Morgunblaðið - 24.11.2000, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Þorkell
Pétur Birgisson, formaður Sjálfstæðisfélagsins í Kópavogi, nælir afmælismerki í barm Davíðs Oddssonar, for-
manns Sjálfstæðisflokksins, í tilefni 50 ára afmælis félagsins.
Sjálfstæðisfélagið í Kópavogi 50 ára
SJÁLFSTÆÐISFÉLAGIÐ í Képa-
vogi er 50 ára um þessar mundir
og heldur upp á tímamótin í húsi
Sjálfstæðisflokksins 1 Kópavogi
að Hamraborg 1 laugardaginn
25. nóvember frá kl. 17 til 19. í
tilefni afmælisins Iét stjórn fé-
lagsins útbúa sérstakt afmælis-
merki. Pétur Birgisson, formaður
Sjálfstæðisfélagsins, færði Davíð
Oddssyni, formanni Sjálfstæðis-
flokksins, merkið að gjöf fyrir ut-
an Alþingi í vikunni, í tilefni af-
mælisins. Þess má geta að félagið
hefur einnig látið hanna fyrir sig
nýja heimasíðu sem verður opnuð
formlega í afmælishófinu, en
slóðin er www.xdkop.is
Framkvæmdastjóri Umferðarráðs
vill flýta bflbeltavæðingu rútubfla
Beltin geta oft
bjargað miklu
„MER finnst slys sem þetta og önnur
fyrr á árinu tvímælalaust staðfesta að
séu belti í rútubílum og þau notuð
bjarga þau miklu þegar nítur fai-a á
hliðina eins og í þessu tilviki,“ segir
Óli H. Þórðarson, framkvæmdastjóri
Umferðarráðs, þegar hann er spurð-
ur um þýðingu öryggisbelta í rútum.
Bílbelti eiga að vera í öllum minni
hópferðabílum frá síðasta hausti og á
næsta ári eiga allar nýjar rútur að
vera búnar bflbeltum.
„Sé rúta búin bflbeltum ber að nota
þau,“ segir framkvæmdastjóri Um-
ferðarráðs ennfremur, „bæði bflstjóra
og farþegum.“ Hann bendir jafnframt
á að þótt nýjar rútur skuli búnar belt-
um frá næsta ári muni líða langm- tími
þar til íslenski rútubflaflotinn verður
almennt búinn beltum þar sem nýir
bflar séu sjaldnast fluttir til landsins.
„Þess vegna er brýnt að flýta þessu
með einhverjum ráðum og vitanlega
er hægt að setja bflbelti í gamlar rút-
ur þótt það geti í sumum tilvikum
kostað að styrkja verður undirstöður
sæta að auki.“
Óli H. Þórðarson minnir jafnframt
á að rannsóknamefnd umferðarslysa
hefur ritað dóms- og kirkjumálaráðu-
neytinu nýverið og lýst þeiiri skoðun
að fullgild rök séu íyrir því að allfr
langferðabflar verði búnir bflbeltum.
„Við erum fylgjandi þessari skoðun
rannsóknamefndarinnar og viljum
flýta þessai’i þróun með einhverjum
heimasmíðuðum ráðum.“
Varla hægt að ætlast til að bíl-
stjóri beri ábyrgð á beltanotkun
„I dag er það svo að hver lögráða
maður er ábyrgur íyrii’ eigin notkun á
belti. Það má hinsvegar einnig skoða
umferðarlögin með tilliti til þeirra sem
eru undir lögaldri, segir Óli. Sam-
kvæmt umferðarlögum sé gert ráð fyr-
ir að ökumaður sé ábyrgm- fyrii’ að
böm undir lögaldri notfæri sér bflbelti
séu þau í sætum. Óli segir þetta þó erf-
itt í framkvæmd í hópbifreiðum. „Það
væri til þess að æra óstöðugun að ætl-
ast til þess að bflstjóri með fullan bíl af
skólakrökkum gæti séð til þess að allir
væm með belti, segir Óli. Hann segist
þess þó fullviss að bflstjórar hafi af
þessu nokkrar áhyggjur.
Óli segir að tæknimenntaðir menn
hafi lýst yfir áhyggjum sínum hvolfi
rútu sem ekki hefur sérstyrkta yfir-
byggingu. Það geti orkað mjög tví-
mælis ef allir farþegamir hangi í loft-
inu, þá sé ekki víst að yfirbyggingin
geti borið þungan. Óli segir að bfla-
framleiðendur hafi verið að takast á
við þennan vanda. „Eftir því sem ég
best veit hafa þeir styrkt farþegarým-
ið með hliðsjón af því að allir séu í
beltum,“ segir Óli.
Dómsmálaráðuneytið vinnur að skipan nefndar um öryggismál í langferðabflum
• •
Oryggisbelti þeg-
ar í fjölda rútubfla
Morgunblaðið/Kristinn
Ná er hægt að fá sæti í langferðabíla fyrir svokölluð þriggja punkta ör-
yggisbelti. Öm Óskarsson rekstrarstjóri Hópbfla hf. spennir hér beltið.
