Morgunblaðið - 26.11.2000, Qupperneq 40

MORGUNBLAÐIÐ
40 SUNNUDAGUR 26. NÓVEMBER 2000
. i .i ...
MINNINGAR
JÓN
ÁSGEIRSSON
Jón Ásgeirsson
fæddist 1. febr-
úar 1937 í Reykja-
vík. Hann lést á
Landspitalanum við
Hringbraut 14. nóv-
ember sl. Jón var
sonur hjónanna Ás-
geirs Jónssonar, f.
8. júni 1904, d. 7.
nóvember 1967 og
A. Charlottu Þórð-
ardóttur, f. 9. febr-
úar 1907, d. 23. jan-
úar 1996.
Jón á einn bróður,
Þórð Ásgeirsson, f.
31. mars 1942, sem kvæntur er
Guðríði Margréti Thorarensen, f.
21. október 1943. Þau eiga fjóra
syni og tvö barnabörn.
Jón kvæntist 15. janúar 1960
Rannvá Kjeld, f. í Færeyjum 31.
október 1935.
Þau skildu. Börn þeirra eru ;
1) Kristín, f. 23. nóvember
1960. Maður hennar er Ásgeir
Björnsson. Þau eiga þrjú börn:
Jón Þórarinn, fæddur 1986,
Björn Ingi, fæddur 1988 og Elísa-
bet Charlotta, fædd 1993.
2) Hanna Charl-
otta, f. 7. janúar
1962. Maður hennar
er Edgar E. Cabrera.
Þau eiga þrjú börn;
Anna Sóley, fædd
1991, Edgar Davíð,
fæddur 1993 og Daní-
el Andri, fæddur
1999.
3) Ásgeir, f. 21.
desember 1970. Kona
hans er Halla Grétar-
sdóttir. Þau eiga tvo
syni, Jakob Martin,
fæddur 1998 og ós-
kírður drengur fædd-
ur 2000.
Jón var í sambúð með Ingi-
björgu Nönnu Norðfjörð, f. 3.
júní 1947, frá 1984-1993. Nanna á
tvö börn.
Sambýliskona Jóns síðustu árin
var Jóhanna Guðmundsdóttir, f.
21. febrúar 1940. Jóhanna á þrjú
börn og sex barnabörn.
Jón tók íþróttakennarapróf frá
íþróttaskólanum á Laugarvatni
árið 1957, og lauk námi í sjúkra-
þjálfun í Noregi árið 1959. Hann
var fyrsti sjúkraþjálfari Reykja-
lundar samhliða rekstri eigin
nudd- og sjúkraþjálfunarstofu ár-
in 1960-1970. Hann var frétta-
maður Ríkisútvarpsins árin 1968-
1977, lengst af sem íþróttafrétta-
maður. Jón lét til sin taka í
íþróttahreyfingunni, var einn af
stofn'endum Knattspyrnufélags-
ins Þróttar í Reykjavík og var
m.a. formaður félagsins. Hann
starfaði fyrir Handknattleiks-
samband Islands og var einnig
formaður þess um tíma.
Jón var ritstjóri Lögbergs-
Heimskringlu í Winnipeg í Kan-
ada 1977-1979, og var jafnframt
fréttaritari RÚV þar í landi.
Árið 1980 réðst hann til starfa
hjá Rauða krossi íslands og var
framkvæmdastjóri félagsins
1981-1988.
Eftir það starfaði Jón sjálf-
stætt hjá eigin ráðgjafarfyrir-
tæki, Mannamót, einkum að þjóð-
ræknismálum og því að efla
tengsl Islands við byggðir V-Is-
lendinga í Kanada. Hann átti
frumkvæði að endurvakningu
Þjóðræknisfélags Islendinga og
var formaður félagsins frá 1989-
1996. Þá vann hann einnig þátt-
aröð fyrir Ríkisútvarpið um fs-
lendingafélög og Islendinga bús-
etta erlendis.
Útför Jóns fer fram frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík mánudag-
inn 27. nóvember kl. 13.30.
Elsku pabbi, mig langar svo að
minnst þín með nokkrum orðum og
setja hugsanir mínar á blað. Mér
finnst eins og þú hafir leitt mig
áfram í lífinu allt fram á þennan
dag og mér fínnst ég ríkari fyrir
það á margan hátt.
