Morgunblaðið - 19.04.2000, Qupperneq 12

12 MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skrifstofustj óri heilbrigðisráðuneytis
um siðareglur Islenskrar erfðagreiningar
Setja sér strangari
reglur um lífsýni en
almennt tíðkast
GUÐRÍÐUR Þorsteinsdóttir,
skrifstofustjóri í heilbrigðisráðu-
neytinu, segir að sér virðist ís-
lensk erfðagreining setja sér
strangari reglur um notkun
lífsýna úr lífsýnabönkum við
rannsóknir en almennt sé tíðkað
bæði hér á landi og erlendis.
Greint var frá því í Morgun-
blaðinu í gær að starfsmenn IE
hefðu sett sér siðareglur þar sem
m.a. er kveðið á um að engar
rannsóknir séu gerðar á fólki eða
á lífsýnum úr fólki nema með
upplýstu samþykki þess.
Guðríður tekur fram að hún
hafí ekki séð siðareglurnar í heild
sinni en skv. frétt Morgunblaðs-
ins virðist íslensk erfðagreining
ganga lengra en almennt eru
gerðar kröfur um þegar fyrirtæk-
ið lýsi því yfir að lífsýni verði ein-
göngu notuð með upplýstu sam-
þykki viðkomandi.
Meginreglan er sú að sögn
Guðríðar að þegar lífsýni eru
fengin hjá fólki í þeim tilgangi að
nota þau til vísindarannsókna sé
það alltaf gert að fengnu upp-
lýstu samþykki viðkomandi. A
hinn bóginn séu lífsýni, sem safn-
að hefur verið við þjónusturann-
sóknir og aðgerðir og geymd eru
í stórum lífsýnabönkum, notuð
við rannsóknir án þess að gerð sé
krafa um upplýst samþykki, að
fengnu samþykki Vísindasiða-
nefndar og Tölvunefndar. Þetta
hafí tíðkast við notkun stórra
lífsýnabanka bæði hér á landi
sem erlendis.
Aðspurð hvort umrædd siðar-
egla sem IE hefur sett sér um
öflun upplýsts samþykkis snerti á
einhvern hátt miðlægan gagna-
grunn á heilbrigðissviði sagði
Guðríður að gagnagrunnurinn
fjallaði hvorki um lífsýni né rann-
sóknir á fólki. Skv. gagnagrunns-
lögunum væri rekstrarleyfishafa
þó heimilt, að uppfylltum skilyrð-
um Tölvunefndar, að tengja sam-
an upplýsingar úr gagnagrunni á
heilbrigðissviði við upplýsingar í
gagnagrunni með erfðafræðileg-
um upplýsingum. Erfðafræðilegu
upplýsinganna hafi þá verið aflað
með upplýstu samþykki og lögin
geri ennfremur ráð fyrir að þegar
tengja eigi saman upplýsingar í
þessum gagnagrunnum þurfí aft-
ur að afla upplýsts samþykkis
viðkomandi. Siðareglur ÍE séu
því í samræmi við þær reglur sem
Alþingi og heilbrigðisyfirvöld
hafa sett um gagnagrunninn.
Listasafn Reykjavíkur opn-
að í Hafnarhúsinu í dag
NÝTT húsnæði Listasafns Reykja-
víkur í Hafnarhúsinu við Tryggva-
götu verður opnað formlega í dag kl.
14 af borgarstjóranum í Reykjavík,
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur. Þá
verða opnaðar tvær sýningar, sem
báðar hafa verið valdar á dagskrá
Reykjavíkur menningarborgar
Evrópu árið 2000. „Myndir á sýn-
ingu“ er yfírskrift sýningar þar sem
gefur að líta úrval verka úr eigu
Listasafns Reykjavíkur og mun hún
standa út árið 2000.
Hin sýningin, „Á eigin ábyrgð", er
innsetning eftir franska listamann-
inn Fabriee Hybert, en hann hlaut
gullljónið á Tvíæringnum í Feneyj-
um 1997.
Við opnunina verður frumsýnd ný
heimildarmynd um listamanninn Er-
ró sem gerð var af Ergis og íslensku
kvikmyndasamsteypunni. Myndin
heitir „Erró norður-suður-austur-
vestur". Leikstjóri er Ari Alexander
Ergis Magnússon. Endumýjun á
Hafnarhúsinu hefur staðið í tvö ár.
Öll hönnun er í höndum arkitektast-
ofunnar Stúdíó Granda og aðalverk-
takar eru ístak.
Safnið verður opið almenningi alla
páskahelgina kl. 11-18.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
f Hafnarhúsinu var allt að verða klárt fyrir opnun
þegar ljósmyndari leit þar inn í gær.
Guðrún Helgadóttir og Halldór Blöndal, forseti Alþingis,
við málverkið af Guðrúnu í Alþingishúsinu.
Málverk af Guðrúnu
Helgadóttur í
Alþingishúsinu
MÁLVERK af Guðrúnu Helgadótt-
ur, fyrrverandi forseta sameinaðs
Alþingis, var afhjúpað í Al-
þingishúsinu miðvikudaginn 22.
mars að viðstöddum forseta Al-
þingis, forsætisnefnd, formönnum
þingflokka, fyrrum samþingmönn-
um og fleiri gestum.
Eiríkur Smith listmálari málaði
myndina (olíumálverk) og hefur
henni verið komið fyrir í setustofu
Alþingis (áður salur efri deildar).
