Morgunblaðið - 14.06.2000, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ
^60 MIÐVIKUDAGUR 14. JÚNÍ 2000_____________________
MINNINGAR
ÞORLEIFUR
KJARTAN
KRISTMUNDSSON
+ Séra Þorleifur
Kjartan fæddist í
Reykjavík hinn 12.
júní 1925. Hann lést
á Sjúkrahúsi Suður-
lands á Selfossi 4.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
hjúnin Guðný Sigríð-
ur Kjartansdóttir
húsmóðir, f. 29.12.
1902, d.19.4. 1984,
og Kristmundur
Bcnjamin Þorleifs-
son gullsmiður, bók-
ari og ættfræðingur,
f. 27.12.1895, d.
d) Jóhanna, f. 18.6.
1983. 2) Ingibjörg
Þorgerður, sérkenn-
ari í Þorlákshöfn, f.
23.6.1954. Hún á þrjú
börn: a) Sigríður Inga
Sigurðardóttir, f.
17.7.1971, sambýlis-
maður Jón Aki Leifs-
son, f. 30.10.1966. b)
Magnús Sólbjörnsson,
f. 11.8. 1988, c) Þór-
hildur Helga Sól-
björnsdóttir, f. 23.1.
1990. 3) Óskírt svein-
barn, f. 8.3.1957, d.
16.4.1950. Þau voru lengst af bú-
sett í Reykjavík og Kópavogi. Þor-
leifur var elstur Qögurra barna
þeirra hjóna. Bræður hans voru:
Valgarður Sölvi, starfsmaður hjá
Varnarliðinu í Keflavík, f.
21.5.1927, d. 25.10.1979, og Krist-
mundur Sverrir, trésmiður í
Keflavík, f. 28.8.1928, d. 8.4.1971.
Systir hans er Inga Sigríður, f.
27.6.1931, húsmóðir í Kópavogi.
<q» Eiginkona Þorleifs er Þórhildur
Gísladóttir, f. 12.9.1925 í Brekku,
Garði. Hún er dóttir hjónanna
Gísla Matthíasar Sigurðssonar
bónda í Miðhúsum, Gerðahreppi,
f. 13.7.1895, d. 7.7.1982, og Ingi-
bjargar Þorgerðar Guðmunds-
dóttur, húsmóður, f. 3.8.1898, d.
28.9.1936. Þorleifur og Þórhildur
gengu í hjónaband hinn 12.
6.1952. Eignuðust þau sex börn og
ólu upp tvo fóstursyni. Einnig
voru elstu barnabörnin mikið hjá
þeim sín fyrstu æviár. Böm Þór-
’ ^ hildar og Þorleifs era: 1) Guðný
Sigríður, húsmóðir í Vestmanna-
eyjum, f. 1.11.1952. Hennar maður
er Jóhann Kristján Ragnarsson,
svæðisstjóri hjá Eimskip í Vest-
mannaeyjum, f. 17.1.1948. Þau
eiga fjögur börn: a) Þorleifur
Kjartan, f. 24.1.1974, unnusta
hans er Kristín Eva Sveinsdóttir,
f. 13.8.1974. b) Ragnar Krislján, f.
18.1.1980, c) Styrmir, f. 6.11.1981,
9.3.1957. 4) Krist-
mundur Benjamín Þorleifsson, yf-
irvélstjóri á Kambaröst, f. 15.3.
1962. Hans kona er Miroslava
Turin Þorleifsson, húsmóðir á Fá-
skrúðsfirði, f. 24.9.1964. Dóttir
hans með Guðrúnu F. Heiðars-
dóttur, f. 26.2.1963. a) Kristrún, f.
29.4.1986. Hann og Miroslava eiga
þrjú börn: b) Sylvia Barbara, f.
5.12.1980, c) Þorleifur Kjartan, f.
10.2.1991, d) Anna Þórhildur, f.