Við Kristín systir fórum í ótalda
bíltúra með þér þegar við vorum
litlar. Flestir þeirra byrjuðu og
enduðu á gamla Melavellinum,
þangað var farið í spjall við það sem
' okkur fannst vera kallarnir á Mela-
vellinum. Síðar var það svo Frétt-
astofa útvarpsins, þangað fórum
við eflaust á hverjum einasta laug-
ardegi og hittum ýmsa kappa sem
voru í eldlínu frétta og útvarps-
þátta í þá daga, og eru þar margir
enn. Ekki má heldur gleyma öllum
landsleikjunum í handbolta en þar
vorum við líka fastagestir þegar þú
varst að lýsa leikjum, og sátum allt-
af á besta stað og gátum þannig
fylgst með hetjunum baksviðs. í þá
daga kunni maður nöfnin á öllum
landsliðsmönnunm og teiknaði
íþróttamyndir í teiknitímum.
Það var gott að leita ráða hjá þér
og þau ráð voru alltaf gefin í ein-
y lægni og af mikilli hlýju. Þú varst
nú samt ekkert að flíka þeim neitt
óbeðinn nema þér þætti ástæða til.
Ég man sérstaklega eftir bréfi sem
þú skrifaðir mér þegar ég fór ein í
háskóla til útlanda eftir stúdents-
próf, og þurfti í fyrsta sinn að
standa á eigin fótum. Það var mikil
reynsla og strax á fyrstu vikunum
laumast þá ekki þetta bréf þitt inn
um lúguna hjá mér og þar voru
mörg gullkornin sem mér þótti og
þykir enn ákaflega vænt um.
Ég átti síðar eftir að vinna með
þér hjá Rauða krossi íslands og þar
varst þú óspar á góð ráð og hvatn-
ingu.
Hugmyndaauðgi þín átti sér fá
- takmörk og þegar kom að áhuga
þínum á tengslum við íslendinga-
byggðir í Kanada og íslendingafé-
lög víða um heim þá varstu í essinu
þínu.
Skoðanir hafðir þú á öllu og áttir
auðvelt með að láta þær í ljós.
Þú leiddir okkur systkinin eins
og þú best kunnir. Og hvað þú varst
stoltur þegar einkasonurinn fædd-
ist! Ekki var Ásgeir heldur nema
tveggja ára þegar hann var mættur
á Laugardalsvöllinn með þér og
gekk þar til góðra verka ásamt
Leifi, elsta vallarstarfsmanninum.
' Barnabörnin öll minnast þín af eins
mikilli hlýju og þú sýndir þeim.
„Hann var alltaf svo góður og
skemmtilegur hann afi og tók svo
vel á móti okkur þegar við komum í
heimsókn," segja Anna Sóley og
Edgar Davíð.
Nú er amma Kalla búin að fá
„Jón litla“ sinn til sín.Hún kenndi
v mér einu sinni þessa vísu sem kem-
ur nú upp í hugann.
Ég vildi ég fengi að vera strá
oghvílaískónumþínum
þvi léttast gengirðu eflaust á
yfirsjónum mínum.
Guð geymi þig, pabbi minn.
Þín
Hanna Charlotta.
Skæður og illvígur sjúkdómur
hefur fellt tengdaföður minn.
Kynni okkar Jóns hófust þegar
hann flutti með fjölskyldu sína á
Ægisíðuna árið 1972, og ég, þá í
raun barn að aldri og rétt farinn að
átta mig á því hvað gerði stráka að
strákum og stelpur að stelpum, tók
að renna hýru auga til Kristínar
elstu dóttur hans og Rannvá. Það
liðu hins vegar 3-4 ár uns ég hætti
að horfa á stúlkuna og fór að gera
eitthvað í málunum. Upp frá því
varð ég heimalingur á heimili
þeirra Jóns og Rannvá.
Ef, eða réttara sagt þegar, ein-
hver 15 -16 ára drengstauli, fer að
gera sér dælt við dóttur mína í fyll-
ingu tímans er næsta víst að ég
verð eins og snúið roð í hund við
þann dreng. Þannig var hins vegar
ekki farið með Jón. Hann tók
drengnum unga strax með hlýju og
vinsemd og reyndi á engan hátt að
leggja stein í götu mína þegar ég
var að þróa vináttu og ástarsam-
band við dóttur hans. Fyrir það
mun ég verða honum ævarandi
þakklátur.
Tengdafaðir minn hafði sterka
nærveru. Hvar sem hann kom tók
frásagnargleðin völdin og gaman-
sögurnar og léttleikinn fylltu sali.
Og aldrei heyrði ég hann kvarta, þó
á stundum skiptust á skin og skúrir
í lífi hans, eins og gengur.
