Morgunblaðið - 14.06.2000, Blaðsíða 34

34 MIÐVIKUDAGUR 14. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Sumartónleikar við Mývatn
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Flytjendur á Tónlistarhátíðinni við Mývatn: Kjartan Óskarsson, Óskar
Ingólfsson og Sigurður I. Snorrason, klarínettuleikarar, Soffía Árna-
dóttir myndiistarkona og Margrét Bóasdóttir söngkona. Fjarverandi
var Jón Stefánsson, organisti.
T ónlistarflutningiir
í Kirkjunni í
Dimmuborgum
Þessi dularfulla eyja
- fantasíu líkust
Nicola Lecca er einn af yngstu höfundum
Bókmenntahraðlestarinnar, Literatur
Express 2000, sem brunar nú á milli borga
••
Evrópu. Einar Orn Gunnarsson
rithöfundur ræddi við hann á leiðinni
frá Lissabon til Madrid.
SUMARTONLEIKAR við Mývatn
hefjast á Tónlistarhátíð föstudaginn
16. júní og standa til 18. júní. Þetta er
í annað sinn sem Tónlistarhátíð er
haldin en Sumartónleikarvið Mývatn
hafa verið haldnir í 12 ár.
Að sögn Margrétar Bóasdóttur,
listræns stjómanda, verður dagskrá-
in um margt óvenjuleg en nýjabrum í
ár er helgistund með tónlistarflutn-
ingi í Kirkjunni í Dimmuborgum.
Eftir þvi sem best er vitað hefur ekki
farið fram helgihald þar áður. Einnig
verður samtenging við 250 ára dánar-
ár J. S. Bach og íslenska kristnihátíð
með tónleikum í Reykjahlíðarkirkju,
þar sem ílutt verða m.a. verk J.S.
Bach sem skrifuð vom á þeim áram
sem Mývatnseldar geisuðu, 1724-29.
Hátíðin verður sungin inn með
ættjarðarlögum í Félagsheimilinu
Skjólbrekku föstudaginn 16. júní kl.
20.30. Jón Stefánsson, organisti og
kórstjóri, stýrir fjórradda samsöng
viðstaddra á Fjárlögum. Á laugar-
deginum, 17. júní, verður þjóðhátíð-
ardagskrá, m.a. barna- og fjölskyld-
utónleikar í Skjólbrekku. Þar kynnir
tónlistarfólkið hljóðfæri sín og börnin
taka þátt í stuttri kynnisferð um
heim tónlistarinnar.
Á sunnudeginum verða farnar
gönguferðir með leiðsögn landvarða
um Dimmuborgir að Kirkjunni þar
sem verður helgistund og tónlistar-
flutningur. Einnig verður farin
gönguferð með leiðsögn um hraunið
við Reykjahlíðarkju og haldnir tón-
TOJVLIST
Reykjalundiir
KÓRTÓNLEIKAR
Reykjalundarkórinn
undir stjórn Símonar H.
ívarssonar flutti trúarleg
og veraldleg söngverk
og naut til þess aðstoðar
Judith Þorbergsson,
er lék bæði á píanó og fagott.
Sunnudagurinn ll.júní2000.
ÁTTHAGAKÓRAR og vinnu-
staðakórar hafa í flestum tilfellum
notið nær algjörrar friðhelgi fyrir
gagnrýnendum, en stöku sinnum
hefur púlsinn þó verið tekinn á þess-
ari starfsemi og í ár er það Reykja-
lundarkórinn, sem Láms Sveinsson,
trompettleikari, stjórnaði frá 1986.
Tónleikarnir vora haldnir í minningu
Lárusar, sem féll frá langt fyrir ald-
ur fram. Hann hafði lagt á ráðin að
leikar í kirkjuni kl. 21. Á efnisskrá
eru m.a. verk eftir J. S. Bach, samin á
þeim tíma er Mývatnseldar geisuðu
1724-29. Soffía Araadóttir opnar sýn-
ingu á myndverkum með táknum
kristni og speki Hávamála í Gamla
bænum.