10.4.1993. 5) Steinvör Valgerður,
hugbúnaðarráðgjafl hjá Nýherja,
f. 24.9.1963. 6) Þórhildur Helga,
myndmenntakennari í Þorláks-
höfn f. 14.9.1965. Hennar maður
er Bogi Theodór Ellertson, vél-
stjóri á Gissuri, f. 13.4.1968. Þau
eiga þijú börn: a) Kjartan Þór, f.
21.4.1985, b) Lúkas Björn, f. 4.5.
1997, c) Kolfreyja Sól, f. 19.2.2000.
Fóstursynir Þórhildar og Þorleifs
eru: Systursonurinn Jón Helgi Ás-
mundsson, stöðvarstjóri í Helgu-
vík, f. 4.1.1952. Hans kona er Ást-
hildur Guðmundsdóttir, húsmóðir
i Garðinum, f.31.3.1953. Þau eiga
fjórar dætur: a) Júlíana Torfhild-
ur, f.l 1.6.1970. Hennar maki er:
Guðni Ragnar Þórhallsson, f.
17.12.1966. Þeirra synir: Daníel
Aron, Sverrir Franz og Anton
Örn. b) Þórhildur, f. 16.12.1975.
Hennar maki er Hlynur Jóhanns-
son, f. 16.6.1971. Þeirra böra:
Ámundi Georg og Sunneva Rós. c)
Stefanía Kristjana 21.11.1977. d)
Hrafnhildur, f. 22.7.1981. Bróður-
sonurinn Hjörtur Kristmundsson,
svæðisstjóri Samskips á Fáskrúðs-
firði, f. 27.7.1960. Hans kona er
Ásta Auðjörg Ægisdóttir, húsmóð-
ir á Fáskrúðsfirði, f. 16.6.1965.
Þau eiga tvo syni a) Kjartan Svan-
ur, f. 12.6.1986. b) Brynjar Andri,
f. 26.11.1991
Þorleifur sleit barnsskónum í
Reykjavík og ellefu sumrum æsku
sinnar eyddi hann í sveit hjá Þór-
arni föðurbróður sinum og Sigur-
björgu konu hans á Skúfi í Norð-
urárdal, A-Hún. Hann gekk í
Miðbæjarbarnaskólann, siðan lá
leiðin í Menntaskólann í Reykja-
vík og þaðan útskrifaðist hann
stúdent 17. júm' 1945. Á námsár-
unum var hann til sjós á sumrin,
bæði á síldarbátum og togara. Að
loknu stúdentsprófi kenndi hann
einn vetur á Norðfirði og var
skrifstofumaður hjá Trygginga-
stofnun ríkisins. Hann lauk guð-
fræðiprófi frá Háskóla íslands
1955 og 5. júní sama ár var hann
vígður til prests. Hann kynnti sér
Austurlandakirkjudeildir 1983-
1984 í Miinchen, London og New
York. Hann var sóknarprestur á
Kolfreyjustað, Fáskrúðsfírði í 39
ár, frá 5. júní 1955 til 31. ágúst
1994. Frá árinu 1986-1994 var
hann einnig prófastur í Aust-
fjarðaprófastsdæmi. Sumarið
1984 Ieysti hann af sem sjúkra-
hússprestur í London. Einnig
kenndi hann á Fáskrúðsfirði og
var prófdómari.
Honum voru falin margháttuð
trúnaðarstörf um ævina m.a. sat
hann í kjaranefnd Prestafélags
Islands, sat í hreppsnefnd Fá-
skrúðsfjarðarhrepps í átta ár og í
sýslunefnd S-Múlasýslu í 22 ár.
Enn fremur var hann varaþing-
maður Framsóknarflokksins um
tíma og tók þrisvar sæti á AI-
þingi. Þorleifur gegndi margvís-
legum trúnaðarstörfum fyrir
Lionshreyfinguna á íslandi, var
m.a. umdæmisstjóri 1973-1975 og
fjölumdæmisstjóri 1974-1975.
Hann var einn af stofnendum
Rauðakrossdeildar Fáskrúðs-
fjarðar og var heiðursfélagi
þeirrar deildar.
