Morgunblaðið - 14.09.2000, Qupperneq 72

72 FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 2000
*----------------------------
MORGUNBLAÐIÐ
FOLKI FRETTUM
Queen-sýning frumsýnd í Broadway á laugardaginn
Tveir
kóngar, ein
drottning
Laugardaginn 16. september verður sett
upp dans- og hljómlistarsýning í Broadway,
tileinkuð bresku ofurrokksveitinni Queen
þar sem Freddie Mercury mun holdgerast
í barka ofurrokkarans Eiríks Haukssonar.
Arnar Eggert Thoroddsen kannaði
þessi komandi herlegheit.
Morgunblaðið/Kristinn
Gunni Þórðar í Brian May-sveiflu,
11 (■.
I' Wtl
ÞAÐ MÁ ljóst vera að ekki þótti
^fcíætt á öðru en að fá almennilega
fagmenn til að verka Queen-óðinn.
Hinn djúpvitri alfaðir, Gunnar
Þórðarson, mun með styrkri hendi
drottna yfir hljóðfæraleiknum og
hvað sönginn áhrærir þótti aðeins
einn maður koma til greina.
Aðstandendur gerðu sér nefnilega
lítið fyrir og seildust alla leiðina til
Noregs eftir þeim rétta sem er
enginn annar en rauðhærði ridd-
arinn Eiríkur Hauksson, galdra-
kariinn eini og sanni, sem jafnvíg-
ur er á fjölda
(íægurtónlistarforma, allt frá
Evróvisionpoppi til bárujárns.
Gunnars þáttur Þórðarsonar
Gunnar hávelborinheit Þórðar-
son er einn af reyndari tónlistar-
mönnum íslands. Hann hefur verið
starfandi sem hljómsveitarstjóri á
vegum Ólafs Laufdal frá árinu
1982 og ætti því að vera „fær í flest
sjó“ - ef svo mætti að orði komast.
„Ein af ástæðunum fyrir því að
þessar sýningar sem byggja á er-
lendum listamönnum hafa verið
settar upp er að erlendum ferða-
löngum fer sífellt fjölgandi allt ár-
ið um kring,“ segir Gunnar. „Þeir
höndla ekki ísienska efnið jafn vel
ogþað erlenda. Svíarnir beinlínis
grétu til að mynda á ABBA-
sýningunni." Það mætti segja að
Queen væri hinn fullkomni efni-
viður í sýningu af þessu tagi enda
var allt gert með pomp og prakt
meðan sveitin var og hét: „Þegar
ég var að hlusta á Iögin fyrir sýn-
inguna sá ég að sumir kaflarnir
eru nánast eins og óperur, enda
var Freddie mikill áhugamaður
um slíkt.“ En er Gunnar Queen-
maður? „Eg hef alltaf verið
„queen-ari“ í mér síðan ég heyrði
„Bohemian Rhapsody“. Ég hef nú
aldrei orðið jafn hrifinn af nokkru
lagi og því.“
Eiríks þáttur Haukssonar
Eins og fram hefur komið er lát-
únsbarkinn Eiríkur Hauksson bú-
settur í Noregi, þar sem hann
starfar sem tónlistarmaður. Blaða-
maður sló á þráðinn til hans og
komst að því að til stendur að ferja
Eirík vikulega fram og til baka yf-
ir Atlantshafið á meðan á sýning-
unni stendur. Það er greinilegt að
það kom einn og aðeins einn mað-
ur til greina í hlutverk Freddie.
„Það eru nú þeirra orð en ekki
mín“, segir Eiríkur og hlær, og vís-
ar hér í sýningarhaldara. „Gunni
Þórðar hringdi í mig og þegar við
sáum að þetta yrði fært og aðstan-
dendur væru reiðubúnir að standa
straum af kostnaðinum ákváðum
við að slá til.“
Mörgum myndi þykja það óðs
manns æði að ætla að feta í fótspor
eins ástríðufulls orkubolta og
Freddie Mercury, en maðurinn sá
var óneitanlega skemmtikraftur af
guðs náð í lifanda lífi. En Eiríkur
er hvergi banginn enda þraut-
reyndur í skemmtanabransanum.
