Morgunblaðið - 07.03.2000, Blaðsíða 28

ERLENT
28 ÞRIÐJUDAGUR 7. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Múslimskur þingmaður mætir á fund kínverska þingsins ásamt þing-
mönnum úr hemum. Fjármálaráðherra Kína, Xiang Huaicheng, til-
kynnti á fundinum í gær að útgjöld til varnarmála yrðu aukin um 12,7%
miðað við áætluð útgjöld liðins árs.
Kínverski herinn hefur í hótunum við
Taivana fyrir forsetakosningarnar
Segir milljónir
hermanna í
viðbragðsstöðu
Peking. AFP. ^
KÍNVERSKI herinn jók í gær þrýst-
inginn á kjósendur á Taívan og varaði
við því að milljónir hermanna væru
undir það búnar að ráðast á eyjuna ef
Taívanar lýstu yfir sjálfstæði eftir
forsetakosningamar 18. þessa mán-
aðar.
Málgagn kínverska hersins réð
taívönskum kjósendum sérstaklega
frá því að kjósa Chen Shu-bian, sem
hefur hvatt til þess að Taívan stefiii
að sjálfstæði. Chen hefur þó mildað
afstöðu sína að undaníomu og sagt að
hann vilji viðræður við stjómvöld í
Kína og hyggist ekki lýsa yfir sjálf-
stæði Taívans verði hann kjörinn
næsti forseti landsins.
Dagblaðið sagði í harðorðri for-
ystugrein að herinn væri hlynntur
fiiðsamlegri sameiningu Kína og
Taívans en varaði við stríði ef Taívan-
ar héldu áfram að tefja fyrir viðræð-
um um sameiningu. „Milljónir kín-
verskra hermanna em í viðbragðs-
stöðu og tilbúnar til bardaga og láta
það aldrei viðgangast að tilraunir til
að kljúfa Kína beri árangur," sagði
blaðið. „Við verðum að benda skýrt
og skorinort á að sjálfstæði Taívans
merkir stríð.“
Hermálasérfræðingar í Peking og
víðar sögðu þó að ekkert benti til þess
að kínverski herinn væri í viðbragðs-
stöðu vegna deilunnar um Taívan.
„Þetta em aðeins sýndarhótanir, að
svo stöddu að minnsta kosti,“ sagði
Robert Kariol, ritstjóri Jane’s De-
fence Weekly.
Æðsti hershöfðingi Kína, Zhang
Wannian, varaði Taívana einnig við
stríði ef aðskilnaðarsinnar fæm með
sigur af hólmi í forsetakosningunum
og Jiang Zemin forseti sagði í ræðu á
laugardag að Kínveijar myndu grípa
til „harkalegra aðgerða" ef Taívanar
féllust ekki á að hefja viðræður um
sameiningu.
Herútgjöld aukin um 12,7%
Arlegur fundur kínverska þingsins
var settur á sunnudag og Xiang Hua-
icheng fjármálaráðherra kynnti í gær
drög stjómarinnar að fjárlögum
þessa árs þar sem fram kom að út-
gjöldin til vamarmála yrðu aukin um
12,7% miðað við áætluð útgjöld síð-
asta árs. Ráðherrann sagði að herút-
gjöldin yrðu um 120,5 milljarðar
júana, um 1.044 milljarðar króna, en
samkvæmt fjárlögum síðasta árs áttu
þau að vera 104,65 milljarðar júana,
907 milljarðar króna. Talið er þó nán-
ast öraggt að útgjöldin til vamarmála
hafi verið mun meiri á síðasta ári en
gert var ráð fyrir í fjárlögunum.
Hermálasérfræðingar telja að út-
gjöldin til vamarmála séu í reynd
þrisvar til fjóram sinnum hærri en sú
tala sem nefnd er í fjárlögunum þar
sem hún nái aðeins yfir launa- og
rekstrarkostnað hersins en ekki liði
eins og vopnakaup, rannsóknir og
eftirlaun fyrrverandi hermanna.
