Morgunblaðið - 07.03.2000, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐ JUDAGÚR 7. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Gríðar-
legur
léttir
að sjá
sleðann
EGGERT Guðmundsson úr
björgunarsveitinni í Arborg var
í hópnum sem kom að Guð-
mundi Skúlasyni uppi á Lang-
jökli. Hann segist vera geysi-
lega ánægður með árangurinn.
„Við komum að honum á þeirri
leið sem hann hafði ætlað að
fara með félaga sínum. Hann
hefur haft vit á því að stoppa
fljótlega eftir að hafa villst,
grafa sig niður og halda kyrru
fyrir. Enda er það eina vitið og
hefur sennilega bjargað hon-
um,“ segir Eggert. Asamt Egg-
erti í leitarhópi voru félagar
hans úr Árborg og leitarmenn
úr Kópavogi.
Eggert segir að björgunar-
sveitarhópurinn hafi gist í
slysavarnaskýlinu í Sæluvík og
lagt af stað þaðan um sexleytið
í gærmorgun. „Okkur var út-
hlutað skika sem var 1 x 14 kíló-
metrar að flatarmáli og slædd-
um hann. Við höfðum farið
fjórar ferðir og vorum búnir að
kemba nánast allt svæðið þegar
við fundum Guðmund,“ segir
Eggert.
Auðvelt að
sjá sleðann
Að sögn Eggerts var ekki
erfitt að sjá sleðann, sem stóð
hálfur upp úr snjónum. Veðrið
var með skaplegu móti, eða að
minnsta kosti betra en það
hafði verið dagana áður. „Það
var svolítill skafrenningur og
þyrla Landhelgisgæslunnar
átti erfitt með að lenda, en
reyndar hefði hún varla þurft
að lenda, Guðmundur var það
vel á sig kominn.“
Var sjálfum mjög kalt
Guðmundur var í ótrúlega
góðu ásigkomulagi, að sögn
Eggerts. „Við vorum ekki
vongóðir um að finna lifandi
mann eftir tveggja sólarhringa
vist uppi á Langjökli í fimmtán
stiga frosti og brjáluðu veðri.
Okkur var sjálfum mjög kalt,
þrátt fyrir að vera í hlýjum
göllum og með hita í stýris-
handföngum," segir Eggert,
„það var gríðarlegur léttir að
sjá sleðann og fmna manninn á
lífi.“
Guðmundur Skúlason varð viðskila við félaga sinn á Langjökli, grof
sig í fönn og beið rólegur í tvo sólarhringa eftir björgun
Betra að spara sig og
eiga eitthvað inni
Vélsleðamaðurinn sem leitað var að á
Langjökli frá því á laugardag fannst í gær
heill á húfí. Gróf hann sig í fönn og hafðist
þar við í tvo sólarhringa. Þar hafði hann
nóg að sýsla við að halda sér þurrum og
snjóhúsinu í lagi. Hann heyrði umferð ann-
að slagið og beið rólegur björgunar.
Helgi Bjarnason ræddi við Guðmund
Skúlason heim kominn.
GUÐMUNDUR Skúla-
son, 41 árs verkamaður á
Lambastöðum á Mýrum,
og ferðafélagi hans voru á
leiðinni frá Hveravöllum í
Húsafell um miðjan dag á
laugardag þegar þeir
urðu viðskila á miðjum
Langjökli. Guðmundur
hafði ekið á undan en fé-
lagi hans var að taka við
forystunni þegar þegar
þeir misstu sjónar hvor á
öðrum, enda skyggni orð-
ið mjög lítið, varla nema
metri að sögn Guðmun-
dar. „Ég var orðinn á eftir
og þá kom í ljós að mig
vantaði leiðina inn í stað-
setningartækið. A meðan
ég var að setja hana inn
fór sleðinn að hiksta, taka
snjó inn á sig og hreinlega
gekk ekki í þessu færi. Þá
var sjálfstoppað,“ sagði
Guðmundur í samtali við
blaðamann á heimili sínu
á Lambastöðum síðdegis í
gær eftir að þyrla Land-
helgisgæslunnar hafði
skilað honum þangað.
Síminn virkaði ekki
Morgunblaðið/Pálmi Másson
Leitin á Langjökli fór lengi fram við afar erfiðar aðstæður.
Ekki fór að birta til fyrr en í gær.
