Morgunblaðið - 01.07.1997, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚLÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Land-
græðsluvél
hlekktist á
í flugtaki
Fjárfestingar norskra stóriðjufyrirtækja
Island er ekki
endilega fyrsti
kosturinn
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Bíll valt og féll 5 metra
NORSKU stóriðjufyrirtækin, El-
kem, Hydro Aluminium og Norsk
Hydro hafa ekki tímasettar áætl-
anir um íjárfestingar í stóriðju á
íslandi en blaðafulltrúar þeirra
sem Morgunblaðið ræddi við segja
stöðugt til skoðunar hvar og
hvernig megi auka framleiðslu til
að mæta aukinni eftirspurn eftir
áli. Segja þeir ísland einn mögu-
leikann en ekki endilega fyrsta
kostinn.
Fram kom í frétt breska blaðs-
ins Financial Times í vikunni að
um næstu aldamót vanti um 900
þúsund tonn á til að eftirspurn
eftir áli sé fullnægt jafnvel þótt
reiknað sé með auknum útflutn-
ingi frá fyrrum Sovétríkjum.
ísland eitt þeirra landa
sem koma til greina
„Enn er of snemmt að segja
hvei-t verður næsta skref í því að
auka framleiðslugetuna en Island
er eitt þeirra landa sem koma til
greina,“ segir Thomas Knutzen
upplýsingafulltrúi Hydro-Alum-
iunum aðspurður um áætlanir fyr-
irtækisins. Hann segir heldur ekki
liggja fyrir af hvaða stærð hugsan-
legt álver yrði hérlendis en fulltrú-
ar fyrirtækisins hafi verið hér til
viðræðna, síðast snemma á þessu
ári.
„Áætlanir okkar gera ráð fyrir
að geta séð Evrópu fyrir áli og
ísland er mögulegt sem fram-
leiðsluland fyrir það. Það er skort-
ur á áli í dag og fyrirsjáanlegur
fram á næstu öld og því nauðsyn-
legt að reisa eitt álver á ári fram
að aldamótum," segir upplýsinga-
fulltrúinn einnig en taldi óvíst að
ísland yrði næsti kostur fyrirtæk-
isins í þessum efnum.
Tor Steinum upplýsingafulltrúi
hjá Norsk Hydro segir fulltrúa
fyrirtækisins hafa rætt við íslend-
inga en engar ákvarðanir hafi ver-
ið teknar um nýjar fjárfestingar
en ljóst sé að Norsk Hydro vilji
stuðla að aukinni orkuframleiðslu
til að auka megi álframleiðslu.
Slíkar ákvarðanir verði þó ekki
teknar í ár.
Erfiðleikum bundið
að fá orku
„Norsk Hydro hefur lagt fram
áætlanir um aukna málmbræðslu
í Noregi sem krefst aukinnar orku
en það er erfiðleikum bundið að
fá orkuna nú þegar,“ segir Tor
Steinum og segir umræðuna snú-
ast um að auka gasnotkun við
raforkuframleiðslu þar sem langt
sé komið í virkjun vatnsorku í
Noregi.
„Aukin álframleiðsla verður að
fara fram annars staðar en í Nor-
egi og Hydro hefur þegar nokkra
staði til skoðunar, svo sem Slóvak-
íu og Slóveníu og hefur leigt verk-
smiðju í Bandaríkjunum. Þá er
einnig til umræðu að taka þátt í
einkavæðingu í Venesúela og mér
fínnst því líklegt að fyrst yrði fjár-
fest í einhveijum þessara^ landa
áður en til þess kæmi á Islandi.
Þannig er staðan í dag,“ sagði Tor
Steinum ennfremur.
Þá kom fram í samtali við Paul
Nordenberger hjá Elkem að fyrir-
tækið hefur ekki áætlanir um frek-
ari fjárfestingar hérlendis en þeg-
ar hafa verið ákveðnar í sambandi
við Grundartanga.
BIFREIÐ valt í fyrrakvöld á
gatnamótum Álfhólsvegar og
Túnbrekku. Kastaðist bifreiðin
yfir vegrið og féll fimm metra
niður í húsagarð. Snerist hún
í hálfan hring og endaði á þak-
inu.
Þrír menn voru í bílnum og
voru tveir þeirra fluttir á slysa-
deild. Reyndust meiðsl þeirra
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra sendi Ciller, varafor-
sætisráðherra og utanríkisráð-
herra Tyrklands, persónulegt bréf
fyrir síðustu helgi vegna forræðis-
máls Sophiu Hansen og ísaks
Halim Al. Samkvæmt hæstarétt-
ardómi í Tyrklandi í forræðismáli
Sophiu Hansen á hendur ísak
Halim A1 vegna dætra þeirra er
kveðið á um að mæðgurnar megi
hittast mánuðina júlí og ágúst ár
hvert.
