Morgunblaðið - 09.04.1999, Blaðsíða 76

MORGUNBLAÐID, KRINGLAN1,103 RÉYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
FÖSTUDAGUR 9. APRÍL 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK
Tekið á móti 21 albönskum flóttamanni frá Kosovo á Reykjavíkurflugvelli
Erfitt að yfir-
gefa heima-
land sitt
FLUGVÉL Landhelgisgæslunnar
lenti á Reykjavíkurflugvelli um
klukkan hálfníu í gærkvöldi með 21
flóttamann frá héraðinu Kosovo. A
móti fólkinu tóku meðal annarra
Halldór Asgrímsson utanríkisráð-
herra og fulltrúar Rauða krossins,
íK, ^jiuk þess sem tugir Kosovo-Albana
*liúsettii' hér á landi fógnuðu löndum
sínum mjög og veifuðu albönskum
fánum.
Halldór bauð fólkið velkomið til
Islands í örstuttu ávarpi í flugskýli
Landhelgisgæslunnar og sagði að
það gæti verið hér á landi eins lengi
og það vildi.
Fólkið var greinilega örþreytt eft-
ir langt ferðalag frá flóttamannabúð-
um í Makedóníu og þar á undan
hrakninga frá Pristina, héraðshöfuð-
borg Kosovo, en þar og í nágrenninu
Ú W/ar fólkið búsett áður en það var
u'ekið á brott af serbneskum lög-
reglumönnum. Nazni Beciri, fjög-
uira barna faðir úr hópnum, sagði þó
að erfitt væri að yfirgefa heimaland
sitt við þessar aðstæður, sérstaklega
vegna þess að verið væri að fremja
þar grimmdarverk.
Tveir úr hópnum urðu eftir í
borginni Kerkýru á Korfú, þar sem
flugvél Landhelgisgæslunnar milli-
lenti. Rúmlega fímmtug kona fékk
snert af hjartaáfalli í fyrrinótt og
var flutt á sjúkrahús í borginni.
Dóttir hennar, sem er á þrítugsaldri,
og Albert Ugeson túlkur, urðu eftir
hjá henni en ráðgert er að þau haldi
til Islands jafnskjótt og konan hefur
jafnað sig.
Flestir flóttamannanna fóru beint
upp í rútu eftir að flugvélin lenti á
Reykjavíkurflugvelli, en tveir karl-
menn úr hópnum fóru inn í flugskýli
Landhelgisgæslunnar og svöruðu
þar spurningum fjölmiðlamanna. Að
því loknu var allm- hópurinn fluttur á
gistiheimili Guðmundar Jónassonar
við Borgartún, þar sem fólkið mun
dvelja um hríð, þar til fundið hefur
verið annað húsnæði.
Hegðun stjórnvalda utan
mannlegs skilnings
„Astandið í Kosovo er utan mann-
iegra marka og það er utan mann-
legs skilnings að fá botn í það sem
þessi barbarísku stjórnvöld eru að
, Morgunblaðið/Porkell
TIU börn, hið yngsta þeirra tveggja mánaða, eru í hópi flóttamannanna sem komu til Reykjavíkur í gær. Hall-
dór Ásgrímsson utanríkisráðherra bauð hópimi velkominn og bað guð að vernda þá sem eftir eru í Kosovo.
gera,“ sagði Nazni Beciri í samtali
við Morgunblaðið í gær.
Kona hans, Ganimete, sem er 36
ára, segist óttast um föður sinn og
bróður, sem urðu eftir í Kosovo.
Serbneskir lögreglumenn
eyðilögðu, að sögn þeÚTa, öll hús-
gögn og innréttingar í húsi þeirra,
brenndu og sprengdu sum húsin í
götunni og þau höfðu heyrt af fólki
sem hafði verið myrt.
Rafíðnaðarsamband Islands hefur
boðist til þess að taka að sér Beciri-
fjölskylduna, en fjölskyldufaðirinn,
Nazni, er rafvirki. Guðmundur
Gunnarsson, formaður Rafíðnaðar-
sambandsins, segir að til greina
komi að útvega þeim húsnæði og at-
vinnu og aðstoða þau á annan hátt.
Samkvasmt upplýsingum frá Rauða
krossi íslands hafa margar góðar
gjafír borist flóttamönnunum, meðal
annai-s kassi af lopapeysum frá
Thorvaldsensfélaginu.
■ Flóttafólkið/6
■ LögregIan/38/39
• fyrir bíó í
Laugardal
Á FUNDI borgarráðs nk. þriðjudag
verður lögð fram umsókn Bíós hf.
um lóð í Laugardal fyrir kvikmynda-
hús og skylda starfsemi á hluta lóðar
við Suðurlandsbraut sem ætluð var
undir tónlistarhús.
Að sögn Þorvalds S. Þorvaldsson-
ar skipulagsstjóra er um að ræða
fjölskylduhús með kvikmyndasölum,
veitingaaðstöðu, leiktækjasal og
jjjafnvel keilusal. Sagði hann að ef til
úthlutunar kæmi yi'ði unnið nýtt
deiliskipulag að byggingarreitnum,
þar sem lóðin yrði afmörkuð.