Utför séra Þorleifs Kjartans fer
fram frá Dómkirkjunni í dag og
hefst athöfnin klukkan 13:30.
„En drottinn er andinn.
En þar sem andi drottins er, þar
er frelsi.“ (II Kor. 3:17)
I dag kveðjum við kæran föður
okkar og fósturföður. Hann lagði í
--- sína hinstu för að morgni sjómanna-
dags en sá dagur er einna mestur há-
tíðisdaga á Fáskrúðsfirði þar sem
hann var sóknarprestur í tæp fjöru-
tíu ár. Hann vígðist til prests á sjó-
mannadag árið 1955 og flutti síðan
ásamt mömmu og tveimur litlum
dætrum að Kolfreyjustað. Fáskrúðs-
firðingar tóku nýju prestsfjölskyld-
unni opnum örmum og samskiptin
við sóknarbömin voru alla tíð mjög
góð. Árin liðu, barnahópurinn stækk-
aði og á Kolfreyjustað undi hann
glaður við sitt og vildi hvergi annars
staðar búa alla sína starfsævi.
Hann pabbi var stór maður í
mörgum merkingum þess orðs.
Hann var stærsti prestur landsins,
^ hafði mikla og fallega söngrödd, tón-
' aði afbragðs vel, vann öll sín prests-
verk af alúð, var mikill félagsmála-
maður, hláturmildur, röggsamur,
gjafmildur, gestrisinn og fróðleiks-
fús. Hann þorði að vera maður með
öllum þeim kostum og göllum sem
fylgdi því að vera manneskja. Hann
hlúði að þeim sem minna máttu sín
bæði mönnum og málleysingjum og
fór ekki í manngreinarálit. Hann
vildi veg okkar bama sinna sem
bestan og studdi okkur dyggilega til
náms og í öðru því sem við tókum
okkur fyrir hendur.
rv Það var yndisíegt að alast upp á
Kolfreyjustað og fyrir það erum við
öll þakklát pabba og mömmu. Þau
voru með búskap fyrstu árin en 1966
urðu þáttaskil í þeim efnum þegar
pabbi veiktist alvarlega. Þá var öll-
um búskap hætt utan æðarbúskap-
arins. Kolfreyjustaður er sérstak-
lega falleg jörð. Fjöllin og fjörumar,
"*eyjarnar og skerin og eins og pabbi
sagði um útsýnið „fegurstu málverk í
heimi - Skrúðurinn og Sandfellið".
Pabbi kenndi okkur að ganga með
virðingu um landið, honum var mikið
í mun að hafa sem snyrtilegast við
bæinn sinn til þess að hann væri
staðarprýði. Þegar hann lét af
prestsskap þá skilaði hann staðnum
með sæmd. Allt hafði verið byggt
upp og endurreist að hans frum-
kvæði með dyggum stuðningi Fá-
skrúðsfirðinga.
Síðustu æviár hans bjuggu þau
mamma í Hveragerði og þar leið
þeim vel. Þar áttum við skemmtileg-
ar og góðar stundir með honum, ekki
síst barnabörnin sem hann var ákaf-
lega stoltur af. Mamma og pabbi
voru einstaklega samrýnd og ham-
ingjusöm hjón, samtaka í öllu og
gáfu hvort öðru rými til að rækta
áhugamál sín.
í góðri bók standa þessi orð:
„Maður minnstu þess að þú átt að
deyja.
Daginn sem þú fæddist voru allir
glaðir,
þú grést aleinn.
Lifðu þannig að á hinstu stundu
gráti allir aðrir,
þú verðir sá eini sem ekki fellir
tár.
Þá getur þú rólegur mætt dauðan-
um hvenær sem hann kemur.“
Og þannig lifði hann pabbi okkar
ogdó.
Okkar harmur er mikill en sorg
mömmu er mest. Elsku mamma og
fóstra, við biðjum góðan Guð um að
varðveita þig og veita þér styrk til að
takast á við þennan mikla missi og
við munum alltaf vera þér við hlið.
