Morgunblaðið - 04.11.2000, Qupperneq 35

Morgunblaðið - 04.11.2000, Qupperneq 35
MORGUNBLAÐIÐ LISTIR LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 2000 35 Hærra til þín s Samsýning á verkum listamanna frá Is- landi, Færeyjum, Noregi og Danmörku hefst á sunnudag í Listasafni Sigurjóns --7----------------------------- Olafssonar og Listasafni Reykjavíkur - —?------------------------------ Asmundarsafni. Sýningin nefnist Hærra til þín og er það vísun í eitt verka Sigurjóns --7----------------------------- Olafssonar. Ragna Garðarsdóttir kynnti . sér sýninguna. BIRGITTA Spur, safnstjóri Lista- safns Sigurjóns á Laugarnestanga, sagði að sýningin Hærra til þín væri einskorðuð við trúarstef í verkum þekktra listamanna sinna landa. Víst mætti vera að einhverjir sakni uppá- haldslistamanna sinna, en við val á sýningu sem þessa þarf ávallt að velja og hafna. Listmálarinn Bodil Kaalund veitti ráðgjöf við val á er- lendu listaverkunum og hefur enn- fremur beitt sér fyrir áframhaldi sýningarinnar á næsta ári, á þremur söfnum í Danmörku og að endingu í Þórshöfn í Færeyjum. Þeir listamenn sem eiga verk á sýningunni eru Olivia Holm-Moller, J. A. Jerichau, Asmundur Sveinsson, Hannah Ryggen, Sámal Elias Joen- sen-Mikines, Sigurjón Ólafsson, Robert Jacobsen, Jakob Weidemann og Svend Wiig Hansen. Birgitta Spur átti hugmyndina að þessari sýningu. Hún kvað þetta vera í fyrsta sinn sem Asmundar- safn og Sigurjónssafn standa að samsýningu með sameiginlegu þema. Asamt Birgittu eru í sýning- arnefnd Eiríkur Þorláksson og Bodil Kaalund. Birgitta- sagði aðstandendur sýn- ingarinnar hafa viljað draga fram ný sjónarhorn á trúarlega list. Valin voru listaverk eftir listamenn, sem lítið eða ekki hafa unnið opinberlega fyrir kmkjuna, heldur hafi þeir, „hver með sínu nefi“ líkt og hún komst að orði, fundið sig knúna til að vinna með trúarleg minni með einum eða öðrum hætti. Af útskýringum Birgittu að dæma mætti orða þetta svo að þema sýn- ingarinnar felist í óljósum og oft á tíðum nokkuð slungnum snerti- punktum sem listamennirnir deila. Við gengum fyrst að þeim verkum veflistakonunnar norsku, Hönnu Ryggen, sem komin voru upp. Birg- itta beindi athygli minni sérstaklega að verkinu Dauði Kaj Munks, þar sem mörg tímasvið renna saman á einu og sama myndsviðinu í krafti minnisins um píslir Krists. Kristur á krossinum er fyrirferð- armestur á myndsviðinu og skín skært, í brennandi appelsínugulum, gulum og rauðum litum. Umbúnað- urinn er aftur á móti myrkur. Krist- ur er umkringdur þjáningafullum meðbræðrum, m.a. Kaj Munk, fóm- arlambi nazista úr samtíma Ryggen. Það kom síðar fram í máli Birgittu að slík vinnubrögð væru líkast til einkennandi fyrir þau persónulegu tök sem listamennimir taka trúar- efnin. Hver og einn myndar pers- ónulega tengingu með þeim hætti og þeirri tækni sem honum er nærtækt. Fögnuður og örvænting takast á í sýningarrýminu. „Listiðkun er í sjálfu sér trúariðk- un“, sagði Birgitta og áleit það koma fram í verkunum hve samofin þessi fyrirbæri eru. I tilefni af sýningunni hefur verið gefin út sýningarskrá, Hærra til þín: Trúarleg minni í vestnorrænni list. Biskup íslands, Karl Sigurbjörns- son, ritar inngang hennar og list- fræðingar frá Norðurlöndum skrifa greinar um listamennina og verk þeirra. Danski listfræðingurinn, Charlotte Christensen, á þar nokkr- ar greinar, Eiríkur Þorláksson skrif- ar um Asmund Sveinsson, og Troels Andersen um J.A. Jerichau, svo ein- hverjir séu nefndir. Líkt og kom fram í spjalli mínu við Birgittu eiga