,Aukin herútgjöld era skýr skila-
boð til Taívana fyrir forsetakosning-
amar þótt þau tengist í raun ekki
deilunni um Taívan," sagði vestrænn
hermálasérfræðingur í Peking.
Blair-hjómn fá sett lögbann á breskt sunnudagsblað
Endurminningar
barnfostrunnar
breyttust í martröð
London. Morgunblaðid.
FORSÆTISRÁÐHERRAHJÓN-
IN bresku, Tony og Cherie Blair, og
The Mail on Sunday takast nú á fyr-
ir dómstólum í máli, sem forsætis-
ráðherrafrúin hefur höfðað til stað-
festingar á lögbanni, sem hún fékk
sett á birtingu blaðsins á endur-
minningum fyrrverandi barnfóstra
þeirra hjóna. I yfirlýsingu á sunnu-
dagsvöld sagði Tony Blair að hann
myndi láta einskis ófreistað til að
tryggja bömum sínum það einkalíf,
sem þau ættu fullan rétt á, hvað sem
starfi hans liði. The Mail on Sunday
segist hafa fellt niður kafla um börn
forsætisráðhemahjónanna í því,
sem birtist í fyrstu útgáfum blaðs-
ins og lögbannið náði til og því
snúist málið ekki um börn, heldur
prentfrelsi.
Rosalind Mark var barnfóstra hjá
Blair-hjónunum 1994-98. Hún skrif-
aði undir samning um þagmælsku,
sem einnig nær til endurminninga,
en settist engu að síður niður, þegar
hún var hætt hjá þeim, og skrifaði
bókarhandrit um vera sína með
Blair-fjölskyldunni. Mark reyndi að
fá útgefanda að bókinni og átti í
samningum við Jonathan Harris,
sem hún sendi handrit upp á 180
þúsund orð á 451 síðu. Hann hafði
samband við valinn hóp bókaútgef-
enda en handritið þótti ekki nógu
krassandi lesning og samningur
milli hans og Rosalind Mark datt
upp fyrir 24. febrúar sl. Hvemig
The Mail on Sunday komst yfir ein-
tak af handritinu er ekki ljóst. Hún
segist ekki hafa afhent blaðinu
handritið og ekki gefið Harris heim-
ild til þess að fá neitt úr því birt. The
Mail on Sunday segir að blaðið hafi
verið í nær stöðugu sambandi við
Rosalind Mark á föstudag og laug-
ardag, hún hafi rætt opinskátt um
efni bókar sinnar, sem hún væri að
reyna að finna útgefanda að og hún
hafi setið fyrir á ljósmyndum og að
auki fengið blaðinu myndir af sér
með Blair-fjölskyldunni. Þá hafi
hún boðið blaðinu að birta kafla úr
væntanlegri bók sinni.
Og pressan fór í gang
Bæði Rosalind og The Mail on
Sunday höfðu samband við Alastair
Campell, blaðafulltrúa forsætisráð-
herrans, á laugardag, sem segist
hafa fengið þá mynd af atburðunum,
að blaðið ætlaði bara að birta frá-
AP
Rosalind Mark, fyrrverandi
bamfóstra Blair-hjónanna.
sögn af því að Rosalind Mark hefði
skrifað bók um tíma sinn í þjónustu
Blair-hjónanna. Hann skýrði for-
sætisráðherranum frá þessu í sím-
tali síðdegis og var það það fyrsta,
sem Tony Blair frétti af skrifum
bamfóstrannar fyrrverandi. Camp-
ell sagði svo í síðara samtali við
blaðið, að Blair-hjónin litu á Rosa-
lind Mark sem manneskju, sem þau
gætu treyst hundrað prósent.
Þar með fór prentvélin af stað.