„Það var bara að taka
upp skóflu og grafa sig
niður,“ sagði Guðmundur um við-
brögð sín við þessum aðstæðum. Tók
það nokkra stund því skóflan var lítil
og léleg. Sagði Guðmundur að það
yrði sitt fyrsta verk að fá sér stærri
skóflu á sleðann. Hann var með
NMT-farsíma sem hægt er að tengja
við loftnet á vélsleðanum en hann
virkaði ekki. Sagði Guðmundur að
eitthvað hefði verið að símanum eða
Morgunblaðið/Golli
Guðmundur Skúlason segir að góður snjósleðagalli og
ullarföt hafi verið mikið þarfaþing í tveggja sólar-
hringa bið í snjóhúsi og illviðri á Langjökli.
Þjónusta númer eitt!
Til sölu BMW 316i nýskráður Opnunartími: Mánud. - föstud. kl. 9-18
12.05.1998, 4 dyra, 5 gíra, laugardagar kl. 12-16
1600 vél, ekinn 24,000. Ásett [ ■ ■■
verð 2,190,000, m-tech, 16 D I AoSIUlq UEIcl
tommu álfelgum, BMW- græjur DILMrlllU ÍILlVLv
tölvustýrð miðstöð.
Nánari upplýsingar hjá Bíla-
þingi Heklu, sími 569 5500.
AIvwe-r e-ÍH' í noh)?uM bflvrnl
Laugavegi 174,105 Reykjavík, sími 569-5500
www.bilathing.is • www.bilathing.is • www.bilathing.is
loftnetinu en auk þess hefði hann
verið í geil í jöklinum sem lítið sam-
band næðist við. „Það hjálpaðist allt
að, eins og yfirleitt þegar eitthvað
byrjai' að fara úrskeiðis," sagði Guð-
mundur. Veðrið var afar slæmt á
Langjökli, skafrenningur og skyggni
lítið eða ekkert.
Guðmundur kom sér fyrir í hol-
unni og sagði að við hefði tekið vinna
við að halda henni við. Moka út snjó
og halda góðu öndunargati. Sagðist
Guðmundur ekki hafa haft tækifæri
til að grafa göng heldur hafi öndun-
aropið verið beint upp. Því hafi alltaf
hrunið niður snjór þegar hann var að
kíkja upp þegar heyrðist til flugvéla,
bíla eða snjósleða, eða þegar hann
var að laga opið. Því hafi verið nóg að
sýsla.
Guðmundur varð var við umferð
strax að morgni sunnudagsins. Þá
fór snjóbíll hjá, um 200 metrum í
burtu. Þá stóð þannig á að Guðmund-
ur var að moka og varð þó ekki var
við bílinn fyrr en hann var kominn á
móts við hann. Tókst honum að koma
vélsleðanum í gang þannig að hann
rétt hökti en ljósin tendruðust þó, en
mennimir í snjóbílnum voru komnir
það langt að þeir sáu ekki ljósið.
Eitt prins póló varð að duga
Leið honum vel í holu sinni. Sagð-
ist Guðmundur aldrei hafa verið
hræddur og liðið bærilega einum í
holunni þótt vissulega hefði verið
skemmtilegra að vera ekki einn.
Kvaðst hann hafa verið viss um að
sér yrði bjargað en gert sér grein
fyrir að hann gæti þurft að bíða eftir
að birti til. Þá myndu flug-
vélar öugglega sjá sleð-
ann því skafið hefði frá
honum og hann staðið upp
úr snjónum allan tímann.
Þá leið honum betur að
vita að hann gæti komið
vélsleðanum í gang ef á
þyrfti að halda. Hins veg-
ar mat hann aðstæður
þannig að ekki borgaði sig
að reyna of mikið á sig,
heldur væri betra að taka
því rólega, spara sig og
eiga eitthvað inni.
Hann var allan tímann
með vélsleðahjálminn og í
þykkum vélsleðagalla.
Hann blotnaði við það að
kíkja upp úr holunni og
moka. Fyrst var hann í
venjulegum bol undir og
sagði að það hefði tekið
óþægilega langan tíma að
þurrka hann. Tók hann
því áþað ráð að vera bara í
ullarfötum innan undir
gallanum og sagði að það
hefði verið allt annað líf.
Hægt hefði verið að þurrka gallann á
stuttum tíma með því að fara upp í
vindinn. Snjósleðagallinn hefði verið
mikið þarfaþing.
Einna verst þótti honum matar-
leysið. Hann var einungis með eitt
prins póló-súkkulaðistykki. Hann
skipti því niður í fimm hluta og fór
svo sparlega með að hann átti enn
einn bitann eftir þegar honum var
bjargað, enda sagðist hann hafa ver-
ið farinn að reikna með að fá ekki
hjálp fyrr en á mánudagskvöld eða
aðfaranótt þriðjudags.
