Morgunblaðið - 03.09.1998, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Tímarit
• ÍSLENSK bókaskrá fyrir ár-
ið 1997 er á vegum Landsbóka-
safns Islands - Háskólabóka-
safns. Þar er skráð öll bókaút-
gáfa þess árs. Henni fylgir tölu-
legt yfirlit um bókaútgáfu árs-
ins. Samkvæmt því komu 1.652
rit út á árinu 1997. Það er 140
rita aukning miðað við næsta ár
á undan. Einnig er í ski'ánni
ski'á um ný blöð og tímarit sem
hófu útkomu 1997, og skrá um
landakort.
Bókaskránni fylgir ennfrem-
ur Islensk hljóðritaskrá, 89
blaðsíðna rit, þar sem skráð er
með nákvæmum hætti allt efni
sem gefíð er út á hljómplötum,
geislaplötum og snældum. Slík-
um gögnum fækkaði lítið eitt
milli áranna 1996 og 1997, en
hafði fjölgað mjög næstu ár þar
á undan.
Efni beggja ritanna er í
tölvukerfinu Gegni. Ritstjóri er
Hildur G. Eyþórsdóttir. Hún er
einnig höfundur greinar í árs-
riti bókasafnsins, Ritmennt, 2.
árg. 1997, þar sem fjallað er um
íslenska bókaútgáfu í 30 ár,
1967-1996, og birtar um hana
tölulegar upplýsingar eftir ár-
umog efniviðum.
Islensk bókaskrá fyrir árið
1997 er 230 bls. íið stærð. Hún
er seld, ásamt Islenskri hljóð-
ritaskrá, í áskrift og í lausasölu
og er m.a. fáanleg í afgreiðslu
safnsins í Þjóðarbókhlöðu. Hið
sama gildir um ársrit safnsins,
Ritmennt.
Sýningum
lýkur
Listasafn íslands
SUMARSÝNINGU Listasafns
Islands lýkur nú á sunnudag, 6.
september.
Með sýningu þessari er stikl-
að á stóru í íslenskri listasögu
frá upphafi aldarinnar fram á
síðustu ár, og fyllir sýningin
alla sali safnsins. Mikil aðsókn
hefur verið að sýningunni í allt
sumar, og hefur hún einkum
notið vinsælda á meðal erlendra
ferðamanna. Með sýningu þess-
ari gefst einstakt tækifæri til að
kynnast fjölbreytileikanum í ís-
lenskri myndlist á þessari öld,
þótt hið sögulega yfírlit sé óhjá-
kvæmilega ágripskennt vegna
takmarkaðs rýmis í húsnæði
Listasafnsins, segir í fréttatil-
kynningu.
Öll verkin á sýningunni eru í
eigu Listasafns Islands. Næsta
sýning í húsakynnum Lista-
safns íslands verður „Draum-
urinn um hreint form“, yfirlits-
sýning um geometríska
abstraktlist á Islandi á 6. ára-
tug aldarinnar, og verður hún
opnuð 11. september næstkom-
andi.
MYmiST
Nýlislasafniö
HRAFNHILDUR ARNARDÓTTIR,
FINNUR ARNAR, DANÍEL Þ. MAGNÚSSON,
JUAN GEUER
Opið alla daga nema mánudaga milli 14-18.
Til 6. september.
Finnur Arnar
I Nýlistasafninu standa nú yfir fjórar einka-
sýningar (þegar Nýlistasafnið er annars vegar
þá er „einkasýning" ansi teygjanlegt hugtak).
Fyrstan skal nefna Finn Arnar sem sýnir í
Gryfju. Sýning hans ber yfirskriftina „Eitt
verk í þremur þáttum", sem setur mann strax
í nokkurn vanda, því þættirnir þrír koma
manni fyrir sjónir sem þrjú aðskilin verk.
