Morgunblaðið - 18.07.1998, Blaðsíða 26

26 LAUGARDAGUR 18 . JÚLÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANÐI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
AREIÐANLEIKI
FJÖLMIÐLA
IMorgunblaðinu í gær var skýrt frá niðurstöðum nýrrar
könnunar, sem Gallup hefur gert um áreiðanleika
fréttamiðla. Samkvæmt þessari könnun telja 83,4%
þeirra, sem spurðir voru, að Morgunblaðið sé áreiðanleg-
ur fjölmiðill. Athyglisvert er, að þeim hefur fjölgað veru-
lega á einu ári, sem eru þessarar skoðunar. I sambæri-
legri könnun, sem gerð var fyrir ári, töldu 78,4%, að
Morgunblaðið væri áreiðanlegur fréttamiðill.
í þessari könnun eins og öðrum, sem gerðar hafa verið
um sambærilegt efni, kemur fram, að flestir telja, að rík-
isfjölmiðlarnir séu áreiðanlegir fréttamiðlar. Ríkisútvarp-
ið að mati 94,1% þeirra, sem spurðir voru, og ríkissjón-
varpið að mati 93% þátttakenda í þessari könnun.
Þessi munur á Morgunblaðinu og ríkisfjölmiðlunum
kemur ekki á óvart. Fólk hefur ríka tilhneigingu til að líta
svo á, að ríkisfjölmiðlarnir séu algerlega hlutlausir og
hafnir yfír deilur og átök í þjóðfélaginu. Þeir lýsa heldur
engum skoðunum á mönnum og málefnum. Morgunblaðið
tekur hins vegar dag hvern afstöðu til þeirra mála, sem
efst eru á baugi hverju sinni og lýsir skoðunum sínum,
sem menn eru sammála eða ósammála eftir atvikum.
Þegar horft er til þessa svo og hins að Morgunblaðið
hefur í áratugi verið í miðju þjóðfélagsátaka, sem stund-
um hafa verið gífurlega mikil og djúpstæð, er það
ánægjulegur vitnisburður fyrir blaðið, að svo stór hluti
þjóðarinnar skuli líta svo á, að blaðið sé áreiðanlegur
fréttamiðill. Þetta er áreiðanlega m.a. árangur af þeirri
miklu áherzlu, sem blaðið hefur um langt skeið lagt á að
fara rétt með staðreyndir og biðjast óhikað afsökunar, ef
um ranghermi er að ræða. Jafnframt hefur Morgunblaðið
talið miklu skipta að blanda á engan hátt saman frétta-
flutningi og skoðunum. Þær skoðanir, sem Morgunblaðið
setur fram, birtast einvörðungu í ritstjórnargreinum, þ.e.
í forystugreinum og Reykjavíkurbréfum, en þeim er
aldrei blandað saman við fréttir blaðsins.
Auk þessa má ætla að sú stefna blaðsins að vera opinn
vettvangur fyrir skoðanaskipti fólksins í landinu, og gildir
þá einu hvar í flokki menn standa, eigi líka ríkan þátt í því
að yfírgnæfandi meirihluti landsmanna lítur á blaðið sem
áreiðanlegan fjölmiðil. Stundum reynir mjög á þolrifín í
sambandi við birtingu greina eftir einstaklinga utan
blaðsins. í nafni tjáningarfrelsis leitast Morgunblaðið
hins vegar við að teygja sig eins langt og nokkur kostur
er í mati á því hvað telst birtingarhæft. Um það verða
menn aldrei sammála. Sumum finnst ritstjórn Morgun-
blaðsins ganga of langt í þessum efnum, aðrir telja, að
ekki sé nógu langt gengið.
Kjarni málsins er þó sá, að almenningur á Islandi hefur
sannfærzt um, að hvað sem líður stjórnmálaskoðunum
eigi fólk greiðan aðgang að því að koma skoðunum sínum
á framfæri á síðum Morgunblaðsins. Þessi opna blaða-
mennska á áreiðanlega sinn þátt í því að tæplega 84%
landsmanna líta á Morgunblaðið sem áreiðanlegan frétta-
miðil.
" ‘ ^*' ,

FERÐAMENN í heimsókn á Listasafni Islands gaumgæfa bækur um íslenska myndli
Islenskur
sumarkokk-
teill að hætti
listasafnanna
f SAL abstrakt verka frá um 1950 1
menn m.a. verk eftir Finn Jói
S
I hinum stóru listasöfnum höfuðborgarinnar,
-----------7-------------------------------
Listasafni Islands og Listasafni Reykjavíkur
á Kjarvalsstöðum, hafa nú verið opnaðar
sumarsýningar sem ætlað er að gefa nokkra
mynd af þróun íslenskrar myndlistar með
sýnishorni af verkum í eigu safnanna frá
ýmsum tímabilum, allt frá lokum síðustu ald-
ar til verka síðustu ára. Huldu Stefánsdótt-
ur lék forvitni á að heyra álit safngesta á því
sem þar ber fyrir augu.