„Ég er nú oft þannig að því
geggjaðri sem verkefnin eru, því
betur hugnast mér þau,“ segir
hann kersknislega. „Þetta verður
vissulega krefjandi, þarna þarf að
skipta ótt og títt úr hefðbundnum
rokksöng yfir í háar falsettur og
nærvera Freddie á sviði var afar
sterk eins og fólk kannast við. En
ég hef nú verið í þessu f þónokkurn
tíma og ætti því að ráða við þetta,“
bætir hann við af stakri hógværð.
Eiríkur hefur lifibrauð sitt af
tónlist úti í Noregi og er með mörg
járn í eldinum sem stendur. „Ég er
núna með þrjú bönd í gangi, allt
cover-bönd (ísl. ábreiðslusveitir).
Ég syng sálartónlist með Soul
Train, Bítlalög með Sgt. Pepper og
þungt rokk með Rock’n’Roll Adv-
enture. Ég fæ fína útrás í þessu en
stærð markaðarins í Noregi gerir
að verkum að maður sleppur við að
vera í svonefndum ballsveitum sem
spila allt. Það er hægt að lifa af því
að vera í svona „sérhæfðum" sveit-
um,“ segir hann að lokum. Þessi
margþætta reynsla á vafalaust eft-
ir koma að góðum notum er Eirík-
ur tekst á við víðfeðma söngda-
gskrá Freddie Mercury og félaga í
Queen næsta laugardagskvöld.
.JifUEEN er óneitanlega ein af vin-
sælustu rokksveitum allra tíma og
því ekki ónýtt að nýta tækifærið
hér og rýna aðeins í sögu sveitar-
innar. Undanfarna tvo vetur hafa
verið settar upp sýningar áþekkar
Queen-sýningunni á fjölum Broad-
way - eina byggða á lögum ABBA-
ílokksins sænska og svo aðra þar
sem staðgenglar áströlsku bræðr-
ana í Bee Gees kíktu í heimsókn.
Báðar þessar sýningar hafa vakið
bæði kátínu og lukku hjá þeim sem
þær hafa sótt og því engin furða að
ráðist hafi verið í nýtt verkefni, þó
að í þetta sinnið sé það með eilítið
öðruvísi brag en áður hefur verið.
Ólafur Laufdal, veitingamaður á
föroadway og hugmyndasmiður
sýningarinnar, segir Queen eiga
breiðan hlustendahóp hér á landi
sem sífellt bæti við sig með hverri
komandi kynslóð. Og það er líka al-
veg „lauf‘rétt hjá honum.
En hví er enn þessi hvínandi
áhugi hjá öllum, konum jafnt sem
köllum, á hljómsveitinni Queen? Ef
litið er yfir feril sveitarinnar má, í
bókstaflegri merkingu, finna eitt-
hvað handa öllum. Queen er ekki
auðflokkanleg sveit og hefur valdið
mörgum höfuðverknum hjá áhuga-
sömum poppfræðingum og
sÁdlgreiningarunnendum. Þeir fé-
lagar, Roger Taylor (trommur),
Brian May (gítar), John Deacon
(bassi), að ógleymdri hinni óviðjafn-
anlegu söngspíru Freddie Mercury,
döðruðu við og blönduðu saman
hinum og þessum stíltegundum á
ferlinum, á plötum þeirra var hægt
jið finna myljandi þungt bárujárns-
rm>kk við hlið ægifallegrar vöggu-
Hví hvín enn í Queen?