Frá því að Jón kom heim frá
Kanada 1979, eftir að hafa ritstýrt
íslendingablaðinu Lögberg -
Heimskringlu, stefndi hugur hans í
raun alltaf vestur um haf. í Kanada
kynntist hann mörgu góðu fólki og
eignaðist hann þar góða vini. En
eins og í svo mörgu var hann þar á
undan sinni samtíð og hugmyndir
hans um aukin og bætt samskipti
þessarar þjóðar við ættingja okkar
í vestri, hlutu á þeim tíma ekki
hljómgrunn þeirra sem afl höfðu til
að hrinda þeim í framkvæmd. Þó
hygg ég að vinna hans á þeim vett-
vangi hafi leynt eða ljóst átt þátt í
þeim aukna áhuga á samskiptum
sem mátt hefur sjá á síðustu miss-
erum. Jón fór margar ferðir vestur
um haf til að sinna þessu hugðar-
efni sínu, og það var einmitt í Van-
couver í Kanada í byrjun þessa árs,
þegar hann var að vinna að opnun
Islendingahúss þar í borg, að veik-
indin gerðu vart við sig og hann
varð frá að hverfa.
Þótt að tengdaföður mínum hafi
ekki auðnast að safna þeim verð-
mætum sem mölur og ryð fá grand-
að, var hann ríkur af öðrum þeim
verðmætum sem meira er um vert
að eiga. Umvafinn þeim verðmæt-
um er sú mynd af honum sem mun
geymast í minningunni.
Ásgeir Björnsson
Jón bróðir minn og vinur var
nýbyrjaður að vinna að áhugaverð-
um verkefnum í Kanada þegar hann
greindist með krabbamein sem hef-
ur dregið hann til dauða aðeins 63
ára gamlan. Þetta var í marsmánuði
s.l. og ekki um annað að gera en að
leggja frá sér allt sem Jón hafði
undirbúið og hlakkað til að vinna að
næstu mánuðina. Leiðin lá aftur
heim til að heyja baráttuna sem nú
er á enda. Þeir, sem þekktu Jón,
minnast hans fyrir létta lund,
bjartsýni og jákvæða afstöðu til
manna og málefna. Og sannarlega
reyndi á þessa mannkosti í átökun-
um við hinn skæða sjúkdóm. Við
sjúkrabeð Jóns á spítalanum, jafnt
sem heima á Laugaveginum, var
glaðværðin ríkjandi, enda kom hún
frá honum sjálfum, og í stað þess að
vinir og vandamenn þyrftu að
stappa í hann stálinu, vakti hann
sjálfur vonir um lækningu í brjóst-
um okkar með æðruleysi sínu og af-
stöðu til allra þeirra erfiðleika sem
hann mátti þola. Jón trúði á lífið og
talaði af sannfæringu um þau verk-
efni sem hann ætlaði að ráðast í
þegar sigur á veikindunum væri
unninn. Við hrifumst með en allt
kom fyrir ekki og nú er harmur upp
kveðinn.
Við Jón bjuggum við gott atlæti á
æskuheimili okkar í Skerjafirðinum
og ég tel til ævarandi þakkarskuld-
ar það viðmót sem ég naut frá for-
eldrum mínum og Jóni bróður, sem
átti stóran þátt í uppeldi mínu þótt
ekki væri nema fimm árum eldri.
Nú eru þau öll gengin, en minning-
arnar varðveiti ég sem fjöregg. Eg
man eftir því að oft var ég nú honum
Jóni mínum erfiður þegar ég elti
hann og leikfélaga hans á röndum,
en þeir vildu stinga mig af og ekki
hafa svo lítinn gutta með í leikjum
sínum. Jón lét það aldrei gerast en
beið ævinlega eftir mér, félögum
sínum til sárra leiðinda. Ég man þó
ekki eftir því að Jón hafi nokkur-
ntíma skeytt skapi og orðið mér
reiður fyrir aftaníhangið. Ég man
raunar ekki eftir einu einasta skipti
að okkur bræðrunum hafi orðið
sundurorða. Ég man hins vegar vel
eftir því að móðir okkar sagði mér
oft að Jón hafi, óumbeðinn, kennt
mér faðirvorið.
Vinátta okkar Jóns mótaðist
þannig strax í bemsku og hún hélst
sönn og einlæg allt til hinstu stund-
ar. Þar bar aldrei skugga á. Eftir að
við fluttumst úr föðurhúsum, og
stofnuðum okkar eigin heimili, lét-
um við aldrei mjög langan tíma líða
án þess að hittast eða að minnsta
kosti tala saman í síma. Við þurftum
jafnan að vita hvor af öðrum og hvað
hinn hafði helst fyrir stafni hverju
sinni. Þannig fylgdist ég náið með
Jóni í öllum hans störfum. Ég var
næstum því daglegur gestur á gu-
fubaðs-, nudd- og sjúkraþjálfunar-
stofunni, sem hann rak til margra
ára á Hótel Sögu. Leit oft við á út-
varpinu, á meðan hann var þar, og á
skrifstofu hans hjá Rauða krossin-
um. Fyrir utan ánægjuna af því að
hitta Jón, sem var jú erindið, var
ekki síður ljúft að verða þess
áskynja í þessum heimsóknum hve
vinsæll hann var og vel liðinn af öll-
um sem hann umgekkst.