Guðrún Helgadóttir var forseti
sameinaðs Alþingis 1988-1991 og
varð hún fyrst kvenna til að
gegna því embætti, segir í frótt
frá Alþingis. Hún var 1. varafor-
seti sameinaðs Alþingis 1987-1988
og 3. varaforseti Alþingis 1992-
1995. Guðrún var alþingismaður
1979-1995 og aftur 1999. Hún tók
einnig sæti á Alþingi sem vara-
þingmaður árin 1995, 1997 og
1998.
Verslunarmenn ræða
við SA í dag
FULLTRÚAR Landssambands ís-
lenskra verslunarmanna og Verslun-
armannafélags Reykjavíkur fund-
uðu með fulltrúum Samtaka
atvinnulífsins, í gær.
í fréttatilkynningu frá LÍV segir
að á fundinum hafí fulltrúar SA kom-
ið fram með nýjar hugmyndir, þar
sem opnað er á ákveðin skref í mark-
aðslaunakerfi. Ennfremur segir að
komið hafi fram vilji af hálfu SA til
að ræða vinnutímamálin.
LÍV og VR mátu þetta svo að SA
hefði ákveðið að loka ekki alveg á
þessi atriði og því ákváðu félögin að
hefja vinnu við útfærslur á þeim. I
dag hittast aðilarnir aftur til að ræða
vinnutímaþáttinn.
Skipafélög sýknuð af
bótakröfum vegna
strands Víkartinds
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest
niðurstöðu Héraðsdóms Reykjavík-
ur um að eigandi flutningaskipsins
Víkartinds - sem strandaði í Háfs-
fjöru austan ósa Þjórsár fyrir þrem-
ur árum - Atalanta Schiffahrtsges-
ellschaft mbH & Co. í Hamborg, og
leigjandi þess, Hf. Eimskipafélag
íslands, séu ekki skyldir til að bæta
tjón á vörum í eigu Ragnars M.
Magnússonar í Garðabæ og fyrir-
tækis hans Style-Ragnar M. Magn-
ússon, sem fóru forgörðum í strand-
inu. Farmur Ragnars var ekki
vátryggður og beindi hann skaða-
bótakröfum sínum því að Atalanta
og Eimskipafélaginu sem farmflytj-
endum. Krafðist hann þess í Hæsta-
rétti að stefndu yrði gert að greiða
sér rúmar 2,3 milljónir króna auk
dráttarvaxta, málskostnaðar í hér-
aði og fyrir Hæstarétti.
Víkartindur gjöreyðilagðist í
strandinu og fór mikill hluti þeirra
250 gáma sem á skipinu voru for-
görðum. Stefndi, Eimskipafélagið,
hafði tekið að sér að flytja umrædda
vörusendingu frá Danmörku til ís-
lands og notaði til þess Víkartind
sem það hafði til ráðstöfunar sam-
kvæmt tímabundnum farsamningi
við eiganda þess, stefnda Atalanta.
Mál Ragnars Magna gegn Ata-
lanta og Eimskipafélaginu var upp-
haflega þingfest í héraði hinn 16. ap-
ríl 1998 en samhliða því voru nítján
önnur mál höfðuð gegn farmflytj-
endum fyrir dóminum vegna vörutj-
óns í strandinu. Síðar var eitt þeirra
fellt niður en samkomulag varð um
að hin biðu frekari meðferðar uns
endanleg niðurstaða lægi fyrir í
máli þessu. Dómur Héraðsdóms
Reykjavíkur lá fyrir í lok apríl á síð-
asta ári þar sem stefndu voru sýkn-
aðir eins og áður segir en stefnandi
ákvað strax að áfrýja til Hæstarétt-
ar. Ljóst er samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins að hefði Hæstirétt-
ur hnekkt niðurstöðu Héraðsdóms
hefðu stefndu, Atalanta og Eim-
skipafélagið, staðið frammi fyrir því
að þurfa að semja um greiðslu bóta
til fyrrnefndu aðilanna átján en
kröfur þeirra námu samtals rúm-
lega 200 milljónum króna.
Stefnandi greiði milljón í
málskostnað
Áfrýjandi byggði bótakröfu sína
m.a. á því að tjónið sé afleiðing þess
að skipið hafí verið óhaffært í upp-
hafi ferðar, m.a. vegna óhæfi skip-
verja, vanbúnaðar vélar og akkeris-
vindna en einnig á því að afskipti
starfsmanna eiganda annars vegar
og leigjanda hins vegar hafi valdið
óvissu um hvert raunverulegt vald
skipstjórans væri og þar með átt
beinan orsakaþátt í tjóni áfrýjanda.
Hæstiréttur staðfesti hins vegar
niðurstöðu héraðsdóms um að skip-
ið hefði verið haffært í upphafí ferð-
ar og að starfsmenn eiganda og
leigjanda hefðu ekki borið ábyrgð á
ákvörðunum skipstjóra, m.a. því að
ekki var beðið um dráttaraðstoð
fyrr en um seinan. Er áfrýjanda,
Ragnari Magna, í dómsorði Hæsta-
réttar gert skylt að greiða stefndu,
Eimskipafélaginu og Atalanta,
hvoru um sig 500 þúsund krónur í
málskostnað fyrir Hæstarétti. Málið
dæmdu hæstaréttardómararnir
Guðrún Erlendsdóttir, Ai-nljótur
Björnsson, Hjörtur Torfason, Hrafn
Bragason og Pétur Kr. hafstein.
Lögmaður stefnanda var Baldvin
Hafsteinsson hdl. en lögmenn verj-
enda voru Pétur Guðmundarson hrl.
og Rúnar Baldvin Axelsson hdl. fyr-
ir Eimskip og Garðar Briem hrl.
fyrir þýska skipafélagið.