Morgunblaðið - 23.06.1998, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Ofsarok
í Moskvu
Monica Lewinsky sögð
reiðubúin til játningar
Moskvu. Reuters. The Daily Telegraph.
OFSAROK olli miklum skemmd-
um í Moskvu aðfaranótt sunnu-
dags og kostaði átta manns lífið.
Veðurhamurinn stóð yfir í
skamma stund, aðeins um tíu
mínútur og kom borgarbúum,
þar með töldum veðurfræðingum
í opna skjöldu.
Vindhraðinn fór upp í 110 km
á klst. er mest var. Um 45.000 tré
rifnuðu upp með rótum, þök fuku
af um 300 húsum og skemmdir
urðu m.a. í Kreml í veðrinu. Yfir
120 manns slösuðust, bflar og
lausamunir skemmdust mikið og
rafmagn fór víða af.
Óvenju heitt hefur verið í
Moskvu, um 35 gráður undanfar-
inn hálfan mánuð. Júri Lúshkov,
borgarsljóri Moskvu, réðst
harkalega á veðurfræðinga, sem
vöruðu ekki við fárviðrinu fyrr
en of seint. Sagði hann sjón-
varpsstöðina CNN spá betur
veðrinu í Moskvu en rússneskir
veðurfræðingar. Er þetta í annað
sinn á þessu ári sem þeir fá á
baukinn frá borgarsljóranum,
sem vandaði veðurfræðingum
ekki kveðjurnar í aprfl sl. er snjó
kyngdi óvænt niður.
Washington. Daily Telegraph, Reuters.
MONICA Lewinsky mun vera
reiðubúin til að bera vitni fyrir
rannsóknarkviðdómi um að hún hafi
átt í kynferðislegu sambandi við Bill
Clinton, forseta Bandaríkjanna.
Þetta var í gær haft eftir heimilda-
mönnum sem tengjast samningavið-
ræðum sem nýir lögfræðingar
Lewinskys eiga nú í við Kenneth
Starr saksóknara. Hins vegar virð-
ist Lewinsky eftir sem áður ekki fá-
anleg til að veita vitnisburð sem
hægt sé að nota til að bendla hana
eða Clinton við lögbrot.
En það gæti komið forsetanum í
klemmu ef Lewinsky viðurkennir
opinberlega að hafa átt í kynferðis-
legu sambandi við hann, því hann
hefur lýst yfir: „Ég átti ekki í kyn-
ferðislegu sambandi við þessa
konu.“ Lewinsky er enn treg til að
greina frá því við hvaða aðstæður
hún skrifaði undir eiðsvama yflrlýs-
ingu um að hún hafí aldrei átt í slíku
sambandi við forsetann.
Rannsókn Starrs beinist að því
hvort Clinton og vinur hans, Vemon
Jordan, hafi reynt að fá Lewinsky
til að fremja meinsæri. Hefur hann
gefið í skyn að hann sé reiðubúinn
til að semja um framburð hennar.
En hann vill líka að hún játi sig seka
um einhvers konar afbrot sem
bendli hana við meint samsæri um
yfirhylmingu.
Starr vill játningu
Heimildamenn segja mikið ganga
á í samningaviðræðum lögmanna
Lewinskys við Starr. Faðir hennar,
Bemard, krefjist þess að hún
gleymi hrifningunni á Clinton og
komist þjá lagaflækjum með því að
segja skilmerkilega frá því sem
gerðist.
í ljósi þess að vitnisburður
Lewinskys gæti reynst forsetanum
skeinuhættur hafa lögfræðingar
hans tryggt sér aðstoð einka-
leynilögregluskrifstofunnar Inves-
tigative Group Intemational. Á
skrifstofan að „rannsaka fortíð
[Lewinskys] í þaula“, að því er Was-
hington Post greinir frá.
Rómantísk örvænting
Fyrrverandi lögfræðingur
Lewinskys gerði fimm tilraunir til
að semja við Starr um að hún bæri
vitni um samband við forsetann, en
ekkert varð úr því. Nýir lögmenn
hennar, Plato Cacheris og Jacob
Stein, sem sagðir em öllum hnútum
kunnugir í stjómkerfinu, gefa í
skyn að ef Starr sé ekki tilbúinn til
að semja geti þeir auðveldlega
tryggt LeWinsky sýknudóm fyrir
rétti, því kviðdómur sé ekki líklegur
til að dæma unga konu seka fyrir að
ljúga til um kynferðismál sín.