Þegar Jón starfaði sem ritstjóri
Lögbergs-Heimskringlu vaknaði
áhugi hans á því að styrkja tengsl
íslendinga búsettra erlendis við
ættlandið og mörgum árum seinna,
eftir að hann lét af starfi fram-
kvæmdastjóra Rauða krossins, ein-
beitti hann sér að því verkefni.
Hann gekk í Þjóðræknifélag ís-
lands, var kosinn þar formaður og
vann ötullega að því í nokkur ár að
koma á tengslum við hin fjölmörgu
Islendingafélög erlendis. Var hann
þeim jafnan innan handar með
hvaðeina sem þau vildu til íslands
sækja og sendi þeim um tíma fréttir
sem hann tók saman og setti á
myndband. Ég undraðist oft allan
þann áhuga og tíma sem Jón varði í
þetta góða málefni því ég vissi að
það var nú ekki að gefa honum mik-
ið í aðra hönd. En hitt vissi ég líka,
að þeir voru margir af íslenskum
ættum í útlöndum sem mátu hann
mikils fyrir það sem hann var að
gera.
Eftir að það spurðist út að Jón
væri kominn heim frá Kanada, al-
varlega veikur, varð ég áþreifanlega
var við það hve margir hugsuðu vel
til hans. Þegar ég heimsótti hann á
spítalann, eða heim á Laugaveg, gat
ég næstum því alltaf flutt honum
hlýjar kveðjur frá einhverjum sem
ég hafði hitt á fórnum vegi eða sem
hafði hringt af umhyggju fyrir hon-
um. Ég vil þakka öllum þeim sem
styrktu Jón, og okkur hin, með sam-
hug sínum og samúð. Læknar og
allt það góða fólk sem hjúkraði hon-
um og aðstoðaði í veikindunum á
innilegustu þakkir skildar, en ást og
umhyggja Jóhönnu, sem bjó honum
svo fallegt heimili og vék ekki frá
hlið hans í hinni erfiðu baráttu,
verður ekki þökkuð í fátæklegum
orðum.
Samband Jóns og Systu var alla
tíð innilegt og við hjónin og synir
okkar minnumst fjölmargra
ánægju- og gleðistunda með honum
og hans fjölskyldu, enda voru fjöl-
skyldur okkar beggja sem ein. Megi
svo verða um ókomna tíð þótt Jón sé
okkur horfinn. Blessuð sé minning
hans.
Þúrður.
Þeir voru systkinasynir, feður
okkar, og miklir vinir. Mér skilst að
félagar þeirra og skyldfólk hafi ein-
att strítt þeim á samheldninni. Þeg-
ar Geiri Jóns fékk sér kúluhatt og
lausar mansjéttur þá varð Steph að
kaupa samskonar tískudót. Þegar
faðir minn bjó erlendis um skeið
komu fréttabréf vikulega frá Geira
Jóns, sem lýstu bæjarlífinu mjög
nákvæmlega m.a. skemmtilegum
tiltækjum, sem, Geiri var þekktur
fyrir innan kunningjahóps, sem
nefndi sig „Einn og átta“.
Þegar foreldrar mínir eignuðust
undirritaðan, þann 1. febrúar 1936,
var ekki jafnt á með þeim frændum
fyrr en nákvæmlega ári seinna, þeg-
ar Jón Ásgeirsson kom i heiminn!
Þrátt fyrir vináttu foreldra okkar
vorum við Jón ekki vinir á unglings-
árum okkar. í fjölskylduboðum,
þegar feður okkar sungu „Glunt-
ana“ og héldu uppi kátínunni, vor-
um við frændur helst í sitt hvoru
hominu og töluðumst ekki við.
Ástæðan var einföld.
Við vorum óvart notaðir sem
mælistikur hvor á annan. ,Áf hverju
ert þú ekki duglegur í leikfimi eins
og Jón?“ „Óli á Bjarkó æfir sig á
gíanóið á hverjum degi!“ Sem sagt:
Óþolandi.