Fyrirferðarmest er myndröð af litlum
styttum eða líkneskjum, af meðlimum
poppsveitarinnar PPPönk, og við hverja
styttu er stuttur texti, þar sem hver meðlim-
ur lýsir viðhorfum sínum til lífs og starfs,
vonum og þrám. Skammt frá er stöpull með
listaverkabók með myndum af málverkum
ítalska síðendurreisnarmálarans Titians. Inni
í bókinni eru úrklippur af dönsurum og á for-
síðu er mynd af bandaríska listamanninum
Jeff Koons. Sá hluti verksins er eins og gáta,
vísbending sem áhorfendum er ætlað að ráða
í, án þess að það sé sýnileg ástæða fyrir því
að vera svona dularfullur. Sérstaklega þegar
haft er í huga að Finnur kemur sér venjulega
beint að efninu. I þriðja lagi er ljósmynd af
aldraðri konu, Helgu Stefánsdóttur, sem
stendur í eldhúsinu hjá sér og fyrir neðan er
texti, ekki ósvipaður þeim sem er að finna við
myndir tónlistarfólksins.
Viðfangsefni Finns er venjulegt fólk, líf
þess og aðstæður. Hann leyfir staðreyndun-
um að tala án þess að færa í stílinn eða reyna
að lýsa eigin sýn á fólkið, heldur setur hann
sig í hlutverk hins hlutlausa skrásetjara.
Það má reyndar sjá sterka tilhneigingu hjá
listafólki, sem hefur verið að koma fram á
undanfómum árum, að beina athyglinni frá
„vandamálum listarinnar" yfii' á „vandamál
fólksins“, að fá listina til að fást við þá hluti sem
við að öllu jöfnu erum að fást við í okkar daglega
lífi. Kannski er hér á ferðinni eitthvert afbrigði
af raunsæi, í þeim skilningi, að nota listina til að
komast í jarðsamband við jámkaldan raunvem-
leikann, bak við þá fegruðu ímynd sem okkur
birtist af samfélaginu í fjölmiðlum og auglýsing-
um.
En það er erfitt að átta sig á því hvað rekur
Finn áfram, bak við grímu hlutleysisins. Er
þetta gert í siðferðilegu skyni, listin í þjónustu
góðs málstaðar, opna augu okkar fyrir hlutskipti
samborgara, eða er hann að gera þetta sem and-
spyrnu við það sem mætti lýsa sem fagurkera-
hætti og draumlyndi rómantískra listamanna,
sem em úr tengslum við vemleikann utan listar-
innar?
Þrátt fyrir að verk Finns fjalli um líf fólks
með þeirra eigin orðum, þá er ekki að finna
mikla persónulega nánd, þau era ekki líkleg til
að vekja samkennd. Enda er ekkert í verkunum
sem bendir til slíkrar samkenndar af hálfu lista-
mannsins.
Hrafnhildur Arnardóttir
I forsal á neðstu hæð sýnir ung listakona sem
útskrifaðist úr framhaldsnámi úr School of Visual
Arts í New York fyrir tveimur ái-um. Þetta er
fyrsta einkasýning hennar síðan þá, en auk þess
hefur hún sýnt allnokkuð á samsýningum í New
Islenskir
draumar,
ættir og
htísgögn

HUSGAGNASKULPTUR eftir Daníel Þ.
Magnússon í SÚM sal.
York og Reykjavík. Ég þekki því lítið til hennar
verka. A langvegg er fjöldinn allur af andlitsteikn-
ingum og á stalli í salnum er ættfi'æðibók, niðjatal
hjónanna Böðvars Magnússonar og Ingunnar
Eyjólfsdóttur á Laugarvatni. Enda kallar Hrafti-
hildur sýninguna „Laugarvatnsættin“, sem hún
sjálf tilheyrir, og em andlitsmyndimar sjálfsagt af
skyldfólki hennar. Teikningamar- era gerðar af
viðvaningslegu og allt að því bamalegu hand-
bragði, í samræmi við sannan nýlistastíl, enda er
það algert tabú að sýna að maður getur verið
flinkur teiknari, vegna þess að - ja, hvers vegna?