Fréttatímaritið US News &
World Report greindi frá því á
sunnudag að tveggja klukkustunda
segulbandsupptökur af samtölum
Lewinskys við vinkonu hennar,
Lindu Tripp, bendi til þess að
Lewinsky sé óstyrk. Hún virðist
„óöragg, afsakandi, viðkvæm, vælu-
leg og bamaleg", og „full róman-
tískrar örvæntingar"; virðist á
barmi áfalls og „með áráttukennda
þrá eftir því ómögulega".
Samkvæmt frásögn US News &
World Report benda upptökumar
til þess, að Lewinsky hafi fengið að-
stoð frá háum stöðum í Hvíta hús-
inu við að finna vinnu eftir starfs-
þjálfunardvöl sína þar á bæ, um
tveimur mánuðum áður en henni
var stefnt fyrir rannsóknardóminn í
máli Paulu Jones gegn forsetanum.
Þessar upplýsingar veikja til muna
eina þungvægustu ásökunina á
hendur Clinton í þessu máli, en hún
er sú að Vemon Jordan hafi veitt
Lewinsky fulltingi sitt í atvinnuleit-
inni sem kaup kaups fyrir að hún
lygi til um samband sitt við forset-
ann er hún var kölluð sem vitni í
Paulu Jones-rannsókninni.
Reuters
Breskir fjallgöngumenn á McKinley
Fastir á fjallinu
í fjóra daga
BJARGA tókst í gær tveimur
breskum fjallgöngumönnum sem
komust ekki niður af McKinley-
fjalli í Alaska með hugaðri aðgerð
bandarískra þyrluflugmanna.
Mennirnir höfðu verið strandaglóp-
ar í um 5.800 metra hæð frá því á
fimmtudag.
McKinley-fjall er 6.194 metra
hátt og lenti leiðangur sérþjálfaðra
breskra hermanna í vandræðum
vegna illviðris. Mennirnir tveir urðu
viðskila við hópinn er þeir féllu nið-
ur hættulegan gilskoming, sem
kallast því kaldhæðnislega nafni
,Austurlandahraðlestin“ vegna þess
hve margir asískir fjallgöngumenn
hafa látið lífið þar.
Slasaðist annar Bretanna í fall-
inu, sneri sig m.a. á ökkla, en hinn
slapp ómeiddur. Þeir vora hins veg-
ar matarlausir og ekki með talstöð.
Á sunnudagskvöld tókst að varpa
matarbirgðum og talstöð til þeirra
úr þyrlu er veðrið gekk niður. Þá
hafðist uppi á fjórum félögum
mannanna og náðust þeir um borð í
þyrluna. Þeir höfðu lent í vandræð-
um neðar í gilinu, einn var tvífót-
brotinn og annar slasaður á höfði.
Ennfremur tókst að bjarga banda-
rískum göngumanni sem þjáðist af
hæðaveiki.
Með þyrlu sérútbúinni til flugs í
mikilli hæð tókst svo í gærkvöldi að
ná strandaglópunum tveimur niður
af fjallinu. Slasaði maðurinn, Carl
Bougard, var kalinn á báðum fótum
en hinn, Martin Spooner, var heill
heilsu eftir volkið, samkvæmt upp-
lýsingum lækna á héraðssjúkrahús-
inu í Anchorage, þangað sem farið
var með mennina strax eftir björg-
unina.
Þýzk stjórnvöld kæra
tóbaksauglýsingabann
Bonn. Reuters.
ÞYZK stjómvöld upplýstu í gær að
þau áformuðu að höfða mál fyrir
Evrópudómstólnum til að fá
ákvörðun Evrópusambandsins
(ESB) um að banna allar tóbaks-
auglýsingar hnekkt.
Talsmaður þýzka efnahagsmála-
ráðuneytisins sagði að málsóknin
yrði byggð á þeim rökum, að
stefnumótun í heilbrigðismálum
falli undir lögsögu aðildarríkjanna,
en ekki yfirþjóðlegar stofnanir
ESB.
Talsmaðurinn bætti við að það
væri skoðun þýzkra stjómvalda að
auglýsingabannið bryti á tjáning-
arfrelsinu og rétti fyrirtækja til að
nota vöramerki sín að vild.
