Morgunblaðið - 06.06.2000, Page 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 6. JÚNÍ 2000
LANDIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Sigríður Vilhjálmsdóttir á Geysi aðstoðar Ólaf Ragnar Grímsson við að klippa á borðann og opna Geysisstofu formlega.
Upplifun í Geysisstofu í Haukadal
Eitt stærsta
framtak ein-
staklinga í
ferðaþjónustu
Selfossi - Geysisstofa í Haukadal
var opnuð í dag við hátiðlega at-
höfn. Foseti Islands opnaði stofuna
sem er nýstárlegt fræðasetur og
hefur m.a. að geyma séstæða
margmiðlunarsýningxi á náttúruöfl-
um landsins. Með opnun Geysis-
stofu hafa hjónin Már Sigurðsson
og Sigríður Vilhjálmsdóttir hótel-
haldarar á Geysi stigið stórt skref í
þá átt að aukaþjónustu við ferða-
fólk og má segja að um sé að ræða
eitt stærsta framtak einstaklinga í
ferðaþjónustu.
Á Geysi er nú undir einu þaki af-
þreying og fræðsla fyrir gesti
ásamt verslun og veitingasölu.
Geysisstofan gefur gestum innsýn í
náttúruöflin. Gestir finna kuldann
frá jöklunum þegar þeir ganga inn í
stofuna og síðan tekur við upplifun
í máli og myndum þar sem sjá má
eldgos undir jökli, hraunrennsli,
finna fyrir jarðskjálfta, sjá afl foss-
anna og finna úðann frá Gullfossi
auk þess sem Geysir gýs og öllu
þessu fylgja hljóð eins og í raun-
veruleikanum. Fyrir ofan gesti
blika norðurljósin og undir fótum
þeirra liggja sprungurnar sem
virkustu eldstöðvar landsins eru á.
Margmiðlunarsýningunni í Geysis-
stofu verður ekki lýst með orðum,
hana verður að heimsækja og upp-
lifa.
Með opnun Geysisstofu hefur ver-
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson.
Ungir Tungnamenn sýndu
glímu við opnunina.
ið komið fýrir undir einu þaki veit-
ingasölu, fræðasetri, sýningu á bú-
skaparháttum og staðarsögu ásamt
glæsilegri verslun fyrir ferðafólk.
Hinum megin á staðarhlaðinu er
síðan Hótel Geysir sem frægt er
fyrir gestrisni og góðan mat. Um
hlaðið á Geysi fara velflestir erlend-
ir ferðamenn sem koma til landsins
og stór hluti Islendinga sem ferðast
um sitt eigið land. Öruggt má telja
að nemendur allra skóla Iandsins
muni leggja leið sína í Geysisstofu.
Fjöldi gesta var við opnun Geys-
isstofu og opnunarathöfnin var hin
hátíðlegasta. Barna- og ungl-
ingakór Biskupstungna söng, ungir
glímumenn sýndu glímu og flutt
voru ávörp þar sem framtaki þeirra
hjóna Más og Sigríðar á Geysi var
vel fagnað, enda einstakt í sögu
ferðamála.
Landbúnaðarháskól-
inn á Hvanneyri
Ramma-
samningur
um endur-
menntun í
landbúnaði
Grund - Þann 24. maí s.l. var
undirritaður rammasamning-
ur á milli Bændasamtaka Is-
lands, Garðyrkjuskóla ríkisins,
Hólaskóla og Landbúnaðar-
skólans á Hvanneyri um end-
urmenntun í landbúnaði fyrir
árin 2000 - 2002.
Aætlunin fjallar um verk-
efnið Endurmenntun í land-
búnaði sem styrkt er af Fram-
leiðnisjóði landbúnaðarins og
gert á grundvelli samþykktar
stjórnar Framleiðnisjóðs frá
sept. 1999 um að leggja allt að
16 milljónir á ári, næstu þrjú
árin, til þessa verkefnis. Tekið
verður mið af tillögum Fram-
leiðnisjóðs um skiptingu fjár-
magnsins og framkvæmd
verkefnisins.
Morgunblaðið/Davíð Pétursson
Sigurgeir Þorgeirsson,
framkvæmdastjóri Bænda-
samtaka íslands, Magnús
B. Jónsson, rektor á
Hvanneyri, Skúli Skúlason,
skólameistari á Hólum, og
Sveinn Aðalsteinsson,
skólastjóri Garðyrkjuskól-
ans, við undirritun og stað-
festingu samningsins.
Böðólfsskytja
hugsanlega fund-
in á Tjörnesi?
