Morgunblaðið - 18.01.1998, Síða 1

112 SIÐUR B/C/D/E
STOFNAÐ 1913
14. TBL. 86. ÁRG.
SUNNUDAGUR 18. JANÚAR 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Skemmdir
kannaðar
SLÖKKVILIÐSMAÐUR í Montr-
eal kannar frostskemmdir á svo-
nefndri lífhvolfsbyggingu í borg-
inni. Hluti borgarbúa er enn án
rafmagns 11 dögum eftir að
frostrigning eyðilagði rafveitur.
Frosthörkur eru enn í austan-
verðu Kanada og í gær var spáð
vaxandi frosti og áframhaldandi
snjókomu í norðaustanverðum
Bandaríkjunum en á þeim slóð-
um hefur kvartmilljón manna
verið án rafmagns í rúma viku.
Kastró vill
full torg
Ilavana. Reuters.
FÍDEL Kastró Kúbuleiðtogi flutti á
fóstudagskvöld sex stunda ávarp í
beinni sjónvarpsútsendingu þar
sem hann hvatti þegna sína til þess
að fylla öll torg og götur Havana
þegar Jóhannes Páll páfi kemur í
heimsókn til Kúbu næstkomandi
miðvikudag. Kastró sagði að sannir
byltingarsinnar myndu víst hejnra
ýmislegt frá páfa sem þeim geðjað-
ist ekki að en bað menn að hafa
engan byltingaráróður í frammi.
Reuters
Saddam
hótar að
hætta
samstarfí
Bagdad. Reuters.
SIRENUHLJÓÐ rauf kyrrðina í
Bagdad í írak í gær er þess var
minnst að þá voru sjö ár liðin frá
upphafí Persaflóastríðsins, sem
lyktaði með því að innrásarher
Iraka í Kúveit var gjörsigraður á
nokkrum vikum.
Saddam Hússein einræðisherra
flutti sjónvarpsávarp og hótaði að
slíta öllu samstarfi við Sameinuðu
þjóðirnar (SÞ) og stöðva allt vopna-
eftirlit af hálfu stofnunarinnar verði
viðskiptabanni á írak ekki aflétt
tafarlaust.
Þolinmæði á þrotum
Beindi hann einnig spjótum sín-
um að Bandaríkjamönnum, en að
sögn Williams Cohen, varnarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, er þolin-
mæði þeirra gagnvart írökum á
þrotum vegna stöðugra ögrana
þeirra í gai-ð SÞ og eftirlitssveita
stofnunarinnar, sem hafa það verk-
efni að leita uppi og eyða gjöreyð-
ingarvopnum Iraka.
Færeyskir stjórnmálamenn vilja endurskoða sambandið við Dani
Vilja fá aukna sjálfssljórn
Þórshöfn. Kaupmannaliöfn. Morgunblaðið.
NIÐURSTÓÐUR rannsóknar-
skýrslunnar um yfirtöku Færeyinga
á Færeyjarbanka hafa orðið til þess
að auka kröfur Færeyinga um aukna
sjálfsstjóm í eigin málum og skýrari
mörk í sambandinu við Danmörku.
Virðist almennur stuðningur meðal
stjómmálamanna í Þórshöfn við þá
tillögu Javnaðarflokksins að Lög-
þingið kjósi stjórnlaganefnd er geri
tillögur um nýja stjórnskipan er
leysi af hólmi heimastjórnarlögin frá
1948. Sjálvstýrisflokkurinn vill
reyndar ganga lengra og hyggst
leggja fram tillögu um að efnt verði
til þjóðaratkvæðis um fyrirkomulag
sambandsins við Dani fyrir árið
2002.
Marita Petersen, fyrrverandi lög-
maður, segir að fyrirkomulag heima-
stjómarmálanna sé úrelt og fullyrðir
að mál Færeyjabanka hefðu farið
öðra vísi með annarri stjórnskipan.