I atkvæðagreiðslu um tóbaks-
auglýsingabannið í ráðherraráði
ESB í febrúar sl. náðist tilskilinn
meirihluti fyrir setningu þess, þótt
Þjóðverjar hefðu verið mótfallnir
því. Bannið á að taka gildi í skref-
um á næstu þremur áram, með ör-
fáum undantekningum, svo sem
Formúlu-1 kappakstrinum, en
keppnisliðin fá lengri frest til að
segja upp kostunarsamningum við
tóbaksfyrirtækin, eða allt til ársins
2006.
Ekki mótsögn
Talsmaður þýzka heilbrigðis-
ráðuneytsins vísaði því á bug að
mótsögn fælist í hinni áformuðu
málsókn gegn tóbaksauglýsinga-
banninu og viðleitni ráðuneytisins
til að hvetja framleiðendur áfengra
drykkja til að auglýsa minna.
„Hvað varðar tóbaksauglýsingar
snýst málið um það, hvort ESB
hafi lögsögu til að setja bann eða
ekki,“ sagði talsmaður heilbrigðis-
ráðuneytisins í Bonn. Hann bætti
við að enn stæðu yfir viðræður
ráðuneytisins við fulltrúa áfengis-
iðnaðarins og sjónvarpsstöðva um
sjálfskipaðar takmarkanir á áfeng-
isauglýsingum.
Viðskiptafulltrúi Bandarfkjastj órnar á fundi í Japan
Segir að efnahagsað-
gerðirnar dugi ekki
Kuching, Tókýó. Reuters.
CHARLENE Barshefsky, við-
skiptafulltrúi Bandaríkjastjómar,
sagði í gær að boðaðar efnahags-
aðgerðir stjómarinnar í Japan
væru skref í rétta átt en myndu
ekki duga til að rétta efnahaginn
við.
Barshefsky sagði þetta á fundi
með háttsettum embættismanni
alþjóðaviðskipta- og iðnaðarráðu-
neytis Japans í Tókýó í gær.
Japanska stjórnin hefur ákveð-
ið að verja 16 billjónum jena, um
8.000 milljörðum króna, til að
örva efnahaginn, en Barshefsky
sagði að það myndi ekki duga því
gera þyrfti breytingar á fjármála-
kerfinu og opna japönsku mark-
aðina.
Koichi Kato, framkvæmdastjóri
Frjálslynda lýðræðisflokksins,
sem er við völd í Japan, sagði í
gær að flokkurinn hygðist ákveða
8. júlí til hvaða aðgerða yrði gripið
í því skyni að leysa vanda bank-
anna sem hefur kynt undir fjár-
málakreppunni í Japan. Kato
sagði að m.a. væri gert ráð fyrir
því að stofnaður yrði sérstakur
banki sem ætti að hlaupa undir
bagga með fyrirtækjum, sem hafa
staðið í skilum, ef bankar þeirra
yrðu gjaldþrota vegna uppstokk-
unar á bankakerfinu.
Gengi jensins lækkaði gagnvart
dollarnum í gær eftir fund hátt-
settra embættismanna frá sjö
helstu iðnríkjum heims og ellefu
Asíuríkjum í Tókýó á laugardag. í
yfirlýsingu embættismannanna
voru ekki boðaðar neinar aðgerðir
til að styrkja jenið og aðeins var
sagt að nauðsynlegt væri fyrir
Japan, Asíu og eftiahag alls heims-
ins að Japanir gerðu úrbætur á
bankakerfinu, ykju neysluna
heima fyrir til að tryggja hagvöxt
og opnuðu markaði sína.
Ekki
allrameinabót
Embættismennirnir fógnuðu að-
gerðum seðlabanka Bandaríkj-
anna og Japans til að styrkja jenið
en hagfræðingar í Tókýó sögðu í
gær að sterkt jen væri ekki allra-
meinabót fyrir efnahag og gjald-
miðla annarra Asíuríkja.
Hagfræðingar spáðu því enn-
fremur að það myndi taka mörg ár
að stokka upp í japanska banka-
kerfínu. „Til þess þurfa þeir að
verja miklum peningum og taka
erfiðar ákvarðanir. Fjármálastofn-
anir gætu orðið gjaldþrota og fólk
mun missa atvinnuna," sagði Brian
Waterhouse, fjármálasérfræðing-
ur verðbréfafyrirtækisins HSBC
Securities.