UMRÆÐA um nauðsyn þess að
setja öryggisbelti í rútur er hafm enn
á ný eftir hrinu rútuslysa á þessu ári.
Skemmst er að minnast þess þegar
rúta með 38 manns valt út af Siglu-
fjarðarvegi í Fljótum sl. sunnudag.
Birgir Gunnarsson, framkvæmda-
stjóri heilbrigðisstofnunarinnar á
Sauðárkróki, sagði eftir slysið að
hann væri ekki í vafa um að hefðu
belti verið í rútunni og farþegarnir
notað þau hefði það bjargað miklu og
fækkað slösuðum. Jafnvel mittis-
belti, eða svokölluð tveggja punkta
belti, hefðu gert mikið gagn. „Eg trúi
ekki öðru en þetta slys opni enn frek-
ar umræður um nauðsyn þess að
belti verði sett í fólksflutningabif-
reiðar,“ sagði Birgir í samtali við
Morgunblaðið.
Umræða um öryggisbelti í hóp-
ferðabílum er ekki ný af nálinni.
Rútuslys sem varð í Bólstaðarhlíðar-
brekku í ágúst 1994 ýtti nokkuð við
mönnum. Þá valt rúta með 32 erlend-
um ferðamönnum, aðallega frá Italíu.
Fólkið kastaðist til í rútunni og hiutu
nokkrir beinbrot en enginn slasaðist
þó lífshættulega. I viðtali við Morg-
unblaðið skömmu síðar sagði Sigurð-
ur Helgason hjá umferðarráði að
þrátt fyrir að kostnaður við að setja
öryggisbelti í fólksflutningabifreiðar
væri mikill myndi það borga sig, jafn-
vel þótt það bjargaði aðeins einu
mannslífi. „Ég tel að ástæða sé til að
fara að huga að því að binda í lög að
hafa bílbelti í öllum sætum lang-
ferðabíla og mér segir svo hugur að
ekki líði mjög mörg ár þangað til það
verður talið jafnsjálfsagður hlutur og
að hafa bflbelti í öllum sætum fólks-
bfla,“ sagði Sigurður ennfremur.
Rannsóknamefnd umferðarslysa
sendi nýverið frá sér niðurstöður úr
rannsókn á orsökum rútuslyssins á
Kjalamesi í febrúar sl. þar sem þrír
létust og sjö slösuðust alvarlega. I
bréfi nefndarinnar til dómsmálaráð-
herra segir að fullgild rök séu fyrir
því að allar langferðabifreiðar í notk-
un verði búnar öryggisbeltum. Hug-
að verði að öllum öryggisbúnaði, sér-
staklega öryggisbeltum, og hvort
ekki sé hægt að setja belti í alla hóp-
ferðabfla. Björn Friðfinnsson, ráðun-
eytistjóri í dómsmálaráðuneytinu,
segir nú unnið að því að skipa í nefnd-
ina.
Hinn 1. okt 1999 gekk í gildi reglu-
gerð sem kveður á um að allar ný-
skráðar rútur eigi að vera með ör-
yggisbelti í öllum sætum. Fyrir
miðju í öftustu sætaröð, í framsætum
og sætum þar sem ekki er annað sæti
fyrir framan skulu vera svokölluð
þriggja punkta belti eins og em í
fólksbifreiðum. Að öðm leyti nægir
að hafa tveggja punkta belti. Bergur
Helgason, verkfræðingur hjá Aðal-
skoðun hf., segir að reglugerðin hafi
verið sett til að fullnægja reglum
EES. Hinn 1. október 2001 verður
reglugerðin hert þannig að í minnstu
mtunum verður að vera þriggja
punkta öryggisbelti í gluggaröðum
og í framsætum. Bergur segir engar
reglur vera um að belti þurfi að vera í
eldri rútum. Hjá Skráningarstofunni
hf. fengust þær upplýsingar að flest-
ar stærri rútur sem fluttar væm inn
væm notaðar og féllu ekki undir
reglugerð um öryggisbelti.
Ekki til rannsókn á áhrifum
bflbelta í rútu sem veltur
Bergur segir erfitt að meta hvort
festingar og yfirbygging í eldri hóp-
ferðabílum séu nægjanlega sterkar
til þess að hægt sé að setja í þær ör-
yggisbelti. Enginn tækjabúnaður sé
til hér á landi til þess að prófa fest-
ingamar í samræmi við tilskipanir
EES. Ákvörðun um að setja belti í
þessa bfla byggist því í raun á mati á
festingunum. Bergur segir að gera
megi ráð fyrir að 50 manna rúta vegi
um 11,5 tonn. Farþegar og farangur í
fullskipaðri rútu vegi um 3,5 tonn.
Hann segir engar vísindalegar kann-
anir hafa verið gerðar á burðarþoli
rútu sem veltur eða hvolfir fullri af
farþegum og því sé afar erfitt að gera
sér grein fyrir afleiðingunum. Hann
bendir þó á að yffrbyggingar þeiri'a
hópferðabíla sem hafa lent í slysum á
síðustu ámm hafi skemmst afar lítið.
