Morgunblaðið - 09.12.1999, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Morgunblaðið/Anna Ingólfsdóttir
Af „Myndum á sýningu“ - sýningu yfir þrjátíu listamanna - í Safnahúsinu Egilsstöðum.
Pólyfónía á Héraði
MYNDLIST
S a f n a h ií s i li B g i 1 s -
s t ö ð u m
BLÖNDUÐ TÆKNI
31 LISTAMAÐUR
Til 18. desember. Opið alla virka
daga frá kl. 9-17.
SÝNINGAHALD utan höfuð-
borgarsvæðisins er oft harla stop-
ult og ómarkvisst. Að Akureyri
frátaldri er fátítt að finna úti á
landi eitthvert samfellt eða rök-
rænt framboð á listsýningum. Ef
til vill er vandi landsbyggðarinnar
meiri varðandi myndlist en aðrar
listgreinar. Það er staðreynd að
myndlistin er þung í vöfum því
alltaf verður að flytja frumverkin
milli staða og raða þeim upp á
nýtt með öllum þeim tilkostnaði
sem slíku fyrirtæki kann að
fylgja. Það telst því allnokkuð af-
rek að fá á fjórða tug listamanna
til að sýna saman í Safnahúsinu á
Egilsstöðum og veita Héraðsbú-
um beina innsýn í listhræringar
sunnan heiða við lok aldatugarins.
Vonandi markar þetta framtak
nokkur tímamót því ofan á annað
sambandsleysi milli landsbyggðar
og höfuðborgarsvæðis hefur
menningarleg stííla valdið ein-
kennilegri tregðu í hugmynda-
flutningi innanlands. Ef ekki
verður reynt að tryggja menning-
arlegt sístreymi milli landshluta
er hætt við að með tímanum verði
til þjóð með tvenns konar menn-
ingarsýn, sem stendur skilnings-
vana frammi fyrir sjálfri sér eins
og múrarar Babelturnsins forðum
daga.
Eitt af því sem teljast verður
merkilegt við „Myndir á sýningu"
- en svo nefnist sýningin í Safna-
húsinu - er frjálsleg samsetningin
þar sem listamenn af ólíku sauða-
húsi sýna saman. Það hefði ef-
laust verið mun erfiðara að ná
saman slíku liði til að sýna í
Reykjavík og nágrenni en á Egils-
stöðum. Úti á landi eru menn til-
tölulega afslappaðir gagnvart
samhengi, sem þeir mundu vænt-
anlega forðast á höfuðborgar-
svæðinu. Það leiðir hugann að
þeirri ofurfágun sem oft ein-
kennir sýningahald fyrir sunnan
og birtist í hreinum ótta við
dirfskufullar tilraunir og sam-
setningar.
Þetta er ein helsta röksemdin
fyrir ágæti svona farandsýningar.
Listamenn sem aldrei hleypa
heimdraganum reyna ekki á sig í
óvæntu samhengi. List þeirra
binst sömu áhorfendunum, ár eft-
ir ár, án þess að nærast á öðrum
hornhimnum en þeim sem vita í
hörgul hvað ertir þær. Það er
hætt við að forsendur slíks sýn-
ingahalds verði vananum að bráð.
Sömu áhorfendur venjast sömu
listamönnunum, til hreinnar trén-
unar fyrir báða aðila. Það hefur
löngum loðað við íslenska lista-
menn að daga uppi á heimavíg-
stöðvunum þar sem of lítið reynir
á þá. Sama má segja um íslenska
listunnendur.
Eitt sinn benti víðförull rithöf-
undur mér á það að hann hefði
aldrei rekist á venjulega íslenska
áhorfendur á stórum samtímasýn-
ingum erlendis þótt hann hefði
stundað slík myndlistarmót ára-
tugum saman. Einungis örlítill
hluti listamanna sækti þess háttar
viðburði ofan af Fróni. Hann taldi
þessa fjarveru skýlausa sönnun
fyrir „heimsku“ landans í orðsins
elstu merkingu. Við værum ekki
með á nótunum þegar kæmi að
annarri en okkar eigin myndlist.