Við munum geyma minningarnar
um pabba okkar og þær eiga eftir að
hjálpa okkur til að takast á við verk-
efni lífsins þar til við hittumst á ný.
Elsku pabbi og fóstri, takk fyrir
allt og allt.
Blessuð sé minning þín.
Jón, Guðný, Ingibjörg,
Hjörtur, Kristmundur,
Steinvör og Helga.
Með döprum huga kveð ég afa
minn sem var mér svo kær. Afi var
enginn venjulegur maður. Hann var
hávaxinn, glæsilegur, glaðvær og
skemmtilegur. Hann hafði gaman af
því að hitta fólk og var hrókur alls
fagnaður hvert sem hann fór. Afi var
afar fróðleiksfús maður, var vel að
sér í málefnum líðandi stundar og
hafði gaman af því að lesa góðar
bækur. Hann safnaði bókum, átti t.d.
Biblíuna í mörgum útgáfum á hinum
ýmsu tungumálum, og sennilega er
bókasafnið hans eitt af þeim stærri
sem var til í einkaeigu hér á landi.
Fyrir utan lestur hafði afi mikinn
áhuga á ferðalögum, jafnt innan
lands sem utan. Það var mikil upp-
lifun að ferðast með honum um land-
ið því hann þekkti hvern hól og
hverja þúfu. Þá rifjaði hann gjarnan
upp sögur og vísur og skemmti sér
og öðrum í leiðinni.
Allt frá barnæsku var ég mikið hjá
ömmu og afa á Kolfreyjustað.
Fyrstu þrjú ár æsku minnar var ég
hjá þeim á meðan móðir mín lauk
námi. Öll sumur og öll jól eftir það
var ég hjá þeim og vildi ég helst að
tíminn liði hægt svo ég gæti notið
þess að vera hjá þeim sem lengst. Á
Kolfreyjustað var ávallt mikill gesta-
gangur og höfðinglega tekið á móti
hverjum og einum. Eg man t.d. eftir
ótal erlendum ferðamönnum sem
fengu gistingu á Kolfreyjustað, og
síðar komu þakkarkort víðs vegar að
úr heiminum þar sem gestrisnin var
þökkuð.
Afi hafði ávallt mikinn metnað fyr-
ir mína hönd og hvatti mig óspart til
mennta. Mér er minnisstætt þegar
hann hringdi í mig áður en stúdents-
prófunum var lokið og spurði mig
hvort ég hefði innritað mig í Háskól-
ann. Honum var alveg sama hvað ég
lærði, en í Háskólann vildi hann að
ég færi. Samt var hann alveg laus við
menntasnobb. Hann vissi bara hvaða
möguleikar felast í því að vera vel
menntaður og vildi að mér væru allir
vegir færir. Sjálf hafði ég mikinn
metnað fyrir hans hönd og sem
krakki spurði ég hann hvort hann
ætlaði ekki að verða biskup. Mér
þótti það embætti hæfa afa mjög vel.
Eg man að hann hló bara og sagðist
ekki hafa nokkurn áhuga á því. Hann
vildi bara búa á Kolfreyjustað með
ömmu, sem honum þótti svo sérstak-
lega vænt um. Samhentari hjón
þekki ég ekki, á milli þeirra fór aldrei
styggðaryrði heldur sýndu þau hvort
öðru ætíð ástúð og virðingu.
Þegar afi var kominn á aldur og
þurfti að láta af prestsembætti
fannst okkur tilhugsunin um að yfir-
gefa Kolfreyjustað mjög erfið. Ökk-
ur þótti öllum einstaklega vænt um
staðinn og fannst óhugsandi að geta
ekki farið þangað aftur þegar okkur
langaði. Hinn fasti punktur í tilver-
unni var ekki lengur til. En ég upp-
götvaði fljótlega að það var ekki
endilega staðurinn sjálfur sem skipti
mestu máli heldur fólkið sem þar
bjó, afi og amma. Þau fluttu í Hvera-
gerði og þangað var ávallt gott að
koma í heimsókn.