I erindi Bíós hf. til borgarráðs er
vísað til þess að frá janúar 1995 hafi
verið óskað eftir viðræðum við borg-
aryfirvöld um lóð fyrir kvikmyndahús
í Reykjavík og að í janúar 1997 hafí
■up'ið lögð fram umsókn um lóð fyrir
^^Kvikmyndahús og skylda starfsemi.
Hillary Clinton kynnir víkingasýningu Smithsonian-safnsins
Islendingasögurnar merkileg
heimild um stöðu kvenna
Reuters
HILLARY Clinton, forsetafrú Bandaríkjanna og Björn Bjarnason menntamálaráðherra
töluðu bæði við kynningu á víkingasýningunni sem verður í Bandarikjunum og Kanada.
SÝNINGIN Víkingai- -
saga Norður-Atlantshafs,
sem verður opnuð í Smith-
sonian-safninu í Washington
í Bandaríkjunum eftir ár,
var kynnt með athöfn í safn-
inu í gær og var Hillary
Clinton, forsetafrú Banda-
ríkjanna, í forsæti og flutti
ræðu þar sem hún minnti á
stöðu kvenna hjá víkingum.
Björn Bjarnason mennta-
málaráðheiTa flutti einnig
ávarp við það tækifæri fyrir
hönd Islands og Norrænu
ráðherranefndarinnar.
Smithsonian-safnið
skipuleggur sýninguna í
samvinnu við nefnd Hvíta
hússins um árþúsundahá-
tíðahöldin en Norræna ráð-
herranefndin styrkii- sýn-
ingarhaldið um eina milljón
dollara og Volvo-fyrirtækið
um sömu upphæð. ,Áhersla
sýningarinnar verður á vík-
ingana og siglingar þeirra
yfir Norður-Atlantshafið og
fund Ameríku og hér er
greinilega mikill áhugi á
þessu efni,“ sagði Björn Bjarnason í
viðtali við Morgunblaðið í gærkvöld.
Hann sagði forsetafrúna greinilega
hafa mikinn áhuga bæði á sýning-
unni sem slíkri og öllu sem varðai1
víkingana. „Hún hefur kynnt sér
sögu þeirra vel því það kom fram
bæði í ræðu hennar og samtali eftir
athöfnina," sagði ráðherrann.
„Hún vitnaði í Islendingasögurn-
ar, gat sérstaklega um hlut kvenna
og stöðu einstaklingsins í þjóðfélag-
inu og sagði Islendingasögurnar
merkilega heimild um stöðu kvenna í
þjóðfélaginu og það ætti eftir að
skipta máli við mat á fortíðinni sem
við yrðum að læra af til framtíðar-
innar. Hún benti einnig á að þetta
væri í fyrsta sinn sem menn úr
annarri heimsálfu hittu frumbyggja
Norður-Ameríku, ræddi tengsl
þeirra og hvað sprettur upp úr
þeim.“ Björn sagði forsetafrúna
einnig hafa lagt áherslu á að menn
ættu að skoða hvers vegna byggð
norrænna manna í Grænlandi hafí
liðið undir lok, það kynni að hafa
verið vegna umhverfisins, vegna
náttúruspjalla eða náttúruhamfara
og þetta ætti að minna menn á að
umgangast náttúruna af varúð.
Björn Bjarnason sagði að sýningin
yrði höfuðverkefni Smithsonian-
safnsins á næsta ári og mik-
ilvægur þáttur í árþúsunda-
dagskrá Hvíta hússins.
Hann sagði 300 til 400
manns hafa verið við at-
höfnina, sendiherra Norð-
urlandanna, fulltrúa nor-
rænna félaga og vísinda- og
rannsóknastofnana og frá
Volvo sem væri aðalstyrkt-
araðili sýningarinnar, svo
og fjölmiðla.
„Hér verður vakin mjög
mikil athygli á víkingunum
á næsta ári og sérstaklega
siglingum þeirra og síðan
hafa bæði Hvíta húsið og
forsetafrúin sjálf sérstakt
aðdráttarafl í þessu máli.
Sýningin á líka eftir að
vekja athygli á menningar-
aifl okkar,“ sagði Bjöm
Bjarnason.
Víkingasýmngin verður
opnuð 29. apríl 2000 og
verður sett upp í sex borg-
um til ársins 2002. Auk þess
að vera í Washington fram á
haustið 2000 verður hún í
New York, Ottawa í
Kanada, Los Angeles, Houston og
Chicago. Kostnaður er kringum
þrjár milljónir dollara, rúmlega 210
milljónir íslenskra króna, en auk
upplýsinga um ferðir víkinganna og
landafundi verða sýndir um 200 mun-
ir, skartgripir, tréskurður og annað
sem er frá árunum 800 til um 1050.
Verður þessum munum safnað frá
öllum Norðurlöndunum, Kanada og
Bandaríkjunum.