Sýning Hrafnhildar er einnig dæmi um það
hvernig listafólk hefur verið að finna snertiflöt
milli listarinnar og hugðarefna hversdagsins. Og
það er fátt sem íslendingar hugsa meira um en
fjölskylduna, ættingjana, ættfræði og vina-
tengsl. Hvað hina listrænu útfærslu varðar þá
átta ég mig ekki á hvort sýningin er sprottin af
áhuga á teikningu, eða hvort teikningarnar em
sá miðill sem hún brúkar í þetta sinn til að fjalla
um hið íslenska menningarlandslag. Það verður
áhugavert að fylgjast með hvaða leið Hrafnhild-
ur velur, í samhengi við aðrar hræringar sem
eiga sér stað meðal ungra myndlistarmanna.
Daníel Þ. Magnússon
Sýning Daníels í SÚM salnum er jafnframt
nokkurs konar innsetning, eða réttara sagt inn-
rétting, því einna líkast er að hann hafi útbúið
þar vistarvem með húsgögnum: rúmstæði, borð
með tveimur stólum, trébekk og myndir á veggj-
um.
Kalla má verk Daníels húsgagnaskúlptúra,
þrívíð verk í líki húsgagna. Ekki er óþekkt að
listamenn geri húsgögn að viðfangsefni í skúlp-
túr. Þetta byrjaði líklega fyrir alvöm með popp-
listinni, þegar listamenn fengu áhuga á öllum
hliðum neyslumenningar. Bandaríski listamaður-
inn Richard Ai'tschwager gerði húsgagnaskúlpt-
úra á sjöunda ái'atugnum, þar sem hann notaði
gjaman gerviefni, sem farið var að nota í fjölda-
framleidd húsgögn, eins og plasteftirlíkingai' af
spónlögðum við. A níunda áratugnum vora
nokkrir áhugaverðir listamenn sem fengust við
húsgagna- og innréttingaskúlptúra. Siah Ar-
majani gerði verk sem sóttu innblástur í hefð-
bundinn amerískan arkitektúr og trésmíði, og
Scott Burton gerði mjög sérstæð verk sem
vora á mörkum húsgagna og skúlptúrs.
Það sem hefur verið sérstætt við verk Dan-
íels er andi hins íslenska heimilis sem gegn-
sýrir spýturnar, án þess að hann sé með ein-
hverjar beinar stílstælingar. Skemmtilegt
dæmi um þetta era landslagsmyndirnar fjór-
ar á sýningunni. Ekki nóg með að hann geri
landslagsmyndina að mublu-skúlptúr, heldur
er landslagið í myndunum nokkurs konar
mubla líka.
Allar myndirnai' bei'a vott um hagleik Dan-
íels og hvað hann leggur mikið upp úr fag-
mennsku í smíðinni, og því að skila góðum
smíðisgrip úr vönduðum efnivið.
Að þessu sinni er Daníel upp á sitt besta
með heildstæða og jafna sýningu.
Juan Geuer
í Bjarta og Svarta sal sýnir kanadískur
listamaður að nafni Juan Geuer. Ekki minnist
ég þess að hafa heyrt hans getið, en hann
mun vera kominn yfir áttrætt og á að baki lit-
ríka fortíð. Hann er hér staddur sem leiðbein-
andi á alþjóðlegu sumarnámskeiði og var boð-
ið að sýna í Nýlistasafninu af því tilefni.
Það er engin ellimerki að finna á list Geuers
og þessi verk gætu hæglega verið eftir mun
yngri mann. Mér skilst að hann hafi einkum
verið að leita að sköran milli vísinda og lista.
Það sést m.a. á því að verkin era sett saman
úr ýmiss konar búnaði, statífum og speglum, sem
minna óbeint á vísindalegar mælingar. Það er
sérstaklega verkið í Svarta sal, „Mannvirkur
jarðskjálftamælir“, sem vekur athygli, en þar
hefur hann komið fyrir tækjabúnaði sem nemur
minnstu hreyfingu. Tækið sendir frá sér rauðan
leysigeisla sem endurvarpast af speglum á vegg-
inn og myndar þar mjóa rák. Rákin breytist og
hreyfist eftir því sem áhorfandinn hreyfir sig um
herbergið. Einfalt og fallegt verk sem verður
dulúðlegt vegna myrkursins.