Stuttu eftir að afi og amma fluttu
suður veiktist afi mjög alvarlega og
var ekki hugað líf. En þá, eins og svo
oft áður, lék hann á manninn með ljá-
inn og átti nokkur góð ár í Hvera-
gerði. Eftir þessi veikindi þrn-fti afi
sem aldrei fyrr á ömmu að halda.
Hún var hans stoð og stytta og hugs-
aði mjög vel um hann þó sjálf væri
hún ekki heilsuhraust. Afi tók öllum
veikindum með ótrúlegu jafnaðar-
geði og æðruleysi. Fyrir tæplega
fimmtán árum ræddum við um dauð-
ann. Eg man að afi sagði mér að
hann liti svo á að hann lifði á bónus-
dögum. Hann hefði verið svo oft við
dauðans dyr að hver dagur sem hann
lifði væri í raun bónus fyrir sig.
Hann kvaðst óhræddur við dauðann
og var tilbúinn til að mæta honum
hvenær sem hann kæmi.
í vor fór heilsu afa hrakandi og
ekki var ljóst hvert stefndi. Allan
tímann sem hann lá veikur vék
amma vart frá sjúkrabeðnum og eins
og við öll vonaði hún að honum tæk-
ist að koma heim til að halda upp á
sjötíu og fimm ára afmælið sitt, hinn
12. júní. En honum var ætlað annað.
Áfi naut frábærrar umönnunar á
Sjúkrahúsinu á Selfossi og langar
mig að þakka starfsfólkinu þá um-
hyggju sem þau sýndu bæði honum
og okkur í fjölskyldunni.
Elsku afi. Hafðu þökk fyrir allar
góðar stundir. Ég veit að vel hefur
verið tekið á móti þér. Við hittumst
síðar en ég mun sakna þín þangað til.
Elsku amma, megi góður Guð
blessa þig og styrkja í þessari miklu
sorg.
Með þökk og virðingu.
Sigríður Inga Sigurðardóttir.
„Gagnkvæm ást afabarnsins og af-
ans er fjársjóður. Hinn unga fýsir út
á haf en sá gamli leitar lendingar.
Leiðir þeirra skarast og hvor hvetur
annan. Þeir auðgast af handabandi
og hlátri. Þeir lifa um eilífð í hjarta
hvor annars.“
„Ættu öll börn svona afa, vitran og
skynsaman, blíðan og þolinmóðan,
miskunnsaman og ákveðinn, gefandi
og snjallan, væru nú ekki vandræðin
í henni veröld." (Alveg einstakur afi.
Höf. Pam Brown).
Elsku afi. Við þökkum þér allar
samverustundirnar og allt sem þú
gerðir fyrir okkur.
Við þökkum þér fyrir englana sem
þú gafst okkur síðustu jólin sem þú
lifðir.
Við erum svo ánægð yfir að hafa
farið upp i Hveragerði til að vera hjá
ykkur ömmu þegar klukkan sló 12 á
miðnætti og árið 2000 gekk í garð.
Guð geymi þig og passi.
Magnús og Þórhildur.
Elsku afi minn. Ég trúi því varla
enn að þú sért farinn frá okkur.
Söknuðurinn hjá fjölskyldunni er
gífurlegur. Ég á eftir að sakna þess
að heyra þig ekki syngja á afmælis-
daginn minn, eins og þú gerðir alltaf.
Það er svo erfitt að trúa því að þú,
þessi stóri maður, sért farinn. Ég
man eftir því þegar við vorum lítil þá
þurftum við að horfa langt upp til
þess að horfa framan í þig, teygja
hendurnar langt upp til þess að leiða
þig, hvað það var gott að kúra í fang-
inu hjá honum afa og hvað þú varst
þolinmóður þegar þú kenndir okkur
að lesa. En ein besta minningin mín
um þig var þegar þú feimdir mig.
Þann dag á ég alltaf eftir að muna og
hann á alltaf eftir að vera einn af
uppáhaldsdögunum mínum.
