Morgunblaðið - 14.06.2000, Blaðsíða 50

50 MIÐVIKUDAGUR 14. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Sömu laun fyrir
sömu vinnu?
VIÐ félagsmenn í Bifreiðastjóra-
félaginu Sleipni höfum lýst því opin-
berlega að \úð erum verulega
óánægðir með það ráðslag VMSÍ að
semja fyrir hönd hópbifreiðastjóra
sums staðar á landsbyggðinni án
samráðs við Sleipni. VMSI birti
þriðjudaginn 23. maí yfirlýsingu um
þetta efni. Eins og þeirra var von og
vísa er þar ekki rætt um það sem að
flestra mati er kjarni máísins, í það
minnsta ekki á rökrænum nótum. í
yfirlýsingunni segir
meðal annars: „Það
kann að vera að kjara-
samningur Sleipnis sé
svo miklu betri en
kjarasamningur félaga
VMSÍ. Er ekki nema
gott um það að segja og
vonandi nýtur félagið
þess á sínu félags-
svæði. Það er jafnljóst
að kjarasamningur fé-
lagsmanna innan
VMSÍ tók mið af hags-
munum félagsmanna
þeirra og þeim skilyrð-
um sem þeir búa við í
sínu starfi, sem kimna
að vera önnur en innan
Sleipnis."
Aldeilis er það ótrúlegt hvað
menn geta verið h'tillátir fyrir ann-
arra hönd. Hvaða skilyrði eru það
sem valda því að eðlilegt teljist að
einn hópur hópbifreiðastjóra skuli
búa við lakari kjör en annar? Er
krafan um sömu laun fyrir sömu
vinnu aðeins virk milh kynjanna en
ekki milli einstakra hópa í þjóðfélag-
inu? Eru þessi önnur skilyrði ef til
vill þau að atvinnurekendur í grein-
inni standi illa á umræddum stöð-
um? Sé það tilfellið eru þá ekki for-
svarsmenn VMSÍ að þóknast þeim
með samningum sínum frekar en
umbjóðendum sínum? Byggist þetta
ef til vill á því að menn haldi að þjón-
Taxti l.ár 2. ár 3. ár 4. ár 5. ár Heildar hækkun
80.000 84.000 88.200 92.610 97.241 102.103 22.103
100.000 105.000 110.250 115.763 121.551 127.628 27.628
500.000 525.000 551.250 578.813 607.753 638.141 138.141
Guðmundur Agnar
Axelsson
Attatus
Plasthúðun
• Allur véla- og tækjabúnaður
- Vönduð vara - góð verð
mÆi. ASTVfilDSSON HF.
Shlpholti ]], 105 Rcvkjovik, síml ])]
ustan leggist alfarið af ef greidd eru
þokkaleg laun.? Á það hefur verið
bent áður og skal ítrekað hér að
frumskylda þeirra sem valdir eru til
forustu í verkalýðs-
hreifingunni er að
gæta hagsmuna félag-
anna. Það er alveg
ljóst að hefðu allir, sem
hagsmuna hafa að
gæta og starfa innan
þessarar sömu grein-
ar, haft samráð eru all-
ar líkur á að betri
árangur hefði náðst en
ella.
Flestir þekkja mál-
tækin: „Sameinaðir
stöndum vér en sundr-
aðir föllum vér“ og
„deildu og drottnaðu.“
Svo virðist sem sá
sannleikur, sem í
þessu felst, hafi hvorki
náð eyrum né skilningi þessara
ágætu manna, nema þeir skilji að-
eins þann hlutann sem segir deildu
og drottnaðu og þá aðeins þegar
meiningin hentar þeim sjálfum. Með
því að gera einn kjarasamning hér
og annan þar í sömu grein er Ijós-
lega verið að fá Samtökum atvinnu-
hfsins vopn í hendur með þeirri
sundrungu sem það skapar.
Nái Sleipnir sæmilegum árangri í
sínum kjarasamningum hljóta þeir
sem vinna á öðrum samningum í
greininni að hugsa sem svo að þeirra
samningur hafi verið gerður í fljót-
ræði og ekki hafi verið seilst eins
langt í samningagerðinni og efni
stóðu til.