Sumartónleikar í
Reykjahlíðarkirlyu
Flytjendur á Tónlistarhátíðinni
eru Klarínettutríóið Chalumeaux:
Sigurður Ingvi Snorrason, Óskar
Ingólfsson, Kjartan Óskarsson, Nora
Kornblueh sellóleikari, Jón Stefáns-
son organisti og kórstjóri og Margrét
Bóasdóttir söngkona.
Miðapantanir era í Upplýsinga-
miðstöð ferðamála í Reykjahlíð en
einnig verður aðgöngumiðasala við
innganginn.
Einnig verða sumartónleikar í
Reykj ahlíðarkirkj u kl. 21 á laugar-
dagskvöldum. Meðal flytjenda eru
Gradualekór Langholtskúkju undir
stjórn Jóns Stefánssonar, Ingibjörg
Guðjónsdóttir básúnuleikaii og Júd-
ith Þorbergsson píanóleikari.
Helstu styrktaraðilar eru mennta-
málaráðuneytið, Skútustaðahreppur,
Hótel Reynihlíð, Kísiliðjan, Sóknar-
nefnd Reykjahlíðarkirkju, Sel - Hót-
el Mývatn, Héraðsnefnd Þingeyinga,
Sparisjóður Þingeyinga, Landssím-
inn, Landsvirkjun, íslandsbanki,
Ferðamálafélag Mývatnssveitar og
fyrirtæki og ferðaþjónustuaðilar við
Mývatn.
fara með kórinn til Vínarborgar og
var ákveðið að halda í þessa
„draumaferð", eins og stendur í efn-
isskrá, en í skarð Lárusar hljóp Sím-
on H. Ivarsson, gítarleikari.
Á efnisskránni voru kirkjuleg
söngverk, fyrst raddsetning Róberts
A. Ottóssonar á Gefðu að móðurmál-
ið mitt, þá Heyr himnasmiður eftir
Þorkel Sigurbjömsson og Ave Maria
eftir flæmska 16. aldar tónskáldið
Jacob Arcadelt, er samdi mikið af
messum, módettum og madrigölum
og starfaði mestan tíma við páfakór-
inn í Róm. Þessi fræga Ave María er
hugsanlega ranglega eignuð honum
og talin vera umritun á þriggja radda
kansónu, Nous voyons, sem enginn
veit hver samdi. Þessi verk voru fal-
lega sungin, en raddvandamálin, að-
allega hjá fámennum karlaröddun-
um, urðu því miður nokkuð skýr í
nútímalögunum eftir Stravinskí (Ave
María), Trond Kverno (Ave verum
corpus) og Hans Nyborg (Ave Mar-
ía) og sömuleiðið í Graduale (Locus
iste) eftir Bruckner. Trúarlega kafl-
NICOLA Lecca er fæddur í Cagli-
ari á Sardiníu árið 1976. Þrátt fyr-
ir ungan aldur hefur hann vakið
athygli í ítölskum bókmennta-
heimi. Eftir hann liggja þrjár bæk-
ur, tvö ritgerðasöfn og eitt smá-
sagnasafn sem nefnist Concerti
senza orchestra (Konsertar án
hljómsveitar). Fyrir smásagna-
safnið hefur hann hlotið fjölda við-
urkenninga m.a. Reghhium Julii-
verðlaunin en þau eru veitt fyrir
framúrskarandi frumraun á sviði
skáldskapar. Einnig var Nicola til-
nefndur til hinna eftirsóknarverðu
Stregaverðlauna árið 1999 en hann
er yngsti höfundur sem tilnefndur
hefur verið frá upphafi.
Hann er heimspekistúdent við
háskólann í Cagliari en vinnur
jafnframt sem þáttagerðarmaður á
menningardeild ítalska ríkisút-
varpsins, RAI.
Nicola hefur tvívegis komið til
íslands. Áhugi hans á landinu
vaknaði snemma. Þegar hann var í
gagnfræðaskóla valdi hann sér að
fjalla um Island. „Kennaranum
fannst fráleitt að velja Island og
ásakaði mig um að reyna að kom-
ast undan verkum með því að velja
minnsta kaflann í kennslubókinni,“
segir hann. „Mig langaði alltaf að
fara til þessarar dularfullu eyju
norður í hafi,“ heldur hann áfram.