Það mundi eflaust hlægja
„sveitavarginn" ef hann sæi
hvernig listamenn höfuðborgar-
svæðisins hristast saman af tóm-
um vana, ár og síð og alla tíð,
sjálfum sér og öðrum til sárra
leiðinda. Ýfingar í íslensku listalífi
- sem er eina huggun ákveðins
hóps reykvískra listamanna - má
flestar rekja til þessa nauðuga ná-
vígis þar sem hver listamaður
þekkir meltingartruflanir kollega
sinna eins vel og heimilislæknir-
inn af því að hann hefur enga aðra
fyrir augunum þá tólf mánuði sem
það tekur blessaða plánetuna að
fara einn sunnurúnt. Að koma
slíku gengi út á land - austur á
Hérað í þessu tilviki - er hrein-
asta náðargjöf fyrir íslenska
menningu, hvað þá fyrir lista-
mennina sjálfa, sem allt í einu
sjást i nýju ljósi, öðru samhengi,
og lifna þar af leiðandi við og
grænka þótt um hávetur sé líkt og
síungur baðmurinn í Hallormsst-
aðarskógi.
Eini gallinn á gjöf Njarðar er
upplýsingaskorturinn, sem eltir
íslenska listamenn hvert á land
sem þeir fara. Það ætlar að ganga
afar seint að koma því til skila til
aðstandenda og skipuleggjenda
listsýninga - að ekki sé nú talað
um stórsýningar upp á tugi sýn-
enda - að það þurfí almennilegar
upplýsingar með herlegheitunum.
Bókaþjóðin sískrifandi og lesandi
virðist glutra niður öllum hæfi-
leikum sínum þegar kemur að
myndlist. Um listamennina þrjá-
tíu - og einum betur - er engar
upplýsingar að hafa. Menn eiga
bara að geta í eyðurnar, svona af
gömlum og góðum vana. Við end-
um brátt í heimsmetabók Guinn-
ess með þessu áframhaldi, ef til
vill í keppni við þær þjóðir hvar
ólæsi nálgast hundrað prósentin.
I guðs bænum, reynið að gera
betur við næstu listsýningu í
Safnahúsinu góða.
Halldór Björn Runólfsson
Menningar-
styrkir í
Hafnarfírði
STYRKIR Menningarmálanefndar
Hafnarfjarðar hafa verið afhentir
Tíu einstaklingar eða hópar hlutu
styrki að- þessu sinni; Hljómsveitin
Camerarctica, Karlakórinn Þrestir,
Leiklistarfélag Flensborgarskóla,
Gaflarakórinn, einsöngvararnir
Hanna Björk Guðjónsdóttir og
Agúst Ólafsson, leirlistarkonan
Anna Heiða Guðrúnardóttir og
skúlptúristarnir Árdís Sig-
mundsdóttir og Einar Már Guðvarð-
arson. Þau tvö síðastnefndu hlutu
styrk til að vinna að vindskúlptúrum
í tengslum við Vindhátíð menningar-
borgar Reykjavíkur árið 2000.
Við afhendinguna sungu Karla-
kórinn Þrestir, Gaflarakórinn og
HannA Björk, hljómsveitin Camera-
rctica lék nokkur lög og Leikfélag
Flensborgarskóla var með stutt
leikatriði.
Tónleikar
á Eiðum
AÐRIR tónleikar Tónlistarskólans á
Egilsstöðum verða á Eiðum í kvöld,
fimmtudagskvöld, kl. 20.30. Miðviku-
dagskvöldið 15. desember flytur
söngdeild skólans jólasöngva í hátíð-
arsal Alþýðuskólans á Eiðum. Loka-
tónleikar tónlistarskólans fyrir jóla-
leyfi verða í Egilsstaðakirkju
fimmtudaginn 16. desember kl.
19.30.
Sýningu lýkur
Félagsmiðstöðin í Árskógum
MYNDLISTARSÝNINGU Ma-
ríu Lofts í félagsmiðstöðinni í Ár-
skógum 4, Reykjavík lýkur á morg-
un, föstudag. Sýningin hefur
yfirskriftina Land og litir og er opin
frá kl. 9-16.30 virka daga.
Aðsendar greinar á Netinu
yg>mbl.is
_AL.L.TAf= eiTTH\SA£> !\JÝTT
dredar
Gúmim
Tilvalið
í bflskúrinn
Hlífir gólfinu
fyrir óhreinindum
HÚSASMIÐJAN
Sími 525 3000 • www.husa.is
FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 1999 35
ILOYII
SKÓR - BELTI - SOKKAR
STEINAR WAAGE
D0MUS MEDICA
við Snorrabraut • Reykjavík
Sími 551 8519
SKÓVERSLUN
KRINGLAN
Kringlunni 8-12 - Reykjavík
Sími 568 9212