Morgunblaðið - 27.01.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FIMMTUDAGUR 27. JANÚAR 2000 31
Þrengt að skæru-
liðum Kareníta
Bangkok. AP, AFP.
STJÓRNARHER Burma gerði í
fyrrinótt árás á stöðvar skæruliða
sem kalla sig „her guðs“, nálægt
landamærum Burma og Taílands.
Samtímis virðist sem taílensk stjóm-
völd vilji þrengja að burmískum
skæruliðum sem hafast við á landa-
mærum ríkjanna. Ekki er vitað um
afdrif bamungra tvíburabræðra sem
sagðir em leiðtogar hers guðs.
Aðgerðimar koma í kjölfar þess að
skæruliðar, þeirra á meðal meðlimir
úr her guðs, tóku hundruð manna í
gíslingu á sjúkrahúsi í Taílandi á
mánudag. Gíslatökumenn vom allir
vegnir af taílenskum hermönnum og
virðist sem stjómvöld beggja megin
landamæranna vilji nú láta kné fylgja
kviði og uppræta starfsemi skæm-
liða.
Taílensk lögregla fann í gær tals-
vert magn af sprengiefninu TNT í
búðum Kareníta sem hafast við Taí-
landsmegin við landamærin. Karenít-
ar em minnihlutahópur í Burma og
hafa margir þeirra sest að í Taílandi
vegna andstöðu við stjómvöld í
heimalandinu. Skæmliðasamtök
þeirra hafa um árabil stundað skæra-
hemað gegn herstjórninni í Burma
og barist fyrir stofnun sjálfstæðs rík-
is Kareníta. Her guðs er aðeins einn
af mörgum skæmliðahópum sem
hafa þetta að markmiði.
Voru gíslatökumenn
teknir aflífi?
Taílensk stjómvöld hafa lengi látið
skæruliða á landamæranum að
Burma óáreitta vegna þess að litið
hefur verið á þá sem brjóstvöm gegn
burmískum hersveitum. Þetta virðist
nú vera að breytast í takt við að al-
menningsálitið í Taílandi hefur snúist
gegn skæruliðum vegna gíslatökunn-
arfyrrívikunni.
Tveir tólf ára tvíburadrengir sem
taldir em vera foringjar hers guðs
vom ekki meðal gíslatökumanna í taí-
lenska sjúkrahúsinu. Samkvæmt
fréttum The Daily Telegraph í gær er
ekki vitað hvar þeir era niður komnir
nú, eftir árásir Burmahers á búðir
þeirra. Karenítar telja drengina búa
yíir yfímáttúmlegum gáfum sem
geri þá hæfa til forystu.
Granur leikur á því að taílenskir
hermenn hafí gerst sekir um að taka
af lífi skæmliðana sem tóku umrætt
sjúkrahús herskildi, eftir að þeir síð-
arnefndu höfðu gefist upp. Forsætis-
ráðherra Taílands, Chuan Leekpai,
vék sér í gær undan því að svara
spumingum fréttamanna um hvort
fréttir fjölmiðla þessa efnis séu á rök-
um reistar. Dagblaðið Bangkok Post
hefur eftir einum gíslanna að gísla-
tökumennimir hafí fyrst gefist upp,
„síðan vom þeir skotnir í höfúðið eftir
að þeim hafði verið sagt að afklæðast
og krjúpa á gólfinu". Forsætisráð-
herrann sagði aðeins að gíslatöku-
mennirnir hefðu látið lífið vegna þess
að þeir hefðu ekki verið jafn fljótir að
skjóta og taílensku hermennirnir.
Mæður skyldaðar
til að upplýsa
faðerni barna sinna?
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ER ÞAÐ hlutverk hins opinbera að
gæta þess sem er siðferðilega rétt
með öilum tiltækum ráðum? Þessar
spurningar hafa vaknað f Dan-
mörku eftir að Frank Jensen dóms-
málaráðherra kynnti nýtt frumvarp
um breytingar á barnalögum.