Queen í stuði.
vísu og hvort sem um var
að ræða hreint og beint
vinsældapopp, framsækið
listarokk eða innblásnar,
sorgbundnar ballöður virt-
ist Queen ávallt vera á
heimavelli. En það sem er
kannski mest um vert er
óumræðilega skarpt næmi
meðlima á góðar lagasmíð-
ar og á tímabili virtist það
útilokað fyrir Queen að
taka eitt einasta feilspor. f
árlegri og viðamikilli skoð-
anakönnun breska
tímaritsins Record Col-
lector á þvf hvaða dægur-
listamenn eiga hug og
hjarta þeirra sem viða að
sér hljómplötum verma
Queen iðulega annað sæt-
ið, á eftir sjálfum Bítlun-
um, og er það ekki að
ósekju.
Perlur fyrir Queen
Queen var stofnuð árið 1971 er
þeir Brian May og Roger Taylor,
fyrrum meðlimir hinnar sýrðu
rokksveitar Smile tóku höndum
saman við fyrrum söngvara hljóm-
sveitarinnar Wreckage, Freddie
Mereury. Bassaleikarinn John
Deacon slóst svo fljótlega í hópinn
og næstu tvö ár fóru í stífar bíl-
skúrsæfingar. Árið 1973 fannst
Queen-liðum orðið tímabært að fara
að setja einhverja alvöru í dæmið
og á því herrans ári leit frumburð-
ur sveitarinnar, samnefndur henni,
dagsins ljós.
Sú skífa var að upplagi fremur
hefðbundin harðrokksskífa og vakti
litla athygli almennings sem gagn-
rýnenda. Gæfan snerist sveitinni þó
heldur betur í vil á næstu plötu,
sem nefnist hinu andans innblásna
nafni Queen II. Þeir félagar fluttu
svo lagið „Seven Seas of Rhye“,
sem er að finna á þeirri skífu, í hin-
um eilífa breska tónlistarþætti Top
of the Pops og hlutu við það mikla
hylli. Vegur Queen hóf svo að vaxa
jafnt og þétt og lokahnykknum var
náð með tímamótaverkinu A Night
At ther Opera sem var gefið út árið
1975. Á þeirri plötu er að finna hina
undurfurðulegu og sígildu smíð
„Bohemian Rhapsody“, sem verður
enn í dag að teljast þeiiTa þekkt-
asta lag - kannski jafnvel það
besta?
Heimsfrægðin og allt það sem
henni fylgir varð að blákaldri stað-
reynd í kjölfarið og ypru Queenliðar
og hirðmenn þeirra ekki að liggja á
liði sínu í framkvæmdum tengdum
henni; bráðlega urðu villt teiti og
annar hefðbundinn rokklifnaður að
lífsstíl hjá meðlimum og vel það.
Queen Rdsalin
Á níunda áratugnum hélt stjama
sveitarinnar áfram að skína af full-
um krafti og virtist vinsældum
aldrei ætla að linna. Lög eins og
„Radio Ga Ga“, „A Kind of Magic“
og „Invisible Man“ eru bara brota-
brot af smellum þeim sem Queen-
vélin dældi út á þeim árum. Svip-
legt fráfall söngvarans Freddie
Mercury, sem dó úr AIDS árið
1991, setti svo í raun lokapunktinn
við frægðarferil hljómsveitarinnar
og þó að eftirlifandi meðlimir hafi
haldið nafni sveitarinnar gangandi
síðan hafa afurðirnar verið í skötu-
líki miðað við afrek fyiri ára. Queen
er einfaldlega ekki Queen án hins
goðumlíka Freddie Mercury, það
verður nú að segjast alveg eins og
er.
Það era fáir ef einhverjir, fæddir
eftir 1940 í það minnsta, sem ekki
ættu að geta hummað lagstúf eða
tvo sem runninn er undan rifjum
Freddie og félaga. í Broadway í
vetur gefst mönnum svo tækifæri á
að humma þau lög í kór undir
handleiðslu Eiríks hins Rauða og
Gunna Þórðar. Verra gæti það nú
verið.