Morgunblaðið - 09.04.1999, Síða 25

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 9. APRÍL 1999 25
ÁRÁS NATÓ Á JÚGÓSLAVÍU
Haxhiu ekki látinn eins og talið var
Frétti um eigin
„dauðdaga“ i
sj ónvarpsfréttum
Lundúnum. Reuters.
BATON Haxhiu, ritstjóra dag-
blaðsins Koha Ditore, bárust
fregnir í sjónvarpi um eigin
dauðdaga í lok marsmánaðar
þar sem hann fór huldu höfðu í
rakri kjallaraíbúð í Pristina,
höfuðstað Kosovo. I
samtali við frétta-
stofu Reuters í
Lundúnum sagði
hann frá reynslu
sinni, flóttanum frá
Kosovo og vonum
sínum um að íbúar
Kosovo fái von
bráðar að snúa til
sínsheima.
„Eg trúði ekki
eigin eyrum. Eg
stökk á fætur og
fór að ganga um
gólf og velti því
fyrir mér hvað
væri til ráða. Ég
hafði áhyggjur af
því hvernig eiginkona mín og
foreldrar myndu bregðast við
fréttunum um andlát mitt.“
„En eftir því sem atburðirnir
urðu skýrari í huga mér, varð
mér ljóst að mér væri ef til vill
betur borgið ef allir héldu að ég
væri dáinn. Það varð því ofan á
að ég sagði ekkert og hélt
áfram að vera í felum.“
Meðal Kosovo-Albana nýtur
hinn 32 ára gamli Haxhiu virð-
ingar og er vel þekktur fyrir
hispurslausa umfjöllun sina um
átökin í Kosovo.
Einmitt vegna þessa hefur
Haxhiu þurft að þola stöðugar
árásir af hálfu serbneskra yfir-
valda, ekki síst eftir að Atlants-
hafsbandalagið (NATO) hóf
loftárásir sínar.
Talsmenn NATO, Alþjóðlega
fréttastofnunin í Vín (IPI) ofl.
skýrðu frá því ekki alls fyrir
löngu að Haxhiu, ásamt fjórum
öðrum albönskum mennta-
mönnum, hefði verið numinn á
brott og tekinn af lífí, eftir að
hafa verið viðstaddur útför lög-
fræðingsins Bajram Kelmendi
og tveggja sona hans, 28. mars
síðastliðinn.
Haxhiu sagðist ekki skilja
hvers vegna menn hefðu talið
hann af, en e.t.v hefði það ýtt
undir sögusagnirnar að hann
hafði sést í fylgd Kelmendis
sama dag og hann var myrtur.
Frá þessu augnabliki
erum við hjón
Haxhiu faldi sig í kjallaran-
um svo dögum skipti á meðan
Pristina var lögð í rúst. Ser-
bneskar hersveitir brenndu á
kerfísbundinn hátt verslanir,
veitingahús og skrifstofur sem
voru í eigu Kosovo-Albana og
létu greipar sópa um heimili
þeirra og fyrirtæki.
Á sama tima sprengdi NATO
hernaðarskotmörk í borginni
og í nágrenni hennar, símasam-
bandslaust var að mestu auk
þess sem rafmagn og matur var
af skornum skammti.
Haxhiu sagðist hafa fylgst
með því er fólk var ýmist nauð-
ugt hrakið úr borginni eða flúði
hana vegna ótta við serbneskar
hersveitir og sprengingar
NATO.
„Einn morguninn er ég leit út
um litla gluggann á kjallaraí-
búðinni sá ég hvar hermenn
gengu um svæðið og sögðu fólki
að hypja sig. Mér varð litið á
konu með lítið barn í fanginu
sem gekk hjá. Ég ákvað þá og
þegar að ég yrði að yfírgefa
Pristina, hljóp út og sagði við
konuna: „Frá þessu augnabliki
erum við hjón.“ Svo
tók ég barnið í
fangið og við fónim
úr borginni sam-
an.“
Spennuþrunginn
flótti
Haxhiu sagði
ferðina yfír til
landamæra Ma-
kedóníu hafa verið
spennuþrungna og
að hún hafi gengið
lúshægt fyrir sig
þar sem þau þurftu
að aka framhjá fjöl-
mörgum lögreglu-
og hermönnum sem
stoppuðu flóttamennina á leið
þeirra út úr Kosovo.
Haxhiu hafði rakað skegg sitt
og bar derhúfu í von um að
serbneskir hermenn myndu
ekki bera kennsl á hann.
Honum var skipað að keyra
fjallveg þar sem fjölmargir
héldu einnig leið sína gangandi,
akandi á dráttarvélum, rútum
eða öðrum farartækjum.
„Það tók nokkra daga að
ferðast yfir landamærin. Ég bjó
við stöðugan ótta um að her-
mennirnir bæru kennsl á mig
og reyndi því að deila bíl með
öðrum og svaf á næturna í fjöll-
unum,“ sagði Haxhiu.
„Serbnesk lögregla og vopn-
aðar sveitir keyrðu meðfram
langri röð flóttamanna á nótt-
unni og rændu fólk og tóku
mest aðlaðandi stúlkurnar og
konurnar með sér. Það var
hræðilegt að horfa upp á
þetta.“
Allt getur gerst
Eftir að hafa komist óhultur
yfír landamærin til Makedómu
hélt Haxhiu áleiðist til Lundúna
þar sem hann, ásamt nokkrum
Kosovo-Albönum hittu Robin
Cook, utanríkisráðherra Bret-
lands, að máli.
Haxhiu er sannfærður um að
útlegð Kosovo-Albana sé ein-
ungis timabundinn og að ekki
líði á löngu þar til þeir komist
aftur heim til Kosovo.
I gær hélt hann aftur til Ma-
kedóníu til að hefja á ný útgáfu
Koha Ditore en að sögn Haxhiu
mun blaðið verða gefið þar
tímabundið út.
„Ég er á lífi svo að allt getur
gerst. Von bráðar munu allir
Kosovo-Albanar fara aftur
heim. NATO mun fyrir víst
takast ætlunarverk sitt,“ sagði
Haxhiu uin leið og hann strauk
skegg sitt sem nú er farið að
vaxa á ný.
Fréttir á Netinu
vfj) mbl.is
-/KLL.TAf= GITTH\SAT} NÝTT
Reuters
Baton Haxhiu
Háþrýstidælur: 140 til 400 bör.
Dæmi: 140 bör,
sólarhringsleiga verð: 3.852,

GRONNViOAIfiVORM
®™nnWðaríöm: 5 Itr
>r0 aðw: 2.332,.
Sandvik bog
verð áður:
Áltrappa
Verð áður
Virkir dagar Laugard. Sunnud. Virkir dagar- Laugard.
Breiddin-Verslun 8-18 Sfmi: 515 4001 Breiddin-Timbursala 8-18 Sími: 515 4030 (Lokað 12-13) Breiddin-Hólf & Gólf 8-18 Sími: 515 4030 Hringbraut 8-18 Sfmi: 562 9400 10-16 10-14 10-16 10-16 jf Hafnarfjörður 8-18 Sími: 555 4411 Rw B&g Suðurnes 8-18 ■■■ ■ ■ Sími: 421 7000 JrM Akureyri 8-18 J&/ Sími: 4612780 11-15 æ 9-13 9-13 10-14