UMRÆÐUHÆTTIR
Á ÍSLANDI
Það er svo annað mál, að þeir sem taka þátt í opinber-
um umræðum m.a. með skrifum í Morgunblaðið
mættu gjarnan líta í eigin barm og spyrja sjálfa sig, hvort
það þjóni málstað þeirra ekki betur að temja sér meiri
hófsemd í orðum. Stóryrðin í aðsendum greinum og bréf-
um til blaðsins hafa aukizt á seinni árum. Greinahöfundar
ganga lengra en áður í gagnrýni og beinum árásum á
nafngreinda einstaklinga.
Er þetta nauðsynlegt? Getur fólk ekki skiptzt á skoð-
unum á málefnalegan hátt án þess að hafa uppi gífuryrði
og eitraðar athugasemdir um náungann? Auðvitað ná þeir
mestum árangri, sem takast á við andstæðinga sína um
málefni en ekki með persónulegu skítkasti.
Þótt Morgunblaðið gangi langt í birtingu aðsendra
greina í nafni tjáningarfrelsis er það vissulega ósk rit-
stjórnar blaðsins að greinahöfundar gæti meira hófs í
orðum en þeir hafa gert um skeið.
HVAÐ þýðir þetta „án tit-
ils“? spyr finnsk ferða-
kona blaðamann þar sem
hún situr ásamt vinkonu
sinni fyrir framan einn sýningarsal-
inn í Listasafni íslands. „Þetta
stendur svo víða við verkin.“ Og Eila
Pikás og Kyllikki Matikainen eru
sammála um að merkingamar við
verkin mættu líka vera á ensku. Þar
sem þær sátu og tuggðu karamellur
sér til hressingar veltu þær fyrir sér
öllum þessum titillausu verkum á
efri hæð safnsins - komust að þeirri
niðurstöðu að þau væru helst til of
framúrstefnuleg fyrir þeirra smekk.
„En 10 daga dvöl okkar á Islandi
hefur í einu orði sagt verið stórkost-
leg. Þetta er fallegt land eins og
landslagsmálverkin gömlu endur-
spegla en það eru tvímælalaust þau
verk hér á sýningunni sem höfða
mest til okkar,“ sagði Kyllikki.
Þeir gestir sem rætt var við í
heimsókn á sumarsýningu Lista-
safns íslands virtust allir á sama
máli og þær fínnsku. „Það gefur
landslagssýn íslenskra listmálara
enn meira vægi að hafa ferðast um
landið og upplifað mótíf þeirra með
eigin augum,“ segir Jane Connell frá
Englandi. „Svona er Island,“ bætir
hún við og bendir á málverk Kjar-
vals af Mosa við Vífilsfell. Safnið
leitast þó við að gefa heilsteyptari
mynd af íslenskri myndlistarsögu en
svo að sýna einungis verk frumherj-
anna. Sýningunni er skipt niður í
fjögur tímabil og í fyrsta salnum er
að finna dæmi um náttúrurómantík
málara sem lögðu grunninn að ís-
lenskri landslagshefð, eins og Þórar-
inn B. Þorláksson, Ásgrímur Jóns-
son, Jón Stefánsson, Jóhannes S.
Kjarval, Júlíana Sveinsdóttir, til
ljóðræns raunsæis Gunnlaugs Blön-
dals, Gunnlaugs Scheving og Snorra
Arinbjamar ásamt áhrifum ex-
pressíónismans, ekki síst í verkum
Finns Jónssonar. Þó að málverkið
MEÐAL þess sem er að fínna á sýnii
tugnum er
skipi stóran sess á sýningunni þá
eru þar einnig höggmyndir, m.a. eft-
ir Einar Jónsson, Nínu Sæmundsson
og Ásmund Sveinsson sem leiðir
gesti fram til abstraktlistar ásamt
Gerði Helgadóttur og Sigurjóni
Ólafssyni, og óumdeilanlegum for-
vígismanni stefnunnar hér á landi
Svavari Guðnasyni. Frá fulltrúum
geómetríunnar, Þorvaldi Skúlasyni
og Karli Kvaran snúast áherslur til
hins ljóðræna abstrakts í verkum
Guðmundu Andrésdóttur, Nínu
Tryggvadóttur, Jóhannesar Jóhann-
essonar og Kristjáns Guðmundsson-
ar. „Ég hafði satt best að segja ekki
gert mér grein fyrir hvað við eigum
mikið af stórgóðum myndlistar-
mönnum," segir Sjöfn Lárusdóttir
sem hefur búið í Danmörku frá 18
ára aldri og var sér lítt meðvitandi
um íslenska listasögu þar til nú að