Að sögn Ólafs Egilssonar sendi-
herra snýst málið um það núna
ekki alvarleg. Sá sem slapp
ómeiddur var sá eini í ökutæk-
inu sem var í bílbelti.
Að öllum líkindum var um
of mikinn hraða að ræða miðað
við aðstæður, að sögn lögreglu.
Má ætla að ökumaður hafi ekki
náð beygjunni, sem er kröpp á
þessum gatnamótum. Bifreiðin
er talin mikið skemmd.
að þessi umgengnisréttur komist
í framkvæmd. „Til þess að styðja
aðgerðir til framkvæmdar á um-
gengnisréttinum sendi ráðuneytið
ítarlega greinargerð til tyrkneskra
stjórnvalda hinn 19. júní síðastlið-
inn þar sem gerð er grein fyrir
stöðu málsins og lögð mikil áhersla
á hve brýnt sé að umgengnisrétt-
urinn verði virtur núna í sumar.
Til þess að hnykkja enn fremur á
þessu sendi Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra frú Tansu Ciller
varaforsætisráðherra og utanrík-
isráðherra Tyrklands persónulegt
LANDGRÆÐSLUVÉLINNI Páli
Sveinssyni, sem er af gerðinni Dou-
glas DC-3, hlekktist á í flugtaki á
Sandárvelli við Blöndulón á Auð-
kúluheiði síðastliðinn laugardag.
Talið er að sprungið hafi á hægra
hjóli vélarinnar og við það hafi vél-
in farið út af brautinni. Hún fór svo
aftur inn á brautina, þvert yfir og
út af hinu megin. Þar rakst vinstri
vængur vélarinnar niður í brautina.
Við lauslegt mat Landgræðslunnar
eru afleiðingarnar þær að væng-
endi er skemmdur og hallastýri
skaddað.
„Ekki er um stórtjón að ræða
og þetta er í raun smávægilegt
miðað við það sem hefði getað gerst
ef flugmennirnir hefðu ekki sýnt
snarræði," segir Stefán H. Sigfús-
son, fulltrúi hjá Landgræðslustjóra,
sem séð hefur um flug Páls Sveins-
sonar siðan það hófst fyrir 25 árum.
Hann segir jafnframt að þetta
sé fyrsta óhappið sem Landgræðsla
ríkisins verði fyrir með þessa vél.
Búist er við að vélin verði komin
aftur í loftið eftir hálfan mánuð.
bréf fyrir síðustu helgi, en þau
hittust sem kunnugt er hinn 18.
febrúar síðastliðinn í Brussel þar
sem ráðherra okkar leitaði stuðn-
ings hennar við framgang máls-
ins,“ sagði Ólafur.
Hann bætti því við að utanríkis-
ráðuneytið hefði gert ráðstafanir
til að fá ráðherralista hinnar nýju
ríkisstjórnar Tyrklands og mundi
að honum fengnum taka afstöðu
til þess hvort kynna þyrfti málið
nýjum mönnum, en ráðuneytið
hygðist eins og áður fylgja þessu
máli fast eftir.
Sendi utanríkisráðherra Tyrklands
bréf vegna forræðismálsins
Viðskipti á Verðbréfaþingi íslands hafa aukist stórlega á fyrri hluta ársins
Hlutabréfavelta rúmum 5
milljörðum meiri en í fyrra
Hlutabréfaviðskipti á Verðbréfaþingi fsl.
fyrstu sex mánuði áranna 1996 og 1997
Milljónir króna
2.500
2.000
1.500
1.000
500
Markaðsverð bréfa
-Fjöldi verðbr.viðskipta I 0%/ í
Samtals:
7.211
milljónir
1996
Fyrstu sex mánuðina
samtals: 2.117 milljónir
m bj ui
J F M A M J
cos nSoEíoBnScm
'sf2ogir>5cr>5c\j5c\j
CDBœlNltolT-lN
J F M A M J
VELTA í viðskiptum með verðbréf
á Verðbréfaþingi íslands jókst
stórlega á fyrstu sex mánuðum
ársins miðað við sama tíma í fyrra.
Heildarviðskipti sem skráð eru á
þinginu námu alls rúmum 70 millj-
örðum króna frá áramótum til loka
júnímánaðar og urðu um 25 millj-
örðum kr. meiri en á sama tíma
í fyrra en þá var heildarveltan
54.496 milljónir kr. Velta hluta-
bréfaviðskipta jókst verulega á
fyrstu sex mánuðum ársins eða
um rúmlega 5 milljarða kr., úr
2.117 milljónum kr. á fyrri árs-
helmingi árið 1996 í 7.211 millj.
kr. frá áramótum til loka júní á
þessu ári.