listamennimir það kannski einna helst sameiginlegt að hafa tjáð fjölmargt annað en trúar- minni í verkum sínum. Kirkjan og myndlistin Sýning sem þessi hlýtur að vekja upp ótalmargar spurningar um tengsl trúariðkunar og listrænnar sköpunar, sem, líkt og Birgitta bendir á , era óneitanlega tengd fyr- irbæri. Hjalti Hugason, guðfræðingur er spurður um almenn tengsl trúar og listar og gildi þessarar tilteknu sýn- ingar fyrir kirkjuna. Hjalti tók heils- hugar undir það, að þessi ofan- greindu einkenni á sýningunni væra bæði athyglisverð og ágeng. Honum þótti hjálplegt að byrja á því að líta til sögulegrar þróunar á tengslum kirkju og listiðkunar. Ekki mætti gleyma því að kirkjan tók myndlist- ina í þjónustu sína snemma á miðöldum, og fór Hjalti reyndar ekki í launkofa með að kirkjan hafi séð hag sinn í því. Myndlistin þjónaði því hlutverki að miðla kristilegum boðskap og skapa upphafið andrámsloft sem engin orð fengu tjáð. Hjalti benti á að þau skil sem síðar mynduðust á miili tráar og listar þurfi ekki endilega að vera neikvæð frá sjónarhóli kirkjunnar. Reykjavík - menningarborg Evrópu árið 2000 Mun halda fjárhagsáætlun Bráðabirgðauppgj ör bendir til að Reykjavík - menningarborg Evr- ópu árið 2000 muni halda fjárhagsáætlun. Gerir Þórann Sigurð- ardóttir, stjómandi þessa stærsta verkefn- is sem íslendingar hafa ráðist í á sviði menn- ingar og lista, jafnvel ráð fyrir að tekjuaf- gangur verði af því þegar upp verður stað- ið um áramót. Reykja- vík - menningarborg hafði 610 milijónir króna til ráðstöfunar. „Við höfum haldið mjög fast utan um okkar fjármál og vel hefur gengið að láta áætlanir standast, bæði hér innanhúss og hjá öllum þeim aðilum sem að verkefninu hafa komið. Það hafa allir lagst á eitt. Menningarstofnanir og listafólk geta greinilega unnið skipulega og sam- kvæmt áætlunum, jafnvel þótt um nýsköpun og tilraunaverkefni sé að ræða. Auðvitað hrósar maður ekki happi fyrr en allt er komið í hús en þetta lítur ljómandi vel út,“ segir Þór- unn. - Það hljóta að vera góð tíðindi fyr- ir verkefni framtíðarinnar? „Að sjálfsögðu. Eins og ég segi, menn geta greinilega unnið skipulega og skipulag er, eins og við vitum, und- irstaða fyrir sköpun. Við höfum því látið allar hrakspár um skipu- lagsleysi og að allt yrði gert á síðustu stundu sem vind um eyru þjóta. Menningarborgarárið er fjárfesting tO framtíðar. Nú er bara að fylgja því eftir.“ Þórann segir menn- ingarborgina hafa gert grunnáætlun áður en fjármögnun verkefnisins var lögð fyrir ríki og borg. „Sú áætlun hefur líka algjörlega haldið." Af milljónunum 610 komu 510 frá ríki og borg. 100 milljónir era tekjur verkefnisins sjálfs. „Þær tekjur hafa raunar orðið heldur meiri en ráð vai- fyrir gert í áætlun, einkum úr erlendum sjóðum. Síðan er auðvitað álíka mikið fjár- magn inni í verkefnunum sjálfum en í flestum tilvikum hafa menn einnig fengið fjármagn annars staðar frá.“ Að sögn Þórunnar er nú verið að safna gögnum um verkefnin, hvert um sig, þannig að eftir árið munu heilmiklar upplýsingar liggja fyrir um það hvemig fjármagnið hefur nýst. Fyrir því verður gerð grein í sérstakri skýrslu sem Svanhildur Konráðsdóttir, kynningarstjóri menningarborgarinnai-, mun rit- stýra. Komið í veg fyrir þenslu Mun meira fé hefur verið veitt til lista- og menningarmála á þessu ári en menn eiga að venjast og Þórann neitar því ekki að það hafi verið við- brigði. „Fyrir vikið höfum við reynt að gæta þess að ekki yrði óeðlileg þensla í menningargeiranum. Það hefur iðulega gerst hjá menningar- borgum og getur orðið mjög erfitt þegar menningarárinu lýkur.