur sem útskrifast úr Öskjuhlíðar-
skóla geti verið þarna í námi í tvö
ár, fjórar annir, og eru þá búin með
fjögur ár í framhaldsskóla. EN það
eru alltaf EN ef um fatlaða er að
ræða. Til þess að dóttir mín og henn-
ar bekkjarfélagar komist inn I þenn-
an skóla verður bekkurinn sem byij-
aði um áramót að víkja því það eru
ekki til peningar. Hvers vegna eru
alltaf vandræði með peninga ef um
fatlaða er að ræða? Ég veit ekki til
þess að það sé spurning hvort hinn
almenni nemandi geti byijað í fram-
haldsskóla vegna peningaskorts. Ég
geri þá kröfu að þessu verði kippt
í liðinn og þessir tveir bekkir geti
verið saman í þessum skóla á næsta
vetri eins og gert er ráð fyrir í skipu-
lagi skólans.
Það virðist ekki vera gert ráð fyr-
ir því að báðir foreldrar fatlaðra
barna vinni úti og það á líka við for-
eidra fatlaðra eldri en 18 ára. Hún
er ótrúleg vinnan við að reyna að
láta kerfið virka eins og lög gera ráð
fyrir í sambandi við fatlaða. Það eru
ekki til peningar til að reka skamm-
tímavistanir að degi til og á sumrin
þegar ekki er skóli verður sá fatlaði
að fara heim að morgni, vera heima
yfir daginn og fara aftur í skamm-
tímavistunina um miðjan dag.
Þetta á ekki að þurfa að vera
svona. Ef farið væri að lögum um
máiefni fatlaðra og þeir peningar
sem þeim tilheyra færu á rétta staði
þá held ég að þetta yrði auðveldara.
Að lokum spurningar til yfirlækn-
is Kópavogshælis: Hvernig líkar
fyrrum vistmönnum Kópavogshælis
nýju heimkynnin sín? Er það rétt
að þessar milljónir sem sagt er að
hafi verið bætt við málaflokk fatl-
aðra á síðasta ári séu peningar frá
ykkur til að reka sambýli fyrir fyrr-
um vistmenn Kópavogshælis?
Hvernig verður staðið að því að allar
gjafirnar sem félög og fólk hafa
gefið til vistmanna stofnunarinnar
nýtist þeim er þau yfirgefa staðinn?
Höfundur er bankastarfsmaður.
Tilkynning
í samræmi við ákvæði 2. mgr. 86. gr. laga nr. 60/1994 um
vátryggingastarfsemi er vakin athygli á tilkynningu frá
Vátryggingaeftirlitinu í Lögbirtingablaðinu 9. maí sl., þar sem
óskað er eftir skriflegum athugsemdum vátryggingataka og
vátryggðra við yfirfærslu vátryggingastofna Húsatrygginga
Reykjavíkur hf. og Ábyrgðar hf., vátryggingafélags, til Sjóvá-
Almennra trygginga hf. og samruna félaganna.
Frestur til að skila athugasemdum til Vátryggingaeftirlitsins
er einn mánuður frá birtingu tilkynningarinnar.
SIOVAfirTALMENNAR
Kringlunni 5, 103 Reykjavík.

SVALADRYKKKUR
HÚÐARINNAR
frá
ESTEE
LAUDER

Kynníng í Snyrtivöru-
verslunínní
GuIIbrá í dag
og á morgun frá
kl. 13.00-18.00.
Tilboá:
100% Tímc Releasc
Moísturízer 50ml
2 varalitír
Estée Lauder pleasures 4 ml
Maskari
Daywear 7 ml
í»Augnblýantur
ú Spegíll
Snyrtitaska
Verð alls kr. 3.150
If,
Gullbrá
sny rtivöru versl u n
Nóatúni 17, simi 562-4217