Fagnaðarfundir
Guðmundur heyrði alltaf umferð,
bíla, vélsleða og ekki síður flugvéla,
enda taldi hann að áætlunarleiðin
norður í land lægi þama yfir. Um
klukkan þrjú á mánudag sá hann
nokkra björgunarsveitarmenn keyra
vélsleða samsíða og fínkemba svæð-
ið. Var hann þá uppi við að laga opið
og láta vindinn þurrka gallann en
þurfti ekki að hafa fyrir að láta vita
af sér, því björgunarmennirnir höfðu
séð vélsleðann.
Leitarmenn urðu frekar hissa á að
sjá Guðmund svo vel á sig kominn.
Leitarstjórn beindi tveimur snjóbíl-
um til hans og þyrla Landhelgis-
gæslunnar, sem var við leit yfir jökl-
inum, lenti og fékk Guðmundur þar
aðhlynningu. Hann sagðist hafa séð
að ekkert þýddi fyrir sig að biðja um
leyfi til að keyra sleðann niður og því
þegið far með þyrlunni. Flugmenn-
imir hefðu verið að tala um að fara
með hann í Húsafell eða til Reykja-
víkur en hann sagðist hafa beðið þá
um að skilja sig frekar eftir heima á
Lambastöðum, enda vissi hann að
þeir fara oft þar yfir á leið sinni til
Reykjavíkur. Þar urðu fagnaðar-
fundir, enda hafði fjölskylda hans,
meðal annars foreldrar hans, Skúli
Jónsson og Anna Baldvinsdóttir,
fyrrverandi bændur á Lambastöð-
um, beðið í tvo sólarhringa milli von-
ar og ótta eftir fréttum af afdrifum
hans. Á Lambastöðum biðu einnig
systur hans og mágur, sem var
ferðafélagi hans á Langjökli, og fleiri
úr fjölskyldunni. Fram kom að þau
höfðu ekki vitað við hverju væri að
búast, hvort mögulegt væri að lifa af
svona langan tíma á jökli. Það urðu
því miklir fagnaðai'fundir þegar
Guðmundur komst heim. Heim kom-
inn veitti hann fjölmiðlum viðtöl og
vinir og aðstandendur hringdu. Guð-
mundur og mágur hans vildu koma á
framfæri bestu þökkum til björgun-
arsveitarmanna fyrir það mikla starf
sem þeir inntu af hendi við leitina og
lögðu sig jafnvel í sumum tilvikum í
lífshættu.
Hægt í tvo daga
Guðmundur þykir hafa staðið hár-
rétt að málum eftir að hann komst í
vandræði. Sjálfur sagðist hann ætla
að láta laga símann og tryggja að
loftnetið yrði rétt tengt næst þegar
lagt yrði í hann á vélsleðanum. Það
hefði verið ákveðið kæruleysi að hafa
fjarskiptatækin ekki í lagi og afar
bagalegt að geta ekki látið vita af
sér. Hins vegar hefði ekki þýtt að ör-
vænta vegna þess. Hann sagði að
þessi reynsla og reynsla fleiri manna
að undanfömu sýndi að vel væri
hægt að komast af í tvo sólarhringa
við þessar aðstæður, ef menn stæðu
rétt að málum. í því sambandi lagði
hann mesta áherslu á að grafa sig
fljótt í fónn og spara kraftana sem
allra mest.
Þeir mágarnir fóru á föstudag á
vélsleðum sínum frá Húsafelli yfir
■Langjökul og í kaffi á Hveravöllum,
eins og þeir gera oft. Þeir voru orðnir
þreyttir á föstudagskvöldið og
ákváðu að gista þar um nóttina
vegna þess að þeir höfðu mann sem
gat leyst þá af í fjósinu. Á laugardeg-
inum var leiðinlegt veður en þeir
ákváðu þó að reyna að komast yfir.
Eitthvert skyggni var til að byrja
með en þegar þeir komu að Þursa-
borgum brast hann á með blindþreif-
andi byl og þeir urðu viðskila.
Mágur Guðmundar fór stystu leið
niður, sagðist hafa hugsað um það
eitt að halda sleðanum gangandi og
koma sér í bílinn til að geta látið vita
af þeim en þó vonað allan tímann að
Guðmundur kæmist þangað, jafnvel
á undan sér. Þegar það gerðist ekki
var fljótlega farið að huga að leit.