Morgunblaðið - 26.05.1999, Qupperneq 4

4 MIÐVIKUDAGUR 26. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Upplýsingaveitur Landssímans og Miðlunar
Akvörðun samkeppn-
isráðs felld úr gildi
APRYJUNARNEFND samkeppn-
ismála hefur fellt úr gildi ákvörðun
samkeppnisráðs í máli Miðlunar
ehf. gegn Landssíma íslands hf.
Ákvörðun samkeppnisráðs fól í sér
að Landssíminn skyldi veita Miðlun
þá þjónustu að færa á símareikn-
inga gjald fyrh- símtöl þar sem veitt
er persónuleg upplýsingaþjónusta.
Landssíminn færir með svipuðum
hætti gjald á símareikninga vegna
upplýsingaþjónustu í símhringi-
númerinu 118.
Miðlun ehf., sem starfrækir upp-
lýsingamiðlunina Gulu línuna,
kvartaði með bréfi til Samkeppnis-
stofnunar 30. júní 1998 yfir síma-
upplýsingaþjónustu Landssímans í
símanúmerinu 118. í erindinu kom
fram að umrædd þjónusta fælist
ekki eingöngu í að gefa upp síma-
númer heldur væru þar veittar upp-
lýsingar um umboð, vöru og þjón-
ustu.
í niðurstöðu áfrýjunamefndar
samkeppnismála segir að þjónusta
sem fólgin er i því að veita upplýs-
ingar með munnlegri svörun um vör-
ur, umboð og þjónustu og vísa fyrir-
spyrjanda á réttan stað með við-
skipti sín, lúti ekki sömu lögmálum
og sú þjónusta sem veitt er með upp-
hringinúmerinu 118 né símtorgs-
þjónusta. í fyrra tilvikinu sé um að
ræða kvöð sem Landssíminn hafi
undirgengist og felst í því að tryggja
neytendum lágmarksþjónustu varð-
andi símanúmer á viðráðanlegu verði
og óháð staðsetningu. í síðara tilvik-
inu sé um að ræða þjónustu sérstaks
eðlis sem eðlilegt hafi þótt að setja
opinberar reglur um, einkum til að
vernda hagsmuni neytenda.
I niðurstöðu áfrýjunarnefndar
segir einnig að upplýsingar sem
lagðar hafa verið fyirir nefndina um
markaðssetningu á umræddri þjón-
ustu í upphringinúmerinu 118 séu
innan þeirra marka sem alþjónusta
á þessu sviði geri ráð fyrir. Gögn
málsins veiti vísbendingu um að
Landssími íslands kunni í einhverj-
um tilvikum, ef eftir því sé leitað, að
hafa veitt upplýsingar sem voru víð-
tækari en lágmarksþjónusta sú sem
gert er ráð fyrir að veitt sé innan al-
þjónustunnar. Kunni þar að vera
komið inn á svið þar sem frjáls sam-
keppni ríkir. Ekki hafi verið færð
fram fullnægjandi rök fyrir því að
sú þjónusta sem veitt var að jafnaði
í raun með upphringinúmerinu 118
gangi fram úr skyldubundinni þjón-
ustu að því marki að hún geti talist í
verulegri samkeppni við starfsemi
Gulu línunnar.
Upptök
jarðskjálftans
í fjallinu
Tindum
norðan við
Hveragerði
Tæplega fjögurra stiga jarðskjálfti og
ljöldi eftirskjálfta á Hengilssvæðinu
Óvíst hvort fleiri
fylgja, á eftir
Fræðslumiðstöð á Þingvöllum
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti á
fundi sínum í gær að hefja undirbún-
ing að byggingu fræðslumiðstöðvar á
Hakinu svonefnda á Pingvöllum, þ.e.
við útsýnisskífuna þar sem ekið er að
Almannagjá. Miðstöðin á að verða
fullbúin fyrir hátíðahöldin vegna
kristnitökunnar næsta ár.
Að sögn Skarphéðins Steinars-
sonar, deildarstjóra í forsætisráðu-
neytinu, koma 6-700 þúsund ferða-
menn í þjóðgarðinn á Þingvöllum
árlega. Stór hluti erlendra ferða-
manna kemur að þjóðgarðinum við
Hakið og gengur þaðan ofan í Al-
mannagjá. Aðstöðu til upplýsinga-
miðlunar, snyrtiaðstöðu og hvaðeina
hefur skort til að sinna þessum hóp-
um, svo og aðgengilega aðstöðu til
að taka á móti gestum og kynna
þeim sögu þjóðgarðsins og náttúru-
far.
Samkvæmt samþykkt ríkisstjóm-
arinnar frá í gær er ráðgert að
byggja 200 fermetra hús með sýn-
ingaraðstöðu, snyrtingum og aðstöðu
til að taka á móti allt að 160 manna
ferðahópum. Áætlað er að efnt verði
til samkeppni arkitekta vegna bygg-
ingarinnar í sumar og að miðstöðin
verði risin fyrir júní árið 2000. Áætl-
aður byggingakostnaður er um 30
milljónir króna en kostnaður við
arkitektasamkeppnina er tæpar 2
m.kr. til viðbótar.
