Skírnir - 01.01.1880, Side 133

DANMORK.
133
tvegsju verða þreyttir af víginu. Sjaldnar er lijer mikið úr
býtum bori?, og þegar hvorutveggju taka hvíld, sjá þeir eigi
sjaldan, að deilan um líkt efni er búin fyrir löngu hjá einhverri
stórþjóðinni, og að menn hafa áttaS sig þar á málinu, og annaS
hvort sjeS hiS sanna, eSa þá hitt, aS hjer var gífraS um geitarull,
eSa aS hvorugir höfSu svo rjett aS mæla, sem þeir hjeldu, og
aS máliS þarf öSru vísi upp aS taka. í Danmörk hafa mer.n
ekki sjaldan skipazt í öndverSa flokka, og fariS meS brauki og
bramii, þegar sliku var aS skipta, eSa þegar menn deildi á um
ágæti eSa hjegóma nýrra hngmynda eSa álita. Vjer nefnum viSur-
eignina hörSu og löngu, sem ^vo margir tóku þátt í, meS þeim
Baggesen og Oehlenschlæger, og síSan stríSiS meS þeim Grundtvig
og Clausen. Til áþekkrar rimmu dró fyrir lOárum, þegar Georg
Bratides tók aS rita og gerSi ijetthald úr ymsum dönskum rit-
höfundum og veitti þeim átölur fyrir þaS, aS þeir væru orSnir
svo langt aptur úr, og byggju í þokn, en margir þeirra fældust
þann sólbjarma vorrar aldar, sem menn fognuSu í öSrumlöndum,
einkarlega á Frakklandi. Hann byrjaSi — aS því oss minnir —
á Rasmusi Nielsen og kallaSi, aS hann gerSi mönnum sjónhverf-
ingar, þar sem hann ljeki hvorutveggja jafnfimlega, heimspekinni
og biflíunni. Hann gerSi svo skop aS Grundtvig, gaf ymsum
skáldunum ill olbogaskot, þeim sjer í lagi, sem hefSu fariS í
hempu (Hostrup og Chr. Richard) og hætt svo aS kveSa, og fór
því nær og nær, sem síSar kom hert fram í máli hans, aS allt
hugmyndalíf Dana væri dimmu dregiS, en dimman stæSi mest af
völdum guSfræSinganna, prestanna og annara einstrengingsmanna.
Hjer heyrSist þaS aptur viS kveSa, sem Shakespeare lætur einum
manni (í Hamleth) fara um munn: oEitthvaS rotiS í ríki Dana!»,
nema hvaS Brandes þótti, ef til vill, en ver komiS. Hann fól
þetta einu sinni í stuttu máli. Honum varS minnzt á Sören
Kierkegaard, sem hann tók annars fram yfir flesta danska rit-
höfunda, en hnýtti því viS, aS oþaS væri undarlegt um annan
eins mann, er svo færi fyrir honum, sem öSrum rithöfundum í
Danmörk: þeir færu allt af utan hjá sannleikanum, þar sem
mestu skipti (det centrale). Slíkt mundi nú ekki vel þegiS,
sem nærri má geta, og margir risu upp til andmæla, og þaS