Um hálftíuleytið á laugardags-
kvöld fékk Alastair Campell eintak-
ið sitt af The Mail on Sunday og seg-
ir hann, að sér hafi heldur betur
bragðið, þegar hann sá fjölskyldu-
mál Blair-fjölskyldunnar kynnt á
forsíðu blaðsins og útdrætti úr
handriti Rosalind Mark. Hann brá
við hart, vakti Cherie Blair og þau
settust á rökstóla með forsætisráð-
herranum, sem var staddur í kjör-
dæmi sínu, Sedgefield, og útkoman
varð sú að freista þess að fá sett
lögbann á birtingu blaðsins. Það
lögbann fékkst klukkan kortér í tvö
um nóttina og klukkan tvö var
prentvélin stöðvuð, en þá var meira
en hálf önnur milljón eintaka farin í
dreifingu. Á nýrri forsíðu var svo
tilkynnt að Blair-hjónin hefðu bann-
að frásögn barnfóstrannar.
Brennt barn forðast eldinn
Tony Blair segist í yfirlýsingu
sinni viðurkenna rétt fjölmiðla til
þess að fylgjast með sér starfsins
vegna. En hann segist ekki bara
vera forsætisráðherra, heldur og
faðir og eiginmaður og þau hjónin
séu á einu máli um það, hversu
óvenjulegt sem þeirra líf sem for-
sætisráðherrahjóna sé, þá muni þau
tryggja börnum sínum eins eðlilegt
uppeldi og frekast er mögulegt.
Friðhelgi einkalífs þeirra sé þeim
foreldranum heilagt og þau muni
berjast með kjafti og klóm fyrir því.
Um bamfóstruna segir forsætisráð-
herrann, að hann hafi rætt við hana,
hún sé góður vinur fjölskyldunnar
og hún sé miður sín yfir þessu öllu
saman. Hann segist þess fullviss, að
hún hafi ekkert illt meint og honum
þyki leitt að horfa upp á hrekkleysi
hennar misnotað af öðram.
Rosalind Mark hefur lýst því
hversu leitt henni þyki þetta mál.
Hún hafi aldrei ætlað að skaða
Blairfjölskylduna og aldrei birta
eitt eða neitt án hennar samþykkis.
Reyndar hafi hún ekkert nema gott
eitt um fjölskylduna að segja og
væntanleg ritlaun hafi hún ætlað að
gefa til góðgerðarmála. í gærmorg-
un vildi hún ekkert segja annað en
þetta: Eg hef ekkert við fjölmiðla að
segja. Brennt barn forðast eldinn.
Hún kennir Jonathan Harris um að
koma handritinu í hendur The Mail
on Sunday, en hann harðneitar því.
Upplýst er, að fleiri en Johanthan
Harris fengu eintök af bókarhand-
ritinu. The Mail on Sunday segir, að
ef forsætisráðherrann eigi í útistöð-
um við einhvern, þá hljóti það að
vera Rosalind Mark, sem þvert ofan
í samkomulag þar um skrifaði end-
urminningar sínar og reyndi að fá
þær gefnar út á bók án vitundar
Blair-hjónanna. Og þegar það ekki
tókst hafi blaðið tekið upp þráðinn
með vitund hennar og vilja.
Forsætisráðherrahjónin brezku
eiga þrjú börn og það fjórða á leið-
inni. Þau hafa sagt, að reyni skozk
blöð að birta frásögn barnfóstrunn-
ar muni þau stefna þeim fyrir
skozka dómstóla á sömu forsendum
og þau reka mál sitt gegn The Mail
on Sunday fyrir enskum.
Stálvaskar
Intra stálvaskarnir fást í mörgum
stærðum og gerðum. Þessi vaskur
ber nafnið Eurora og hefur hlotið.
margvíslegar viðurkenningar fyrir
frábæra hönnun.