Hún segir að skýra verði efnahags-
legt samband ríkjanna og Færeying-
ar verði að fá að vera sjálfstætt ríki.
Bjami Djurholm, þingmaður
Fólkaflokksins, lýsir stuðningi við að
samband Færeyja og Danmerkur
verði endurskoðað en Edmund Joen-
sen lögmaður er ekki samþykkur því
og hefur birting rannsóknarskýrsl-
unnar ekki breytt þeirri afstöðu
hans.
Ábyrgðin hjá Nyrup
Fréttaskýrendur danskra fjöl-
miðla fjölluðu í gær, laugardag, um
rannsóknarskýrsluna um yfirtöku
Fæ'reyinga á Færeyjabanka, og vom
sammála um það, að endanleg
ábyrgð á meintri sviksemi Den
Danske Bank og óskilvirkni embætt-
ismanna hvfldi hjá Poul Nyrap
Rasmussen forsætisráðherra. Einna
harðast í gagnrýni sinni á Nyrup er
Information, en önnur blöð segja að
forsætisráðherra beri siðferðilega
ábyrgð og að boðskapur hans til
Færeyinga á fóstudag um einhvers
konar íjárbætur hafi verið vel við
hæfi.
í leiðara á forsíðu segir In-
formation að það sé neyðarlegt að
Nyrup skuli nú skjóta sér á bak við
embættismenn, sem hafi greinilega
álitið bankamálið snúast um pólitík
en ekki aðeins um efnahagsmál.
Embættismennirnir hefðu því ekki
álitið sig geta tekið málið fóstum
tökum, þar sem fundin yrði pólitísk
lausn.
Að mati blaðsins var Nyrap og
Mogens Lykketoft fjármálaráðherra
mest umhugað um að Den Danske
Bank slyppi sem best frá Færeyja-
banka, þótt þeir hefðu í raun verið í
sterkri aðstöðu tfl að þrýsta á
danska bankann. Togstreita ráð-
herranna hefði staðið milli þess að
ganga ekki of hart að danska bank-
anum og hins vegar að þurfa ekki að
láta Færeyinga hafa of mikla pen-
inga. Nú eins og þá reyndi stjórnin
að hylma yfir þennan þankagang. En
þótt frammistaða bankans og emb-
ættismanna sé ámælisverð sé þó
verst að Nyrup og félagar axli ekki
ábyrgð sína, heldur tali sig frá henni.
„Af ýmsum hagkvæmnisástæðum er
meirihluti þingmanna tilbúinn til að
taka því,“ segir blaðið.
Önnur blöð era vægari í dómum
sínum. Aktuelt, sem oft endurspegl-
ar skoðanir Jafnaðarmannaflokks-
ins, bendir á danska bankann sem
sökudólg. Skýrslan sé skelfilegt
dæmi um hvernig afdrifaríkai’
ákvarðanir séu teknar á ónógum for-
sendum. Hins vegar megi ekki líta
framhjá því, að kjarni málsins sé
eyðsla Færeyinga um efni fram, og
sú yfirsjón færeyskra stjómmála-
manna, að grípa ekki í taumana. Þar
við bætist þáttur danskra stjórna,
sem af kurteisi hafi ekki þorað að
láta Færeyjar tfl sín taka.
Danska stjórnin
vart í hættu
Af viðbrögðum er Ijóst að skýrslan
mun að öllum líkindum ekki leiða til
falls stjórnarinnar, en enginn vafi er
á að þingið mun samþykkja þungar
ákúrar á hendur Nyrup og
Lykketoft. Skýrslan inniheldur
dæmi um að þessir tveir ráðherrar
hafi gefið þingnefndum og þinginu
upplýsingar, sem telja má villandi,
en eins og Information bendir á
verður varla meirihluti til að fella
stjórnina.
Fólkið og
kvótinn
Siðferðileg álitamál
eru mér hugleikin
VERÐUMAÐ VERA
í TAKT VIÐ TÍMANN