Það var ekki fyrr en Jón Ásgeirs-
son kom heim frá Noregi, rígmennt-
aður sjúkraþjálfari með fótbolta-
dellu og óborganlega kímnigáfu, að
við hittumst á Hótel Borg og sömd-
um frið. Frá þeim sögulega fundi,
sem stóð frá hádegi fram yfir mið-
nætti, vorum við vinir. Vinátta okk-
ar var einlæg. í raun og veru stend-
ur hún enn.
Allt í einu stend ég frammi fyrir
því að nú er ekki einungis góður
frændi látinn, heldur einnig einn af
síðustu tengiliðunum við gamla og
góða tíma, - þegar drukkið var heitt
súkkulaði með þeyttum rjóma í af-
mælisveislum, þegar fólk var dæmt
eftir því hvernig það hélt á hnífapör-
um, þegar konur gengu á dönskum
skóm og Hornung & Möller réðu
ríkjum í suðurstofum innan um gull-
rammaðar fjölskyldumyndir af
gömlum frænkum og fermingar-
bömum.
Það voru óborganlegar stundir
þegar Jón flutti mér árlegar afmæl-
iskveðjur á prentsmiðjudönsku.
Hann var sérfræðingur í þessari
ágætu mállýsku, þar sem orð eins
og altan, kamína, stakket og fortov
voru íslenskari en flest önnur!
Auk framburðaræfinga í prent-
smiðjudönsku, byggðum við loft-
kastala í Kanada, skipulögðum tón-
leikaferðir um heimskautabyggðir,
gerðum uppdrætti af leynihólfum
gamla Isbjarnarins við Tjörnina í
Reykjavík og bulluðum.
Lífið lék ekki alltaf við frænda
minn, Jón. En hann lék sér við lífið á
sinn hátt, alltaf jafn umburðarlynd-
ur, eins og aðeins fáeinum er eigin-
legt.
„Far’vel Franz, hittumst þegar
þar að kemur!“
Ólafur Stephensen.
Landsmenn flestir muna best eft-
ir Jóni Ásgeirssyni fyrir lifandi og
fjörlegar íþróttalýsingar hans í út-
varpi á árum áður. En Jón kom víð-
ar við, langtum víðar, og eftir hann
liggja margir minnisvarðar um hinn
fjölhæfa eldhuga, sem hann var. Ég
naut þess láns að eiga með honum
samstarf við fréttamennsku, á vett-
vangi Rauða krossins og að málefn-
um Vestur-íslendinga. Á öllum
þeim ólíka vettvangi vann hann
brautryðj andastörf.
Jón átti þann góða kost að taka
öllum mönnum innilega og hlýlega
fagnandi, sýna hverjum einlægan
áhuga - og með hláturmildi, gaman-
málum og léttri lund sinni var hann
hvarvetna velkominn og eftirsóttur.
Árið 1980 var Jón fenginn til þess
að stýra miklu landsverkefni á veg-
um Rauða kross Islands, fjársöfnun
vegna hungursneyðar í Afríku. Jón
Ásgeirsson kom þá inn í RKI með
kraft, ferskleika og hugmynda-
auðgi, sem eftir var tekið, og árang-
ur söfnunarinnar þetta ár varð
meiri og betri en nokkur hafði þorað
að vona. Þegar hinn mikli brautr-
yðjandi í Rauða kross-starfi á Isl-
andi, Eggert Ásgeirsson, lét nokkru
síðar af starfi, var Jón sjálfkjörinn
til að brúa bilið sem framkvæmda-
stjóri í nokkur ár, en að því loknu
tók hann að nýju til við sitt mesta
áhugamál.
Jón var þá fyrir skömmu kominn
heim eftir starfsferil í Kanada, við
ritstjórn Lögbergs-Heimskringlu,
og hugur hans stóð þá að mestu til
þess að endurnýja sambandið milli
Islendinga og frændþjóðar í Kan-
ada innan vébanda Þjóðræknifélags
Islendinga í vesturheimi. Það gerði
Jón líka, með miklum myndarbrag,
og stóð fyrir árlegum hópferðum
milli landanna. Þá má fullyrða að
hann, að öðrum ólöstuðum, átti
einna mestan þátt í því að ný kyn-
slóð Kanadafólks af íslenskum upp-
runa glataði ekki tengslum við land
forfeðranna.
Enn lágu leiðir okkar Jóns saman
er ég kom til starfa í utanríkisráðu-
neytið og hafði þá ásamt öðrum með
málefni opinberra samskipta við
Vestur-íslendinga að gera, en Jón
var þá að leita framtíðarvettvangs
fyrir Þjóðræknifélagið á íslandi. Á
því máli fundum við saman, að ég
vona, farsæla lausn, enda má segja
að sívaxandi samskipti íslands og