Skarphéðinn sagði aðspurður að
nánari útfærsla á rekstri miðstöðv-
arinnar yrði á hendi Þingvallanefnd-
ar, sem fer með stjóm þjóðgarðsins,
þar á meðal ákvörðun um hvort um
veitinga- eða minjagripasölu verði að
ræða í fræðslumiðstöðinni.
JARÐSKJALFTI, 3,9 stig að styrk-
leika, varð kl. 13.20 í gær á Hengils-
svæðinu. Upptök hans voru á um 5
km dýpi um 3,5 km suðaustur af
Hrómundartindi austan við Hengil.
Kringum 40 eftirskjálftar urðu
næstu mínútur á eftir, þeir stærstu
2-3 að styrkleika.—
Steinunn Jakobsdóttir, jarðeðlis-
fræðingur hjá jarðeðlisdeild Veður-
stofu Islands, tjáði Morgunblaðinu
að fregnir hefðu borist um að
skjálftinn hefði fundist í Þorláks-
höfn, Stokkseyri, á Laugarvatni,
Reykjavík, Hvanneyri og á Kjalar-
nesi. Hún sagði óvíst hvort von gæti
verið á fleiri skjálftum en fylgst yi-ði
vandlega með gangi mála.
Háskólaráð fundar fyrsta sinni eftir gildistöku nýrra laga
Mestu breyting-
ar á ráðinu frá
stofnun 1911
HÁSKÓLARÁD fundaði í fyrsta
sinn í gær eftir gildistöku nýrra
laga um Háskóla íslands. Á fundin-
um var fulltrúum í ráðinu kynnt
skipulag Háskólans og farið yfír
rekstur og fjármál skólans, en skip-
an og starfssviði háskólaráðs var
mikið breytt með hinum nýju lög-
Lést í bílslysi
PILTURINN sem lést er bíll sem
hann var í fór út af Borgarfjarðar-
braut rétt við Varmaland hét Krist-
ján Óskar Sigurðsson, til heimilis að
Grenigrund 48, Akranesi. Foreldrar
hans eru Gígja Garðarsdóttir og
Sigurður Guðjónsson. Kristján, sem
var fæddur 22. september árið 1981,
var nemandi í Fjölbrautaskóla
Vesturlands á Akranesi og lék
knattspymu meðj*
Háskólaráði er veitt aukið sjálf-
ræði með lögunum, að sögn Páls
Skúlasonar rektors. Reglugerðar-
vald um málefni skólans flyst frá
menntamálaráðherra til ráðsins.
Páll segir háskólaráði hafa verið
markað skýrara starfssvið með lög-
unum, ýmis verkefni hafi verið flutt
til deilda Háskólans auk þess sem
rektor og stjórnsýslu skólans hafi
verið falin verkefni sem áður voru í
höndum ráðsins. Þá hefur verið sett
á fót ný stofnun, háskólafundur,
sem fer með stefnumótun í sameig-
inlegum málum skólans. Fundurinn
er eins konar þing háskólamanna og
er auk stefnumótunarinnar ætlað að
veita umsögn þegar meginreglur er
varða stjómsldpulag Háskólans era
settar.
Háskólaráð, ásamt rektor, verður
sem fyrr æðsta framkvæmdastjóm
Háskólans og fer með æðstu stjórn í
rekstri hans. „Háskólaráði er ætlað
að leggja drög að heildarramma
fyrir starfsemi Háskólans," sagði
rektor.
Hann segir að þetta séu mestu
breytingar sem gerðar hafa verið á
háskólaráði frá stofnun Háskóla ís-
lands 1911.
Skýrar heimildir eru í nýjum lög-
um um Háskóla Islands um að hon-
um sé heimilt að taka gjald fyrir
þjónustu sem telst utan þeirrar
þjónustu sem honum er skylt að
veita. Ennfremur verður heimilt að
taka gjöld fyrir endurmenntun og
fræðslu fyrir almenning. Háskóla-
ráði er ætlað að setja nánari reglur
um slíka gjaldtöku og um ráðstöfun
Morgunblaðið/Kristinn
FULLTRÚAR í háskólaráði heilsast.
gjaldanna. Þá er háskólaráði heimilt
að semja við stúdenta, samtök
þeirra eða félög, hollvinasamtök,
einstaklinga, samtök þeirra og fyr-
irtæki eða opinberar stofnanir um
að taka að sér þjónustu fyrir Há-
skólann.
Skipan ráðsins gjörbreytt
Tíu fulltrúar eiga sæti í háskóla-
ráði. Páll Skúlason, rektor, er forseti
ráðsins. Fyrir gildistöku laganna
áttu deildarforsetar allra deilda Há-
skólans sæti í ráðinu, því hefur verið
breytt. Deildum skólans er nú skipt í
fjögur meginfræðasvið, sem hvert
kýs sinn fulltrúa úr hópi kennara.