WLL__& 111 BJlíft..—Jn
TCnGI
a---iiiig~inii—
Smiðjuvegi 11 • 200 Kópavogur
Sími: 564 1088 • Fax: 564 1089
Átök milli forystumanna breska Verkamannaflokksins í Lundúnum
Livingstone vikið úr flokknum
London. Morgunblaðið.
KEN Livingstone, þingmaður
Verkamannaflokksins, hefur til-
kynnt að hann bjóði sig fram til
embættis borgarstjóra Lundúna á
eigin vegum í kosningunum 4. maí
og skilur nú í milli hans og flokks,
sem hann hefur verið félagi í á
fjórða áratug og sagði eitt sinn um,
að hann myndi aldrei fara úr nema
láréttur í kistu. f gærkvöldi var
svo tilkynnt að Livingstone hefði
verið vikið úr Verkamannaflokkn-
um um stundar sakir.
Framboð hans á vafalaust eftir
að valda miklum umbrotum í
flokknum, en bæði Tony Blair for-
www.fenger.is
Netverslun
sætisráðherra og Frank Dobson,
sem formlega hefur verið útnefnd-
ur borgarstjóraframbjóðandi
Verkamannaflokksins, sögðu í gær
gott að ákvörðun Livingstones lægi
fyrir; nú væri hægt að hefja bar-
áttuna fyrir ajvöru. Steve Norris,
frambjóðandi íhaldsflokksins, kvað
þessa atburðarás sýna að almættið
væri íhaldsmönnum hliðhollt.
Ken Livingstone hefur haldið
öllum í herkví síðan úrslit í kosn-
ingum Verkamannaflokksins lágu
fyrir en þar tapaði hann með
naumindum fyrir Frank Dobson,
þrátt fyrir að hafa fengið fylgi 74
þúsund kjósenda á móti 24 þúsund-
um Dobsons. Livingstone sagði
strax þegar úrslitin lágu fyrir að
kosningafyrirkomulag flokksins
væri ólýðræðislegt og sigur Dobs-
ons fenginn með þeim hætti að
hann ætti að víkja fyrir sér sem
frambjóðandi flokksins. Síðan þá
hefur hann sagzt vera að heyra
hljóðið í Lundúnabúum en allir
aðrir hafa beðið eftir því að heyra
hann tilkynna ákvörðun sína. Á
meðan hefur meirihluti skoðana-
kannana hvatt hann til sérfram-
boðs, allt að 61%, og spár um úrslit
verið honum mjög í hag.
Livingstone tilkynnti framboð
sitt í grein í The Evening Standai-d
í gær og segist hafa orðið að velja
á milli flokksins, sem honum sé
hjartfólginn, og þess að berjast
fyrir lýðræðislegum rétti Lund-
únabúa. Hann segir framboð sitt til
þess fallið að tryggja Lundúnabú-
um valddreifingu á borði, en ekki
bara í orði. Hann ætlar ekki að
stofna stjórnmálasamtök, heldur
hvetur fólk til þess að vera um
kyrrt í Verkamannaflokknum og
berjast innan hans að sameiginleg-
um baráttumálum.
Tímasetning Livingstones var
vel valin, því í gærmorgun ýtti
Frank Dobson kosningabaráttu
sinni úr vör með pompi og prakt,
að því er hann ætlaði. En líkt og
orð hans hafa undanfarið staðið í
skugganum af þögn Livingstones,
þá varði hann tímanum í gærmorg-
un ekki til þess að kynna stefnumál
sín, heldur til þess að svara spurn-
ingum um sérframboð Ken Liv-
ingstones. Dobson var samt hinn
kokhraustasti, sagði Livingstone
nú ekki lengur geta falið málefna-
fátækt sína fyrir Lundúnabúum og
sjálfur myndi hann afhjúpa það
litla, sem Livingstone hefði fram
að færa, sem hreina og beina
hættu fyrir hinn almenna Lund-
únabúa. Og Tony Blair bætti um
betur og lýsti Ken Livingstone sem
skelfingu fyrir London.