Síðast þegar ég sá þig varstu orð-
inn mikið veikur, en þú leist samt
upp og sagðir brosandi: „Jóhanna
mín, ert þú komin hingað til afa?“
Þessi orð þín yljuðu mér um hjarta-
rætur. Þú lést rúmlega viku seinna.
Ég er þó þakklát fyrir að hafa fengið
að kveðja þig, elsku afi.
Guð geymi þig.
Þín afastelpa,
Jóhanna.
Elsku afi. Takk fyrir allar góðu
stundirnar sem ég átti með þér. Hjá
ykkur ömmu var mitt annað heimili
og hjá ykkur leið mér alltaf vel. Ég
hef alltaf horft upp til þín því í mín-
um huga varst þú stór og sterkur,
ástríkur og skemmtilegur, - frábær
afi. Þegar ég var lítill sagðir þú
stundum að ég væri kallaður litla
tröllið á Kolfreyjustað, - síðan hlóstu
mikið og bættir við: „Ég veit ekki
hver er þá stóra tröllið."
Ég mun alltaf búa að góðum minn-
ingum um þig og allt það skemmti-
lega sem við gerðum saman. Besta
minningin um þig og sú sem ég mun
búa mest að er þegar þú fermdir mig
í fyrravor og fyrir það er ég afar
þakklátur. Vertu sæll, kæri afi minn,
og Guð geymi þig.
Þinn
Kjartan Þór.
Ég man eftir þér, Kjartan, á
æskuheimilinu þar sem þú skipar
mikinn sess í tilveru lítils drengs,
stór maður og mikill á velli með
sterkan, en um leið mjúkan, pers-
ónuleika. Ég minnist sterkrar, óm-
þýðrar raddarinnar í söng og tali; úr
ræðustól... fyrir framan altarið ... en
ekki síst heima fyrir. Dillandi, glað-
legur hláturinn bergmálar í mínum
eyrum ... þú ert að hlæja að litla
drengnum sem leitar að „kallinum
inni í útvarpinu".
Á Kolfreyjustað hjálpaðir þú mér
að stautast í gegnum fyrstu setning-
arnar í lestri og komst mér á sporið.
Þess var jafnframt gætt að Faðir-
vorið og bænirnar væru í lagi. Hjá
þér fékk ég gott veganesti út í lífið
sem enn býr að. Þegar ég fullorðnað-
ist átti ég alltaf á vísan að róa með að
sinna prestverkum, fyrir mig og
mína. Þú sinntir þeim ætíð með
ánægju og af þeirri alúð og kost-
gæfni sem einkenndi þig. Um leið og
ég minnist þín með söknuði, ylja ég
mér við þessar minningar og margar
fleiri. Þær verða ekki frá mér tekn-
ar. Þú átt mikið í mér, Kjartan.
Blessuð sé minning þín.
Kristmundur Ásmundsson.
Enn hafa kunnugir á orði dýrð
dagsins fyrir fjörutíu og fimm árum,
þegar við krupum fimm við altarið í
Dómkirkjunni og þágum vígslu
kirkjunnar til þjónustu sem prestar.
Blessun göfugmennisins Ásmundar
biskups Guðmundssonar hljómaði
ekki aðeins í eyrum okkar sem
áhrifamikill þáttur athafnarmnar,
heldur hefur fylgt okkur dagana
mörgu síðan. Slíkur var hann í mildi
sinni sem þó hvíldi á sterkum vilja og
heitri sannfæringu.
Sólin umvafði okkur ekki síður en
fjölskyldur okkar og vini, þegar við
stigum fram í dagsljósið úr skrúð-
húsinu. Hún skein þann dag allan,
þótt hún hefði ekki haft fyrir því að
verma landann það sem af var sumri.
Og þó var það enn lakara, að hún lét
ekki verða af því að hrekja á brott sí-
felld rigningarský, það sem eftir var
þessa sumars. En um framhald viss-
um við fimmmenningarnir ekki neitt.
Horfðum aðeins í trúarstyrk mót því,