Skírnir - 01.08.1908, Page 49

Taugaveikin.
241
hver næmur sjúkdómur er barátta milli lifandi sóttkveikju
og lifandi mannslíkama.
Um viðureign Eberth’s-gerlanna við mannslíkamann
vitum við ýmislegt af reynslunni með fullum sanni. Við
vitum: — 1) Menn geta fengið taugaveiki á öllum aldri.
Ungfullorðnu fólki og stálpuðum börnum er hættast við
veikinni. Smábörn fá hana mjög sjaldan, gamalt fólk
sjaldan. — 2) Þó að manneskja fái sóttkveikjuna í sig,
t. d. í mat eða drykk, þá er ekki víst að hún veikist,
það getur verið að sóttkveikjan komist ekki inn í hold
og blóð, eða mótstöðuþróttur líkamans svo mikill, að hún
geti ekki lifað þar. — 3) Þessi mótstöðuþróttur líkamans
er meiri, ef manneskjan hefir einhverntíma áður haft tauga-
veiki. Þess vegna er það sjaldgæft að sama manneskja
fái veikina tvisvar eða oftar á æfinni, en þó ber það við.
— 4) Mótstöðuþrótturinn er minni en ella, ef líkaminn er
veiklaður, af örbirgð og áhyggjum, drykkjuskap eða ann-
ari vanheilsu — slíkum manneskjum er hættast við næm-
um sóttum. — 5) Að jafnaði líður hálfur mánuður frá því
er Eberth’s-gerlarnir koma í manneskjuna og þar til er
hún veikist. Þessi meðgöngutími veikinnar er þó
mislangur, stundum ekki nema ein vika, stundum þrjár
vikur, en langoftast hér um bil hálfur mánuður. Það er
oft sagt að taugaveikin smitti helzt þegar sjúklingnum fer
að batna. Það er rangt, kemur af því, að menn vita ekki
um meðgöngutímann.
Nú skulum við bregða okkur með þessa vitneskju
inn á fáein sveitaheimili, þar sem ein manneskja er ný-
lögst í taugaveiki á hverju heimili um sig, og við skulum
fyrst gera ráð fyrir að engri varúð, engri sóttvörn sé beitt
og sjá hvernig fer.
1. heimili. Ung hjón (bæði haft veikina), vöggubarn,
tvævetrungur, vinnumaður, vinnukona, sjötug
kerling. Þrifaheimili. Vinnukona fer orlofsferð á jólun-
um á heimili þar sem stúlka liggur í taugaveiki, og legst
sjálf í taugaveiki rétt eftir nýárið. Gamla konan hirðir
16