Inntakið er að mæðrum sé skylt
að upplýsa faðerni bama sinna. Viti
þær ekki hver faðirinn sé eigi þær
að afhenda yfirvöldum lista yfír
rekkjufélaga sína um það Ieyti sem
getnaður hafi átt sér stað, svo yfir-
völd geti haft samband við mennina,
krafið þá um DNA-próf og gert út
um faðerni barnsins.
Neiti mæðumar að upplýsa fað-
emið eða gefa þessar upplýsingar
er ýtrasta afleiðing laganna að
hægt sé að stefna mæðrunum og
dæmaþær í fangelsi. Sama gildir
um karla, sem neita að taka þátt f
faðemisprófi.
Hugmyndin á bak við frumvarpið
er að það sé skýlaus réttur baraa að
vita faðemi sitt. Þarna takast á
sjónarmið um réttindi bama annars
vegar og hins vegar hvort það sé í
verkahring hins opinbera að vemda
þessi réttindi.
Árlega fæðast um 3.500 dönsk
böm utan hjónabands. I um einu
prósenti þeirra tilfella gefa mæður
ekki upp faðemi. Málið snýstþví í
raun um aðeins 35 börn, en af hálfu
dómsmálaráðherra er lögð áhersla
á, að hér sé um grundvallaratriði að
ræða.
Opinber gæsla getur ekki kom-
ið í stað siðferðisvitundar
„Mér svelgdist fyrst á morgun-
kaffinu og rak svo upp skellihlát-
ur,“ sagði Peter Kemp prófessor í
heimspeki er hann var spurður álits
á lagafrumvarpinu í hádegisfrétt-
um danska útvarpsins. Ilann benti á
að það væri óðs manns æði af hinu
opinbera að ætla að fara að elta
konur á röndum til að krefja þær
um svo persónulegar upplýsingar.
Hugmyndin um að geta siðan gripið
til refsinga gegn konum sem ekki
vildu gefa þessar upplýsingar væri
einfaldlega brjálæði.
Kemp benti á að það væri vissu-
lega siðferðilega rétt að upplýsa
böm um faðemi þeirra, en hér
mætti ekki blanda saman þvf sem
væri siðferðilega rétt og svo vöktun
og gæslu hins opinbera. Hið opin-
bera gæti ekki tekið á sig ábyrgð á
að framfylgja öllu, sem væri sið-
ferðilega rétt og grfpa til refsinga
ef bragðið væri út af. Heimspeking-
urinn benti einnig á að það fælist
tvöfeldni íþví að nafnleynd sæðis-
gjafa sé lögvernduð, en ætla svo að
krefja einstæðar mæður náttúru-
lega getinna bama um að upplýsa
faðemi barna sinna.
Réttindi tryggð eða aðfor gegn
einstæðum mæðrum?
f röðum þingmanna, sem danskir
fjölmiðlar höfðu samband við, gætti
ýmissa sjónarmiða með og á móti
frumvarpinu. Ymsum þótti að hér
væri stigið mikilvægt skref í átt að
jafnrétti foreldra, þar sem feður
hefðu skýlausan rétt á að vita af
föðurhlutverki sínu.
Einna harðorðust um nauðsyn á
þessu lagaframyarpi var Pemille
Sams þingkona íhaldsflokksins,
sem sagði að konur gætu þá bara
látið vera að sofa hjá ef þær vildu
ekki segja frá því. I samtali við Berl-
ingske Tidende sagði Anne Baa-
strap þingkona Sósíalíska þjóðar-
flokksins hins vegar, að frumvarpið
væri aðför að einstæðum mæðram.
ym
tilboð!
12 KJUKLINGABITAR
STÓR SKAMMTUR AF
FRÖNSKUM KARTÖFLUM
PEPSI 2L
Islandsmet
um helgina!