Mikið hefur verið talað um for-
dæmi sem samningar, sem þegar
hafa verið gerðir, gefi. Þetta for-
dæmistal botnar í því að sá sem sem-
ur fyrst hafi í reynd samið fyrir alla
hina. Einnig er gjarna talað um
prósentuhækkanir eins og þær eigi
að vera lögmál. Þannig geta menn
lent í því að opinberlega sé býsnast
yfir óbilgjörnum kröfum þeirra og
vitnað í prósentuhækkanir þótt háar
prósentur þýði lága upphæð. I lokin
snýst þetta alls ekki um prósentur
heldur peningaupphæðir því að eins
og karlinn sagði: „maður étur ekki
fyrir prósentur“. Einnig þekkjum
við það að þegar laun hálaunafólks
eru hækkuð um háar upphæðir er
það gjarna afsakað með því að benda
á hversu hógværlega hafi verið farið
í prósentuhækkanir. Ef hins vegar
Kjaramál
Menn eiga að geta leyft
sér að nýta þann frítíma
sem þeim er ætlaður
fyrir sjálfa sig og sína,
segir Guðmundur Agn-
ar Axelsson, í stað þess
að þurfa sífellt að hend-
ast í aukavinnu til að ná
endum saman.
láglaunamaður fer fram á sams kon-
ar krónutöluhækkun er talað um
heimtufrekjuna í honum og hversu
mikla prósentuhækkun er verið að
fara fram á. Það liggur Ijóst fyrir að
hinn almenni launamaður ber sama
kostnað við sitt heimilishald og sá
sem ber meira úr býtum. Báðir hafa
í meginatriðum sömu þarfir og báðir
vinna almennt svipaðan vinnudag.
Eg er út af fyrir sig ekki talsmaður
þess að allir hafi sömu laun. Mér
finnst hins vegar að allir eigi að geta
lifað sómasamlegu lífi af þeim laun-
um sem þeir fá fyrir dagvinnu.
Menn eigi að geta leyft sér að nýta
þann frítíma sem þeim er ætlaður
íyrir sjálfa sig og sína í stað þess að
þurfa sífellt að hendast í aukavinnu
til að ná endum saman. Þeir sem búa
við slíkt ástand eru líka trúlega ekki
að skila þeim afköstum sem eðlilegt
væri að ætlast til af þeim.
Mér er sagt að topparnir hjá SA
hafi trúlega ekki minna en 500.000
krónur í mánaðarlaun. Ymsir álíta
hins vegar að 6-700.000 eða þaðan af
meira sé nær sanni. Sé litið á töfluna
hér fyrir neðan er svo sem ekkert
erfitt að skilja áð þeir eigi auðvelt
með að sætta sig við lágar prósentu-
tölur þegar rætt er um launahækk-
anir. Hér er gert ráð fyrir 5% hækk-
un á ári.
Það tekur þessa herramenn ekki
ýkja langan tíma að fá hækkanir
sem nema heilum mánaðarlaunum
fólks á lágum og meðaltöxtum þótt
ekki sé heimtufrekjan mikil í prós-
entum talið.
Höfundur er hópbifreiðastjóri
og löggiltur ökukennari.
Þorgeir Ljós-
vetningagoði
og þjóðkirkjan
MIKIL eru tilþrif kirkjunnar í
auglýsingaherferð kristnihátíðar
og í engu til sparað. Kirkjunnar
mönnum flaug í hug að heiðra Þor-
geir Ljósvetninga-
goða fyrir úrskurð
sinn á Alþingi árið
1000 um mikilvægi
þess að hafa ein lög
og einn sið í landinu
og skyldi af því tilefni
byggð kirkja á Ljósa-
vatni. Er það kald-
hæðnislegt því að eft-
ir sögunni að dæma
hefur Þorgeir ekki
verið neinn áhuga-
maður um kristna trú
og litið hinn nýja sið
án áhuga. Hins vegar
var honum nauðugur
einn kostur að sam-
þykkja siðaskiptin og
mun ég leiða hér að
því nokkur rök.
1. Athyglisverðar hugmyndir
hafa komið fram að í raun hafi ver-
ið um að ræða pólitíska ákvörðun
Kristnitaka
Félagsmálaráðherra
bæri fremur en
kirkjunnar mönnum,
segir Aðalbjörn Bene-
diktsson, að mæra
minningu Þorgeirs á
Ljósavatni með ein-
hverjum hætti.
foringjanna Þorgeirs og Síðu-Halls
á Aiþingi árið 1000. Þar eð kristnir
menn í Evrópu vildu ekki skipta
við heiðna einangruðust þeir síðar-
nefndu bæði í menningarlegu tilliti
og á sviði verslunar og viðskipta.
í Noregi var þá þegar farið að
gæta þessara áhrifa og ekki var
björgulegt fyrir eyland norður í
hafi að vera án samskipta við um-
heiminn. Ákvörðunin á Alþingi var
því miklu fremur tekin í þvingaðri
pólitískri stöðu en af trúarlegum
ástæðum.