Af sýningunni að dæma er Geuer býsna at-
hyglisverður listamaður, en því miður fer þetta
tækifæri til að kynna íslenskum sýningargestum
verk hans fyrir ofan garð og neðan. Verkin era
ekki merkt, fyrir utan að við innganginn að
Svarta sal stendur aðeins titill verksins „Mann-
virkur jarðskjálftamælir". Við hin tvö stendur
ekkert, hvorki nafn höfundar, titill verks né ár -
þau gætu þess vegna verið eitt og sama verkið.
Engar upplýsingar er að hafa á íslensku um
Geuer og list hans. f dreifibréfi Nýlistasafnsins
(sem sent er út sem boðskort) er stutt æviágrip
(á ensku) og í setustofunni var mér bent á nokk-
ur ljósrit á ensku. Þetta nægir engan veginn og
svona vinnubrögð era Nýlistasafninu ekki til
sóma, og óvirðing við listamanninn og safngesti.
En þetta er því miður ekkert einsdæmi og
fistandið virðist síst fara batnandi.
Gunnar J. Arnason
Léttir
meðfærilegir
viðhaldslitlir.
Avallt fyrirliggjandi.
Góð varahlutaþjónusta.
Þ. ÞQRGRÍMSSON & C0
Stou)
A undan timanum
i 100 ár.
fyrir
steinsteypu.
Ármúla 29, sími 553 8640
FYRIRU6GJMDI. GÖLFSLÍPIVÉLIR - RIPPER ÞJÖPPUR - DJELUR
- STEYPUSI6IR - NRERIVÉLIR - SI6IRBLÖB - Vönriui framleiisla.
Brúðhjón
Allur borðbúnaður - Glæsileg gjaíavara - Briiðhjónalistar
VERSLUNIN
Laugeivegi 52, s. 562 4244.
Sungið í
minningu
móður
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
ERLA Þórólfsdóttir, Hulda Björg Garðarsdóttir og Guðrún Jóhanna
Jónsdóttir, á tónleikum í Stykkishólmskirkju ásamt undirleikara sín-
um William Hancox frá London.
Stykkishólmi. Morgunblaðið.
ÞRJÁR ungar sópransönkonur,
Erla Þórólfsdóttir, Guðrún Jó-
hanna Jónsdóttir og Hulda Björg
Garðarsdóttir, héldu tónleika í
Stykkishólmskirkju 29. ágúst sl.
ásamt undirleikaranum William
Hancox frá Englandi.
Tónleikarnir áttu sína forsögu.
Erla Þórólfsdóttir er fædd í Stykk-
ishólmi og ólst hér upp fyrstu árin.
Hún er dóttir hjónanna Huldu
Þórðardóttur og Þórólfs Ágústs-
sonar. Hún hefur lengi haft áhuga
á að koma hingað og halda tón-
leika og Ieyfa Hólmurum að heyra
hvað hún hefur verið að læra á
undanförnum árum. I vor ákvað
hún að slá til og fékk tvær vinkon-
ur sínar til liðs við sig. Hulda,
móðir Erlu, dó í fyrra og tileinkaði
hún móður sinni þessa tónleika.
Stúlkurnar þrjár hafa allar lært
söng á Islandi og lokið prófum, en
undanfarin ár verið í framhalds-
námi í söng í London. Hafa þær
Erla og Guðrún stundað m.a. nám
við Trinity College of Music og
Hulda Björg við Royal Academy of
Music. Undirleikari þeirra kemur
frá London, en hann starfar sem
undirleikari við nokkra söngskóla
og hefur leikið undir hjá þeim í
náminu.
Þær sungu íslensk lög og er-
lendar aríur. Dagskráin var fjöl-
breytt og skemmtileg og söngur
þeirra hljómaði fallega í Stykkis-
hólmskirkju.