“ Þórann segir tvö umfangsmestu verkefni ársins, Baldur og Raddir Evrópu, hafa haldið áætlun en um 80% kostnaðar kom í báðum tilvikum erlendis frá. „Mikið af því er búið að borga nú þegar og annað er verið að innheimta. Þessi tvö verkefni vora helstu áhættuþættimir vegna fjölda erlendra samstarfsaðila og það er mjög ánægjulegt að sjá þau ganga svona vel upp. Oskað hefur verið eftir báðum verkefnum til Rotterdam, sem er menningarborg á næsta ári, en hæpið að af því geti orðið, þar sem þetta fjármagn var bundið árinu í ár.“ Aðspurð segir Þórann um þær fréttir að af menningarborgunum níu séu Reykjavík og Helsinki þær einu sem ekki hafi þurrausið alla sjóði nú á haustmánuðum: „Það era mjög ánægjuleg tíðindi fyrir okkur að geta látið fé okkar duga. Þess má geta að Finnamir fengu fimmtíu milljón evr- ur en við átta.“ Þórunn Sigurðardóttir Frá sýningunni í Listasafni Sigurjóns. Hann sagði frelsi listamanna úr viðjum hefðbundins kirkjulegs tákn- máls hafa haft í för með sér mikil- væga endurnýjun á þessu sama táknmáli og sé sýnt að listamönnum er enn nærtækt að tjá bæði kvöl og sælu mannlegs lífs á kristilegu tákn- máli. Þegar öllu er á botninn hvolft hvíli listhefð Vesturianda á granni kristilegi-ar menningar og þegar listamenn leita á vit listhefðarinnar hitta þeir óhjákvæmilega fyrir kristilegt táknmái. Hjalti taldi mikilvægt að kfrkju- stofnanir færa ekki varhluta af end- urnýjun kristilegs táknmáls og að- lögun þess að nútíma aðstæðum. Hann nefndi dæmi af ýmsum söfnuðum á Norðurlöndum sem hafa fengið til liðs við sig listamenn sem ekki hafi verið kunnir fyrii- að gera verk fyrir kirkjur, en væra eftir sem áður tilbúnir til að takast á við þá áskoran. Hjalti kvað árangurinn ósjaldan hafa farið fyrir brjóstið á söfnuðinum í upphafi, þar sem lista- mennirnir hefðu oft gengið út frá eigin afstöðu til tráarinnar. Þegar upp er staðið hafi slík listaverk þó oftar en ekki vakið mesta athygli og orðið til að dýpka sjálfskilning kfrkjunnar eða safnaðarins. Hjalti sagðist vona að söfnuðir íslensku þjóðkirkjunnar tækju þetta sér til fyrirmyndar. Hjalti hafði orð á því að Islendingum ætti m.a. að þykja Morgunblaðið/Jim Smart athyglisvert að skoða verk íslensku listamannanna tveggja í því óvænta samhengi sem þeir birtast í á sýn- ingunni. „Þegar við skoðum þá út frá þessu sjónarhorni, opnast nýjar víddir sem kannski blöstu ekkert endilega við okkur áður,“ sagði Hjalti. Lista- mennimir, sem eiga verk á sýning- unni, tilheyra allir kynslóð lista- manna, sem fann sig knúna til að vinna með tráarlegt táknmál á pers- ónulegum forsendum, sagði Hjalti. Þar með ljái þeir táknmálinu aukinn sveigjanleika, sem ætti að verða listamönnum nútímans að leiðar- ljósi. Hjalti sagðist álíta að sýning sem þessi myndi brá á milli eldri og yngri kynslóða listamanna, og þá með sérstöku tilliti til trúarminna listhefðarinnar. Sýningin fer fram á tímamótum, þegar 1000 ár era liðin frá kristni- tökunni, þegar . samfélagslegar kringumstæður íslendinga hafa um- hverfst, og þegar sýnt er að kirkjan þurfi að takast á við endurskilgrein- ingar og endurnýjun trúarhefðar- innar. Hjalti lét í veðri vaka að endur- vakið samband myndlistar og kirkju á íslandi gæti orðið báðum til endur- nýjunar, og mætti líta svo á, að sýn- ingin Hærra til þín gefi fyrirheit um hvernig koma mætti slíku stefnu- móti í kring. Hreinlætistækja- dagar BLANCO 22r7331cr 18.990 kr. 51x93 Eldhúsvaskur
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.