2. Gíslataka Ólafs Tryggvasonar
var liður í að þvinga íslendinga til
að taka kristna trú og hafa ís-
lenskir höfðingjar, feður gíslanna,
efalaust lagt sig fram um að hafa
áhrif á frelsun þeirra sem er að
sjálfsögðu mannlegt. Ennfremur
var við þann að etja, sem Ólafur
konungur var, að erfitt var að
koma fram hefndum
ef til lífláts gíslanna
hefði komið, en hefnd-
arskyldan var rík ef
ekki náðust sættir um
bætur. Má af framan-
greindu ráða að
kristnir menn hafi þá
eins og ýmsir aðilar
nú notað gíslatöku og
viðskiptabann til að
koma fram oddamál-
um sínum.
3. Síðast en ekki
síst lá við blóðsúthell-
ingum á þinginu og er
ekki annað að sjá í ís-
lendingabók en að
þeir sem töldu sig
kristna hafi verið fús-
ari til vígaferla en hinir heiðnu.
Var þeim Þorgeiri og Síðu-Halli
mjög í mun að afstýra að trúar-
fylkingum lysti saman og úr yrði
borgarastyrjöld, því að ófriður og
vígaferli gátu breiðst út um allt
land með skelfilegum afleiðingum
fyrir land og þjóð.
Mikil ábyrgð hvíldi á herðum
Þorgeirs að setja mál sitt fram
með þeim hætti að allur þingheim-
ur gæti unað við þann úrskurð
sem ekki varð umflúinn. Hann tók
sér umþóttunartíma og lagðist
undir feld. Ef til vill hefur hann
gert þetta til þess að sveipa niður-
stöðuna nokkum dulúð og því ás-
ættanlegra fyrir heiðna menn að
hlíta málalokum. Ræða hans var
mjög vel grunduð og féllst þing-
heimur á lausnina.
Efni deilumálsins skipti því ekki
máli í augum Þorgeirs heldur að
finna farsæla lausn sem báðir aðil-
ar gætu sætt sig við og haldið
sæmd sinni. Menn hafa verið
heiðraðir fyrir minna en að koma í
veg fyrir mannfall og sundrungu
þjóðar, jafnframt því að stuðla að
hlutdeild lands síns í alþjóðasam-
félagi. Þorgeir kemur fram sem
framsýnn stjórnmálamaður og
þroskaður félagsmálamaður sem
var kristinni trú óviðkomandi. Því
bæri félagsmálaráðherra, Páli Pét-
urssyni frá Höllustöðum, fremur
en kirkjunnar mönnum að mæra
minningu Þorgeirs á Ljósavatni
með einhverjum hætti.
Aðalbjörn Benediktsson
er fv. ráðunautur.
Aðalbjörn Bene-
diktsson
R A
FUiMOm/ MANNFAGNAÐUR
Aðalsafnaðarfundur
Grensásprestakalls
verður haldinn í safnaðarheimili Grensáskirkju
þriðjudaginn 20. júní 2000.
Fundurinn hefst kl. 17.30.
Fundarefni:
Aðalfundarstörf.
Önnur mál.
Sóknarnefnd.
G AlR

TIU SÓUU
Til sölu
lítil hársnyrtistofa í grónu hverfi mið-
svæðis í Reykjavík.
Upplýsingar í símum 898 7901 og 692 9116.
FÉLAGSLÍF
Hörgshlíð 12.
Bodun fagnaðarerindisins.
Bænastund í kvöld kl. 20.00.
l/l
H.illvoigarstíg 1 • simi 561 4330
SAMBAND ÍSLENZKRA
KRISTNIBOÐSFÉLAGA
Háaleitisbraut 58.
Samkoma í kvöld kl. 20.30
Elísabet Jónsdóttir og Bjarni
Gíslason tala.
Ragnheiður Hafstein syngur.
Allir hjartanlega velkomnir.
http://sik.torg.is/
0ULSPEKI
Munið skógræktarferð í Heið-
mörk í kvöld. Brottför frá BSÍ kl.
20:00. Allir velkomnir.
Göngudagur F.í. sunnudaginn
18. júnú Leggjabrjótur —
Botnsdalur kl. 10:30. Botns-
dalur — Glymur kl. 13:00.
Munið breyttan opnunartíma á
skrifstofu F.Í.: 9.00—18.00.
www.fi.is, textavarp RUV bls 619.
Huglækningar/Heilun.
Sjálfsuppbygging.
Samhæfing líkama og sálar.
Áran.
Fræðslumiðlun.
Halla Sigurgeirsdóttir.
Andlegur læknir.
Uppl. i síma 562 2429 f.h.