Þórshöfn - Vegagerðarmenn á
Tjörnesi komu niður á fomar bæjar-
tóttir þegar verið var að grafa þar
fyrir nýjum vegi í síðustu viku, rétt
við bæinn Breiðuvík. Verkið var þeg-
ar í stað stöðvað og sérfræðingar frá
Þjóðminjasafninu fengnir á staðinn
til að rannsaka og aldursgreina tótt-
irnar.
Þegar fréttaritari kom á staðinn
voru þar að störfum þrír menn; jarð-
fræðingurinn Magnús Sigurgeirsson,
Guðmundur Ólafsson fomleifafræð-
ingur og Þór Hjaltalín sagnfræðing-
ur. Að þeirra sögn er þetta merkur
fundur því þama em bæjarrústir frá
landnámsöld. Þegar Vegagerðinni
vom Ijósar niðurstöðumar var strax
ákveðið að vegarstæðinu yrði breytt.
Það færist um 14 metra og verður
vegurinn rétt vestan við tóttirnar.
Yfir tóttunum em mjög greinileg
gjóskulög sem nýtast vel við aldurs-
greiningu. Elsta gjóskulagið er frá
árinu 1158 úr Heklu, einnig gjóskulög
frá Heklugosi árið 1300 og Veiði-
vatnagosi 1477. Miðað við jarðvegs-
þykknun hefur húsið farið í eyði um
árið 1000, svo þetta er byggð frá
tíundu öld.
Búið er að grafa um 40 sentímetra
niður á 15 fermetra afmarkað svæði
og þar er komið niður á hús, útibúr
sem síðar hefur líklega verið breytt í
eldhús. Þar fundust ýmsar minjar;
kljásteinar á víð og dreif, grýtubrot,
eldtinna, litlir naglar og fiskisleggja,
einnig viðarkol og matarleifar.
Lykilbrot fannst þar líka og telja
sérfræðingamir að þar sé jafnvel
kominn lykillinn að húsinu. í einu
hominu er greinilegt far eftir sá eða
stóra súrtunnu og víða em gjallmolar
sem vitna um jámsmíðar.
Greinilegt er að þó nokkur byggð
hefur verið í kringum þennan land-
námsmann og þörf á uppgreftri á
stærra svæði til að finna bæjarhúsin
en útibúrið er hluti af þeim. Frá úti-
búrinu var grafinn tuttugu og tveggja
metra langur skurður til að kanna
jarðlögin og þar er kolaskán, um 15
sentímetra þykk, sem bendir til þess
að fleiri hús gætu hafa verið á öllu
svæðinu.
Aðalskálinn er ekki fundinn og
nauðsynlegt er að rista ofan af stóm
svæði og hefja uppgröft en sú rann-
sókn gæti tekið nokkur sumur. Rann-
sóknin núna er eingöngu vegna vega-
lagningarinnar og er henni nú lokið af
hálfu vegagerðarinnar og vegurinn
fluttur frá rústunum.
Böðólfr hót maður
Þegar svo merkar minjar finnast
frá landnámsöld vaknar sú spuming
hvaða landnámsmaður hafi þama
verið á ferð. Það er ekki auðvelt að
fullyrða en hægt er að mynda sér
skoðun við lestur Landnámubókar,
sagði sagnfræðingurinn Þór Hjalta-
lín. Þar segir að Böðólfur Grímsson
sigldi frá Noregi með skylduliði sínu
en braut skip sitt við Tjörnes. Böðólf-
ur hefur numið mikinn hluta Tjömess
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Líklegt er talið að fleiri bæjarhús séu í dokkinni í suðaustur frá útibúrinu. Nauðsynlegt er að rista ofan af öllu
því svæði til þess að rannsaka það.
og samkvæmt Hauksbók var hann
hinn fyrsta vetur að Böðólfsskytju en
enginn veit hvar sá bær hefur verið. I
Landnámu segir einnig frá Mána sem
bjó að Máná norðan á Tjömesi en
Böðólfi þótti Máni vera fyrir sér og
rak hann á burt. Máni flutti sig vestur
að Skjálfandafljóti þar sem hann átti
kost á miklu og góðu landi svo þetta
hefur gerst snemma á landnámsöld.
Ekki er hægt að fullyrða að þama
sé kominn bærinn Böðólfsskytja en
áhugavert verkefni fyrir fræðimenn
er fram undan. Að lokinni þessari
fyrstu rannsókn á svæðinu verður
jarðvegsdúkur breiddur yfir það og
síðan mokað yfir aftur. Óvíst er með
framhald rannsóknar á svæðinu en
það ræðst af því hvort einhver er til-
búinn að kosta þá framkvæmd, að
sögn fræðinganna þriggja sem þama
vora að vinna.