„Mér er mikils virði að heimsækja
lönd sem eru algjörlega framandi,
fantasíu líkust. Island er eitt
þeirra landa.
Fyrsta heimsókn mín til lands-
ins var í september á síðasta ári
og var hún svo stórkostleg að ég
fór strax aftur í mars á þessu ári.
I gegnum tíðina hef ég lesið
margvíslegan fróðleik um land og
þjóð. Áður ég hélt í mína fyrstu
ferð keypti ég ítalska ferðahand-
bók. Þar var fullyrt að Laugaveg-
ur væri stærsta gata Reykjavíkur,
líkust Via Montenapoleone í Míl-
anó. Þetta kom ekki alveg heim og
anum lauk með tveimur atriðum úr
flamengó-messu eftir gítarleikarann
Paco Pena, svolítið sérkennilegu en
sérlega einföldu verki, sem þarf að
flytja með ákveðnum hryn, er kórinn
náði ekki sem best. Gítarundirleikur
Símonar var að því leyti til erfiður
fyrir hann, að hann stjórnaði kórnum
um leið.
Eftir hlé voru íslensk lög; Ég að
öllum háska hlæ (Hallgrímur Helga-
son), Tíminn líðm- (Arai Harðarson),
Vísur Vatnsenda-Rósu (Jón Ásgeirs-
son), Krummi krunkar úti, Sofðu
unga ástin mín, Krummi svaf í kletta-
gjá og ísland farsælda Frón) voru
ágætlega flutt, einkanlega lögin eftir
Hallgrím og Árna, en einnig Vísur
Vatnsenda-Rósu og Sofðu unga ástin
mín. Lárus Sveinsson átti skemmti-
lega útsetningu á Ríðum, ríðum, rek-
um yfir sandinn eftir Sigvalda Kalda-
lóns, sem var ágætlega flutt. Vorið
eftir Grieg var nokkuð fallega sungið
og sömuleiðis smá einsöngs strófa, er
Asdís Arnalds lagði til með kómum í
þessu fallega vorlagi Griegs.
saman við það sem ég hafði áður
heyrt en ég lét blekkjast. Fyrsta
morguninn dreif ég mig af stað í
leit að breiðstrætinu, gekk um göt-
ur borgarinnar en virtist eiga erf-
itt með að finna þetta mikla stræti
þar til allt í einu að ég var staddur
á mjórri götu þar sem við mér
blasti skilti með áletruninni
„Laugavegur". Ferðahandbækur
koma ekki alltaf heim og saman
við veruleikann, þær geta stundum
verið meira í ætt við skáldskap.
Ég bjó annars vegar á Hótel
Borg og hins vegar hjá Ái-na Ein-
arssyni á Laugavegi. Meðan á dvöl
minni stóð skrifaði ég yfir 100 síð-
ur um reynslu mína af Reykjavík,
t.d. um lit húsanna. Mér varð
hugsað til frelsisins sem menn
hafa að geta málað hús sín að vild.
Slíkt er ekki algengt á Ítalíu.
Um þessar mundir er ég að
Odi et amo eftir Orff hefði mátt
vera skarpara en var að öðru leyti vel
sungið og tónleikunum lauk með Dry
your Tears, Africa, eftir gítarleikar-
ann John Wiiliams, sem var hressi-
lega flutt. Kórinn á margt gott til, þó
karlaraddimar séu allt of fámennar,
sem helst gerði til, er þeir sungu ein-
ir. í þjóðlögunum og þremur íyrstu
viðfangsefnunum var hljómur kórs-
ins mjög góður. Það getur verið
nokkurt vandamál að velja viðfangs-
efni og í flamengó-messunni eftir
Paco Pena vantaði nokkuð á sam-
hljómanina, sem þarf að vera kröftug
og markviss í svona hljómbundnu
tónmáli, til að það geri sig. Sama má
segja um Afríkulagið eftir John
Williams, sem, eins og flamengo-
messan, er mjög í samstígri hljóm-
skipan, sem gerir kröfur um sérstaka
kalltóna-tónmyndun, sem í eðli sínu
er ólík raddbeitingu í venjulegum
evrópskum kórsöng. Símon stýrði
sínu fólki af öryggi og gæti sem best
orðið góður kórstjóri, en tíminn verð-
ur að „klarera" ýmislegt hjá honum,
meðal annars líkamshreyfingar, eins
og hnébeygjur og bolvindur, sem oft
ræna stjórnendur vissri stundvísi í
stjórnun. Þetta er smálegt en mest
um vert var, að söngur kórsins var
oft smekklega mótaður og naut hann
til þess ágætrar samfylgdar undir-
leikara á píanó, fagott og trommur.