Hér eru ekki meðtalin viðskipti
utan þingsins, s.s. hlutabréfavið-
skipti á Opna tilboðsmarkaðnum,
en Verðbréfaþingið hefur ekki eft-
irlit með viðskiptum á honum. Sl.
föstudag voru heildarviðskipti með
hlutabréf á OTM frá áramótum
orðin 2.340 milljónir kr. Saman-
lögð heildarvelta hlutabréfa á
Verðbréfaþingi og OTM frá ára-
mótum er því rúmlega 9,5 milljarð-
ar kr.
Skv. upplýsingum um veltu ein-
stakra tegunda verðbréfa, sem
fengust á Verðbréfaþingi íslands
í gær, kemur fram að velta hús-
bréfa hefur margfaldast miðað við
sama tíma í fyrra og var rúmir
3,8 milljarðar á fyrstu sex mánuð-
um ársins samanborið við um 637
milljónir kr. á fyrri árshelmingi í
fyrra. Kaup og sala húsnæðisbréfa
var 859 millj. kr. á fyrri árshelm-
ingi 1996 en 186 millj. kr. það sem
af er þessu ári. Velta ríkisbréfa
var um 5,3 milljarðar á fyrri árs-
helmingi í fyrra en 4,8 milljarðar
á sama tíma í ár og velta ríkis-
víxla var svipuð og í fyrra eða
rúmir 35 milljarðar. Nýjar tegund-
ir skammtímabréfa hafa verið
skráðar á þinginu, s.s. bankabréf
og bankavíxlar, en velta þeirra frá
áramótum var um 8,5 milljarðar
í júní dró nokkuð úr veltuaukn-
ingunni á Verðbréfaþingi en í ný-
liðnum mánuði var heildarvelta á
Verðbréfaþingi um 11,5 milljarðar
samanborið við 10,3 í sama mán-
uði 1996.
Hlutabréfaviðskipti tæpir
2,2 milljarðar í apríl
Hlutabréfaviðskipti á Verð-
bréfaþingi drógust verulega sam-
an í júni miðað við mánuðina á
undan en hlutabréfaviðskipti voru
þrátt fyrir það nærfellt tvöfalt
meiri í nýliðnum mánuði en í júní-
mánuði í fyrra eða rúmlega 663
milljónir samanborið við 384 millj.
í fyrra.
Mest urðu viðskipti með hluta-
bréf í mánuðunum frá febrúar og
út maímánuð eða um 1,2 milljarð-
ar í febrúar, rúmlega einn milljarð-
ur í mars og hámarki náðu við-
skiptin í apríl en þá voru skráð
viðskipti með hlutabréf fyrir 2.171
milljónir króna samanborið við 242
milljóna kr. skráð hlutabréfavið-
skipti á Verðbréfaþingi í aprílmán-
uði 'í fyrra.
Samfara stóraukinni veltu í
hlutabréfaviðskiptum á fyrstu sex
mánuðum þessa árs er fjöldi
skráðra viðskipta með hlutabréf
þrefalt meiri en í fyrra en saman-
lagður fjöldi viðskipta með hluta-
bréf á Verðbréfaþingi íslands var
5.837 á fyrra helmingi ársins sam-
anborið við 1.680 skráð viðskipti
á sama tímabili í fyrra.
Samfelldar verðhækkanir
fjórða árið í röð
Eiríkur Guðnason, stjórnarfor-
maður Verðbréfaþings íslands,
segir að á síðustu tveimur árum
hafi peningamarkaðurinn staðið
undir aukinni veltu á Verðbréfa-
þingi, fyrst og fremst vegna ríkis-
víxla og svo bankavíxla sem komu
á markaðinn undir lok seinasta
árs og má rekja stærstu fjárhæð-
irnar í veltu þingsins til viðskipta
með slík skammtímabréf.
Hins vegar hafi orðið greinileg
aukning í hlutabréfaviðskiptum
sem stafí af gífurlegum áhuga á
hlutabréfum. Á því séu ýmsar skýr-
ingar, ekki síst mikil verðhækkun
hlutabréfa á undanförnum árum.
Eiríkur segir þetta fjórða árið í röð
þar sem hefur orðið stöðug verð-
hækkun á hlutabréfum, sem hafi
hækkað um 25% árið 1994, um
35% árið 1995, um 60% í fyrra og
það sem af er þessu ári er verð-
hækkunin rúm 28%. „Þetta hvetur
fólk til að eiga viðskipti og fyrir-
tækin sem eru á þessum markaði
og geta selt bréf á góðu verði njóta
góðs af,“ segir Eiríkur.
f
f
I
í
L
t
f
i
i
k
i
■
<
i
(
(