Oddný G. Sverrisdóttir, dósent úr
heimspekideild, er fulltrúi heim-
speki- og guðfræðideildar, Guð-
mundur G. Haraldsson, prófessor í
raunvísindadeild, fulltrúi verkfræði-
og raunvísindadeildar, Stefán Ólafs-
son, prófessor í félagsvísindadeild, er
fulltrúi félagsvísinda-, laga-, við-
skipta- og hagfræðideildar og Peter
Holbrook, prófessor í tannlækna-
deild, fulltrúi heilbrigðisgreina. Full-
trúum stúdenta hefur verið fækkað
er fulltrúi Röskvu og Berglind Hall-
grímsdóttir fulltrúi Vöku. Sigríður
Olafsdóttir er fulltrúi Félags há-
skólakennara og Félags prófessora,
en samtök háskólakennara hafa nú
einn fulltrúa í stað tveggja áður. Það
nýmæli er í lögunum að mennta-
málaráðherra er falið að skipa tvo
fulltrúa þjóðlífsins í háskólaráð og
hefur hann skipað Hörð Sigurgests-
son, forstjóra Eimskipafélags ís-
lands, og Armann Höskuldsson, for-
stöðumann Náttúrastofu Suður-
lands, til setu í ráðinu.
Mættur til leiks á ný
„Mér finnst þetta mjög spenn-
andi viðfangsefni, verið er að fela
Háskólanum meiri völd og ábyrgð á
eigin verkum en verið hefur,“ sagði
Hörður Sigurgestsson í samtali við
Morgunblaðið að loknum fundinum
í gær. Hörður segir áhugavert að
koma að stjómun Háskólans aftur
með þessum hætti, en hann tók sæti
í háskólaráði árið 1962, var þá einn
af fyrstu fulltrúum stúdenta í ráð-
inu. Hann segir mikilvægt að Há-
skólinn og menntun í landinu eflist
.,^iÍFkist
Stuart Crampin, jarðfræðipró-
fessor í Edinborg, sem jafnframt er
samstarfsmaður sérfræðinga á jarð-
eðlissviði Veðurstofunnar í jarð-
skjálftarannsóknum, sendi fynr
nokkru upplýsingar til Veðurstof-
unnar um að spenna virtist fara
vaxandi í jarðskorpunni á Suðvest-
urlandi. Ragnar Stefánsson, jarð-
eðlisfræðingur hjá Veðurstofunni,
segir að í rannsóknum Crampins
hafi komið fram að sjá megi breyt-
ingu á spennu í jarðskorpunni út frá
því hvernig formið breytist á bylgj-
um sem berast upp á yfirborðið með
smáskjálftum. Hvorki Ragnar né
Steinunn kváðust geta sagt um
hvort beint samband væri milli jarð-
skjálftans í gær og þeirrar spennu
sem Crampin hefur verið að benda
á, til þess þurfi að safna frekari
upplýsingum. Allir skjálftar væru
losun á spennu og þeir leituðu út-
rásar þar sem fyrirstaðan væn
minnst. Þau segja starfsmenn jarð-
eðlissviðs fylgjast vel með áfram en
þessi vísindi væru óviss ennþá.
„Út frá reynslu telur Crampin sig
geta sagt til um hversu stór jarð-
skjálfti verði, ef hann t.d. mundi
brjótast út hér og nú, en jafnframt
hversu stór hann mundi verða ef
spenna héldi áfram að byggjast upp
með sama hraða en jarðskjálftinn
yrði síðar,“ segir Ragnar. Hann
segir að í framhaldi af ábendingu
frá Crampin 11. mars um að spenna
færi vaxandi á Suðvesturlandi hefðu
Almannavarnir ríkisins verið látnar
vita en ekki hefði verið lagt til að
giipið yrði til aðgerða, starfsmenn
jarðeðlisdeildar myndu efla eftirlit
með svæðinu og freista þess að sjá
hvar og hvenær hugsanlegur jarð-
skjálfti myndi leysast út.
Ekki jarðskjálftaspár
í venjulegum skilningi
Ragnar segir að aftur hafi komið
upplýsingar frá Stuart Crampin 21.
maí um vaxandi spennu sem þýddi að
yrði jarðsjálfti þá yrði hann kringum
5,5 stig og ef það drægist í margar
vikur og spenna héldi áfram að
byggjast upp mætti búast við stærri
skjálfta. „Þetta era samt alls ekki
jarðskjálftaspár af hálfu hans í
venjulegum skilningi. Hér er fyrst og
fremst um að ræða upplýsingar til
okkar á Veðurstofunni sem fylgjumst
með svæðinu og reynum að kanna
ástand þess með öðrum aðferðum frá
degi til dags,“ segir Ragnar og held-
ur áfram: „Það er alls ekki nóg að
vita hversu há spennan verður til að
vita hvort spenna muni leysast úr
læðingi í jarðskjálftum. Við þurfum
að vita hvar skorpan er veikust fyrir
hverju sinni til að átta okkur á hvar
jarðskjálftinn verður. Það er hugsan-
legt að forvirkni verði sem segir okk-
ur hvar brotahreyfing sé að byrja, og
jafnframt hvort hún sé aðsteðjandi."
Hann sagði að endingu að alls ekld
væri víst að slík forvirkni eða smá-
skjálftar kæmu fram.