Jón Ásgeirsson
skrifa skáldsögu sem gerist í
Reykjavík og fjallar um fólk sem
hittist þar fyrir tilviljun.
Ég er byrjaður að kynna mér ís-
lenskar bókmenntir og er með í
farteskinu ítalska þýðingu á Engl-
um alheimsins eftir Einar Má Guð-
mundsson.
Tónlist gegnir miklu hlutverki í
smásögum mínum eins og titillinn
gefur ef til vill til kynna. Allar sög-
urnar fjalla um hljóðfæraleikara
að einni undanskilinni sem er um
mann sem þráir að verða tónlistar-
maður.
Hljóðfæraleikarar hafa sérstöðu
í listinni, þeir eru ekki frjálsir, þar
sem þeir eru háðir sköpunarverk-
um annarra. Tónskáld geta gert
hvað sem þau vilja en flytjandi
getur það ekki því hann er bund-
inn af nótum og reglum sem aðrir
setja honum.
Úndanfarin tvö ár hef ég verið
að læra á fiðlu. Ég hef ekki náð
miklum árangri en mér finnst
gaman að glíma við hljóðfærið.
Mér líkar tónlist einstaklega vel
því hún er dularfull og býr yfir
seiðmagni. Það er hægt að hlusta á
vel samið tónverk þúsund sinnum
án þess að verða leiður á því.
Þessu er öfugt farið með bók-
menntir og kvikmyndir.
Þegar ég var á Islandi skoðaði
ég listasöfn og leit inn á gallerí. ís-
lensk myndlist er kraftmikil.
Ég ferðaðist til Isafjarðar þar
sem ég var veðurtepptur í tvo
daga. Þegar ég kom þangað var
úrhellisrigning. Rennandi blautur
bankaði ég á dyr gistiheimilis.
Miðaldra kona kom í gættina,
horfði á mig og tilkynnti mér „að
of snemmt væri að tékka sig inn.
Samkvæmt reglum hússins yrði af-
greiðslan ekki opnuð fyrr en eftir
hálftíma.“ Hún stakk síðan vin-
gjarnlega upp á því að ég fengi
mér göngutúr um bæinn fram að
opnunartíma. Þegar ég kom gegn-
blautur til baka á tilsettum tíma
komst ég að því að ég_ var eini
gesturinn á heimilinu. Ég dvaldi
þarna í góðu yfirlæti í nokkra
daga. Konan var hin almennileg-
asta en móttökurnar voru óvenju-
leg reynsla.
Ég nýt þess að ferðast og því er
ánægjulegt að fá tækifæri til að
taka þátt í þessu metnaðarfulla
verkefni sem Bókmenntahraðlestin
er. Mér finnst til fyrirmyndar að
höfundum lítilla og stórra ríkja er
gert jafn hátt undir höfði. Á þeim
tímum sem við lifum á, þegar sam-
eining Evrópu er að verða veru-
leiki, er nauðsynlegt að varðveita
margbreytileg sérkenni hvers rík-
is. Farsælast er ef ríkin vinna
saman líkt og sinfóníuhljómsveit
þar sem hvert hljóðfæri er sjálf-
stætt en saman mynda þau falleg-
an hljóm.“
Islensk tónlist
og flamengómessa