Þorvaldur Daníelsson hjá Hópbfl-
um hf. segir að öryggisbelti í rátu-
bifreiðum eigi að vera staðalbúnaður.
Hann segir að fyrirtækið hafi frá
upphafi haft öryggisbelti í öllum sæt-
um bifreiða sinna. „Þetta er það sem
markaðurinn biður um, það er ekki
spurning," segir Þorvaldur. Af sau-
tján rátum em þriggja punkta belti í
fjóram þeirra, í hinum tveggja
punkta. Þorvaldur segir farþega nota
beltin í langflestum tilfellum. Spurð-
ur um hvort ekki þurfí að hafa
áhyggjur af því að yfirbygging eldri
hópferðabíla þoli hreinlega ekki álag-
ið ef rátunni hvolfir eða hún veltur
segir Þorvaldur að þá hljóti menn að
þurfa að velta því fyrir sér hvort þær
rátur eigi yfirleitt að vera notaðar til
fólksflutninga. Beltin séu sjálfsagður
öryggisbúnaður. „Mestu slysin verða
þegar farþegar skella saman eða þeir
kastast á annað fólk eða út úr bflnum
og lenda jafnvel undir honum,“ segir
Þorvaldur. Öryggisbelti komi í veg
fyrir slíkt. Hópbílar hafa nú látið út-
búa myndband þar sem farið er yfir
helstu öryggisatriði, t.d. neyðarát-
gang. Farþegarnir em ennfremur
minntir á að nota öryggisbeltin.
Misbrestur á að farþegar
nýti sér öryggisbeltin
Guðmundur Tyrfingsson sem rek-
ur samnefnt hópferðafyrirtæki á Sel-
fossi segir að síðustu tvö ár hafi allar
rátur fyrirtækisins verið með örygg-
isbelti. Fyrirtækið á rámlega 20 rút-
ur. Spurður um hvort það sé mikil
fyrirhöfn að koma þessum búnaði
fyrir segir Guðmundur að svo sé
ekki. „Þetta er alveg yfirstíganlegt,"
segir hann. Yfirbygging á stærsta
hluta fólksflutningabifreiðanna er
smíðuð hjá fyrirtækinu sjálfu. Sæti
og belti em fest við styrktarbita með
8 og 10 mm boltum. Guðmundur tel-
ur að bifreiðamar og sætistfesting-
arnar séu nægilega sterkar til að þola
álagið verði fólksflutningabifreið fyr-
ir óhappi. „Mögúleikinn er fyrir
hendi og ef beltin era notuð geta þau
öragglega komið að góðum notum,“
segir Guðmundur. Hann segir þó alls
ekki víst þau verði til góðs í öllum til-
vikum. Það verði t.d. að huga að því
hvemig fólk geti losað sig úr beltun-
um ef bfll veltur eða hvolfir. Hætt sé
við því að margir sitji þá fastir í belt-
unum. „Hvernig á þá að losa fólkið úr
beltunum? Og hver á að gera það?“
spyr hann. Yfirleitt séu beltin þó til
bóta. Guðmundur segir að farþegai’
noti hinsvegar beltin afar sjaldan.
Helst séu það börnin sem spenni á
sig beltin. Hann bætir við að það sé
afar erfitt fyrir bflstjóra að bera
ábyrgð á því að farþegar notfæri sér
beltin og það hljóti að vera á valdi
hvers og eins.
Kostnaður við að setja belti í
rútu misjafnlega mikill
Tryggvi Árnason, markaðs- og söl-
ustjóri Austurleiðar-SBS, segir ör-
yggisbeiti í rátum tvímælalaust til
bóta. Hann segir að í 28 bflum af 36
sem fyrirtækið á séu komin belti.
Hann bendir þó á að ekki sé allt unn-
ið með því að setja öryggisbelti í bfl-
ana. Fjölmargir bflar sem nú era í
notkun séu alls ekki byggðir fyrir ör-
yggisbelti. Þannig þurfi sætisfesting-
ar að vera afar traustar. Jafnvel þótt
sætin haldi gæti farið svo að yfir-
bygging bflsins legðist saman undan
þunga farþeganna. Séu beltin ekki
nægjanlega vel fest, eða yfirbygging
bflsins ekki nægilega sterk, sé til lít-
ils að koma þeim fyrir.
Tryggvi segir því afar hæpið að al-
hæfa um kostnað við að setja örygg-
isbelti í rútur. I vissum tilvikum, sér-
staklega í nýrri bflum, sé það
tiltölulega einfalt. Það megi þó búast
við að kostnaður við að setja tveggja
punkta belti í nýlega stóra rátu liggi
á bilinu 400-600.000 krónur. Kostn-
aður við eldri bíla geti hlaupið á millj-
ónum.
Tryggvi segir að farþegum sé ekki
skylt að vera með öryggisbelti í rút-
um og það sé reyndar afar sjaldgæft
að þeir noti þau. Helst séu það börnin
sem spenna á sig beltin. Tryggvi
bendir jafnframt á að slysatíðni í
hópferðaakstri er afar lág, sérstak-
lega ef litið er til þess hve mikið bfl-
arnir aka.